Celem artykułu jest przedstawienie programu wychowania narodowego na łamach czasopisma "Zarzewie", które wydawane było w latach 1909-1914. Zawiera prezentację założeń programowych autorów pisma - najczęściej studentów - reprezentujących poglądy narodowo-demokratyczne. Za główny cel uważali oni przygotowanie młodzieży do odzyskania niepodległości przez Polskę, jednak bez pomocy któregokolwiek z państw zaborczych. Na łamach pisma przedstawili oni własny model wychowania narodowego (niepodległościowego). Ich zdaniem praca wychowawcza miała przyczynić się do pogłębienia świadomości narodowej młodych Polaków, wydobyć drzemiący w nich potencjał (wola walki, optymizm, zdolność do poświęceń itp.) i ukształtować aktywną postawę do walki z zaborcami. Formalne i nieformalne wychowanie miało koncentrować się wokół idei narodowej poprzez pielęgnowanie tradycji i kultury polskiej, rozwijanie sfery umysłowej, moralnej i fizycznej młodzieży poprzez jej udział w kołach samokształceniowych, w ruchu skautingowym, w organizacjach młodzieżowych, paramilitarnych i militarnych.

The goal of the article is to present the program of national education as found in the magazine Zarzewie, which was published between 1909 and 1914. The article presents the programmatic views - most often of students - representing national-democratic ideologies. According to these texts, the main goal was to prepare the youth to regain Polish independence, however, without the aid of any of the occupying powers. In the magazine, they presented their own model of independent, national education. In their opinion the educational work was to contribute to cultivating the national awareness of young Poles, awakening their potential in the national struggle (e.g. the will to fight, optimism, and the ability to sacrifice), and encouraging an attitude of active struggle with the invaders. Formal and informal education was to concentrate on the national idea by means of cultivating Polish tradition and culture, and developing the youth mentally, morally and physically by means of their participation in self-education circles and scout, youth, paramilitary and military organizations.