O współczesnej sytuacji kobiet w świecie nauki, szkolnictwa wyższego i hierarchii akademickiej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEO współczesnej sytuacji kobiet w świecie nauki, szkolnictwa wyższego i hierarchii akademickiej
Data publikacji: 2024
Polska Myśl Pedagogiczna, IX (2023), Numer 9/2 Kobiety w nauce i edukacji, s. 39 - 64
https://doi.org/10.4467/24504564PMP.23.017.18246Autorzy
O współczesnej sytuacji kobiet w świecie nauki, szkolnictwa wyższego i hierarchii akademickiej
W Polsce sytuacja kobiet w nauce i środowisku akademickim jest porównywalna z sytuacją w innych krajach. Celem niniejszego artykułu jest ukazanie wybranych aspektów współczesnego położenia kobiet w sektorze nauki, szkolnictwa wyższego i hierarchii akademickiej – ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji naukowczyń w Polsce. Mimo iż jest ich coraz więcej, to w porównaniu z mężczyznami, nieproporcjonalnie mało z nich zostaje profesorkami. Zdecydowanie rzadziej pełnią także wysokie funkcje kierownicze, obejmują stanowiska decydenckie i realizują kariery w dziedzinach określanych jako STEM. W opracowaniu zastosowano metodę badawczą desk research, w tym przywołano wybrane analizy badawcze rożnych autorów, a także wyniki badań własnych odnoszących się do podjętego tematu.
About the Contemporary Situation of Women in the World of Science, Higher Education and Academic Hierarchy
In Poland, the situation of women in science and academia is comparable to other countries. The aim of this article is to show selected aspects of the contemporary position of women in the science sector, higher education and the academic hierarchy – with particular emphasis on the situation of women scientists in Poland. Although there are more and more of them, compared to men, disproportionately few of them become professors. They are also much less likely to hold high managerial positions, take decision-making positions and pursue careers in the fields referred to as STEM. The study uses the desk research method, including selected research analyzes by various authors, as well as the results of own research related to the topic.
Berryman, Sue. Who Will Do Science? Minority and Female Attainment of Science and Mathematics Degrees: Trends and Causes. New York: Rockefeller Foundation, 1983.
Domaradzka, Anna. „Żagiel czy kotwica? Wpływ płci i sytuacji rodzinnej na przebieg studiów doktoranckich”. W: Kariery akademickie kobiet i mężczyzn. Różne czy podobne?, red. Renata Siemieńska, 288‒306. Warszawa: Scholar, 2019.
Erudera. „EU: More Female Students & Graduates Than Male Over Years, Report Shows”, by Erudera News (November 25, 2021), https://erudera.com/news/eu-more-female-students-graduates-than-male-over-years-report-shows/ [dostęp: 24.01.2023].
Florencka, Katarzyna. „Raport: 36 proc. studentów uczelni technicznych to kobiety” (15.03.2019), https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C33241%2Craport-36-proc-studentow-uczelni-technicznych-kobiety.html [dostęp: 26.01.2023].
Fundacja Edukacyjna Perspektywy. Kobiety na politechnikach. Raport 2020, oprac. Anna Knapińska (czerwiec 2020), http://www.dziewczynynapolitechniki.pl/pdfy/raport-kobiety-na-politechnikach-2020.pdf [dostęp: 26.01.2023].
Fundacja Edukacyjna Perspektywy. Kobiety na politechnikach. Raport 2021, oprac. Anna Knapińska, www.dziewczynynapolitechniki.pl/pdfy/raport-kobiety-na-politechnikach-2021.pdf [dostęp: 26.01.2023].
Fundacja Edukacyjna Perspektywy. Kobiety na politechnikach. Raport 2022, oprac. Anna Knapińska, www.dziewczynynapolitechniki.pl/pdfy/raport-kobiety-na-politechnikach-2022.pdf [dostęp: 26.01.2023].
Fundacja Edukacyjna Perspektywy. Raport. Kobiety na politechnikach 2019, www.dziewczynynapolitechniki.pl/pdfy/raport-kobiety-na-politechnikach2019.pdf [dostęp: 26.01.2023].
Fundacja Edukacyjna Perspektywy. Raport. Kobiety w IT i TECH (przygotowany w związku z kongresem „Perspektywy Women in Tech Summit 2018”, womenintech.perspektywy.org/wp-content/uploads/2020/06/Opracowanie-Kobiety-w-TechIT.pdf [dostęp: 26.01.2023].
GUS, Szkolnictwo wyższe i jego finanse w 2021 roku. Warszawa–Gdańsk: Główny Urząd Statystyczny, 2022.
Knapińska, Anna. „Women in science in Poland. Changing rules of the game”, Webinar: „Gender equality in European Research, Innovation and Higher Education. How to enhance Scientific excellence through Gender Equality Plans?”(10.03.2022).
Krause, Ewa. Kariera naukowa a macierzyństwo. Sytuacja naukowczyń w Polsce (maszynopis). Bydgoszcz: UKW, 2023.
Krause, Ewa. „Kariera naukowa kobiet”, Edukacja Ustawiczna Dorosłych 1 (2019): 73–89. Krzaklewska, Ewa. „Dziurawy rurociąg wyrzuca kobiety z nauki” (wywiad przeprowadzony przez Paulinę Szewiołę), gazetaprawna.pl (07.06.2018), http://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/1128740,krzaklewska-o-rownosci-plci-na-uczelniach.html?ref=purchaseCompleted [dostęp: 26.01.2023].
Kulczycki, Emanuel. Wzory publikacyjne polskich naukowców w latach 2013–2016. Nauki humanistyczne i nauki społeczne, styczeń 2019, https://repozytorium.amu.edu.pl/bitstream/10593/24460/1/Wzory_publikacyjne_polskich_naukowcow_w_latach_2013-2016.pdf [dostęp: 26.01.2023].
Kwiek, Marek. Modele kariery naukowej i atrakcyjność profesji akademickiej, Raport II, Seria Raportów Centrum Studiów nad Polityką Publiczną. Poznań: UAM, 2019.
Larivière, Vincent, Ni, Chaoqun, Gingras, Yves, Cronin, Blaise, Sugimoto, Cassidy R. „Bibliometrics: Global gender disparities in science”. Nature 504 (2013): 211–213.
Młodożeniec, Marek, Anna, Knapińska . „Czy nauka wciąż ma męską płeć? Udział kobiet w nauce”. Nauka 2 (2013): 47–72.
Nauka w Polsce. „Polskie uczelnie przodują w rankingu równowagi płciowej w publikacjach naukowych” (03.06.2019), https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C77344%2Cpolskie-uczelnie-przoduja-w-rankingu-rownowagi-plciowej-w-publikacjach [dostęp: 26.01.2023].
PAP – Nauka w Polsce. „W nowej kadencji więcej kobiet będzie zarządzać uczelniami” (2.08.2020), https://liderzyinnowacyjnosci.com/uczelnie-zarzadzane-przez-kobiety/ [dostęp: 26.01.2023].
PAP – Nauka w Polsce, https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C86286%2C11-lutego-miedzynarodowym-dniem-kobiet-i-dziewczat-w-nauce.html [dostęp: 26.01.2023].
Pépin, Anne. Webinar: „Gender equality in European Research, Innovation and Higher Education. How to enhance scientific excellence through Gender Equality Plans?” (10.03.2022).
PolSCA. „Komisja Europejska publikuje raport She Figures 2018” (15.03.2019), polsca.pan.pl/komisja-europejska-publikuje-raport-she-figures-2018/ [dostęp: 2.03.2021].
Publications Office of the European Union. She Figures 2018. Luxembourg: 2019, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/8ad66c25-0434-11ea-8c1f-01aa75ed71a1/language-en/format-RDF/source-search [dostęp: 2.03.2021].
Publications Office of the European Union. She Figures 2021. Gender in Research and Innovation Statistics and Indicators. Luxembourg: 2021, https://op.europa.eu/en/web/eu-law-and-publications/publication-detail/-/publication/67d5a207-4da1-11ec-91ac-01aa75ed71a1 [dostęp: 26.01.2023].
RAD-on, https://radon.nauka.gov.pl/raporty/Absolwenci_2021 [dostęp: 26.01.2023].
„Rektorki 2020‒2024” – rozmowa z Anną Pokorską, PWN Nauka 3 (listopad–grudzień 2020). Siemieńska, Renata. „Kariery akademickie w Polsce w XIX i XX wieku: czy płeć je różnicowała?”. W: Kariery akademickie kobiet i mężczyzn. Różne czy podobne?, red. Renata Siemieńska, 51–71. Warszawa: Scholar, 2019.
Siemieńska, Renata. „Płeć naukowców a ich dostęp do grantów badawczych w Polsce z początkiem lat 2000”. W: Kariery akademickie kobiet i mężczyzn. Różne czy podobne?, red. Renata Siemieńska, 311–327. Warszawa: Scholar, 2019.
Siemieńska, Renata. „Produktywność polskich naukowców i jej uwarunkowania (pierwsza dekada XXI wieku)”. W: Kariery akademickie kobiet i mężczyzn. Różne czy podobne?, red. Renata Siemieńska, 102–117. Warszawa: Scholar, 2019.
Siemieńska, Renata. „Uwarunkowania akademickich karier kobiet i mężczyzn na świecie – zarys problematyki i przegląd badań”. W: Kariery akademickie kobiet i mężczyzn. Różne czy podobne?, red. Renata Siemieńska, 11‒28. Warszawa: Scholar, 2019.
Siemieńska, Renata. „Zakończenie: co dalej?”. W: Kariery akademickie kobiet i mężczyzn. Różne czy podobne?, red. Renata Siemieńska, 389‒393. Warszawa: Scholar, 2019.
Suława, Aleksandra. „Czy Polki mają szansę na karierę naukową?” (2.04.2015), https://kobieta.interia.pl/uczucia/news-czy-polki-maja-szanse-na-kariere-naukowa,nId,1709704 [dostęp: 4.03.2021]. Telewizja internetowa ONZ. http://webtv.un.org/watch/women-and-girls-in-science-2021-ant%C3%B3nio-guterres-un-secretary-general/6230432430001 [dostęp: 18.02.2021].
Tomala, Ludwika. „Socjolodzy: rektorki na dwóch klasycznych uniwersytetach? To może być reakcja na trudne czasy” (1.08.2020), https://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C83315%2Csocjolodzy-rektorki-na-dwoch-klasycznych-uniwersytetach-moze-byc-reakcja-na [dostęp: 6.01.2023].
Tondera, Marta. „Berlin: Szczyt Kobiet w Nauce”, Perspektywy.pl, http://www.perspektywy.pl/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=2454:berlin-szczyt-kobiet-w-nauce&catid=24&Itemid=119 [dostęp: 26.01.2023].
Tylikowska, Anna. „Szklany sufit wśród pracowników naukowych. Profesor John, magister Jennifer. Dlaczego kobietom szczególnie trudno zrobić karierę w świecie nauki”, Polityka (14.02.2017), https://www.polityka.pl/jamyoni/1693414,1,szklany-sufit-wsrod-pracownikow-naukowych.read [dostęp: 26.01.2023].
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, Dz. U. z 2018 r., poz. 1668 https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20180001668/U/D20181668Lj.pdf [dostęp: 26.01.2023].
WiSER. „Women in Science and European Research” (4.12.2020), https://errin.eu/system/files/2020-11/AGENDA.pdf?fbclid=IwAR1xVVQ2tqVeJA-7pM6O6zaNELhRTSdcW4u5T2UqIiK2alM2Kl1__0n62yk [dostęp: 26.01.2023].
Włodkowska-Bagan, Agata, Winiarczyk-Kossakowska, Małgorzata (oprac.). Kobiety w polskiej politologii. Od diagnozy do współpracy. Warszawa: Projekt finansowany przez Fundację im. Róży Luksemburg, 2018.
Zaworska-Nikoniuk, Dorota. „Kariery akademickie kobiet – uwikłania i inspiracje”, Rocznik Pedagogiczny 42 (2019): 85‒105.
Informacje: Polska Myśl Pedagogiczna, IX (2023), Numer 9/2 Kobiety w nauce i edukacji, s. 39 - 64
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
O współczesnej sytuacji kobiet w świecie nauki, szkolnictwa wyższego i hierarchii akademickiej
About the Contemporary Situation of Women in the World of Science, Higher Education and Academic Hierarchy
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, ul. J. K. Chodkiewicza 30, 85-064 Bydgoszcz, Polska
Publikacja: 2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 566
Liczba pobrań: 450
Sugerowane cytowania: Chicago