Między konserwatyzmem a rewolucją kulturalną. Floriana Znanieckiego wizje kultury i wychowania
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEMiędzy konserwatyzmem a rewolucją kulturalną. Floriana Znanieckiego wizje kultury i wychowania
Data publikacji: 14.09.2023
Polska Myśl Pedagogiczna, IX (2023), Numer 9/1 Pedagogika konserwatywna, s. 205-219
https://doi.org/10.4467/24504564PMP.23.011.18240Autorzy
Między konserwatyzmem a rewolucją kulturalną. Floriana Znanieckiego wizje kultury i wychowania
W pismach Znanieckiego można znaleźć dwie odmienne – właściwie nie do pogodzenia – wizje edukacji i rozwoju kultury. Rozróżnienie to jest pewną rekonstrukcją i interpretacją, sam Znaniecki wyraźnie nie dostrzegał tej dychotomii oraz sprzeczności, do których ona prowadzi, i traktował je jako elementy jednej konstrukcji intelektualnej. Pierwsza z wizji edukacji ma charakter zdroworozsądkowy i ewolucyjny, wręcz konserwatywny – po określeniu pozytywnych i negatywnych stron zastanej kultury staramy się rozwijać te pierwsze i stopniowo ograniczać te drugie. W drugim wypadku wychodzimy od przekonania, że prawdziwie nową kulturę można zacząć tylko po „wymazaniu” starej, nie ewolucyjnie, lecz jednym gwałtownym rewolucyjnym skokiem. Przekonanie to nieuchronnie prowadzi do wniosku, że stara kultura samym faktem swojego istnienia stanowi przeszkodę w powstawaniu czegoś radykalnie odmiennego. Tym samym wychowanie, będące podstawowym środkiem budowania „cywilizacji przyszłości”, nabiera charakteru rewolucji kulturalnej.
Arendt, Hannah. O rewolucji, tłum. Mieczysław Godyń. Kraków: Wydawnictwo X, Dom Wydawniczy Totus, 1991.
Borzym, Stanisław. Tło filozoficzne nauki polskiej. Od odzyskania niepodległości do stalinowskiego pierwszego kongresu nauki polskiej. Przegląd stanowisk. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, 1995.
Dziak, Waldemar J. Kim Jong Il. Warszawa: Wydawnictwo Trio, Instytut Studiów Politycznych PAN, 2004. MacIntyre, Alasdair. Dziedzictwo cnoty. Studium z teorii moralności, tłum. Adam Chmielewski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.
Marks, Karol. Tezy o Feuerbachu, tłum. Salomon Filmus. Warszawa: Książka i Wiedza, 1975. https://www.marxists.org/polski/marks-engels/1845/tezy_o_feuerbachu.htm [dostęp: 10.06.2022].
Oakeshott, Michael. „O postawie konserwatywnej”. W: tenże, Wieża Babel i inne eseje, tłum. Adam Lipszyc, Łukasz Sommer, Michał Szczubiałka, 191–220. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1999.
Oakeshott, Michael. „Racjonalizm w polityce”. W: tenże, Wieża Babel i inne eseje, tłum. Adam Lipszyc, Łukasz Sommmer, Michał Szczubiałka, 21–59. Warszawa: Fundacja Aletheia, 1999.
Pyszczek, Grzegorz. Nadnormalność jako zjawisko społeczne. Wokół klasycznej koncepcji Floriana Znanieckiego. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2013.
Skarzyński, Ryszard. Konserwatyzm. Zarys dziejów filozofii politycznej. Warszawa: Scholar, 1998.
Szacki, Jerzy. „Wstęp”. W: F. Znaniecki, Współczesne narody, tłum. Zygmunt Dulczewski, IX–L. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980.
Sztompka, Piotr. Trauma wielkiej zmiany: społeczne koszty transformacji, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych PAN, 2000.
Tyrała, Paweł. „Uniwersalność poglądów pedagogicznych Floriana Znanieckiego”. W: Wychowanie w środowisku. Między tradycją a wyzwaniami cywilizacji przyszłości, red. Maria Chodkowska, Aleksandra Mach, 26–43. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2010.
Witkowski, Lech. Uroszczenia i transaktualność w humanistyce. Florian Znaniecki: dziedzictwo idei i jego pęknięcia. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2022.
Zdziechowski, Marian. Europa, Rosja, Azja. Szkice polityczno-literackie. Wilno: Stowarzyszenie Nauczycielstwa Polskiego, 1923.
Znaniecki, Florian. „Intelektualna Ameryka – napisał Europejczyk”. Kultura i Społeczeństwo 22 (4) (1978): 21–38.
Znaniecki, Florian. „Kierownictwo a zwolennictwo we współpracy twórczej”, tłum. Czesław Jastrzębiec Kozłowski. W: Wokół koncepcji kultury Floriana Znanieckiego, red. Krzysztof Łukasiewicz, 37–48. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum, 2008.
Znaniecki, Florian. Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2001.
Znaniecki, Florian. Socjologia wychowania, t. 2: Urabianie osoby wychowanka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1973.
Znaniecki, Florian. Upadek cywilizacji zachodniej. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2013.
Znaniecki, Florian. Współczesne narody, tłum. Zygmunt Dulczewski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1980.
Znaniecki, Floryan. Zagadnienie wartości w filozofii. Warszawa: Wydawnictwo „Przeglądu Filozoficznego”, 1910.
Informacje: Polska Myśl Pedagogiczna, IX (2023), Numer 9/1 Pedagogika konserwatywna, s. 205-219
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Między konserwatyzmem a rewolucją kulturalną. Floriana Znanieckiego wizje kultury i wychowania
Uniwersytet Ignatianum w Krakowie, Mikołaja Kopernika 26, Kraków
ul. Mikołaja Kopernika 26, Kraków, Polska
Publikacja: 14.09.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 530
Liczba pobrań: 345
Sugerowane cytowania: Chicago