FAQ
Logo Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW), Polska

Twenty years since the Madrid attacks. Spain’s anti-terrorist security issues

Data publikacji: 11.03.2024

Terroryzm – studia, analizy, prewencja, 2024, Numer 5 (5), s. 233 - 272

https://doi.org/10.4467/27204383TER.24.009.19397

Autorzy

Krzysztof Izak
https://orcid.org/0000-0001-9815-6035 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Twenty years since the Madrid attacks. Spain’s anti-terrorist security issues

Abstrakt

The aim of the article is to present the causes, chronological course and effects of the attack carried out on 11 March 2004 in Madrid, taking into account differences and contradictions in reports about these events. The author analyses the actions taken by the Spanish authorities to ensure anti-terrorist security in the country, including the creation of structures to fight Islamic terrorism and Muslim extremism. He also discusses the problems and challenges faced by Spanish services fighting political violence and illegal migration of people from high-risk countries, which affect the state of state security.

Bibliografia

Brylew M., Irak 2006–2012. Stabilizacja czy konflikt? (Eng. Iraq 2006-2012. Stabilisation or conflict?), Toruń 2013.

Cieszko J., Tragedia w Madrycie, 11–14 marca 2004 roku (Eng. Tragedy in Madrid, 11-14 March 2004), in: Hiszpania: Media masowe i wybory w obliczu terroryzmu (Eng. Spain: Mass media and elections in the face of terrorism), B. Dobek-Ostrowska, M. Kuś (eds.), Wrocław 2007, pp. 39–60.

Domejko-Kozera P., Polityka bezpieczeństwa w Hiszpanii w latach 1992–2004 (Eng. Security policy in Spain 1992-2004), Warszawa 2006.

Gonzalez Esteban J.L., Kronika 11 marca: terroryzm i polityczna zmiana w Hiszpanii (Eng. Chronicle 11 March: terrorism and political change in Spain), in: Hiszpania: Media masowe i wybory w obliczu terroryzmu (Eng. Spain: Mass media and elections in the face of terrorism), B. Dobek-Ostrowska, M. Kuś (eds.), Wrocław 2007, pp. 61–72.

Grześkowiak S., Poczet islamskich ideologów i ekstremistów (Eng. Islamic ideologues and extremists), Warszawa 2023.

Izak K., Hiszpania i Francja walczą z nielegalną imigracją i fałszerstwami dokumentów (Eng. Spain and France fight illegal immigration and document forgery), “Człowiek i Dokumenty” 2021, no. 62, pp. 67–75.

Izak K., Leksykon organizacji i ruchów islamistycznych (Eng. Lexicon of Islamist organisations and movements), Warszawa 2014.

Izak K., Migranci jako element nacisku w stosunkach międzynarodowych. Dokumenty dowodem przestępczej działalności państw (Eng. Migrants as an element of pressure in international relations. Documents evidence of criminal activities of states), “Człowiek i Dokumenty” 2021, no. 63, pp. 56–65.

Izak K., Oryginalne paszporty w rękach terrorystów i oszustów (Eng. Original passports in the hands of terrorists and fraudsters), “Człowiek i Dokumenty” 2019, no. 54, pp. 44–55.

Izak K., Sieć ekstremistów religijnych i politycznych. Sojusznicy i wrogowie (Eng. A network of religious and political extremists. Allies and enemies), “Internal Security Review” 2019, no. 21, pp. 96–134.

Jakubowska Z., Madryt 11 marca (Eng. Madrid 11 March), Warszawa 2005.

Kłos A., Fikcja walki z radykalizmem (Eng. The fiction of the fight against radicalism), “Gazeta Polska Codziennie”, 13 X 2018.

Kosmynka S., Święta wojna w Al-Andalus. Przeobrażenia aktywności dżihadystycznych komórek terrorystycznych w Hiszpanii w latach 1995–2012 (Eng. The Holy War in Al-Andalus. The transformation of jihadist terrorist cell activity in Spain between 1995 and 2012), Łódź 2015.

Loredo J., Marzenie o Al Andalus (Eng. The dream of Al-Andalus), “Nasz Dziennik”, 19 XI 2011.

Łódzki B., Reakcja polskich mediów masowych na atak terrorystyczny w Madrycie 11 marca 2004 r. (Eng. Reaction of the Polish mass media to the terrorist attack in Madrid on 11 March 2004), in: Hiszpania: Media masowe i wybory w obliczu terroryzmu (Eng. Spain: Mass media and elections in the face of terrorism), B. Dobek-Ostrowska, M. Kuś (eds.), Wrocław 2007, pp. 123–137.

Płudowski T., Reakcje prasy amerykańskiej na madrycki atak terrorystyczny z 11 marca 2004 r. (Eng. U.S. press reactions to the Madrid terrorist attack of 11 March 2004), in: Hiszpania: Media masowe i wybory w obliczu terroryzmu (Eng. Spain: Mass media and elections in the face of terrorism), B. Dobek-Ostrowska, M. Kuś (eds.), Wrocław 2007, pp. 140–159.

Reinares F., Al-Qaeda’s Revenge. The 2004 Madrid Train Bombing, New York 2016.

Skowronek T., Hiszpania walczy ze światowym terroryzmem (Eng. Spain fights global terrorism), “Przegląd” 2019, no. 46, pp. 28–30.

Stryjewski R., Muzułmanie w Hiszpanii (Eng. Muslims in Spain), in: Muzułmanie w Europie (Eng. Muslims in Europe), A. Parzymies (ed.), Warszawa 2005, pp. 453–493.

Taracha C., Wybory w cieniu zamachu. Kilka uwag na temat wydarzeń z marca 2004 roku w Madrycie (Eng. Elections in the shadow of an attack. Some comments on the events of March 2004 in Madrid), in: Terroryzm wczoraj i dziś. Wybrane problemy (Eng. Terrorism yesterday and today. Selected issues), P. de la Fuente, W. Gizicki, C. Taracha (eds.), Lublin 2015, pp. 77–85.

Tryc-Ostrowska M., Kontrowersyjny wyrok za zamachy w Madrycie (Eng. Controversial sentence for Madrid attacks), Rzeczpospolita”, 2 XI 2007.

Wejkszner A., Ewolucja terroryzmu motywowanego ideologią religijną na przykładzie salafickiego ruchu globalnego dżihadu (Eng. The evolution of terrorism motivated by religious ideology as exemplified by the Salafist global jihad movement), Poznań 2010.

 

Internet sources

Actividad Terrorista de ETA 2004, Ministerio del Interior, https://www.statewatch.org/media/documents/news/2005/jan/mirbal2004acteta.pdf [accessed: 12 III 2005].

Atentados Terroristas del Dia 11 del Marzo de 2004 de Madrid, Juzgado Central de Instruccion No 6 Audiencia Nacional Madrid, https://e00-elmundo.uecdn.es/documentos/2006/04/11/auto11m/01.pdf [accessed: 11 IV 2006].

Badcock J., The Long Shadow of al-Andalus. Spain is on the periphery of Europe, but central to modern jihad, Foreign Policy, 21 VIII 2017, https://foreignpolicy.com/2017/08/21/the-long-shadow-of-al-andalus-spain-islamic-state-terrorism-al-qaeda/ [accessed: 21 VIII 2017].

Becares R., Cernuda O., Cuatro terroristas islámicos se inmolan en un piso de Leganés y matan a un agente de policía, elmundo.es, 4 IV 2004, https://www.elmundo.es/el-mundo/2004/04/03/enespecial/1081016920.html [accessed: 4 IV 2004].

Catalán M., Prensa, verdad y terrorismo: la lección política del 14-M, El Argonauta Español” 2005, no. 2. https://doi.org/10.4000/argonauta.1191 [accessed: 26 VIII 2023].

Cedeira B., La victima que entró en coma el 11M hasta morir 10 años después, El Español, 11 III 2017, https://www.elespanol.com/reportajes/20170310/199730525_0.html [accessed: 11 III 2017].

Centro Nacional de Coordinacion Antiterrorista CNCA, La Pagina de ASR, https://intelpage.info/centro-nacional-de-coordinacion-antiterrorista.html [accessed: 12 XII 2015].

Dziedzina J., Imam kazał zabijać (Eng. Imam ordered to kill), gość.pl, 7 IX 2017, https://www.gosc.pl/doc/4166327.Imam-kazal-zabijac [accessed: 7 IX 2017].

El final del principio en la investigación del 11-M, elmundo.es, 1 XI 2007, https://www.elmundo.es/elmundo/2007/11/01/espana/1193885319.html [accessed: 1 XI 2007].

„El Mundo”: zamachowcy z Madrytu radykalizowali młodych muzułmanów w więzieniach (Eng. ‘El Mundo’: Madrid bombers radicalised young Muslims in prison), TVN24, 11 X 2018, https://tvn24.pl/swiat/zamachowcy-z-madrytu-radykalizowali-mlodych-muzulmanow-w-wiezieniach-ra875396-2384538 [accessed: 11 X 2018].

ETA pretendía volar la estación de Chamartín con un „tren bomba” y provocar una masacre, ABC España, 26 XII 2003, https://www.abc.es/espana/abci-pretendia-volar-estacion-chamartin-tren-bomba-y-provocar-masacre-200312260300-228547_noticia.html [accessed: 26 XII 2003].

Fernández H.A., Does al-Qaeda have a global strategy?, Elcano Royal Institute, 4 V 2004, https://www.realinstitutoelcano.org/en/analyses/does-al-qaeda-have-a-global-strategy/ [accessed: 6 V 2004].

Fernández R., Número total de musulmanes por comunidad autónoma de España en 2022, Statista, 11 IV 2023, https://es.statista.com/estadisticas/552893/musulmanes-en-espana-por-comunidad-autonoma/ [accessed: 11 IV 2023].

Fernando Reinares, experto en terrorismo internacional, advierte: “Al Qaeda está hoy más extendida de lo que ha estado nunca”, Universidad Internacional Menéndez Pelayo, https://www.uimp.es/actualidad-uimp/fernando-reinare-experto-terrorismo-internacional.html [accessed: 21 VI 2021].

Gunaratna R., Spain: An Al Qaeda Hub?, “UNISCI Discussion Papers” 2004, no. 5, https://www.redalyc.org/pdf/767/76712467002.pdf [accessed: 22 II 2014].

Haahr K., The Growth of Militant Islamist Micro-Diaspora Communities, CTC Sentinel2008, vol. 1, no. 4, https://ctc.westpoint.edu/the-growth-of-militant-islamist-micro-diaspora-communities-observations-from-spain/ [accessed: 18 IV 2008].

Hernández A., 11M: quién fue el autor intelectual y otras claves que plantea el documental de Netflix sobre el mayor atentado yihadista en Europa, BBC, 11 III 2022, https://www.bbc.com/mundo/noticias-60693476 [accessed: 11 III 2022].

Hiszpania: Rozpoczął się proces dżihadysty zatrzymanego w Warszawie (Eng. Spain: Trial of jihadist detained in Warsaw begins), Dziennik Gazeta Prawna, 11 VI 2018, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/1132741,proces-dzihadysty-zatrzymanego-w-warszawie.html [accessed: 11 VI 2018].

Hiszpański parlament zgodził się na wysłanie żołnierzy do Iraku (Eng. Spanish parliament agrees to send troops to Iraq), Wirtualna Polska, 22 X 2014, https://wiadomosci.wp.pl/hiszpanski-parlament-zgodzil-sie-na-wyslanie-zolnierzy-do-iraku-6027730872366209a [accessed: 22 X 2014].

Interior cesa al jefe del CITCO y nombra a un comisario al frente del Gabinete de Estudios y Coordinación, elDiario.es, 7 VII 2018, https://www.eldiario.es/politica/interior-cit- co-gabinete-estudios-coordinacion_1_2035094.html [accessed: 7 VII 2018].

La policía eleva a siete los terroristas muertos en Leganés, Cadenaser, 7 IV 2004, https://cadenaser.com/ser/2004/04/07/espana/1081295423_850215.html [accessed: 7 IV 2004].

La Policía Nacional advierte: «estamos en nivel 4 de alerta terrorista». Estas son las claves, Hipertextual, 30 V 2023, https://hipertextual.com/2023/05/la-policia-nacional-advierte-estamos-en-nivel-4-de-alerta-terrorista-estas-son-las-claves [accessed: 30 V 2023].

Lindenberg G., Czy Maroko gra z Hiszpanią imigrantami? (Eng. Is Morocco playing migrants with Spain?), euroislam.pl, 14 II 2021, https://euroislam.pl/czy-maroko-gra-z-hiszpania-imigrantami/ [accessed: 14 II 2021].

Llega a España “El Egipcio” para ser juzgado por el 11-M, 20 minutos, 17 XI 2006, https://www.20minutos.es/noticia/173755/0/egipcion/11-m/italia/ [accessed: 17 XI 2006].

Los terroristas del 11-M se inmolan y matan a un geo al volar su «piso franco» en Leganés, ABC España, 4 IV 2004, https://www.abc.es/espana/abci-terroristas-inmo- lan-y-matan-volar-piso-franco-leganes-200404040300-962802830594_noticia.html [accessed: 4 IV 2004].

Maclean W., New evidence of Qaeda tie to Madrid blast: expert, Reuters, 13 I 2010, https://www.reuters.com/article/cnews-us-security-spainqaeda-idCATRE60B52020100112  [accessed: 13 I 2010].

Madrid bombings ‘probably al Qaeda’, Stuff, 21 I 2010, https://www.stuff.co.nz/vlpush/world/3226277/Madrid-bombingsprobably-al-Qaeda [accessed: 21 I 2010].

Madryt: posiedzenie Komitetu Antyterrorystycznego ONZ (Eng. Madrid: meeting of the UN Counter-Terrorism Committee), Dziennik Gazeta Prawna, 27 VII 2015, https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/artykuly/885271,madryt-posiedzenie-komitetu-antyterrorystycznego-onz.html [accessed: 27 VII 2015].

Martin-Arroyo J., El Cordobés, the Spanish face of Islamic State, El Pais, 25 VIII 2017, https://english.elpais.com/elpais/2017/08/25/inenglish/1503659430_853709.html [accessed: 25 VIII 2017].

Martin Plaza A., Los atentados del 11M que sacudieron España, RTVE, 11 III 2014, https://www.rtve.es/noticias/20140311/atentados-del-11m-sacudieron-espana/893543.shtml [accessed: 11 III 2014].

Mroczek A., Zamach w Madrycie 11 III 2004 – minuta po minucie (Eng. Madrid attack 11 III 2004 - minute by minute), terroryzm.com, 25 IX 2005, http://www.terroryzm.com/zamach-w-madrycie-11-iii-2004-minuta-po-minucie/ [accessed: 25 IX 2005].

Po pięciu latach koniec polskiej misji w Iraku (Eng. After five years, the end of the Polish mission in Iraq), money.pl, 29 X 2008, https://www.money.pl/archiwum/wiadomosci_agencyjne/pap/artykul/po;pieciu;latach;koniec;polskiej;misji;w;iraku,188,0,381372.html [accessed: 29 X 2008].

Reinares F., The Evidence of Al-Qa`ida’s Role in the 2004 Madrid Attack, CTC Sentinel2012, vol. 5, no. 3, https://ctc.westpoint.edu/the-evidence-of-al-qaidas-role-in-the-2004-madrid-attack/  [accessed: 18 IV 2012].

Siedmiu hiszpańskich agentów zginęło w Iraku (Eng. Seven Spanish agents killed in Iraq), Wirtualna Polska, 29 XI 2003, https://wiadomosci.wp.pl/siedmiu-hiszpanskich-agentow-zginelo-w-iraku-6036492925121665a [accessed: 30 XI 2003].

The Terror Attacks in Madrid, Spain, 2004, Kamedo-report 90, Socialstyrelsen 2007, https://www.socialstyrelsen.se/globalassets/sharepoint-dokument/artikelkatalog/ovrigt/2007-123-36_200712336.pdf [accessed: 11 III 2008].

What’s Osama Talking About?, Slate, 8 X 2001, https://slate.com/news-and-politics/2001/10/what-s-osama-talking-about.html [accessed: 8 X 2001].

Wójcik J., Czy polityczny islam wraca na Bliski Wschód? (Eng. Is political Islam making a comeback in the Middle East?), euroislam.pl, 22 VIII 2023, https://euroislam.pl/czy-polityczny-islam-wraca-na-bliski-wschod/ [accessed: 22 VIII 2023].

Wójcik J., „Raper ISIS” wrócił do Europy po azyl (Eng. “ISIS rapper” returned to Europe for asylum), euroislam.pl, 20 V 2020, https://euroislam.pl/rapper-isis-do-europy-powrocil-jako-szukajacy-azylu/ [accessed: 20 V 2020].

Zamachy terrorystyczne w Hiszpanii. Można było im zapobiec (Eng. Terrorist attacks in Spain. They could have been prevented), Magazyn TVN24, https://archiwum.tvn24.pl/magazyn-tvn24/114/tvn24.pl/magazyn-tvn24/willa-na-uboczu-matka-szatana-i-plan-a-zamach-na-niespotykana-skale%2C114%2C2082.html [accessed: 22 VIII 2017].

Zamachy w Madrycie – odwet za Irak (Eng. Madrid attacks - retaliation for Iraq), Polskie Radio, 11 III 2014, https://www.polskieradio.pl/106/246/Artykul/1071933%-2CZamachy-w-Madrycie---odwet-za-Irak [accessed: 11 III 2014].

Zmarła czwórka Polaków rannych w Madrycie (Eng. Four Poles injured in Madrid died), Gazeta Wyborcza, 12 III 2004, https://web.archive.org/web/20091214225052/http://wyborcza.pl/1,75248,1961962.html [accessed: 12 III 2004].

Informacje

Informacje: Terroryzm – studia, analizy, prewencja, 2024, Numer 5 (5), s. 233 - 272

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Twenty years since the Madrid attacks. Spain’s anti-terrorist security issues

Angielski:

Twenty years since the Madrid attacks. Spain’s anti-terrorist security issues

Publikacja: 11.03.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC-BY-NC-SA  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Krzysztof Izak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski