FAQ

Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego. Quo vadis?

Data publikacji: 12.2021

Santander Art and Culture Law Review, 2021, 1/2021 (7), s. 195 - 220

https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.21.005.14594

Autorzy

,
Wojciech Szafrański
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań
https://orcid.org/0000-0001-8420-4673 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →
Piotr Lasik
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań
https://orcid.org/0000-0002-7411-206X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego. Quo vadis?

Abstrakt

Heritage protection law. Quo vadis?

Heritage protection law is one of the youngest branches of law. It is still developing, like a child on its way to adulthood. By using the parallel narrative between the chosen literary works for children (The Snow Queen by Ch. Andersen, The Chronicles of Narnia by C.S. Lewis, The Wonderful Wizard of Oz by L.F. Baume and Pippi Longstocking by A. Lindgren) and future challenges for heritage law, the authors aim to present different directions of development relating to heritage identity, extending the field of protection by law (by encompassing intangible heritage and other areas), valuation of heritage, and the problem of bringing heritage to the public domain and the reverse process.

Keywords: heritage protection law, future of heritage, public domain, intangible heritage, essential readings for children, valuation of heritage, heritage identity


Streszczenie: Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego jest jedną z najmłodszych gałęzi prawa. Wciąż się rozwija, przechodząc z wieku dziecięcego w wiek dorosłości. Stosując rodzaj paraleli między narracją wybranych utworów literackich dla dzieci (Królowa Śniegu Ch. Andersena, Opowieści z Narnii C.S. Lewisa, Czarnoksiężnik z krainy Oz L.F. Bauma, Pippi Pończoszanka A. Lindgren) a wyzwaniami stojącymi w przyszłości przed prawem ochrony dziedzictwa, starano się ukazać różne możliwe drogi rozwoju tego prawa, dotyczące tożsamości dziedzictwa, poszerzania pola ochrony (o dziedzictwa niematerialne i dalsze obszary), wartościowania w dziedzictwie, „publicyzacji” czy „depublicyzacji” dziedzictwa.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Andersen H.Ch., Królowa Śniegu, tłum. C. Niewiadomska, Wydawnictwo Fundacja Nowo­czesna Polska, Warszawa 2007.
Górska A., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 25 maja 2016 roku (sygn. akt Kp 2/15, OTK ZU nr A/2016, poz. 23), „Santander Art and Culture Law Review” 2017, nr 1(3).
http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-acti­vities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-he­ritage-page-8/the-wizard-of-oz-victor-fleming-1939-produced-by-metro-goldwyn­-mayer/#c188264 [dostęp: 10.06.2021].
https://www.gov.pl/web/kulturaisport/dotacje-podmiotowe2 [dostęp: 4.05.2020].
Informacja o wynikach kontroli. Współdziałanie wojewódzkich konserwatorów zabytków oraz jednostek samorządu terytorialnego, Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa 2016, https://www.nik.gov.pl/plik/id,10533,vp,12862.pdf  [dostęp 10.06.2021].
Jagielska-Burduk A., Zabytek ruchomy, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011.
Jagielska-Burduk A., Pszczyński M., Stec P., Cultural Heritage Education in UNESCO Cul­tural Conventions, „Sustainability” 2021, nr 13(6), 3548; https://doi.org/10.3390/ su13063548.
Jagielska-Burduk A., Stec P., Patrimonio Cultural y Política Educativa del Consejo de Europa: ¿Preservando la identidad y buscando un núcleo central?, „Revista Electrónica Interuni­versitaria de Formación del Profesorado”, 2019, nr 22(1), https://doi.org/10.6018/rei­fop.22.1.354641.
Jagielska-Burduk A., Szafrański W., Gaweł Ł., Mechanizmy prawne zarządzania dziedzictwem kultury, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk–Warszawa 2016.
Jodełka-Schreiber H., Międzynarodowa ochrona kultury i dziedzictwa kulturowego ludów tubyl­czych, „Stosunki Międzynarodowe” 2007, nr 1-2.
Kamil Zeidler o odkupieniu od Fundacji Książąt Czartoryskich prawa do kolekcji dzieł sztuki zgromadzonych w Krakowie, „Rzeczpospolita”, 14.12.2016, https://www.rp.pl/Prawo­-dla-Ciebie/312149921-Kamil-Zeidler-o-odkupieniu-od-Fundacji-Ksiazat-Czarto­ryskich-prawa-do-kolekcji-dziel-sztuki-zgromadzonych-w-Krakowie.html  [dostęp: 17.04.2020].
Kowalska E., Własność zabytku a dyskrecjonalna władza konserwatorska, Wydawnictwo Uni­wersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2018.
Kowalski W., Aspekty prawne najnowszej historii zwojów biblijnych z Qumram. Dostęp do tek­stów – własność manuskryptów – prawa autorskie do rekonstrukcji, w: M. Pazdan (red.), Valeat aequitas. Księga pamiątkowa ofiarowana Księdzu Profesorowi Remigiuszowi Sobań­skiemu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2000.
Kozubal M., „Dama z gronostajem” nie zostanie sprzedana? Dymisja zarządu Fundacji XX Czar­toryskich, „Rzeczpospolita”, 23.12.2016, http://www.rp.pl/Historia/312239932-Da­ma-z-gronostajem-nie-zostanie-sprzedana-Dymisja-zarzadu-Fundacji-XX-Czartory­skich.html?template=restricted [dostęp: 17.04.2020].
Kozubal M., Rząd kupił „Damę z gronostajem”, „Rzeczpospolita”, 29.12.2016, https://www.rp.pl/ Rzad-PiS/312299849-Rzad-kupil-Dame-z-gronostajem.html [dostęp: 17.04.2020].
Lewis C.S., Opowieści z Narnii. Lew, czarownica i stara szafa, przekład A. Polkowski, Wydaw­nictwo Media Rodzina, Poznań 1996.
Lindgren A., Pippi Pończoszanka, tłum. I. Szuch-Wyszomirska, Warszawa 1958.
Lizak A., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 2016 roku (sygn. akt Kp 2/15, OTK ZU nr A/2016, poz. 23), „Santander Art and Culture Law Review” 2017, nr 1(3).
Menkes J., Menkes M., Dobro kultury -wspólnym dziedzictwem ludzkości?, w: T. Gardocka, J. Sobczak (red.), Prawna ochrona zabytków, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.
Nieć H., Ojczyzna dzieł sztuki. Międzynarodowa ochrona integralności narodowej spuścizny kul­turalnej, PWN, Warszawa–Kraków 1980.
Nowak-Far A., Ile kosztuje to, co lubimy i podziwiamy? Problemy wartościowania i wyceny wizual­nych i plastycznych dzieł sztuki z perspektywy ekonomicznej analizy prawa, w: M. Jankow­ska, P. Gwoździewicz-Matan, P. Stec (red.), Własność intelektualna a dziedzictwo kulturo­we. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Wojciechowi Kowalskiemu, Ius Publicum, Warszawa 2020.
Pomian K., Dlaczego chronimy zabytki, w: D. Królak-Merska, K. Kwiecińska (red.), Spotkania w Willi Struvego 2001-2003. Wykłady o dziedzictwie kultury, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa 2004.
Regulamin Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Ochrona Zabytków 2021, https://www.gov.pl/web/kulturaisport/ochrona-zabytkow3 [dostęp: 19.03.2021].
Románková-Kuminková E., Lists of intangible cultural heritage: the beginning or the end of sus­tainability?, w: H. Schreiber (red.), Intangible Cultural Heritage. Safeguarding Experiences in Central and Eastern European Countries and China 10th Anniversary of the Entry into Force of the 2003 UNESCO Convention through the Prism of Sustainable Development, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017.
Rozbicka M. (red.), Raport o stanie zachowania zabytków nieruchomych w Polsce. Zabytki wpisa­ne do rejestru zabytków (księgi rejestru A i C), Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017.
Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 16 sierpnia 2017 r. w sprawie dotacji celowej na pra­ce konserwatorskie lub restauratorskie przy zabytku wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, Dz. U. poz. 1674.
Schreiber H., Niematerialne dziedzictwo kulturowe: idea, prawo, praktyka, w: W. Szafrański, K. Zalasińska (red.), Prawna ochrona dziedzictwa kulturowego, t. 3: Wokół problematyki prawnej zabytków i dzieł sztuki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2009.
Schreiber H., Ten remarks on the 10th anniversary of entry into force of the 2003 UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, w: H. Schreiber (red.), Intangible Cultural Heritage. Safeguarding Experiences in Central and Eastern European Countries and China 10th Anniversary of the Entry into Force of the 2003 UNESCO Con­vention through the Prism of Sustainable Development, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Warszawa 2017.
Szafrański W., Koncepcje nacjonalistyczne i internacjonalistyczne w prawie ochrony dziedzic­twa wielokulturowych dzieł sztuki/dóbr kultury, w: A.J. Szwarc (red.), Panorama prawnych aspektów wielokulturowości społeczeństwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 2017.
Szafrański W., Jagielska-Burduk A., Jednorazowe pozwolenie na stały wywóz zabytku za gra­nicę z perspektywy kategorii wieku i wartości – ochrona dziedzictwa kulturowego a rynek sztuki w Polsce, „Santander Art and Culture Law Review” 2019, nr 1(5).
Szafrański W., Wilk D., Sposoby czy metody? Aspekty podmiotowe i przedmiotowe wycen dzieł sztuki w Polsce, „Santander Art and Culture Law Review” 2017, nr 1(3).
Tatarkiewicz W., O pojęciu wartości. Co historyk filozofii ma do zakomunikowania historykowi sztuki, w: A. Ryszkiewicz (red.), O wartości dzieła sztuki, Wydawnictwo DESA-ARKADY, Warszawa 1968.
Tazbir J., Stosunek szlachty polskiej XVI-XVIII wieku do zabytków, w: D. Królak-Merska, K. Kwie­cińska (red.), Spotkania w Willi Struvego 2001-2003. Wykłady o dziedzictwie kultury, To­warzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa 2004.
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz. U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 maja 2016 r., sygn. akt Kp 2/15, OTK ZU nr A/2016, poz. 23.
Zalasińska K., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, C.H. Beck, War­szawa 2020.
Zeidler K., Prawo ochrony dziedzictwa kultury jako nowa gałąź prawa, w: K. Zeidler (red.), Prawo ochrony zabytków, Wolters Kluwer, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Warsza­wa–Gdańsk 2014.
Zeidler K., Wartość zabytku jako kategoria normatywna, w: K. Zeidler, Zabytki. Prawo i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wolters Kluwer, Gdańsk–Warszawa 2017.
Żuchowski P., Podkomisja nadzwyczajna do rozpatrzenia poselskiego projektu ustawy o zmia­nie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz o zmianie ustawy o muzeach (druk nr 3112) z dnia 17 marca 2015, http://sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/transmisje_arch.xsp%20#B23E24E2F20CE19DC1257E03003F16DB  [dostęp: 30.04.2020].

Informacje

Informacje: Santander Art and Culture Law Review, 2021, 1/2021 (7), s. 195 - 220

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego. Quo vadis?

Angielski:

Heritage protection law. Quo vadis?

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-8420-4673

Wojciech Szafrański
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań
https://orcid.org/0000-0001-8420-4673 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań

https://orcid.org/0000-0002-7411-206X

Piotr Lasik
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań
https://orcid.org/0000-0002-7411-206X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydział Prawa i Administracji, Św. Marcin 90 61-714 Poznań

Publikacja: 12.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Wojciech Szafrański (Autor) - 50%
Piotr Lasik (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1152

Liczba pobrań: 658

<p> Prawo ochrony dziedzictwa kulturowego.<em> Quo vadis?</em></p>