FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Korczakowskie „prawo dziecka do szacunku” i wypowiadania swoich myśli w polskim postępowaniu cywilnym

Data publikacji: 11.2024

Polska Myśl Pedagogiczna, X (2024), Numer 10, s. 97 - 115

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.24.006.19960

Autorzy

,
Kinga Flaga-Gieruszyńska
Uniwersytet Szczeciński
al. Papieża Jana Pawła II 22a, Szczecin, Polska
https://orcid.org/0000-0001-5177-4450 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Urszula Chęcińska
Uniwersytet Szczeciński
al. Papieża Jana Pawła II 22a, Szczecin, Polska
https://orcid.org/0000-0002-0416-1691 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Korczakowskie „prawo dziecka do szacunku” i wypowiadania swoich myśli w polskim postępowaniu cywilnym

Abstrakt

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej części, opartej na publikacjach pedagogicznych, omówiona została pedagogiczna działalność Janusza Korczaka jako prekursora i rzecznika praw dziecka. W części drugiej, opartej na publikacjach prawniczych, przedstawione zostały rozważania dotyczące praw dziecka i prawidłowego ich odzwierciedlenia, związanego z prawem dziecka do jego wysłuchania w sprawach cywilnych. Artykuł kończy się konkluzją o konieczności współpracy pedagogów z prawnikami w czasach, w których wzrasta świadomość potrzeby poszukiwania nowych rozwiązań prawnych, związanych z obecnością „dzieci bez dzieciństwa” i „dzieciństwa poza granicami”. Artykuł jest zapowiedzią kolejnych publikacji na ten temat.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Arczewska, Magdalena. „Czym jest dobro dziecka? Analiza sieci ekwiwalentów  pojęcia ≪dobra dziecka ≫ w perspektywie przedstawicieli wybranych środowisk zawodowych”. W: Prawa dziecka wczoraj, dziś i jutro – perspektywa korczakowska, red. Marek Michalak, 241–271. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2018.

Bińczycka, Jadwiga, Kamińska, Anna, Becker, Yaron Karol. „Słowo wstępne. Zakładać w ludziach hipostazę dobra”. W: Manfred Liebel, Urszula Markowska Manista, Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości. Janusz Korczak na nowo odczytany, tłum. Aleksandra Borzecka, Urszula Markowska-Manista, 7–8. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Polsko-Niemiecka Fundacja na Rzecz Nauki, 2017.

Bińczycka, Jadwiga. „Korczakowskie prawa dziecka”. W: „Szanować – słuchać – wspierać – chronić. Prawa dziecka w rodzinie, szkole, społeczeństwie, red. Ewa Jarosz, Beata Dyrda, 13–19. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2013.

Bińczycka, Jadwiga. „Korczakowski witraż dziecięcy”. Chowanna 1 (2010): 27–38.

Bińczycka, Jadwiga. Między swobodą a przemocą w wychowaniu. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 1999.

Bodio, Joanna. Status dziecka jako uczestnika postępowania nieprocesowego. Warszawa: Wolters Kluwer, 2019.

Borkowska, Karolina. „Prawo dziecka do wypowiedzi a jego udział w postępowaniu cywilnym w sprawach rodzinnych i opiekuńczych”. Dziecko Krzywdzone 2 (2011): 27–34.

Brągiel, Józefa, Matyjas, Bożena, Segiet, Katarzyna. Dzieciństwo. W stronę poznania, zrozumienia i zmiany. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2019.

Brągiel, Józefa, Matyjas, Bożena, Segiet, Katarzyna. Rodzina – rodzicielstwo – odpowiedzialność. Perspektywa pedagogiki społecznej. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 2021.

Cieśliński, Marcin Mikołaj. „Sądowe wysłuchanie dziecka a stanowisko jego rodziców”. Przegląd Sądowy 1 (2021): 45–58.

Cieśliński, Marcin Mikołaj. „Wysłuchanie dziecka w procesie cywilnym (art. 216[1] k.p.c.)”. Przegląd Sądowy 6 (2012): 63–72.

Czernow, Maria (red). Janusz Korczak. Pisarz. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2013.

Głowiński, Michał. „Literackość jako działanie pedagogiczne”. W: Janusz Korczak. Życie i  dzieło. Materiały z Międzynarodowej Sesji Naukowej. Warszawa 12–13 października 1978, red. Hanna Kirchner, Aleksander Lewin Stefan Wołoszyn, 224–227. Warszawa: WSiP, 1982.

Gorowski, Jan. „Komentarz do art. 216[1] KPC, Nb”. W: Kodeks postępowania cywilnego. Tom IV. Komentarz, red. Andrzej Marciniak. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2019.

Humaniści o prawach dziecka, red. Jadwiga Bińczycka. Krakow: „Impuls”, 2000.

Janusz Korczak. Pisarz – wychowawca – myśliciel. Studia, red. Hanna Kirchner. Warszawa: Instytut Badań Literackich – Wydawnictwo, 1997.

Jarosz, Ewa, Nowak, Anna. Dzieci ofiary przemocy w rodzinie. Raport Rzecznika Praw Dziecka. Funkcjonowanie znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka, 2012.

Kodeks postępowania cywilnego. Tom I–II. Komentarz do art. 1–1217, red. Tomasz Szanciło. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2023.

Kodeks postępowania cywilnego. Tom IV. Komentarz, red. Andrzej Marciniak. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2019.

Konwencja o prawach dziecka. Wybór zagadnień (artykuły i komentarze), red. Stanisław L. Stadniczenko. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2015.

Kopczyńska-Sikorska, Jadwiga. „Idee praw dziecka w życiu i pracy J. Korczaka”. Wychowanie w Przedszkolu 6 (1992): 334–338.

Korczak, Janusz. Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka, 2012.

Korczak, Janusz. Na mównicy. Publicystyka społeczna (1898–1912). 2. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Latona, 1994.

Korczak, Janusz. „Prawa dziecka jako jednostki”. W: Janusz Korczak, Teoria i praktyka. Artykuły pedagogiczne (1919–1939), red. Hanna Kirchner, Aleksander Lewin, Stefan Wołoszyn, Marta Ciesielska, 313–314. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe  Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka, 2017.

Korczak, Janusz. Prawidła życia. Publicystyka dla dzieci, t. 2, red. Aleksander Lewin, oprac. Tekstów i uwagi o tekstach Józefa Bartnicka, Monika Ziołek, genezy utworów i przypisy Marta Ciesielska. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2007.

Korczak, Janusz. Prawo dziecka do szacunku, wyd. 2. Warszawa: Rzecznik Praw Dziecka, 2017.

Korczak, Janusz. Teoria i praktyka. Artykuły pedagogiczne (1919–1939), red. Hanna Kirchner, Aleksander Lewin, Stefan Wołoszyn, Marta Ciesielska. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka, 2017.

Korczak, Janusz. „Wychowanie dzieci moralnie zaniedbanych i zbrodniczych”. W: Janusz Korczak, Teoria i praktyka. Artykuły pedagogiczne (1919–1939), red. Hanna Kirchner, Aleksander Lewin, Stefan Wołoszyn, Marta Ciesielska, 311–312. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka, 2017.

Kruk, Jolanta, Pałka-Pilecka, Mariola. „Problematyka relacji osobowych w ujęciu Janusza Korczaka w odniesieniu do wychowawców i nauczycieli. Rekonstrukcja teoretyczno-empiryczna”. Problemy Wczesnej Edukacji 3 (2019): 58–69.

Kubicka, Dorota. „Doniosłość codzienności w filozofii Janusza Korczaka”. Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne 1 (2016): 133–146.

Liebel, Manfred, Markowska-Manista, Urszula. „Dzieciństwo poza granicami”. W: Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości. Janusz Korczak na nowo odczytany, tłum. Aleksandra Borzecka, Urszula Markowska-Manista, 159–236. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Polsko-Niemiecka Fundacja na Rzecz Nauki, 2017.

Liebel, Manfred. „Janusz Korczak i prawa dziecka jako zdolność sprawcza”, tłum. Urszula Markowska-Manista. W: Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości. Janusz Korczak na nowo odczytany, tłum. Aleksandra Borzecka, Urszula Markowska-Manista, 54–67. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Polsko-Niemiecka Fundacja na Rzecz Nauki, 2017.

Liebel, Manfred. „Prawa dzieci jako prawa sprawcze w filozofii Janusza Korczaka”, tłum. Aleksandra Gellert. W: Prawa dziecka wczoraj, dziś i jutro – perspektywa korczakowska, red. Marek Michalak, 205–239. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2018.

