FAQ

Tom 37 (2022) Następne

Data publikacji: 2022

Opis
© Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego & Autorzy, Kraków 2022

Licencja: CC BY  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Orcid Joanna Bonior

Zastępca redaktora naczelnego Orcid Marek Motyka

Sekretarz redakcji Beata Jakubczyk

Zawartość numeru

PRACE EMPIRYCZNE I DONIESIENIA Z BADAŃ

Maurits Dekkers, Max Erkelenz, Lyra Hoeben, Charlotte Lenhard, Stavroula Kalaitzi

Sztuka Leczenia, Tom 37, Numer 2, Tom 37 (2022), s. 13-22

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.009.16670

Merytokracja i nierówności – badanie złożonej relacji

Ostatnie badania sugerują, że problem nierówności wydaje sięlegitymizowany przez postawy merytokratyczne. Choćtwierdzi się, że merytokracja uzasadnia nierówności społeczno-ekonomiczne poprzez definiowanie indywidualnych osiągnięći wysiłków jako przyczyn nierówności, często nie dostrzega się, jak działająmechanizmy leżące u jej podstaw. W niniejszym opracowaniu badano, jak merytokracja podtrzymuje nierówności. W swojej mieszanej, sekwencyjnej konstrukcji wyjaśniającej najpierw opiera sięna danych ilościowych pochodzących z kwestionariusza, stwierdzając znacząco pozytywnąi nieelastycznąrelacjęmiędzy akceptacjąnierówności a przekonaniami merytokratycznymi.

Następnie przeprowadzono jakościowy, systematyczny przegląd literatury, sugerując, że związek między merytokracjąa nierównościąmoże byćbardziej okrężny, niżwcześniej zakładano. Ponadto wyniki sugerują, że merytokratyczne postawy ludzi zależąbardziej od ich kontekstu społecznego niżod ich aprobaty dla merytokracji. 

ABSTRAcT 

Recent studies have suggested that the inequality problem seems to be legitimated by meritocratic attitudes. Whilst it is argued that meritocracy justifies socio-economic inequalities by defining individual achievements and efforts as causes for inequality, it is often overlooked how underlying mechanisms work. This study investigates how meritocracy sustains inequalities. In its mixed methods explanatory sequential design, it first builds on quantitative data from an International Social Survey Programme (ISSP) questionnaire, finding a significantly positive and inelastic relationship between inequality acceptance and meritocratic beliefs. Subsequently, a qualitative systematic literature review is conducted, suggesting that the relationship between meritocracy and inequality may be more circular than previously assumed. Furthermore, the results suggest that people’s meritocratic attitudes depend more on their social context than on their endorsement of meritocracy.

Czytaj więcej Następne

Magdalena Zabielska

Sztuka Leczenia, Tom 37, Numer 2, Tom 37 (2022), s. 23-35

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.012.16671

Nie rozumiesz, nie u siebie. Analiza tematyczna wywiadów z obcokrajowcami dotyczących ich doświadczeń z poznańskimi placówkami ochrony zdrowia

W niniejszym artykule zostały zaprezentowane wstępne wyniki dotyczące badania doświadczeń obcokrajowców z poznańskimi placówkami ochrony zdrowia, zebranych podczas wywiadów narracyjnych z osobami znającymi język polski w stopniu nieznacznym lub w ogóle go nieznającymi. Wybrane fragmenty wywiadów zostały zanalizowane w ujęciu jakościowym, w celu określenia dyskursywnej konstrukcji doświadczeń dotyczących zarówno regularnych wizyt u lekarza, jak i nagłych wypadków, kiedy to osoby te szukały porady lub pomocy medycznej i kiedy nie mogły się skomunikować (w sposób satysfakcjonujący). Badanie to potwierdza rezultaty uzyskane w nielicznych wcześniejszych podobnych badaniach, przeprowadzonych zarówno w Poznaniu, jak i ogólnie w Polsce, które zwracają uwagę na wiele utrudnień napotykanych przez tych pacjentów w korzystaniu z usług opieki zdrowotnej. W ujęciu dyskursywnym mamy tu do czynienia z małymi opowieściami (ang. small tory) będącymi emocjonalnymi wyrazami poczucia bezradności, frustracji oraz bycia „nie u siebie”.

