@article{019123d5-2a34-4027-b877-a220cb327525, author = {Marek Rembierz}, title = {Wychowanie, oświata powszechna i kształcenie uniwersyteckie jako źródła polskiej niepodległości: pedagogiczno-patriotyczne idee i działania Kazimierza Twardowskiego}, journal = {Polska Myśl Pedagogiczna}, volume = {I (2015)}, number = {Numer 1}, year = {2015}, issn = {2450-4572}, pages = {39-87},keywords = {Kazimierz Twardowski; oświata; kształcenie uniwersyteckie; działalność oświatowa Kazimierza Twardowskiego; idee pedagogiczno-patriotyczne}, abstract = {Rozpatrując polską myśl i działalność pedagogiczną w latach 1863-1914/1918 pod kątem związków między wychowaniem i dążeniami do niepodległości, za jedno z istotnych zagadnień badawczych uznać należy myśl i działalność pedagogiczną Kazimierza Twardowskiego (ur. 1866 r. we Wiedniu, zm. 1938 r. we Lwowie). Był on twórcą filozoficzno-logicznej Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, w której wraz z pracą naukową - także w zakresie nauk pedagogicznych - praktykowano rzetelną edukację i rozpatrywano jej uwarunkowania. O walorach pedagogicznych dokonań Twardowskiego był przekonany m.in. Tadeusz Kotarbiński, gdy w 1965 r. charakteryzował dziedzictwo swego lwowskiego mistrza: "Wysiłek myśli Twardowskiego był (…) sprzężony z troską o jasne i wyraźne jej wypowiedzenie, zadanie myśliciela zwierało się w jedno z zadaniem nauczyciela. Własnym przykładem uczył Profesor, jak myśleć, jak z innymi współmyśleć, współdociekać, (…) uczył po prostu, jak pracować". Twardowski zaangażowany był w organizację polskiej oświaty: przewodniczył komitetowi Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich, Towarzystwu Gimnazjum Żeńskiego, Towarzystwu Nauczycieli Szkół Wyższych. Wśród powszechnych wykładów, które prowadził Twardowski warto zwrócić m.in. uwagę na jego wykład Wychowanie i nauka, inaugurujący Wakacyjny Kurs Uniwersytecki w Cieszynie, zorganizowany przez Polskie Towarzystwo Pedagogiczne w Księstwie Cieszyńskim (15-30.08.1904). Zachowała się też interesująca korespondencja Twardowskiego z towarzystwami działającymi w Cieszynie. W pedagogicznej działalności Twardowskiego wyraźnie występuje wątek obywatelski i patriotyczny. Przywiązywał on dużą wagę do spełniania powinności wobec kraju ojczystego, dając temu także wyraz w publicznych wystąpieniach służących kształtowaniu postawy obywatelskiej i patriotycznej.}, doi = {10.4467/24504564PMP.15.002.6666}, url = {https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/wychowanie-oswiata-powszechna-i-ksztalcenie-uniwersyteckie-jako-zrodla-polskiej-niepodleglosci-pedagogiczno-patriotyczne-idee-i-dzialania-kazimierza-twardowskiego} }