Liebel, Manfred, Markowska-Manista, Urszula. Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości. Janusz Korczak na nowo odczytany, tłum. Aleksandra Borzecka, Urszula Markowska-Manista. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Polsko-Niemiecka Fundacja na Rzecz Nauki, 2017.

Markowska-Manista, Urszula. „≪Najlepszy interes≫ dzieci marginalizowanych i ich partycypacja. Lekcje z pedagogiki Janusza Korczaka”. W: Manfred Liebel, Urszula Markowska-Manista, Prawa dziecka w kontekście międzykulturowości. Janusz Korczak na nowo odczytany, tłum. Aleksandra Borzecka, Urszula Markowska-Manista, 93–107. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. M. Grzegorzewskiej, Polsko-Niemiecka Fundacja na Rzecz Nauki, 2017.

Michalak, Marek. „Korczakowskie prawo do społecznej partycypacji dziecka. Dziecięce obywatelstwo”. W: Konwencja o prawach dziecka. Wybór zagadnień (artykuły i komentarze), red. Stanisław L. Stadniczenko. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2015.

Michalak, Marek (red.). Prawa dziecka wczoraj, dziś i jutro – perspektywa korczakowska. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2018.

Nowelizacja prawa rodzinnego na podstawie ustaw z 6 listopada 2008 r. i 10 czerwca 2010 r. Analiza, wykładnia, komentarze, red. Mirosław Kosek, Wanda Stojanowska. Warszawa: LexisNexis, 2011.

Nowicka, Marzenna. „Odkrywanie dzieciństwa przez Rousseau i Korczaka. Refleksje o ewolucji znaczeń”. Studia Pedagogiczne LXVIII (2015): 207–219.

Paszkowski, Jerzy. „Komentarz do art. 216[1] KPC, Nb II.1”. W: Kodeks postępowania cywilnego. Tom I–II. Komentarz do art. 1–1217, red. Tomasz Szanciło, XXX–XXX. Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2023.

Rogoż, Michał. „Polskie edycje dylogii o królu Maciusiu Janusza Korczaka”. W: Janusz Korczak. Pisarz, red. Maria Czernow, 11–26. Warszawa: Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, 2013.

Rylski, Piotr. Uczestnik postępowania nieprocesowego – zagadnienia konstrukcyjne. Warszawa: Wolters Kluwer, 2017.

Santos Pais, Marta. „Prawo dziecka do życia bez przemocy – perspektywa globalna”, tłum. Aleksandra Gellert. W: Prawa dziecka wczoraj, dziś i jutro – perspektywa korczakowska, red. Marek Michalak, 16–29. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2018.

Shner, Moshe. „Dlaczego dzieci mają prawa: prawa dzieci w pedagogice”, tłum. Aleksandra Gellert. W: Prawa dziecka wczoraj, dziś i jutro – perspektywa korczakowska, red. Marek Michalak, 273–321. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2018.

Sieradzka-Baziur, Bożena. „Kształtowanie się języka naukowego pedagogiki na przykładzie manifestu pedagogicznego Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie Janusza Korczaka”. Przegląd Historyczno-Oświatowy 3–4 (2019): 46–62.

Smolińska-Theiss, Barbara. „Dziecięcy trud rozwoju”. W: tejże, Korczakowskie narracje pedagogiczne, 148–150. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2014.

Smolińska-Theiss, Barbara. „Korczakowskie źródła praw dziecka. Prawo naturalne, prawo natury, prawidła życia”. W: Konwencja o prawach dziecka. Wybór zagadnień (artykuły i komentarze), red. Stanisław L. Stadniczenko, 15–19. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2015.

Smolińska-Theiss, Barbara. „Pedagogiczne transgresje Janusza Korczaka”. W: tejże, Korczakowskie narracje pedagogiczne, 49–57. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 2014.

Stadniczeńko, Stanisław L. „Prawa dziecka częścią składową systemu praw człowieka i obywatela”. W: Konwencja o prawach dziecka. Wybór zagadnień (artykuły i komentarze), red. Stanisław L. Stadniczenko, 37–50. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2015.

Standardy prawne Rady Europy. Teksty i komentarze, t. 2: Prawo cywilne, red. Marek Safjan. Warszawa: Oficyna Naukowa, 1995.

Śliwerski, Bogusław. „Pajdocentryzm a prawa dziecka”. W: tegoż, Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu, 63–82. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2007.

Śliwerski, Bogusław. „Prawo dziecka do swoich praw”. W: Prawa dziecka wczoraj, dziś i jutro – perspektywa korczakowska, red. Marek Michalak, 92–141. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2018.

Śliwerski, Bogusław. „Prawo dziecka do swoich praw.” Pedagogika Społeczna 4 (2017): 37–58.

Theiss, Wiesław. „Posłowie. Korczak poł wieku później”. W: Janusz Korczak, Jak kochać dziecko, red., posłowie i kalendarium Wiesław Theiss, 117–131. Warszawa: Jacek Santorski & Co, Agencja Wydawnicza, 1992.

Turczyk, Małgorzata, Kusztal, Justyna. „Proces inkluzji prawnej problematyki dziecka i dzieciństwa w kontekście historycznych uwarunkowań kategorii praw dziecka”. W: Prawa dziecka wczoraj, dziś i jutro – perspektywa korczakowska, red. Marek Michalak, 176–203. Warszawa: Biuro Rzecznika Praw Dziecka, 2018.

Weitz, K. „Komentarz do art. 216[1] KPC, Nb 4” [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. Tadeusz Ereciński. Warszawa, 2016, zbiór elektron. Lex.

Wiśniewska-Kin, Monika. „≪Momenty wychowawcze≫ w projektowaniu procesu kształcenia kulturowej kompetencji dzieci”. Problemy Wczesnej Edukacji 3 (2019): 37–46.

Wojnar, Irena. Humanistyczne przesłanki niepokoju. Warszawa: Dom Wydawniczy „Elipsa”, 2016.

Wojnowska, Bożena. „Ten Inny. Żydzi – lud – dziecko”. W: tejże, Inna twarz Korczaka. Szkice o dwoistej tożsamości (i nie tylko), 57–216. Kraków–Budapeszt–Syrakuzy: Wydawnictwo Austeria 2023.

Zajączkowska, Joanna. „Głos dziecka na wokandzie – o instytucji wysłuchania małoletniego”. Palestra 7–8 (2013), https://palestra.pl/pl/czasopismo/wydanie/7-8-2013/artykul/glos-dziecka-na-wokandzie-o-instytucji-wysluchania-maloletniego [dostęp: 20.08.2023].

Informacje

Informacje: Polska Myśl Pedagogiczna, X (2024), Numer 10, s. 97 - 115

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: Korczakowskie „prawo dziecka do szacunku” i wypowiadania swoich myśli w polskim postępowaniu cywilnym
Angielski: Korczak’s “Right of a Child to Respect” and Expressing Their Thoughts in Polish Civil Procedure

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-5177-4450

Kinga Flaga-Gieruszyńska
Uniwersytet Szczeciński
al. Papieża Jana Pawła II 22a, Szczecin, Polska
https://orcid.org/0000-0001-5177-4450 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Szczeciński
al. Papieża Jana Pawła II 22a, Szczecin, Polska

https://orcid.org/0000-0002-0416-1691

Urszula Chęcińska
Uniwersytet Szczeciński
al. Papieża Jana Pawła II 22a, Szczecin, Polska
https://orcid.org/0000-0002-0416-1691 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Szczeciński
al. Papieża Jana Pawła II 22a, Szczecin, Polska

Publikacja: 11.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Kinga Flaga-Gieruszyńska (Autor) - 50%
Urszula Chęcińska (Autor) - 50%

Informacje o autorze:

Dr hab. Urszula Chęcińska, prof. US, kierownik Katedry Wczesnej Edukacji w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Szczecińskiego. Zainteresowania badawcze związane z pedagogiką wczesnej edukacji, pedagogiką dziecka i biografistyką pedagogiczną łączy od lat z twórczością Joanny Kulmowej i Janusza Korczaka. Adres do korespondencji: Instytut Pedagogiki US, ul. Ogińskiego 16/17, 70-431 Szczecin; e-mail: urszula.checinska@usz.edu.pl.

Dr hab. Kinga Flaga-Gieruszyńska, prof. US, Prorektor ds. Organizacji US, kierownik Zespołu Badawczego Prawa Cywilnego Procesowego i Informatyzacji Wymiaru Sprawiedliwości Wydziału Prawa i Administracji. Członkini Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Rodzinnego w Ministerstwie Sprawiedliwości. Adres do korespondencji: ul. Narutowicza 17A, 70-240 Szczecin; e-mail: kinga.flaga-gieruszynska@usz.edu.pl.

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski