Opieka zdrowotna w PGR-ach w okresie powojennym na łamach czasopisma „Medycyna Wiejska”
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEOpieka zdrowotna w PGR-ach w okresie powojennym na łamach czasopisma „Medycyna Wiejska”
Data publikacji: 11.2023
Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Suplement, s. 379 - 401
https://doi.org/10.4467/12311960MN.23.034.18758Autorzy
Opieka zdrowotna w PGR-ach w okresie powojennym na łamach czasopisma „Medycyna Wiejska”
Health care in state collective farms in the post-war period in “The rural medicine journal”
State Collective Farms (PGR) were established in Poland after the Second World War. Their employees were covered by free health care provided by rural health centres. The knowledge gained from a search of medical bibliographies provided little insight into the subject. On the other hand, an analysis of the contents of “The Rural Medicine” scientific journal (1963–1994) provided valuable information. The information obtained from the journal made it possible to visualise the social and living situation of State Collective Farm (PGR) employees, the state of hygiene of their dwellings and workplaces and the health care provided to them. The state of health care provided to the farm workers during the mentioned above period was unsatisfactory due to the shortage of qualified medical staff as well as the insufficient number of health centres, the lack of housing and means of transport for the employed. However, in accordance with the principles of the national class policy applied at the time, employees of State Collective Farms were favoured through the organisation of tiny and greater health centres at farm premises. The employees were also given priority in the use of services provided by other than local health centres, as well as additional medical care during the period of field work, etc.
Konopka S., Polska bibliografia lekarska, wydana zarówno w wersji drukowanej za lata 1946–1973, jak również w wersji elektronicznej obejmującej lata 1978–2022, Warszawa.
Ustawy, rozporządzenia, okólniki, instrukcje i inne druki urzędowe Dz.U. z 1945 r. nr 3, poz. 13, Dekret PKWN z dnia 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej.
Dz.U. z 1948 r. nr 55, poz. 434, Ustawa z dnia 28 października 1948 r. o zakładach społecznych służby zdrowia i planowej gospodarce w służbie zdrowia.
Dz.U. z 1950 r. nr 36, poz. 327, Ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. zmieniająca ustawę o zakładach społecznych służby zdrowia i planowej gospodarce w służbie zdrowia.
Dz. Urz. MZ z 1953 r. nr 6, poz. 47, Instrukcja nr 15/53 Ministra Zdrowia w sprawie korzystania przez ludność wiejską z otwartej opieki zdrowotnej specjalistycznej.
Dz. Urz. MZ z 1952 r. nr 8, poz. 85, Instrukcja nr 36/52 Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 1952 r. w sprawie zorganizowania opieki zdrowotnej dla pracowników rolnych w okresie nasilenia prac rolnych.
Dz. Urz. MZ z 1952 r. nr 9, poz. 98, Instrukcja nr 43/52 Ministra Zdrowia z dnia 10 kwietnia 1952 w sprawie zasad organizacji i działalności punktów zdrowia wiejskich, felczerskich i pielęgniarskich.
Dz. Urz. MZ z 1952 r. nr 13, poz. 153, Instrukcja Nr 81/52 Ministra Zdrowia z dnia 28 czerwca 1952 w sprawie mianownictwa i tymczasowych zasad organizacji zakładów społecznych służby zdrowia otwartej opieki zdrowotnej.
Dz. Urz. MZ z 1952 r. nr 16, poz. 172, Instrukcja nr 88/52 Ministra Zdrowia z dnia 29 lipca 1952 r. w sprawie organizacji i działalności ruchomych ambulansów lekarsko-dentystycznych.
Dz.U. z 1971 r. nr 37, poz. 345, Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 14 grudnia 1971 r. w sprawie udzielania świadczeń leczniczych przez zakłady społeczne służby zdrowia osobom prowadzącym gospodarstwa rolne.
M.P. A z 1954 r. nr 42, poz. 624, Uchwała nr 95 Rady Ministrów z dnia 23 lutego 1954 r. o rozwoju spółdzielczości produkcyjnej.
Wydawnictwa zwarte
Encyklopedia Powszechna PWN. T. 2, Warszawa 1984.
Encyklopedia Powszechna PWN. T. 3, Warszawa 1985.
Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4, Warszawa 1985.
Krotkiewska L. (red.), Ustawodawstwo służby zdrowia: zbiór przepisów według stanu na dzień 1 marca 1958 r. T. I, Warszawa 1956.
Mała encyklopedia zdrowia, Warszawa 1957.
Rocznik Statystyczny 1961, Warszawa 1961.
Rocznik Statystyczny 1996, Warszawa 1996.
Rocznik Statystyczny Ochrony Zdrowia 1945–1967, Warszawa 1969.
Rocznik Statystyczny Ochrony Zdrowia 1979, Warszawa 1979.
Rocznik Statystyczny Ochrony Zdrowia 1997, Warszawa 1998.
Czasopisma
VII Krajowa Konferencja Medycyny Wiejskiej, „Medycyna Wiejska” 1963, nr 1.
XIII Plenum Zarządu Głównego Związku Zawodowego Pracowników Rolnych, „Medycyna Wiejska” 1963, nr 4.
Baranowska M., Goca J., Ocena częstości występowania niedokrwistości u dzieci ze środowiska PGR w powiecie oleckim woj. białostockiego, „Medycyna Wiejska” 1971, nr 4.
Bernacki E., Bandurski R., Markiewicz W., Andrzejewski L., Przewlekłe dolegliwości żołądkowo-wątrobowe u pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych, „Medycyna Wiejska” 1989, nr 2.
Biuletyn Statystyczny1964, Nr.1: Sieć i działalność zakładów służby zdrowia i opieki społecznej, kadry fachowe oraz szkolnictwo medyczne, Warszawa 1965.
Biuletyn Statystyczny, Warszawa 1966.
Borkowski T., Krawiecka H., Stan zdrowotny i warunki sanitarno0-higieniczne ludności PGR w powiecie nidzickim woj. olsztyńskiego, „Medycyna Wiejska” 1967, t. II, cz. 1.
Dutkiewicz J., Umiński J., Stroczyńska M. i in., Ocena warunków pracy i stanu zdrowia pracowników uspołecznionych gospodarstw rolnych zatrudnionych w hodowli bydła, „Medycyna Wiejska” 1969, nr 3.
Heybowicz M., Wiejskie punkty zdrowia, „Zdrowie Publiczne” 1953, nr 1.
Komunikaty ruchu higienizacji wsi, „Medycyna Wiejska” 1963, nr 1.
Kos J., Miejsce zakładów lecznictwa wiejskiego w działalności oświatowo-wychowawczej w zakresie problematyki ochrony zdrowia, „Medycyna Wiejska” 1970, nr 1–2.
Kos J., Niektóre aspekty oświaty zdrowotnej w wiejskim rejonie zapobiegawczo-leczniczym, „Medycyna Wiejska” 1971, nr 2.
Kos J., Stary człowiek na wsi, „Medycyna Wiejska” 1971, nr 3.
Krupka M., Umińska R., Zawitkowski J., Warunki sanitarno-higieniczne i stan zdrowia pracowników PGR – Jabłeczna pow. Włodawa, „Medycyna Wiejska” 1977, nr 1.
Mackiewicz M., Hupert Z., Woźnica I., Berbeć W., Skrętowicz B., Stan zdrowia kobiet wiejskich określony różnymi miernikami, „Medycyna Wiejska” 1980, nr 3.
Marcinkowski J., Nadolna M., Badania nad korzystaniem z opieki zdrowotnej przez dzieci pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych, „Medycyna Wiejska” 1983, nr 2.
Marcinkowski J., Podstawowa opieka zdrowotna nad pracownikami Państwowych Gospodarstw Rolnych w świetle dokumentacji lekarskiej ośrodków zdrowia, „Medycyna Wiejska” 1984, nr 1.
Narada Instytutu Medycyny Pracy i Higieny Wsi im. W. Chodźki poświęcona chorobom zawodowym w rolnictwie, „Medycyna Wiejska” 1963, nr 1.
Nowik D., Kamińska-Litwin K., Ocena stanu zdrowotnego jamy ustnej u pracowników Zjednoczenia Państwowych Gospodarstw Rolnych w Ełku, „Medycyna Wiejska” 1979, nr 1.
Ochrona Zdrowia, GUS, Warszawa 1990.
Ogólnopolska konferencja problemowa w Poznaniu na temat lecznictwa wsi, „Medycyna Wiejska” 1963, nr 2–3.
Sygit M., Zachorowalność pracowników Państwowego Gospodarstwa Rolnego, „Medycyna Wiejska” 1982, nr 3–4.
W PGR-ach i na wsi, „Służba Zdrowia” 1965, nr 13.
Wender M., Mularek J., Zwyrzykowska E., Tokarz E., Knioła A., Epidemiologia chorób układu nerwowego u pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych, „Medycyna Wiejska” 1981, nr 2.
Zagadnienie oceny stanu zdrowia ludności w opinii lekarzy wiejskich: Konkursowe plony, „Medycyna Wiejska” 1969, nr 1.
Zawistowska-Lulek E., Woronko J., Krupka M., Stan sanitarno-higieniczny budynków mieszkalnych w wybranych Państwowych Gospodarstwach Rolnych i Państwowych Ośrodkach Maszynowych, „Medycyna Wiejska” 1982, nr 3–4.
Opracowania
Dzieje medycyny w Polsce. Lata 1944–1989, t. 3, Warszawa 2016.
Florek-Łuszczki M., Higienizacja polskiej wsi jako ruch socjomedyczny, Lublin 2015.
Gumowska I., Głosy z terenu: o trudnej sztuce odżywiania ludzi, [w:] Higiena żywienia w oświacie sanitarnej, Warszawa 1956.
Historia Polski w liczbach. T. 5, Polska 1918–2018, oprac. C. Leszczyńska, Warszawa 2018.
Koronkiewicz A. (red.), 50 lat służby zdrowia w Polsce, Warszawa 1998.
Kosiński S., Tokarski S., Ochrona zdrowia ludności wiejskiej (Ze szczególnym uwzględnieniem Lubelszczyzny), Warszawa–Łódź 1987.
Lipińska M., Lekarze w krzywym zwierciadle służby zdrowia w latach 1949–1956, [w:] B. Urbanek (red.), Zawód lekarza na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2009.
Lipińska M., Średnie szkolnictwo medyczne w Polsce w opinii prasy zawodowej w latach 1948–1961 na przykładzie szkolnictwa pielęgniarskiego, położniczego i farmaceutycznego: praca doktorska, pod kierunkiem prof. B. Urbanek, Warszawa 2014.
Łukaszewski W., Nowe jarzmo: życie społeczno-polityczne na północnym Mazowszu w latach 1945–1956, Kraków 2019.
Paciorek M., Opieka zdrowotna na wsi na przełomie lat 60. i 70. XX wieku w świetle doniesień prasowych. Problem zgłaszalności pacjentów, [w:] W. Ślusarczyk, G. Frischke (red.) Lecznictwo na prowincji. Między perspektywą lokalną a globalną. Wybrane problemy, Lublin 2023.
Paciorek M., Organizacja i działalność wiejskiej służby zdrowia połowy lat 60. XX w. w świetle sprawozdań Najwyższej Izby Kontroli, „Medycyna Nowożytna” 2022, nr 2.
Paciorek M., Lekarz na prowincji w okresie PRL-u, problemy i troski środowiska lekarskiego lat 50. i 60. XX wieku, [w:] W. Korpalska, W. Ślusarczyk, G. Frischke (red.), Czystość i brud. Higiena za żelazną kurtyną 1945–1989/1991, Lublin 2021.
Piasecka A., Opieka ośrodka zdrowia nad pracownikami PGR, „Medycyna Wiejska” 1966, t. 1, cz. 1.
Roszkowski W., Historia Polski 1914–2015, Warszawa 2017.
Roszkowski W., Najnowsza historia Polski 1945–1980. T. 2, Warszawa 2003.
Szpak E., Chory człowiek jest wtedy jak coś go boli. Społeczno-kulturowa historia zdrowia i choroby na wsi w Polsce Ludowej, Warszawa 2018.
Szpak E., Między osiedlem a zagrodą. Życie codzienne mieszkańców PGR-ów, Warszawa 2005.
Strony internetowe
Informacje: Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Suplement, s. 379 - 401
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Opieka zdrowotna w PGR-ach w okresie powojennym na łamach czasopisma „Medycyna Wiejska”
Health care in state collective farms in the post-war period in “The rural medicine journal”
Główna Biblioteka Lekarska, Warszawa
Publikacja: 11.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 266
Liczba pobrań: 218