%0 Journal Article
%T Wychowanie, oświata powszechna i kształcenie uniwersyteckie jako źródła polskiej niepodległości: pedagogiczno-patriotyczne idee i działania Kazimierza Twardowskiego
%A Rembierz, Marek
%J Polska Myśl Pedagogiczna
%V I (2015)
%R 10.4467/24504564PMP.15.002.6666
%N Numer 1
%P 39-87
%K Kazimierz Twardowski, oświata, kształcenie uniwersyteckie, działalność oświatowa Kazimierza Twardowskiego, idee pedagogiczno-patriotyczne
%@ 2450-4572
%D 2015
%U https://ejournals.eu/czasopismo/polska-mysl-pedagogiczna/artykul/wychowanie-oswiata-powszechna-i-ksztalcenie-uniwersyteckie-jako-zrodla-polskiej-niepodleglosci-pedagogiczno-patriotyczne-idee-i-dzialania-kazimierza-twardowskiego
%X Rozpatrując polską myśl i działalność pedagogiczną w latach 1863-1914/1918 pod kątem związków między wychowaniem i dążeniami do niepodległości, za jedno z istotnych zagadnień badawczych uznać należy myśl i działalność pedagogiczną Kazimierza Twardowskiego (ur. 1866 r. we Wiedniu, zm. 1938 r. we Lwowie). Był on twórcą filozoficzno-logicznej Szkoły Lwowsko-Warszawskiej, w której wraz z pracą naukową - także w zakresie nauk pedagogicznych - praktykowano rzetelną edukację i rozpatrywano jej uwarunkowania. O walorach pedagogicznych dokonań Twardowskiego był przekonany m.in. Tadeusz Kotarbiński, gdy w 1965 r. charakteryzował dziedzictwo swego lwowskiego mistrza: "Wysiłek myśli Twardowskiego był (…) sprzężony z troską o jasne i wyraźne jej wypowiedzenie, zadanie myśliciela zwierało się w jedno z zadaniem nauczyciela. Własnym przykładem uczył Profesor, jak myśleć, jak z innymi współmyśleć, współdociekać, (…) uczył po prostu, jak pracować". Twardowski zaangażowany był w organizację polskiej oświaty: przewodniczył komitetowi Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich, Towarzystwu Gimnazjum Żeńskiego, Towarzystwu Nauczycieli Szkół Wyższych. Wśród powszechnych wykładów, które prowadził Twardowski warto zwrócić m.in. uwagę na jego wykład Wychowanie i nauka, inaugurujący Wakacyjny Kurs Uniwersytecki w Cieszynie, zorganizowany przez Polskie Towarzystwo Pedagogiczne w Księstwie Cieszyńskim (15-30.08.1904). Zachowała się też interesująca korespondencja Twardowskiego z towarzystwami działającymi w Cieszynie. W pedagogicznej działalności Twardowskiego wyraźnie występuje wątek obywatelski i patriotyczny. Przywiązywał on dużą wagę do spełniania powinności wobec kraju ojczystego, dając temu także wyraz w publicznych wystąpieniach służących kształtowaniu postawy obywatelskiej i patriotycznej.