Polskie związki zawodowe w procesie zarządzania algorytmicznego w środowisku pracy
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 08.07.2024
Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej (Studies on Labour Law and Social Policy), Volume 31 (2024), Tom 31 Zeszyt 3, s. 221 - 235
https://doi.org/10.4467/25444654SPP.24.013.19930Autorzy
Polish trade unions and algorithmic management in the workplace
The article concerns the role of Polish trade unions in creating a legal framework for the tech-based employment. The authors discuss the impact of the algorithmic management on the structure of the employment relationship and justify the need to protect workers. Social partners can play an important role in shaping this protection. The article discusses the legal instruments which can be used by trade unions. The text outlines the actual picture of collective relations in the technological area. The authors consider the reasons of the weakness of the social dialogue and analyze solutions which could contribute to improving the situation.
Baran K.W. (2019a) Komentarz do ustawy o związkach zawodowych [w:] K.W. Baran (red.), Zbiorowe prawo zatrudnienia, LEX/el.
Baran K.W. (2019b) Prawo związków zawodowych do informacji po nowelizacji ustawy związkowej, „Monitor Prawa Pracy”, nr 1.
Bąba M. (2022) Podporządkowanie technologiczne w zatrudnieniu, „Państwo i Prawo”, z. 2.
Benlian A., Wiener M., Cram W.A. (2023) Algorithmic Control and Gig Workers: A Legitimacy Perspective of Uber Drivers, „European Journal of Information Systems”, vol. 32, nr 3.
Benlian A. et al. (2022) Algorithmic Management – Bright and Dark Sides, Practical Implications, and Research Opportunities, „Business & Information Systems Engineering”, t. 64, nr 6.
Davidov G. (2016) A Purposive Approach to Labour Law, Oxford.
Duraj T. (2015) Ewolucja pracowniczego podporządkowania jako cechy konstrukcyjnej stosunku pracy w świetle przepisów prawa pracy, „Studia Iuridica Lublinensia”, t. 24, nr 3.
Gersdorf M. (2002) Cechy charakterystyczne stosunku pracy po nowelizacji kodeksu pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 10.
ETUC (2022) ETUC Resolution Calling for an EU Directive on Algorithmic Systems at Work, 6 December 2022, https://www.etuc.org/en/document/etuc-resolution-calling-eu-directive-algorithmic-systems-work (dostęp: 6 czerwca 2024).
ILO (2019) Work for a Brighter Future – Global Commission on the Future of Work, Geneva. ILO (2022) Social Dialogue Report 2022: Collective bargaining for an inclusive, sustainable and resilient recovery, Geneva.
Kant I. (1953) Uzasadnienie metafizyki moralności, tłum. R. Ingarden, Warszawa.
Krämer C., Cazes S. (2022) Shaping the Transition: Artificial Intelligence and Social Dialogue, Paris (seria: OECD Social, Employment and Migration Working Papers, nr 279).
Kurierzy Glovo strajkowali, firma proponuje spotkanie online (2021) https://www.wirtualnemedia.pl/artykul/kurierzy-glovo-strajk (dostęp: 6 czerwca 2024).
Lamannis M. (2023), Collective Bargaining in the Platform Economy: A Mapping Exercise of Existing Initiatives, Brussels, https://www.etui.org/publications/collective-bargaining-platform-economy (dostęp: 6 czerwca 2024).
Langille B. (2011) Labour Law’s Theory of Justice [w:] G. Davidov, B. Langille (eds.), The Idea of Labour Law, Oxford.
Leśniak G.J. (2024) Algorytmy doczekają się jednak uregulowania w polskim prawie, https://www.prawo.pl/kadry/algorytmy-w-ustawie-o-zwiazkach-zawodowych,525332.html (dostęp: 6 czerwca 2024).
Liszcz T. (2018) Aksjologiczne podstawy prawa pracy. Zarys problematyki, Lublin.
Mazurkiewicz P. (2019) Pracownicy polskiego Amazona żądają podwojenia płac. Grożą strajkiem, https://cyfrowa.rp.pl/globalne-interesy/art16917511-pracownicy-polskiego-amazona-zadaja-podwojenia-plac-groza-strajkiem (dostęp: 6 czerwca 2024).
Mądrzycki B., Pisarczyk Ł. (2022) Ekspertyza na temat aktualnej sytuacji oraz perspektyw rozwoju układów zbiorowych w Polsce, https://www.gov.pl/web/dialog/krajowy-plan-odbudowy (dostęp: 6 czerwca 2024).
Möhlmann M., Zalmanson L., Henfridsson O., Gregory R.W. (2021) Algorithmic Management of Work on Online Labor Platforms: When Matching Meets Control, „MIS Quarterly”, t. 45, nr 4.
Nowik P. (2002) New Challenges for Trade Unions in the Face of Algorithmic Management in the Work Environment, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej”, nr 2.
Prassl J. (2018) Humans as a Service. The Promise and Perils of Work in the Gig Economy, Oxford.
Puczyłowska G. (2024) Przez dwa dni nie dowiozą jedzenia. Trwa strajk kurierów, https://wpoznaniu.pl/strajk-kurierow-glovo-w-poznaniu-przez-dwa-dni-jedzenia-nie-dowioza/ (dostęp: 6 czerwca 2024).
