FAQ

2019 Następne

Data publikacji: 2020

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Redakcja

Redaktor naczelny Piotr Dymmel

Sekretarz redakcji Robert Jop

Zawartość numeru

Marcin Kowalski

Studia Archiwalne, Tom 6, 2019, s. 19 - 44

https://doi.org/10.4467/17347513SA.19.002.14557

W artykule przedstawiono dzieje oraz uposażenie czterech parafii wchodzących w skład rzymskokatolickiej diecezji przemyskiej, będących jednocześnie częściami dóbr Ordynacji Zamojskiej, a mianowicie Krzeszowa, Łukowej, Potoku i Tarnogrodu. Do dóbr parafialnych zaliczano ziemię (łany, ogrody, sady, stawy), własne gospodarstwa, pańszczyznę poddanych (wymiarową i tzw. darmochy), dziesięciny i meszne (zbożowe lub pieniężne). Ukazano również podstawy funkcjonowania szpitali i bractw. Agendy te utrzymywały się przeważnie z wypłacanych czynszów oraz niewielkich nadziałów ziemskich.  
 

Czytaj więcej Następne

Ewelina Ćwiek

Studia Archiwalne, Tom 6, 2019, s. 45 - 76

https://doi.org/10.4467/17347513SA.19.003.14558

Celem artykułu było scharakteryzowanie na różnych płaszczyznach i ukazanie walorów poznawczych fotografii, pochodzących z byłego Archiwum Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Lublinie, z uwzględnieniem kontekstu powstania tego zbioru. Owe fotografie to zarówno przedmiot moich analiz, jak i po części – wraz z niepublikowanymi normatywami dla archiwów partyjnych z Archiwum Akt Nowych w Warszawie i Archiwum Państwowego w Lublinie – baza źródłowa tej pracy. Część pierwsza pracy dotyczy zagadnień ogólnoteoretycznych, związanych z fotografią, problemów z jej opracowaniem oraz kwestii metodycznych. Część druga to głównie metodyka postępowania z fotografiami znajdującymi się w archiwach KW PZPR, działalność tych archiwów, sposób gromadzenia przez nie materiałów ikonograficznych oraz problematyka ich opracowania w czasach, gdy istniały AKW PZPR. Ostatnia część to rodzaj wstępu do przewodnika po zbiorze fotografii AKW PZPR w Lublinie, stanowiącego charakterystykę tegoż zbioru.

 

Czytaj więcej Następne

Ewa Bednarczyk

Studia Archiwalne, Tom 6, 2019, s. 77 - 87

https://doi.org/10.4467/17347513SA.19.004.14559

W 1989 r. komuniści dopuścili do częściowo wolnych wyborów w Polsce. Postanowiono zminimalizować liczbę kandydatów na posłów ze strony rządowej, a jak najwięcej osób zgłosić tam, gdzie miejsca nie były zarezerwowane dla przedstawicieli partii pozostających dotychczas u władzy. Chodziło o to, żeby nie rozpraszać głosów na stronę rządową, jednocześnie zdezintegrować wybory stronie opozycyjnej. Wybory w gronie PZPR też miały przebiegać według nowych zasad. Miano wyłaniać kandydatów na parlamentarzystów wśród osób, które rzeczywiście działają na rzecz współobywateli i dobrze prezentujących się w mediach. Co do kandydatów solidarnościowych, to stworzono listę tzw. trudnych pytań oraz innych działań, które miały im utrudnić kampanię. Mimo to wynik wyborów był dla strony partyjnej szokiem. Obwiniano ZSL i SD, że dopuściły do kandydowania z ich list osób z opozycji, a także uczestników okrągłego stołu za niedotrzymanie umowy.