Źródła finansowania: badanie finansowane przez Narodowe Centrum Nauki, nr projektu 2O2O/04/X/HS6/00365. 

ABSTRACT  

This paper presents the preliminary results of the study of foreigners’ experiences with healthcare institutions in the Polish city of Poznań, as shared during 40 narrative interviews with addressed people with no or weak knowledge of Polish. The selected fragments were analysed qualitatively to determine the ways in which the participants discursively constructed their experience of regular check-ups and consultations as well as various (emergency) situations, when they sought medical advice or help but could not communicate (effectively). The analysis confirms the results obtained in the few similar studies conducted either in Poznań or in Poland in general, which point to a number of obstacles in accessing medical services on the part of these patients. The interviews feature accounts labelled as nightmares, massacres or traumas and include different themes. Discourse-wise, these are small stories, accompanied by emotional expressions in which they convey essness, frustration and of being out of place.

Funding sources: research funded by the National Science Centre, project no 2020/04/X/HS6/00365.

Czytaj więcej Następne

Marta Barłowska-Trybulec, Alicja Gosek

Sztuka Leczenia, Tom 37, Numer 2, Tom 37 (2022), s. 37-45

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.013.16672

Wprowadzenie . Osteoporoza jest chorobą szkieletu cechującą się obniżoną gęstości mineralną kości i zwiększoną podatnością na złamania patologiczne. Aktywność fizyczna, niezależnie od rodzaju zastosowanego treningu, wywiera korzystny wpływ zarówno na homeostazę kostną, jak i na cały układ mięśniowo-szkieletowy u pacjentów z osteopenią lub osteoporozą.

Celem pracy była próba oceny poziomu wiedzy badanych na temat osteoporozy oraz wpływu aktywności fizycznej na prewencję i leczenie tego schorzenia.

Materiał i metoda . Badana grupa liczyła 150 osób, w tym 117 kobiet (78%) i 33 mężczyzn (22%) w wieku śr. 35,86 ± 15,89 roku. Do badania wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego udostępnionego za pośrednictwem internetu. Wyniki opracowano za pomocą oprogramowania IBM SPSS Statistics 26, a za poziom istotności statystycznej przyjęto wartość p = 0,05.

Wyniki . Zaobserwowano istotną statystycznie zależność pomiędzy wiekiem badanych a poziomem wiedzy na temat aktywności fizycznej w kontekście osteoporozy (p = 0,003). Poziom wiedzy na temat osteoporozy w badanej grupie był wyższy u kobiet niż u mężczyzn (p = 0,001). Poziom wiedzy badanej populacji zamieszkującej miasta nie różnił się od poziomu wiedzy badanych, którzy zamieszkiwali tereny wiejskie (p = 0,5).

Wnioski . Ze względu na niski poziom wiedzy na temat aktywności fizycznej i jej korzystnego wpływu na prewencję i leczenie osteoporozy w starszej grupie wiekowej, należałoby wdrożyć działania edukacyjne i prewencyjne w celu popularyzacji ruchu i tym samym zmniejszenia ryzyka wystąpienia tego schorzenia w populacji osób dorosłych.

ABSTRACT 

Public knowledge on the impact of physical activity on the prevention and treatment of osteoporosis 

Introduction . Osteoporosis is a skeletal disease characterized by reduced bone mineral density (BMD) and increased risk of pathological fractures. Physical activity, regardless of the type of training used, has a beneficial effect on bone homeostasis, as well as on the entire musculoskeletal system in patients with osteopenia or osteoporosis.

The aim of the study was to assess the level of knowledge of the respondents about osteoporosis and the impact of physical activity on the prevention and treatment of osteoporosis.

Material and method . The study group consisted of 150 respondents, including 117 women (78%) and 33 men (22%) aged 35.86 ± 15.89 years. The method of a diagnostic survey made available via the Internet was used for the study. The results were developed using IBM SPSS Statistics 26 software and the statistical significance level was p = 0.05.

Results . Statistically significant relationship was observed between the age of the subjects and the level of knowledge about physical activity in the context of osteoporosis (p = 0.003). The level of knowledge about osteoporosis in the study group was higher in women than in men (p = 0.001). The level of knowledge of the surveyed population living in cities did not differ from the level of knowledge of the respondents who lived in villages (p = 0.5).

Conclusions . Due to the low level of knowledge about physical activity and its beneficial impact on the prevention and treatment of osteoporosis in older age group and among people, educational and preventive actions should be implemented to popularize activity and thus reduce the risk of in the adult population.

Wkład Autorów / Authors’ contributions: Marta Barłowska-Trybulec 60%, Alicja Gosek 40%

Czytaj więcej Następne

ARTYKUŁY TEORETYCZNE I PRZEGLĄDOWE

Patrycja Zurzycka, Katarzyna Czyżowicz, Grażyna Puto

Sztuka Leczenia, Tom 37, Numer 2, Tom 37 (2022), s. 49-56

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.014.16673

Narracja i realizowana w oparciu o nią opieka narracyjna umożliwia włączenie do codziennej praktyki klinicznej perspektywy humanistycznej odwołującej się do opowieści (narracji) pacjentów i ich bliskich, a także personelu medycznego. Połączenie wiedzy pochodzącej z narracji oraz kontekstu klinicznego i uwarunkowań realizowanej opieki pozwala na skupienie się na jednostkowych potrzebach i wyjątkowości każdego człowieka. Narracja może być także postrzegana jako jedna z form etyki. U podstaw etyki narracyjnej leży założenie, że narracja jest istotnym elementem wpływającym na podejmowane w sytuacjach klinicznych decyzje, również te związane z rozwiazywaniem dylematów etycznych. Etyka narracyjna pomaga docenić wpływ historii (opowieści) na jaźń oraz zrozumieć bogactwo i złożoność indywidualnego życia, a tym samym może stanowić podstawę dla rozumowania etycznego. Ze względu na specyfikę roli zawodowej pielęgniarki etyka narracyjna może stanowić istotną wartość wykorzystywaną w nauczaniu etyki zawodu. Celem pracy jest przedstawienie wybranych zagadnień związanych z etyką narracyjną w kształceniu pielęgniarek.

ABSTRACT

The role of narrative ethics in nursing education

Narrative and narrative care enables the integration of a humanistic perspective into everyday clinical practice, referring to the stories (narratives) of patients and their relatives, as well as medical personnel. The combination of knowledge derived from narrative and the clinical context and determinants of the care provided allows to focus on the individual needs and uniqueness of each person. Narrative can also be perceived as a form of ethics. At the core of narrative ethics is the assumption that narrative is an essential element that influences decisions made in clinical  situations, including those related to resolving ethical dilemmas. Narrative ethics helps to appreciate the impact of stories (storytelling) on the self and to understand the richness and complexity of individual lives, and thus can provide a basis for ethical reasoning. Given the specificity of the professional nurse’s role, narrative ethics can be an important value used in teaching professional ethics. The aim of this paper is to present selected issues related to narrative ethics in the professional education of nurses.

Wkład Autorów / Authors’ contributions: Patrycja Zurzycka 50%, Katarzyna Czyżowicz 30%, Grażyna Puto 20%
Czytaj więcej Następne

Aleksandra Dziektarz, Sylwia Wójcik

Sztuka Leczenia, Tom 37, Numer 2, Tom 37 (2022), s. 57-63

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.015.16674

Obecna sytuacja na świecie – utrzymująca się od ponad dwóch lat pandemia COVID-19 oraz trwająca od końca lutego 2022 r. wojna w Ukrainie – doprowadziła do wzrostu niepokoju, lęku i braku poczucia bezpieczeństwa. Naruszenie stabilizacji oraz trudności w zaspokajaniu potrzeb sprzyjają utrzymywaniu się nadmiernego, destrukcyjnego stresu, co z kolei wpływa na rozwój zaburzeń psychicznych i chorób odstresowych. Niniejszy artykuł ma na celu przybliżenie roli psychoterapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu zaburzeń rozwijających się w związku z doświadczaniem nadmiernego stresu oraz przedstawienie technik pomocnych w radzeniu sobie z napięciem psychofizycznym, które można wykorzystywać zarówno w trakcie psychoterapii, jak i stosować samemu w ramach dbania o własne zdrowie. W opracowaniu przybliżono mechanizm działania i komponenty stresu, przedstawiono również właściwości psychoterapii poznawczo-behawioralnej jako nurtu o naukowo udowodnionej skuteczności, oferującego metody leczenia wielu zaburzeń psychicznych i bogatego w konkretne, ustrukturyzowane i empirycznie sprawdzone techniki pracy.

ABSTRACT

Using cognitive-behavioral therapy in managing excessive stress

The current global situation – the pandemic of COVID-19 which has persisted for two years, and the war in Ukraine lasting from the end of February 2022 – led to the increase of anxiety and fear, and the loss of complacency. The violation of stability and difficulties in addressing needs foster the endurance of excessive, destructive stress, which, in turn, contributes to the development of mental disorders and stress-related illnesses. This article is intended to describe the role of cognitive-behavioral therapy in the context of treating disorders related to excessive stress, and to present some techniques helpful in coping with psychophysical tension, which may be either used during psychotherapy, or as part of one’s individual healthcare. This paper presents not only the mechanisms and components of stress, and its characteristics, but it also describes cognitive-behavioral psychotherapy as an approach of scientifically proven effectiveness, offering various methods of treatment for many mental disorders, and rich in specific, structured and empirical work techniques.

Wkład Autorów / Authors’ contributions: Aleksandra Dziektarz 50%, Sylwia Wójcik 50%

Czytaj więcej Następne

Anna Mikulec, Marek Zborowski

Sztuka Leczenia, Tom 37, Numer 2, Tom 37 (2022), s. 65-70

https://doi.org/10.4467/18982026SZL.22.016.16675

Głód nadal stanowi poważny i dotkliwy, problem na świecie. Nawet podczas pandemii COVID-19 większy odsetek ludzi umiera z głodu niż z powodu koronawirusa. Czy zatem czeka nas nowa epidemia, tym razem głodu, na świecie? Celem pracy było przedstawienie obecnej sytuacji związanej z brakiem bezpieczeństwa żywnościowego na świecie w aspekcie trwającej jeszcze pandemii COVID-19. Należy spodziewać się, że w najbliższych latach będziemy zmuszeni mierzyć się z ogromnym kryzysem humanitarnym. W związku z powagą problemu przed całą ludzkością stoi dziś zadanie mające na celu zapobiegnięcie rozprzestrzenianiu się epidemii głodu na świecie. 

ABSTRACT
The problem of hunger in the world in the context of the COVID-19 pandemic 

Hunger continues to be a serious and pressing problem in the world. Even during the COVID-19 pandemic, more people are dying of hunger than of the coronavirus. So, are we going to face a new epidemic, this time of hunger, in the world? The aim of the study was to present the current situation related to the lack of food security in the world in the context of the ongoing COVID-19 pandemic. It is to be expected that in the coming years we may face a huge humanitarian crisis and that all mankind is facing a sentence today aimed at preventing the spread of the hunger epidemic in the world.

Wkład Autorów / Authors’ contributions: Anna Mikulec 50%, Marek Zborowski 50%

Czytaj więcej Następne