Sobczyk A. (2015) Wolność pracy i władza, Warszawa.
Stefano de V. (2019) Negotiating the Algorithm: Automation, Artificial Intelligence and Labour Protection, „Comparative Labor Law & Policy Journal”, t. 41, nr 1.
Stefano de V. (2020) ‘Masters and Servers’: Collective Labour Rights and Private Government in the Contemporary World of Work, „International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations”, t. 36, nr 4.
Stefano de V., Taes S. (2023) Algorithmic Management and Collective Bargaining, „Transfer: European Review of Labour and Research”, t. 29, nr 1.
Stelina J. (2016) Nienormatywne porozumienia zbiorowe w prawie pracy [w:] M. Latos-Miłkowska, Ł. Pisarczyk (red.), Prawo pracy. Między gospodarką a ochroną pracy. Księga jubileuszowa Profesora Ludwika Florka, Warszawa 2016.
Strajk kurierów Pyszne.pl. Domagają się większych pieniędzy (2023), https://businessinsider.com.pl/wiadomosci/strajk-kurierow-pysznepl-oto-pelna-lista-postulatow/21wdqww (dostęp: 6 czerwca 2024).
Trzeci strajk kurierów Glovo w tym roku. Jakie mają postulaty? „Nie opłaca się jeździć” (2021) https://www.wiadomoscihandlowe.pl/e-commerce-i-e-grocery/rynek-dostaw-q-commerce/trzeci-strajk-kurierow-glovo-w-tym-roku-jakie-maja-postulaty-nie-oplaca-sie-jezdzic-2396639 (dostęp: 6 czerwca 2024).
Unterschütz J. (2019) Digital Work – Real Bargaining: How Can the Sustainability of Social Dialogue Be Ensured in the Digital Era? [w:] J. Kenner, I. Florczak, M. Otto (eds.), Precarious Work. The Challenge for Labour Law in Europe, Edward Elgar, 2019.
Votavová K. (2021) Amazon. Praca pod rządami algorytmów, https://krytykapolityczna.pl/swiat/ue/zarzadzanie-algorytmiczne-w-magazynach-amazona-w-europie-srodkowej/ (dostęp: 6 czerwca 2024).
Zieliński T. (1986) Prawo pracy. Zarys systemu, cz. 1: Ogólna, Warszawa–Kraków.
Zoonen van W., Sivunen A.E., Treem J.W. (2024) Algorithmic Management of Crowdworkers: Implications for Workers’ Identity, Belonging, and Meaningfulness of Work, „Computers in Human Behavior”, t. 152.
Związkowa Alternatywa (2023) Związki zawodowe – przyszłość sektora technologicznego, https://www.za.org.pl/zwiazki-zawodowe-przyszlosc-sektora-technologicznego/ (dostęp: 6 czerwca 2024).
Akty prawa europejskiego
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE C 2016, nr 202/389, ze zm.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 stycznia 2021 roku zawierająca zalecenia dla Komisji w sprawie prawa do bycia offline (2019/2181(INL)), Dz.Urz. UE C 2021, nr 456/161.
Wniosek Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych, COM/2021/762 final. Dyrektywa przyjęta ze zmianami przez Parlament Europejski 24 kwietnia 2024 r.
Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiające zharmonizowane przepisy dotyczące sztucznej inteligencji (akt w sprawie sztucznej inteligencji) i zmieniające niektóre akty ustawodawcze Unii, COM/2021/206 final. Rozporządzenie zatwierdzone przez Parlament Europejski 13 marca 2024 r.
Porozumienia europejskich partnerów społecznych
European Social Partner Framework Agreement on Digitalisation, June 2020, https://www.etuc.org/en/document/eu-social-partners-agreement-digitalisation (dostęp: 6 czerwca 2024).
Akty prawa polskiego
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, Dz.U. 1997, nr 78, poz. 483 ze zm.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy, Dz.U. 2023, poz. 1465 tekst jedn.
Ustawa z dnia 23 maja 1991 roku o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, Dz.U. 2020, poz. 123 tekst jedn.
Ustawa z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych, Dz.U. 2022, poz. 854 tekst jedn.
Ustawa z dnia 7 kwietnia 2006 roku o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji, Dz.U. 2006, nr 79, poz. 550 ze zm.
Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych, IX kadencja, druk sejm. nr 2642.
Dokumenty Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (ETUC)
ETUC Reply to the first phase consultation of social partners under Article 154 TFEU on possible action addressing the challenges related to working conditions in platform work, 22 March 2021, https://www.etuc.org/en/document/etuc-reply-first-phase-consultation-social-partners-under-article-154-tfeu-possible-0 (dostęp: 6 czerwca 2024).
National Trade Union Confederations (list of member organisations), https://www.etuc.org/en/national-trade-union-confederations-list-member-organisations (dostęp: 6 czerwca 2024).
Informacje: Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej (Studies on Labour Law and Social Policy), Volume 31 (2024), Tom 31 Zeszyt 3, s. 221 - 235
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Śląski w Katowicach
ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice, Polska
Uniwersytet Zielonogórski, ul. Licealna 9, 65-417 Zielona Góra, Polska
Publikacja: 08.07.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Numer klasyfikacji:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 168
Liczba pobrań: 81