W artykule zostały zebrane i opisane źródła ikonograficzne do dziejów herbu miasta Lublina z XV–XVIII w. przechowywane w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie. Wizerunki tego herbu podzielono na trzy grupy w zależności od rodzaju źródła i miejsca występowania znaku. Należą do nich: wyobrażenia na pieczęciach miasta, superekslibrisy na oprawach ksiąg miejskich i zdobienia malarskie o tematyce heraldycznej występujące na kartach tych ksiąg. Najstarsze wizerunki herbu Lublina zachowały się na pieczęciach z początku XV w., które z uwagi na swój urzędowy charakter są też najcenniejszym źródłem heraldycznym. Przedstawiony na nich herb, zarówno w swojej budowie, jak i stylistyce rysunku, był akceptowanym przez władze miejskie znakiem miasta. Z kolei pierwsze barwne wyobrażenia herbu Lublina, ważne dla poznania barw heraldycznych, pochodzą dopiero z pierwszej połowy XVII w.  

Lublin był siedzibą Trybunału Koronnego przez ponad 200 lat i w ciągu całej swojej historii sądził tylko raz w innym mieście, mianowicie w Jarosławiu w 1711 r. Wyjazdowa kadencja sądu rozpoczęła się w kwietniu, a skończyła w grudniu tego roku. Przez ten czas miasto i obradujący deputaci byli świadkami wielu wydarzeń. Między innymi w czerwcu 1711 r. miało tu miejsce spotkanie cara Piotra I z królem Augustem II, odbyła się też rada senatu. Podczas pobytu car trzymał do chrztu syna mieszczan jarosławskich, Jana i Marianny Gruszewiczów. O samej sesji Trybunału Koronnego i o rozpatrywanych na niej sprawach nic nie wiemy, ponieważ akta trybunalskie kadencji wyjazdowej uległy zniszczeniu.

Jednym z najcenniejszych zbiorów znajdujących się w Archiwum Państwowym w Lublinie jest 35/2564 Zbiór indeksów do ksiąg ziemskich, grodzkich i podkomorskich z zasobu Archiwum Akt Dawnych w Lublinie. Indeksy powstały na przestrzeni od ostatniej ćwierci XVIII w. do połowy lat 80. XIX w. Spisano je we Lwowie, w tzw. archiwum bernardyńskim, oraz w Archiwum Akt Dawnych w Lublinie, w celu sprawnego wykonywania kwerend w księgach sądowych, powstałych w szlacheckich sądach grabowieckich, horodelskich, dawnego województwa lubelskiego i ziemi chełmskiej. Indeksy zawierają imiona i nazwiska osób (stron) działających w sprawie, jej rodzaj oraz nazwę miejscowości, której sprawa dotyczy. Do 1887 r. indeksy przechowywano w Lublinie. Następnie wywieziono je do Wilna, skąd powróciły w 1919 r.

Artykuł przedstawia reformy struktur administracji przemysłu górniczego na zachodnich kresach Imperium Rosyjskiego, a dokładniej w Królestwie Polskim. Autorzy charakteryzują okoliczności, w jakich podporządkowano miejscowe organy administracji górniczej ministerstwu finansów Imperium Rosyjskiego, a następnie opisują dalsze zmiany struktury, prawa i podziału terytorialnego tej administracji. Kluczową częścią artykułu jest prezentacja zwierzchników administracji górniczej Królestwa Polskiego.  

Artykuł prezentuje zagadnienia związane z organizacją kancelarii Zarządu Miejskiego w Puławach w latach 1945–1950. Bazę źródłową stanowiły materiały archiwalne z zespołu Akta miasta Puław, znajdujące się w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie. Ich analiza pozwoliła na dokładne odtworzenie funkcjonowania kancelarii w okresie stosowania systemu dziennikowego, a od 1949 r. systemu bezdziennikowego. Unowocześnienie kancelarii było możliwe dzięki wprowadzeniu normatywów kancelaryjnych – instrukcji kancelaryjnej oraz rzeczowego wykazu akt, odbiegającego od powszechnie stosowanych wówczas wykazów strukturalno-rzeczowych.