 

Czytaj więcej Następne

Materiały i źródła

Józef Kus

Studia Archiwalne, Tom 6, 2019, s. 99 - 109

https://doi.org/10.4467/17347513SA.19.006.14561

Artykuł dotyczy nieznanego wizerunku herbu Lublina z 1654 r., znajdującego się w lubelskiej księdze miejskiej przechowywanej w Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi w Mińsku. Obok odcisków pieczęci wszystkich instytucji prawnych związanych z miastem, rysunki herbu są najcenniejszym materiałem źródłowym, który informuje o najważniejszym elemencie heraldycznym godła Lublina. Pisarzem kancelarii radzieckiej był w tym czasie Szymon Stanisław Kukro i jemu należy przypisać autorstwo rysunku. Kukro objął ten urząd w 1647 r. i pełnił go do 1675 r. Prezentowany wizerunek przedstawia na owalnej tarczy kozła zwróconego w prawo, w pozycji pionowej, wspinającego się z pagórka na krzew winnej latorośli. Ze wszystkich znanych nam rysunków herbu Lublina z okresu staropolskiego „koziołek” Szymona Stanisława Kukro najbardziej zbliżony jest do obecnego, zatwierdzonego w 2004 r.

 

Czytaj więcej Następne

Robert Jop

Studia Archiwalne, Tom 6, 2019, s. 111 - 134

https://doi.org/10.4467/17347513SA.19.007.14562

Dzieje fundacji prepozytury Świętego Ducha w Łęcznej nie są do końca rozpoznane. Nieznany jest także dokładny czas powstania kościoła szpitalnego. Historycy datują te wydarzenia w szerokim przedziale czasowym od 1540 r. do początku II dekady XVII w. Podobnie jak w innych miastach, łęczyński kościół szpitalny usytuowany był na przedmieściu, a znajdujący się przy nim przytułek służył chorym i ubogim mieszkańcom. Kościół był drewniany, stąd często dotykały go klęski pożaru. Na początku lat 30. XIX w. świątynia była w złym stanie technicznym, dlatego rozebrano ją pomiędzy wrześniem 1834 r. a kwietniem 1836 r. Artykuł zawiera edycję inwentarza kościoła Świętego Ducha w Łęcznej z 1834 r.

 

Czytaj więcej Następne

Piotr Dymmel

Studia Archiwalne, Tom 6, 2019, s. 135 - 196

https://doi.org/10.4467/17347513SA.19.008.14563

Autor zajmuje się planami Lublina, które przedstawiają cały obszar miasta w historycznym rozwoju. Plany Lublina nie tworzą dziś zwartego zbioru zgromadzonego w jednym miejscu. Ze względu na swoje funkcje, czas i okoliczności powstania, a także postać fizyczną są rozproszone zarówno w sensie przestrzennym, jak i instytucjonalnym. Najwięcej zabytków kartograficznych, przedstawiających obszar Lublina, zachowało się w archiwach państwowych w Polsce, z kolei spośród nich największy zbiór posiada Archiwum Państwowe w Lublinie. Sytuacja ta wynika zasadniczo z urzędowego charakteru tych materiałów, które od początku XIX w. były tworzone głównie dla potrzeb władz i urzędów państwowych oraz miejskich w ramach pełnionych przez nie funkcji. Powstawały one przy okazji dokumentowania różnych czynności, związanych m.in. ze zmianami własnościowymi, projektowaniem budowlanym, planowaniem urbanistycznym i zagospodarowaniem przestrzennym.

Wiedza na ich temat jest niepełna, co powoduje, że stan rozpoznania i zinwentaryzowania lubelskich planów nie jest jeszcze kompletny. W Archiwum Państwowym w Lublinie jest przechowywanych około 50 planów przedstawiających całą przestrzeń Lublina. Pochodzą one z okresu prawie dwóch stuleci, od końca XVIII do połowy XX w. Plany znajdują się w różnych zespołach archiwalnych, występują w postaci kolekcji tworzonej przez pojedyncze zabytki kartograficzne lub znajdują się w ramach poszczególnych zespołów, jako dokumentacja spraw tworzona w wyniku działalności urzędów.

Rozproszenie materiałów kartograficznych powoduje w konsekwencji potrzebę ich rozpoznania i opisania. Zadaniem autora jest wykonanie prac podstawowych związanych z poszukiwaniem i rejestracją oraz analizą i opisem zachowanych zabytków kartograficznych.

 

Czytaj więcej Następne