FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Wychowanie, oświata powszechna i kształcenie uniwersyteckie jako źródła polskiej niepodległości: pedagogiczno-patriotyczne idee i działania Kazimierza Twardowskiego

Data publikacji: 2015

Polska Myśl Pedagogiczna, I (2015), Numer 1, s. 39 - 87

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.15.002.6666

Autorzy

Marek Rembierz
Uniwersytet Śląsk w Katowicach / Cieszyn, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji ul. Bielska 62 43 - 400 Cieszyn
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Wychowanie, oświata powszechna i kształcenie uniwersyteckie jako źródła polskiej niepodległości: pedagogiczno-patriotyczne idee i działania Kazimierza Twardowskiego

Abstrakt

Rozpatrując polską myśl i działalność pedagogiczną w latach 1863-1914/1918 pod kątem związków między wychowaniem i dążeniami do niepodległości, za jedno z istotnych zagadnień badawczych uznać należy myśl i działalność pedagogiczną Kazimierza Twardowskiego (ur. 1866 r. we Wiedniu, zm. 1938 r. we Lwowie). Był on twórcą filozoficzno-logicznej Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, w której wraz z pracą naukową - także w zakresie nauk pedagogicznych - praktykowano rzetelną edukację i rozpatrywano jej uwarunkowania. O walorach pedagogicznych dokonań Twardowskiego był przekonany m.in. Tadeusz Kotarbiński, gdy w 1965 r. charakteryzował dziedzictwo swego lwowskiego mistrza: "Wysiłek myśli Twardowskiego był (…) sprzężony z troską o jasne i wyraźne jej wypowiedzenie, zadanie myśliciela zwierało się w jedno z zadaniem nauczyciela. Własnym przykładem uczył Profesor, jak myśleć, jak z innymi współmyśleć, współdociekać, (…) uczył po prostu, jak pracować". Twardowski zaangażowany był w organizację polskiej oświaty: przewodniczył komitetowi Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich, Towarzystwu Gimnazjum Żeńskiego, Towarzystwu Nauczycieli Szkół Wyższych. Wśród powszechnych wykładów, które prowadził Twardowski warto zwrócić m.in. uwagę na jego wykład Wychowanie i nauka, inaugurujący Wakacyjny Kurs Uniwersytecki w Cieszynie, zorganizowany przez Polskie Towarzystwo Pedagogiczne w Księstwie Cieszyńskim (15-30.08.1904). Zachowała się też interesująca korespondencja Twardowskiego z towarzystwami działającymi w Cieszynie. W pedagogicznej działalności Twardowskiego wyraźnie występuje wątek obywatelski i patriotyczny. Przywiązywał on dużą wagę do spełniania powinności wobec kraju ojczystego, dając temu także wyraz w publicznych wystąpieniach służących kształtowaniu postawy obywatelskiej i patriotycznej.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Ajdukiewicz K., Logistyczny antyirracjonalizm w Polsce,„Przegląd Filozoficzny” XXXVII (1934), s. 399–408;

Ajdukiewicz K., Pozanaukowa działalność Kazimierza Twardowskiego, „Ruch Filozoficzny” 1959, XIX, nr 1–2.

Bobryk J., Twardowski. Teoria działania, Warszawa 2001.

Bronk A., Prawda i kultura europejska, w: W. Strawiński, M. Grygianiec, A. Brożek (red.), Myśli o języku, nauce i wartościach. Księga ofiarowana Profesorowi Jackowi Juliuszowi Jadackiemu w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, Warszawa 2006. s. 396–410.

Brożek A., Kazimierz Twardowski w Wiedniu, Warszawa 2010.

Chmielewski A., Niewspółmierność, nieprzekładalność, konflikt. Relatywizm we współczesnej filozofii analitycznej, Wrocław 2014.

Czeżowski T., Kazimierz Twardowski jako nauczyciel, w: Kazimierz Twardowski. Nauczyciel, uczony, obywatelPrzemówienia wygłoszone na Akademii Żałobnej urządzonej w Auli Uniwersytetu J.K. w dniu 30 IV 1938 przez Senat Akademicki, Radę Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza i Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Lwów 1938.

Czeżowski T., W dziesięciolecie śmierci Kazimierza Twardowskiego, w: tegoż, Odczyty filozoficzne, Toruń 1958.

Dąmbska I.,O niektórych koncepcjach metafilozoficznych w szkole lwowsko-warszawskiej, w: J. Perzanowski (red.), Jak  filozofować? Studia z metodologii filozofii, Warszawa 1989.

Denek K, Poszukiwanie drogi, w: K. Denek, B. Dymara, W. Korzeniowska (red.), Dziecko w świecie wielkiej i małej Ojczyzny, Kraków 2009.

Dyczewski L., Tożsamość i patriotyzm, w: J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej, Kraków 2013, s. 173-189.

Fragment sprawozdania z czynności Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich we Lwowie w roku szkolnym 1902–1903, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski (red.): Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświęcona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999.

Gadamer H. -G., Wychowanie jest wychowaniem siebie, tłum. P. Sosnowska, red. A Folkierska, w: tegoż, Teoria, etyka, edukacja. Eseje wybrane, wybór R. Godoń, wstęp i red. P. Dybel, Warszawa 2008, s. 258–270.

Gajda J., Racjonalny patriotyzm jako antidotum skrajnego nacjonalizmu, w: J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej, Kraków 2013, s. 50–64.

Głos w dyskusji na Walnym Zgromadzeniu Towarzystwa Gimnazjum Żeńskiego, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski (red.): Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświęcona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999.

Głos w dyskusji nad nauczaniem propedeutyki filozoficznej w gimnazjach, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. II, A. Brożek i J. Jadacki (red.), Warszawa 2014, s. 296–298.

Głos w dyskusji nad referatem dra Karola Zagajewskiego „O potrzebie zaprowadzenia nauki nadobowiązkowej języka łacińskiego w szkołach realnych”, wygłoszonym na posiedzeniu Koła Lwowskiego TNSW, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski, red.: Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświęcona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999.

Głos w dyskusji nad referatem Kazimierza Lutosławskiego pt. „Rola ogniska wychowawczego wiejskiego w ogólnym systemie szkolnictwa narodowego”, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski (red.), Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświęcona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999.

Głos w dyskusji w sprawie egzaminu dojrzałości, przeprowadzonej na XIX Walnym Zgromadzeniu TNSW, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. II, A. Brożek i J. Jadacki (red.), Warszawa 2014, s. 298–300.

Głos w dyskusji w sprawie naruszenia wolności słowa i godności stanu nauczycielskiego na Walnym Zgromadzeniu Koła Krakowskiego TNSW, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski, red.: Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświęcona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999.

Ingarden R.,Działalność naukowa Kazimierza Twardowskiego (Przemówienie wygłoszone na Akademii Żałobnej we Lwowie, w dn. 30 kwietnia 1938), w: tegoż, Z badań nad filozofią współczesną, Warszawa 1963.

Jadacki J. J., Co dała kulturze polskiej Szkoła Lwowsko-Warszawska, „Odra”, r. XXVI (1996), nr 12.

Jadacki J. J., Kazimierz Twardowski, w: B. Markiewicz, J. Jadacki, R. Jadczak (red.), Polskie Towarzystwo Filozoficzne czyli z dziejów filozofii jako nauki instytucjonalnej,Warszawa 1999, s. 239–250;

Jadacki J. J., Kazimierz Twardowski: estetyk, teoretyk i historyk muzyki – meloman i pianista, kompozytor, w: K. Twardowski, Filozofia i muzyka, Warszawa 2005, s. 7–24.

Jadacki J. J., Szkoła Lwowsko-Warszawska i jej wpływ na filozofię polską drugiej połowy XX wieku, w: A. Dziedzic, A. Kołakowski, S. Pieróg i P. Ziemski (red.), Historia filozofii polskiej. Dokonania – poszukiwania – projekty, Warszawa 2006, s. 126–148.

Jadczak R., Kazimierz Twardowski o „poczuciu narodowym” i obowiązkach wobec ojczyzny, „Kultura –Oświata – Nauka”, 1988 nr 1–2, s.119–141.

Jadczak R., Kazimierz Twardowski. Twórca Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, Toruń 1991.

Jadczak R.,Kazimierza Twardowskiego program szkoły narodowej-polskiej, „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Społeczno-Humanistyczne. Pedagogika” 1991, XV.

Jadczak R., Mistrz i jego uczniowie, Warszawa 1997.