Archiwum Państwowe w Lublinie od 2002 r. digitalizuje archiwalia i jest jednym z pionierów w tym zakresie wśród archiwów państwowych. Lubelskie Archiwum nieustannie kontroluje proces digitalizacji w celu przystosowania go do rosnących wymogów społeczeństwa informacyjnego oraz realizacji misji trwałego zachowania świadectw przeszłości i zapewnienia do nich powszechnego dostępu w ramach wspierania rozwoju państwa i społeczeństwa obywatelskiego. Doświadczenie, które Archiwum zdobyło podczas 15 lat digitalizacji swego zasobu, jest wynikiem dobrze określonych zasad na szczeblu Naczelnej Dyrekcji i konsekwentnej ich realizacji przez dyrekcję i pracowników Archiwum. Realizując cele digitalizacji archiwaliów, lubelskie Archiwum może się szczycić pokaźnym wkładem w cyfrowe zabezpieczanie i udostępnianie zasobu archiwalnego.

Zasadniczą częścią artykułu jest edycja krótkiego dziełka pamiętnikarskiego z drugiej połowy XVII w., należącego niewątpliwie do gatunku rodzinnych raptularzy, popularnych zwłaszcza w piśmiennictwie szlacheckim XVII–XVIII w. Tekst pióra Jana Andrzeja Sierakowskiego (zm. 1698 r.) jest rzeczowym i lapidarnym zapisem wydarzeń z lat 1664–1697, przede wszystkim prywatnych i rodzinnych, dotyczących także działalności publicznej autora, również jego rozlicznych transakcji, głównie natury majątkowej. Raptularz wydaje się interesującym świadectwem szlacheckiego żywota i codzienności. Edycję poprzedza krótki wywód historii rodu Sierakowskich, w głównej mierze zaś autora owego tekstu.

Miasto Firlej w województwie lubelskim – w XVI–XVIII w. noszące nazwę Firlejów – według dawnej literatury historycznej lokowane było w 1557 r. dzięki staraniom Mikołaja Firleja. Przywilej lokacyjny tego miasta nie jest znany, jedynie wzmianki z dawnego archiwum skarbowego oraz ksiąg miejskich pobliskiego Lubartowa z II połowy XVI w. poświadczają istnienie tego miasta. Dokumenty potwierdzające lokację miasta i nadanie mu prawa miejskiego pochodzą z XVII i XVIII w. Prawo miejskie Firleja w 1688 r. potwierdził ówczesny właściciel miasta Józef Karol Lubomirski. Kolejny dziedzic miasta Paweł Karol Sanguszko wydał dwa dokumenty potwierdzające prawa miejskie Firleja – w 1712 i 1739 r. W świetle tych dokumentów oraz ksiąg miejskich Firlejowa miasto funkcjonowało według norm prawa miejskiego magdeburskiego od około 1690 r.

Wielkim problemem dla sędziów obradującego w Lublinie Trybunału Koronnego był brak lokali nadających się do zamieszkania przez nich oraz ich służbę. Działo się tak z powodu wynajmowania z dużym wyprzedzeniem dostępnych domów i pokojów przez szlachtę szukającą sprawiedliwości przed tym sądem. Dlatego burgrabia lubelski na czas obrad Trybunału Koronnego w Lublinie musiał rezerwować dla sędziów odpowiednie pomieszczenia w kamienicach miejskich należących do mieszczan i szlachty oraz domy na przedmieściach dla służby i koni. Wykaz stancji z roku 1748, będący przedmiotem tej publikacji, stanowi cenny dowód dbałości ówczesnych władz administracyjnych o należyte funkcjonowanie Trybunału. Jest pierwszym i jak dotąd jedynym dokumentem tego rodzaju udostępnionym badaczom. Został opublikowany na podstawie wpisu zachowanego w księdze grodzkiej lubelskiej.