Ze stanu polskiej edukacji wynika, że w ostatnich dekadach zabrakło w niej wpływów pedagogiki, która ocala tradycję i tworzy drogi ewolucyjnego doskonalenia edukacji. Miała ona bowiem zbyt wielu wrogów wśród „zdetronizowanych” (pozornie) elit oficjalnie zamkniętego w 1989 roku systemu pedagogiki socjalistycznej. Po trzech dekadach miękkich gier politycznych i naukowych elity uniwersyteckie tej dyscypliny dokonały kolonizacji pedagogiki przez pedagogikę krytyczną (neomarksistowską). Skutkiem tego pedagog wiążący swoje prace z innym (prawicowym, powiązanym z religią katolicką) nurtem ideologii edukacyjnej doświadcza (w zależności od środowiska) różnych rodzajów marginalizacji, a nawet opresji: od pseudonaukowych argumentów po racje (ponownie!) „jedynie słusznej” ideologii edukacyjnej. W tej sytuacji pedagogom nurtu konserwatywnego pozostaje rola awangardy uprawiającej pedagogikę konserwatywną jako skrajnie niepopularną, twórczą i zarazem nowatorską; awangardy potrafiącej przy tym udźwignąć niechęć, pogardę i marginalizację akademickiej (neomarksistowskiej) większości, która w efekcie kolonizacji zdominowała struktury nauki oraz jej bliższe i dalsze konteksty. Wobec powyższego uprawnione staje się pytanie: czy pozostał nam już tylko konserwatyzm awangardowy?
 

Education that Saves and Creates: Is Only Avant-Garde Conservatism Left?

The state of Polish education shows that in the last decade it lacked the influence of pedagogy, which saves tradition and encourages the evolution of educational improvement. It has faced too many enemies among the elite of socialist pedagogy, which was (supposedly) dethroned after 1989. After three decades of soft political and scientific games, this academic elite successfully colonialized the field of pedagogy by means of (neo-Marxist) critical pedagogy. As a result of this pedagogue associated with another stream of educational ideology (e.g., rightwing, Catholic) experience various types of marginalization and even oppression (depending on the environment): from pseudoscientific arguments to the rationale (again!) of the ‘only right’ educational ideology. In this situation, conservative pedagogues are left in the role of the avant-garde; practicing conservative pedagogy that is extremely unpopular, creative, and at the same time innovative. This avant-garde can bear the weight of aversion, contempt, and the marginalization by the academic (neo-Marxist) majority, which as a result of colonization has come to dominate the structures of science and its closer and further contexts. In light of this situation, we are faced with the following question: are we left with only avant-garde conservatism?

The state of Polish education shows that in the last decade it lacked the influence of pedagogy, which saves tradition and encourages the evolution of educational improvement. It has faced too many enemies among the elite of socialist pedagogy, which was (supposedly) dethroned after 1989. After three decades of soft political and scientific games, this academic elite successfully colonialized the field of pedagogy by means of (neo-Marxist) critical pedagogy. As a result of this pedagogue associated with another stream of educational ideology (e.g., rightwing, Catholic) experience various types of marginalization and even oppression (depending on the environment): from pseudoscientific arguments to the rationale (again!) of the ‘only right’ educational ideology. In this situation, conservative pedagogues are left in the role of the avant-garde; practicing conservative pedagogy that is extremely unpopular, creative, and at the same time innovative. This avant-garde can bear the weight of aversion, contempt, and the marginalization by the academic (neo-Marxist) majority, which as a result of colonization has come to dominate the structures of science and its closer and further contexts. In light of this situation, we are faced with the following question: are we left with only avant-garde conservatism?