Jadczak R., Powstanie filozofii analitycznej w Polsce (noty bibliograficzne), Toruń 1995.

Jadczak R., Wstęp, w: K. Twardowski, Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych, red. i oprac. R. Jadczak, Warszawa 1992.

Kleszcz R., Metoda i wartości. Metafilozofia Kazimierza Twardowskiego, Warszawa 2013.

Kojs W., Edukacja, pedagogika i prakseologia – wybrane płaszczyzny współdziałania, w: S. Palka (red.), Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych, Kraków 2004, s. 97–109.

Kostkiewicz J., Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918–1939, Kraków 2013.

Kotarbiński T., Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Wrocław 1961.

Kotarbiński T., Główne kierunki i tendencje filozofii w Polsce, w: tegoż, Wybór pism. Myśli o myśleniu, t. 2, Warszawa 1958.

Kotarbiński T., Kazimierz Twardowski, „Pion” 1936, nr 21 (138).

Kotarbiński T., O Kazimierzu Twardowskim, w: K. Twardowski, Wybrane pisma filozoficzne, Warszawa 1965.

Kotarbiński T., Styl pracy Kazimierza Twardowskiego, „Ruch Filozoficzny” 1959, t. XIX, nr 1–2.

Kotarbiński T., Zasady dobrej roboty w pracy umysłowej, w: tegoż,Dzieła wszystkie. Prakseologia, cz.2, Wrocław 2003.

Kwieciński Z., Pedagogiczne zero. Zastosowania problemowe, epistemiczne i magiczne, „Nauka” 2004, nr 2.

Łempicki S., Kazimierz Twardowski – filozof i wychowawca, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1948, r. 1, s. 111–122.

Łempicki S., Rola Kazimierza Twardowskiego w uniwersytecie i społeczeństwie, w: Kazimierz Twardowski. Nauczyciel, uczony, obywatelPrzemówienia wygłoszone na Akademii Żałobnej urządzonej w Auli Uniwersytetu J.K. w dniu 30 IV 1938 przez Senat Akademicki, Radę Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza i Polskie Towarzystwo Filozoficzne, Lwów 1938, s. 31–49.

Łukasiewicz J., Logika i metafizyka, red. J.J. Jadacki, Warszawa 1998.

Meissner A., Nauczyciele galicyjscy. Udział polskich nauczycieli galicyjskich w rozwoju teorii pedagogicznej i badań naukowych 1860–1918, Rzeszów 1996.

Meissner A., Spór o duszę polskiego nauczyciela. Społeczeństwo galicyjskie wobec problemów kształcenia nauczycieli, Rzeszów 1999.

Moroz J., Dyskusja z relatywizmem prawdy w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Warszawa 2013.

Nikitorowicz J., Tożsamość – twórczy wysiłek ku patriotyzmowi, w: J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej, Kraków 2013, s. 29–49.

Ogrodzka-Mazur E., (Nie)obecność patriotyzmu w świadomości aksjologicznej młodego pokolenia Polaków. „Przesuwanie się horyzontu aksjologicznego” czy kryzys w wartościowaniu?, w: red. J. Nikitorowicz (red.), Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej, Kraków 2013, s. 106-127.

Pelc J., Antyirracjonalizm – postawa filozofów szkoły lwowsko-warszawskiej, w: K. Trzęsicki (red.), Ratione et Studio. Profesorowi Witoldowi Marciszewskiemu w darze, Białystok 2005, s. 309–318.

Pelc J.,, Wizerunki i wspomnienia. Materiały do dziejów semiotyki, Warszawa 1994.

Przemówienie na promocji sub auspiciis imperatoris [dra Bronisława Sas-Bandrowskiego], w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. II, red. A. Brożek, J. Jadacki, Kraków 2014.

Przemówienie na uroczystości rozdania świadectw dojrzałości i pożegnania pierwszych abiturientek Prywatnego Gimnazjum Żeńskiego im. Juliusza Słowackiego we Lwowie, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski, red.: Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświecona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999.

Przemówienie podczas wiecu rodzicielskiego w sprawie unarodowienia szkoły, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. II, A. Brożek i J. Jadacki (red.), Warszawa 2014, s. 392–395.

Przemówienie podczas wiecu rodzicielskiego w sprawie unarodowienia szkoły, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. II, A. Brożek i J. Jadacki (red.), Warszawa 2014.

Przemówienie w obronie polskości Uniwersytetu Lwowskiego na wiecu doktorówPolaków, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn. Część II, A. Brożek i J. Jadacki (red.), Warszawa 2014, s. 415–419.

Przemówienie w sprawie pomocy dla szkolnictwa polskiego na Śląsku, wygłoszone na Wiecu Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. II, A. Brożek i J. Jadacki (red.), Warszawa 2014, s. 414–415.

Rembierz M., Ethos edukacji i jej filozoficzny logos. Elementy filozofii edukacji w dociekaniach Tadeusza Kotarbińskiego, „Studia z Filozofii Polskiej”, t. 2, M. Rembierz, K. Śleziński (red.), Bielsko-Biała–Kraków 2007, s. 342–354.

Rembierz M., Filozoficzne i metodologiczne inspiracje pedagogiki. Wykłady im. Kazimierza Twardowskiego w Cieszynie, „Gazeta Uniwersytecka”, nr 10–11 (55–56), lipiec 1998, http://gazeta.us.edu.pl/node/194311.

Rembierz M., Humanizm nauk pedagogicznych a niektóre założenia nauk społecznych, „Społeczeństwo i Rodzina” 2013 nr 34, s. 8–32.

Rembierz M., Nauczyciel kraju ojczystego – Kazimierza Twardowskiego dydaktyka wychowawcza w kontekście myśli pedagogicznej Kazimierza Denka, w: Nauczyciel kraju ojczystego. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Kazimierzowi Denkowi, Szczecinek 2012, s. 221–239.

Roszczyk M., Relatywizm teoretyczny i relatywizm normatywny, „Roczniki Filozoficzne” 2010, t. LVIII, nr 1, s. 201–227.

Rudniański J., Sprawność umysłowa, Warszawa 1984.

Salamucha A., Definicje wychowania w literaturze pedagogicznej, „Roczniki Nauk Społecznych”, 2004, z. 2, s. 31–43.

Sośnicki K., Kazimierz Twardowski jako pedagog, „Nowa Szkoła” 1959, nr 4, s. 24–29.

Struve H., Słówko o polskiej filozofii narodowej, „Ruch Filozoficzny” 1911, nr 1, s. 1–3.

Suchmiel J., Działalność naukowa kobiet w Uniwersytecie we Lwowie do roku 1939, Częstochowa 2000.

Suchmiel J., Emancypacja naukowa kobiet w uniwersytetach w Krakowie i we Lwowie do roku 1939, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Pedagogika” 2004, z. XIII, s. 115–123.

Szmyd K., Twórcy nauk o wychowaniu w środowisku akademickim Lwowa (1860–1939), Rzeszów 2003.

Szostek A., Edukacja moralna w szkole: klucz do programu wychowania dojrzałego obywatela, w: Edukacja, moralność, sfera publiczna. Materiały z VI Ogólnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego PTP, w: J. Rutkowiak, D. Kubinowski, M. Nowak (red.), Lublin 2007, s. 62–72.

Sztobryn S., Znaczenie refleksji historycznej w pedagogice, w:Edukacja i jej historiografia. W poszukiwaniu płaszczyzny dialogu, Kraków 2006, s. 75–87.

Szulakiewicz W., Działalność oświatowa i myśl pedagogiczna Kazimierza Twardowskiego, w: D. Drynda, D. Ekiert-Grabowska, W. Łuszczuk (red.), Historyczne źródła wybranych ofert edukacyjnych w Polsce współczesnej, Katowice 1996, s. 27–37.

Szulakiewicz W., Działalność wychowawcza szkoły ludowej w ujęciu Kazimierza Twardowskiego, w: A. Meissner (red.), Chłopi – naród – kultura. Galicja i jej dziedzictwo, t. 4, Rzeszów 1996, s. 195–203.

Szulakiewicz W., Istota i zakres dydaktyki ogólnej w Szkole Kazimierza Twardowskiego (Kazimierz Twardowski – Kazimierz Sośnicki – Bogdan Nawroczyński), w: D. Drynda (red.), Inspiracje dla współczesnej edukacji w dydaktyce Drugiej Rzeczypospolitej, Katowice 2000, s. 22–35.

Szulakiewicz W., Nauczyciel w twórczości i działalności pedagogicznej Kazimierza Twardowskiego, „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, r. 57 (2014), nr 1–2, s. 5–19.

Szulakiewicz W., O uczących i uczonych. Szkice z pedeutologii historycznej, Toruń 2014.

Szulakiewicz W., Rodzina w życiu wybitnych uczonych. Przykład Kazimierza Twardowskiego (1866–1938), w: A. Szerląg, S. Walasek (red.), Wychowanie w rodzinie. Obrazy rodziny w ujęciu pedagogicznym i historycznym, Wrocław 2012, s. 180–191.

Szulakiewicz W., Za przykładem mistrza. Tadeusza Czeżowskiego (1889–1981) służba uniwersytetowi i nauce, „Rozprawy z Dziejów Oświaty 2010”, t. 47, s. 109–127.

Śliwerski B., Diagnoza uspołecznienia szkolnictwa publicznego III RP w gorsecie centralizmu, Kraków 2013.

Śliwerski B., Pedagogika ogólna. Podstawowe prawidłowości, Kraków 2012.

Śliwerski B., Teoretyczne i empiryczne podstawy samowychowania, Kraków 2010;

Śliwerski B., Współczesna myśl pedagogiczna. Znaczenia, klasyfikacje, badania, Kraków 2011.

Twardowski K., Autobiografia filozoficzna, tłum. E. Paczkowska-Łagowska, „Przegląd Filozoficzny” 1992, nr 1.

Twardowski K., Dlaczego wiedza jest potęgą?, do druku przygotowała I. Dąmbska, „Ruch Filozoficzny” 1976,  nr 1–2.

Twardowski K., Jeszcze słówko o polskiej filozofii narodowej, „Ruch Filozoficzny” 1911, nr 6, s. 113115.

Twardowski K., Jeszcze słówko o polskiej filozofii narodowej, w: Spór o charakter narodowy filozofii polskiej. Antologia tekstów z lat 1810–1946, S. Pieróg (red.), Warszawa 1999.

Twardowski K., Myśl, mowa i czyn, cz. I, red. A. Brożek, J. Jadacki, Kraków 2013.

Twardowski K., Myśl, mowa i czyn, cz. II, A. Brożek i J. Jadacki (red.), Warszawa 2014.

Twardowski K., O czynnościach i wytworach. Kilka uwag z pogranicza psychologii, gramatyki i logiki (pierwodruk: Księga Pamiątkowa ku uczczeniu 250-tej rocznicy założenia Uniwersytetu lwowskiego przez króla Jana Kazimierza, t. 2, Lwów 1912, s. 1–33), w: tegoż, Wybrane pisma filozoficzne, Warszawa 1965, s. 217–240.

Twardowski K., O patriotyzmie, w: R. Jadczak, Kazimierz Twardowski. Twórca Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, Toruń 1991, s. 128–138.

Twardowski K., O pojęciu wychowania (Odczyt wygłoszony na Zjeździe członków Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego we Lwowie, dnia 5 lipca 1911 r.), w: tegoż, Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych, red. i oprac. R. Jadczak, Warszawa 1992.

Twardowski K., O tak zwanych prawdach względnych, Lwów 1900.

Twardowski K., Przemówienie po wyborze na przewodniczącego T.N.S.W., wygłoszone na XXI Walnym Zgromadzeniu w dniu12 czerwca 1905, w: K. Twardowski. Mowy i rozprawy z okresu jego działalności w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych. Księga pamiątkowa wydana przez Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, red.  K. Zagajewski, Lwów 1912.

Twardowski K., Przemówienie wygłoszone z okazji wręczenia nagrody miasta Łodzi, w: R. Jadczak, Kazimierz Twardowski. Twórca Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, Toruń 1991.

Twardowski K., Przemówienie wygłoszone z okazji wręczenia nagrody miasta Łodzi, w: R. Jadczak, Kazimierz Twardowski. Twórca Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, Toruń 1991, s. 139–140.

Twardowski K., Zagajenie III Zjazdu członków Towarzystwa w dniu 4 czerwca 1911 r., w: K. Twardowski. Mowy i rozprawy z okresu jego działalności w Towarzystwie Nauczycieli Szkół Wyższych. Księga pamiątkowa wydana przez Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, red. K. Zagajewski, Lwów 1912.

Twardowski K., Zasadnicze pojęcia dydaktyki i logiki do użytku w seminariach nauczycielskich i w nauce prywatnej, Lwów 1901, w: tegoż, Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych, red. i oprac. R. Jadczak, Warszawa 1992.

Tyburski W., Wiśniewski R., Pamięci Ryszarda Jadczaka, w: Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-Warszawskiej. Księga poświęcona pamięci Ryszarda Jadczaka, materiały zebrał R. Jadczak, red. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Toruń 1999, s. 5–12.

W niewoli niemieckiej, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. I, red. A. Brożek, J. Jadacki, Kraków 2013.

W. Kojs, Jonkisz A., Rembierz M, Kontynuator dzieła Twardowskiego: profesor Ryszard Jadczak w Cieszynie, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski (red.), Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświecona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999, s. 11–12.

Wiśniewski R., W stronę pojęcia wartości absolutnej, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski (red.), Rozprawy filozoficzne. Księga pamiątkowa w darze Profesorowi Józefowi Pawlakowi, Toruń 2005.

Witkowski L., Przełom dwoistości w pedagogice polskiej. Historia, teoria, krytyka, Kraków 2013.

Wojnar I., Samowychowanie – humanistycznym wyborem człowieka, w: tejże, Humanistyczne intencje edukacji, Warszawa 2002.

Woleński J., Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska, Warszawa 1985.

Woleński J., Kazimierz Twardowski, w: Encyklopedia filozofii polskiej, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2011, s. 752–753.

Woleński J., Kilka uwag (naukoznawczych) o Szkole Lwowsko-Warszawskiej, „Nauka” 2014, nr 1, s. 33-42.

Woleński J., Szkoła Lwowsko-Warszawska w polemikach, Warszawa 1997.

Woleński J., Twardowski i Kokoszyńska przeciw relatywizmowi w teorii prawdy, w: tegoż, Szkoła Lwowsko-Warszawska w polemikach…, s. 25–30;

Woleński, Aksjologia i metodologia, w: J. Goćkowski, K. Pigoń (red.), Etyka zawodowa ludzi nauki, Wrocław 1991.

Woleński, W sprawie polskiej filozofii narodowej, w: tegoż, Szkoła Lwowsko-Warszawska w polemikach, Warszawa 1997.

Woźniczka M., Rekonstrukcja poglądów przedstawicieli Szkoły Lwowsko-Warszawskiej na proces nauczania filozofii, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski (red.): Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświęcona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999, s. 145–161.

Wypowiedź na Zjeździe Delegatów Austriackiego Towarzystwa Szkoły Średniej, w: W. Tyburski, R. Wiśniewski, red.: Polska filozofia analityczna. W kręgu Szkoły Lwowsko-WarszawskiejKsięga poświecona pamięci Ryszarda Jadczaka, Toruń 1999, s. 401–402.

Wypowiedź w sprawie stanowiska języka ojczystego w nauce szkolnej na posiedzeniu Koła Lwowskiego TNSW, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn. Część II, red. A. Brożek, J. Jadacki, Kraków 2014.

Zagajenie XXII Walnego Zgromadzenia TNSW, w: K. Twardowski, Myśl, mowa i czyn, cz. II, red. A. Brożek, J. Jadacki, Kraków 2014.

Zegzuła-Nowak J., Kazimierz Twardowski jako wzór osobowy nauczyciela akademickiego, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2012, vol. 15.

Ziemińska R., Spór relatywizmu z absolutyzmem na temat pojęcia prawdy, „Roczniki Filozoficzne”, 2009, tom LVII, nr 1, s. 299–314

Informacje

Informacje: Polska Myśl Pedagogiczna, I (2015), Numer 1, s. 39 - 87

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Wychowanie, oświata powszechna i kształcenie uniwersyteckie jako źródła polskiej niepodległości: pedagogiczno-patriotyczne idee i działania Kazimierza Twardowskiego

Angielski:

Upbringing, public education and university education as sources of Polish independence: Kazimierz Twardowski's pedagogical and patriotic ideas and activities

Autorzy

Uniwersytet Śląsk w Katowicach / Cieszyn, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji ul. Bielska 62 43 - 400 Cieszyn

Publikacja: 2015

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Marek Rembierz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski