Klasa i tożsamość. Różnice etniczne i socjoekonomiczne wykluczenie w budowaniu wspólnoty
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 28.08.2024
Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2023 (XLIX), Nr 4 (190), s. 233 - 268
https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.048.19639Autorzy
Klasa i tożsamość. Różnice etniczne i socjoekonomiczne wykluczenie w budowaniu wspólnoty
W tekście autor analizując procesy alienowania i wykluczenia mieszkańców fragmentu zgentryfikowanej dzielnicy rozważa, jaką rolę w tym procesie odgrywają klasa i rasa. Oprócz wykluczenia ekonomicznego i klasowego kluczowe dla autora są terminy alienowanie (othering) i urasawianie (racialization), razem wyznaczają one ramę pojęciową dla analizy. Na podstawie półrocznych badań etnograficznych autor konfrontuje wyobrażania na temat getta z relacjami zastanymi wewnątrz. Opisuje kształtowanie się lokalnej tożsamości opartej na wspólnym wykluczeniu oraz sprzeciwie wobec donosicielstwa i współpracy z przedstawicielami władzy państwowej. Analizując rolę lokalnej tożsamości zderzaną z polskością i romskością autor przedstawia, jak te wspólnoty wyobrażone są negocjowane i jak ich rola się zmienia w zależności od kontekstów. Autor za Marianne Gullestad rozważa wpływ silnie retorycznych pojęć np. Cygan, Rom na analizowane procesy. Jednocześnie dostrzega wtórne wykluczenie wynikające z kierowania programów pomocowych po linii etnicznej, a nie na podstawie potrzeb społeczności. W tekście przedstawia on również przykłady pozytywnych, częściowo oddolnych działań redukujących skalę wykluczenia, które uwzględniają problem niedostosowania redystrybucji do lokalnych warunków.
Anthias, F., Yuval-Davis, M. (1992). Contextualising Feminism: Gender Ethnic and Class Divisions’, w: McDowell, L. and Pringle, R. (Eds.) Defining Women.
Antkowiak, Z. (1973). Stare i nowe osiedla Wrocławia (Vol. 14). Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Appadurai, A. (1989). Modernity at large: Cultural dimensions of globalization. Minneapolis, MN: University of Minnesota Press.
Appadurai, A. 2009. Strach przed mniejszościami. Esej o geografii gniewu. Bucholc, M. (tłum). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Arcimowicz, J., Bieńko, M., Łaciak, B. (2018) Skarżypyty, donosiciele, sygnaliści? Studium socjologiczno-prawne. Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW.
Arondekar, A. (2005). Border/line sex: Queer postcolonialities, or how race matters outside the United States. Interventions, 7(2), 236–250.
Baer, M. (2014). Między nauką a aktywizmem. O polityczności, płci i antropologii. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Benedik, S. (2011). Harming ‘Cultural Feelings’: Images and Categorisation of Temporary Romani Migrants in Graz/Austria. Multi-disciplinary approaches to Romani studies, 71–88.
Blaut, J.M. (1992). The theory of cultural racism. Antipode, 24(4), 289–299.
Blumer, H. (1958). Race prejudice as a sense of group position. Pacific sociological review, 1(1), 3–7.
Bobako, M. 2011. Konstruowanie odmienności klasowej jako urasawianie. Przypadek polski po 1989 roku. Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego.
Brah, A. (2000). Difference, diversity, differentiation, w: L. Back & J. Solomos (red.), Theories of race and racism, a reader (431–446). London, UK: Routledge.
Brewer, R.M., Conrad, C.A., King, M. C. (2002). The complexities and potential of theorizing gender, caste, race, and class. Feminist Economics, 8(2), 3–17.
Celac, M. (2010). Archipelago on the move, w: L. Orta (red.), Mapping the invisible: EU-Roma Gypsies, Londyn: Black Dog Publishing.
Chun, E.W., Lo, A. (2015). Language and racialization, w: The Routledge handbook of linguistic anthropology (220–233). Routledge.
Corradi, L. (2017). Gypsy feminism: Intersectional politics, alliances, gender and queer activism. Routledge.
Czarnota, K., Kledzik, E. (2016). Mieszkańcy romskich koczowisk w Polsce. Historia i projekty artystyczne. Czas Kultury, 4, 10–21.
Davis, K. (2008). Intersectionality as buzzword: A sociology of science perspective on what makes a feminist theory successful. Feminist Theory, 9, 67–85
Diop, P.M. (2013). The “bogus” refugee: Roma asylum claimants and discourses of fraud in Canada’s Bill C-31. Refuge, 30, 67.
De Genova, N.P., 2002. Migrant “illegality” and deportability in everyday life. Annual review of anthropology, 31(1), s. 419–447.
Degnen, C. (2005). Relationality, place, and absence: A three-dimensional perspective on social memory. The Sociological Review, 53, 729–744
Degnen, C. (2013). ‘Knowing’, absence and presence: The spatial and temporal depth of relations. Environment and Planning D: Society and Space, 31, 554–570.
Degnen, C., Tyler, K. (2017). Amongst the disciplines: Anthropology, sociology, intersection and intersectionality. The Sociological Review, 65(1_suppl), 35–53.
Edwards, J. (1998). The need for a ‘bit of history’: Place and past in English identity, w: A. Lovell (red.), Locality and belonging. London, UK: Routledge, s. 147–167.
Edwards, J. (2000). Born and bred: Idioms of kinship and new reproductive technologies in England. Oxford, UK: Oxford University Press.
Edwards, J., Evans, G., Smith, K. (2012). Introduction: The middle classification of Britain. Focaal – Journal of Global and Historical Anthropology, 62, 3–16.
Engelking, B. (2003). „Szanowny panie gistapo”: donosy do władz niemieckich w Warszawie i okolicach w latach 1940–1941. Wydawnictwo IFiS PAN.
Fernandes, Fátima. 2003. A Response to Erica Burman’ European Journal of Psychotheraphy, Counselling and Health 6 (4):309–16.
Fiałkowska, K., Mirga-Wójtowicz, E., Garapich, M.P. (2022). Unequal Citizenship and Ethnic Boundaries in the Migration Experience of Polish Roma. Nationalities Papers, 1–21.
Gans, H.J. (2017). Racialization and racialization research. Ethnic and racial studies, 40(3), 341–352.
Garapich, M. P. (2016). London’s Polish Borders: Transnationalizing Class and Ethnicity among Polish Migrants in London. Columbia University Press.
Garapich, M.P., Fiałkowska, K., Mirga-Wójtowicz, E. (2019). Why Do Roma Migrate? A Critical Analysis of Academic Silence in Polish Scholarship. Critical Romani Studies, 2(2), 4–22.
Garner, S., Selod, S. (2015). The Racialization of Muslims: Empirical Studies of Islamophobia. Critical Sociology, 41(1), 9–19.
Geertz, C. (1998). Deep hanging out. The New York review of books, 45(16), 69–72.
Godlewska-Goska, M., Kopańska, J. (2011). Życie w dwóch światach: tożsamość współczesnych Romów. Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.
Gullestad, M. (2004). Blind slaves of our prejudices: Debating ‘culture’ and ‘race’ in Norway. Ethnos, 69(2), 177–203.
Gullestad, M. (2002). Invisible fences: Egalitarianism, nationalism and racism. Journal of the Royal Anthropological Institute, 8(1), 45–63.
Gullestad, M. (1996). From obedience to negotiation: Dilemmas in the transmission of values between the generations in Norway. Journal of the Royal Anthropological Institute, 25–42.
Guy, W. (2003). ‘No soft touch’: Romani migration to the U.K. at the turn of the twenty-first century. Nationalities Papers, 31(1), 63–79.
Haenfler, R. (2013). Subcultures: the basics. Routledge.
Hall S., Jefferson T. (Eds.). (2006). Resistance through rituals: Youth subcultures in post-war Britain. Routledge.
Hawkesworth, M. (2003). ‘Congressional Enactments of Race-Gender: Toward a Theory of Race-Gendered Institutions’. American Political Science Review 97 (4): 529–50.
Hebdige, D. (1979). Subculture, The Meaning of Style, London and New York, Methuen & Co.
Hepworth, K. (2012). Abject citizens: Italian ‘nomad emergencies’ and the deportability of Romanian Roma. Citizenship Studies, 16(3–4), 431–449.
Hochman, A. (2019). Racialization: A defense of the concept. Ethnic and racial studies, 42(8), 1245–1262.
Joskowicz, A. (2016). Romani refugees and the postwar order. Journal of Contemporary History, 51(4), 760–787.
Kacperczyk, A. (2014). Autoetnografia–technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii. Przegląd Socjologii Jakościowej, 10(3), 32–75.
Kledzik, E. (2023) Perspektywa poety. Cyganologia Jerzego Ficowskiego. Poznań: Poznańskie Studia Polonistyczne.
Kóczé, A. (2018) Race, migration and neoliberalism: distorted notions of Romani migration in European public discourses. Social Identities, 24(4), 459–473.
Kóczé, A., Trehan, N. (2009). Postcolonial racism and social justice: The struggle for the soul of the Romani civil rights movement in the ‘New Europe’. In G. Huggan (red.), Racism, post-colonialism, Europe. Liverpool: Liverpool University Press, s. 50–77.
Krzyżowski, Ł. (2007). Romowie wobec wyzwań nowoczesności. Kultura i społeczeństwo, 51(4), 220–222.
Kwadrans, Ł. (2008). Edukacja Romów: studium porównawcze na przykładzie Czech, Polski i Słowacji. Fundacja Integracji Społecznej Prom.
Kwadrans, Ł. (2019). Analiza sytuacji edukacyjnej Romów we Wrocławiu w kontekście rekomendacji wynikającej z piątego reportu monitoringowego Europejskiej Komisji przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji (ECRI). Edukacja Międzykulturowa (Nr 10 (2019), s. 101–113.
Magazzini, T., Piemontese, S. (2019). Constructing Roma migrants: European narratives and local governance. Springer Nature.
Marcinkowski, T. (2015). Własnym głosem o sobie. Imigranci romscy w Polsce. Zachodni Ośrodek Badań Społecznych i Ekonomicznych.
Marcus, G. E. (1995). Ethnography in/of the world system: The emergence of multi-sited ethnography. Annual review of anthropology, 24(1), 95–117.
Marushiakova-Popova, E., Popov, V. (2015). European policies for social inclusion of Roma: Catch 22? Social Inclusion.
Mirga-Wójtowicz, E. (2013). Program pomocowy dla społeczności Romów w Polsceosiągnięcia i wyzwania: przykład Małopolski, w: P. Borek (red.). Studia o Romach w Polsce i w Europie.
Nicholas, P., Genova, D. (2002). Migrant “illegality” and deportability in everyday life. Annual review of anthropology, 419–447.
Nowicka, E., Witkowski, M. (2019) Dlaczego swój? Dlaczego obcy? Mniejszość romska we współczesnej Polsce. Zakład Wydawniczy Nomos.
Nowicka, E., Witkowski, M. (2018). Cygan czy Rom? Antropologiczna interpretacja sporu o słowa. Studia socjologiczne, (3 (230)), 179–203.
Omi, M., Winant, H. (2014 [1986]). Racial formation in the United States. Routledge.
Program integracji społecznej i obywatelskiej Romów w Polsce na lata 2021–2030, Załącznik do uchwały nr 190/2020 Rady Ministrów z dnia 21 grudnia 2020r (2020) (Polska). https://www.gov.pl/web/mniejszosci-narodowe-i-etniczne/program-integracji-spolecznej-i-obywatelskiej-romow-w-polsce-na-lata-2021-2030. (dostęp: 20.04.2024)
Roth-Gordon, J. (2017). Race and the Brazilian body: Blackness, whiteness, and everyday language in Rio de Janeiro. Univ of California Press.
Scott, J. C. (1985). Weapons of the weak: Everyday forms of peasant resistance. Yale University Press.
Sigona, N. (2014). EU Citizenship, Roma Mobility and Anti-Gypsyism: Time for Reframing the Debate? podcast, 25, 2014.
Silverstein, P. A. (2005). Immigrant racialization and the new savage slot: race, migration, and immigration in the new Europe. Annual review of anthropology, 34, 363–384.
Sochacki, Ł. (2010). Antropologia zaangażowana (?). Prace Etnograficzne, (38), 7–16.
Stewart, M. (2012). Populism, Roma and the European politics of cultural difference, w: Stewart M. (eds), The Gypsy Menace: Populism and the New Anti-Gypsy Politics, London: Hurst, s. 3–23.
Szewczyk, M. (2016). Unia Europejska i Romowie. System wobec kultury etnicznej. Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie/Muzeum Okręgowe w Tarnowie.
Sztompka, P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo ZNAK.
Śleszyński, P. (2018). Polska średnich miast: założenia i koncepcja deglomeracji w Polsce. Klub Jagielloński.
Talewicz-Kwiatkowska, J. (2013). Wpływ aktywności finansowej Unii Europejskiej na położenie społeczne Romów w Polsce. Wydawnictwo UJ.
Trehan, N., Kóczé, A. (2009). Racism, (neo-)colonialism and social justice: the struggle for the soul of the Romani movement in post-socialist Europe. Racism Postcolonialism Europe, 6, 50.
Tubacki, H.M. (2021). Antropologia aktywistyczna jako nowe spojrzenie na obserwację uczestniczącą. Referat wygłoszony w ramach Krakowskiej Konferencji Etnograficznej. Metodologie, praktyki, teorie. W 95-tą rocznicę powstania Komisji Etnograficznej Polskiej Akademii Umiejętności online 21–22 października 2021 roku, Panel 2: Relacje. W przygotowaniu do publikacji w: Prace Etnograficzne jako: Antropologia aktywistyczna jako rozwinięcie obserwacji uczestniczącej.
Tubacki, H.M. (2022). Activist anthropology as a cultivating of participant observation. Studia Ethnologica Pragensia, (1), 60–69.
Tyler, K. (2005). The genealogical imagination: The inheritance of interracial identities. The Sociological Review, 53, 475–494.
Valentine, D. 2007. Imagining transgender: an ethnography of a category. Durham: Duke University Press.
Van Baar, H. (2011). Europe’s Romaphobia: problematization, securitization, nomadization. Environment and Planning D: Society and Space, 29(2), 203–212.
Van Baar, H. (2012). Socio-economic mobility and neo-liberal governmentality in post-socialist Europe: Activation and the dehumanisation of the Roma. Journal of Ethnic and Migration Studies, 38(8), 1289–1304.
Van Baar, H. (2014). The emergence of a reasonable anti-Gypsyism in Europe. When stereotype meets prejudice: Antiziganism in European societies, 27–44.
Van Baar, H. (2015). The Perpetual Mobile Machine of Forced Mobility: Europe’s Roma and the Institutionalization of Rootlessness’, in: Y. Jansen, J. de Bloois and R. Celikates (eds.). The Irregularization of Migration in Contemporary Europe: Deportation, Detention, Drowning.
Vašĕka, I., Vašĕka, M. (2003). Recent Romani Migration from Slovakia to EU Member States: Romani Reaction to Discrimination or Romani Ethno-tourism? 1. Nationalities Papers, 31(1), 27–45.
Wadle, H., Lis-Plesińska, A., (2022). From a Hegemony of Risk to Pedagogies of Uncertainty: An Anthropological Proposition.
Węcławowicz G., Łotocka M., Baucz A. (2010). Rozwój miast w Polsce: raport wprowadzający Ministerstwa Rozwoju Regionalnego opracowany na potrzeby przygotowania Przeglądu OECD Krajowej Polityki Miejskiej w Polsce. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
Wielgosz, P. (2017). Od walki klas do zderzenia cywilizacji. Geopolityka i ekonomia polityczna islamofobii. Praktyka teoretyczna (26), 38–61.
Witkowski, M. (2016). Polityka i antropologia: praktyki integrowania Bergitka Roma w karpackich wioskach w Polsce. Zakład Wydawniczy „Nomos”.
Witkowski, M. (2018). Etnografia z sercem na dłoni. Antropologia wiedzy o relacjach Romów z nie-Romami. Kultura i Społeczeństwo, 62(2), 69–85.
Wróbel, E. (2006). Romowie w Świdniku – realizacja polityki państwowej w warunkach lokalnych. Dzieje Najnowsze, 38(1).
Yuval-Davis, Nira 2006. Intersectionality and Feminist Politics, European Journal of Women‘s Studies 13(3):193–209.
Zavala, V., Back, M. (2020). Discourse and Racialization, w: A. De Fina, A. Georgakopoulou (Eds.), The Cambridge Handbook of Discourse Studies (Cambridge Handbooks in Language and Linguistics). Cambridge: Cambridge University Press, s. 527–546.
Informacje: Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2023 (XLIX), Nr 4 (190), s. 233 - 268
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Centrum Badań Migracyjnych, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Polska
Publikacja: 28.08.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Finansowanie artykułu:
Udział procentowy autorów:
Informacje o autorze:
Hubert Tubacki – antropolog, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych UAM związany z Instytutem Antropologii i Etnologii UAM, badacz Centrum Badań Migracyjnych UAM i AMU Research Centre for Energy and Environmental Challenges. Pozaakademicko zajmuje się badaniami między innymi z obszaru doświadczeń (user experience, employee experience) oraz edukacją globalną. Jego zainteresowania badawcze wpisują się trójkąt relacji środowisko-jednostka-władza, w którym znajdują się następujące obszary: przemiany społeczno-środowiskowe, relacje władzy, interakcje między rządami, grupami a jednostkami, studia nad nauką, techniką i społeczeństwem, antropologia gospodarcza, migracje, mniejszości etniczne, dominacja i opór, dyskryminacja, ksenofobia, nacjonalizm. Obecnie jest wykonawcą projektu Alienowanie i „urasawianie” Romów i muzułmanów w państwie narodowym 2020/37/B/HS3/01675.
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 171
Liczba pobrań: 82