Celem artykułu jest przedstawienie przyczyn, chronologicznego przebiegu i skutków ataków przeprowadzonych 11 marca 2004 r. w Madrycie, z uwzględnieniem różnic i sprzeczności w doniesieniach na temat tych wydarzeń. Autor analizuje działania podejmowane przez władze Hiszpanii dla zapewnienia bezpieczeństwa antyterrorystycznego w kraju, w tym utworzenie struktur do walki z islamskim terroryzmem i muzułmańskim ekstremizmem. Omawia ponadto problemy i wyzwania  wpływające na stan bezpieczeństwa państwa, z którymi mierzą się hiszpańskie służby walczące z przemocą polityczną i nielegalną migracją ludności z państw podwyższonego ryzyka.

W ostatnich latach Grupa Wagnera znacznie zwiększyła swoją obecność w kilku krajach Afryki. Rosyjscy najemnicy zaangażowali się w wiele konfliktów, starając się poszerzyć wpływy. Jednym z ich głównych zadań miała być walka z terroryzmem. Przeprowadzone analizy, w ramach których autor wykorzystał metody jakościowe i źródła odnoszące się do teoretycznego i praktycznego wymiaru omawianej problematyki, wskazują, że wagnerowcy pozorują działania, aby utrzymać swoją obecność wojskową na kontynencie afrykańskim. Intensyfikacja obecności Grupy Wagnera to długoterminowa strategia Kremla, który realizuje interesy dwutorowo – korzysta ze współpracy na poziomie państw i angażuje najemników. Do rozwoju współpracy z partnerami z Afryki dążą również kraje szeroko rozumianego Zachodu (członkowie Sojuszu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej). O wpływy na kontynencie zamierzają walczyć także organizacje terrorystyczne. W związku z tym konieczne jest stałe monitorowanie proaktywnej polityki zagranicznej Rosji ukierunkowanej na rywalizację, gdyż ma ona wpływ na obecność w Afryce Polski i jej sojuszników.

Agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w 2022 r. oraz działania Białorusi, zarówno wewnętrzne, jak i te wspierające Rosję, spowodowały liczne zmiany w wymiarze geopolitycznym wykraczające poza kontynent europejski. Skutkowały one również podjęciem szczególnych środków prawnych, zarówno na poziomie Unii Europejskiej, jak i w Polsce w kwestii przeciwdziałania wspieraniu tej agresji. Celem artykułu jest omówienie rozwiązań prawnych przyjętych w Polsce, które dotyczą środków ograniczających wobec osób i podmiotów. Środki te zostały wprowadzone Ustawą z dnia 13 kwietnia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. W artykule określono relacje do mechanizmów zawartych w rozporządzeniach Unii Europejskiej, a także wskazano potrzebę zmian prawnych mających na celu przyjęcie stałych systemowych rozwiązań w zakresie stosowania krajowych środków ograniczających.

W artykule autorzy omawiają duże modele językowe (ang. Large Language Models, LLMs) w kontekście zagrożeń bezpieczeństwa wynikających z funkcji i dostępności tych modeli. Mimo że pod względem zastosowań LLMs wydają się podobne do wyszukiwarek internetowych, to generują nowe zagrożenia związane z dostarczaniem przez nie przestępcy i terroryście podstawowych umiejętności analitycznych i programistycznych. Autorzy dowodzą, że dostępne modele językowe nie tylko zmniejszają bariery finansowe dla rożnych działań przestępczych, lecz także obniżają poziom wiedzy specjalistycznej i zaangażowania wymagany od jednostek lub małych grup do popełniania przestępstw, w tym aktów terrorystycznych. Z drugiej strony możliwości tych modeli mogą wykorzystać również organy ścigania, aby być przygotowanymi na pojawiające się zagrożenia.

The aim of the article is to present the causes, chronological course and effects of the attack carried out on 11 March 2004 in Madrid, taking into account differences and contradictions in reports about these events. The author analyses the actions taken by the Spanish authorities to ensure anti-terrorist security in the country, including the creation of structures to fight Islamic terrorism and Muslim extremism. He also discusses the problems and challenges faced by Spanish services fighting political violence and illegal migration of people from high-risk countries, which affect the state of state security.

In recent years, the Wagner Group has significantly increased its presence in several African countries. Russian mercenaries have become involved in many conflicts in an effort to expand their influence. One of their main tasks was to fight against terrorism. The analyses carried out, in which the author used qualitative methods and sources relating to the theoretical and practical dimensions of the issue at hand, indicate that the Wagnerists have been posing as their operations in order to maintain military presence on the African continent. Intensifying the Wagner Group’s presence is a long-term strategy of the Kremlin, which pursues interests along two tracks – benefiting from cooperation at the state level and engaging mercenaries. Countries of the wider West (members of the North Atlantic Alliance and the European Union) are also seeking to develop cooperation with African partners. Terrorist organisations also intend to fight for influence on the continent. In this regard, it is necessary to constantly monitor Russia’s proactive foreign policy aimed at the rivalry as it affects the presence of Poland and its allies in Africa.

The aggression of the Russian Federation against Ukraine in 2022 and the actions of Belarus, both at the internal level and in support of Russia, have caused numerous changes in the geopolitical dimension, with consequences reaching beyond the European continent. They also resulted in the adoption of specific legal measures, both at the European Union and national levels, to counteract support for this aggression. The aim of this study is to present national legal solutions regarding restrictive measures against persons and entities that were introduced by the Act on special solutions for counteracting support for aggression against Ukraine and for the protection of national security. The article sets out their relationship to the mechanisms contained in European Union regulations and identifies the need for legal changes to adopt permanent systemic solutions for the application of national restrictive measures.

The authors discuss Large Language Models in the context of the security risks associated with their functions and availability. Even though their applications seem to be similar to search engines and internet access, the true danger posed by Large Language Models lies in basic analytical and programming skills they provide to any criminal or terrorist. They assert that accessible Large Language Models not only diminish financial barriers to various criminal activities but also lower the expertise and commitment required by individuals or small groups to commit crimes, and acts of terror in particular. On the other hand, however, law enforcement agencies can also harness the capabilities of these models to stay ahead of emerging threats.