Z historii odkrycia pierwiastków ziem rzadkich
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEZ historii odkrycia pierwiastków ziem rzadkich
Data publikacji: 17.12.2020
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 2020, Tom 65, Numer 4, s. 101 - 121
https://doi.org/10.4467/0023589XKHNT.20.030.12863Autorzy
Z historii odkrycia pierwiastków ziem rzadkich
With reference to the existing literature, the article reviews the history of discovering rare-earth elements (lanthanides) from the late 18th to the mid-20th century. By outlining the main stages of this story, the author analyzes biographies of chemists, presents the geography of discoveries and the development of analytical methods in inorganic chemistry. The text also mentions the scientific errors and disputes between scholars. From the perspective of the philosophy of science, this history is an important example of the mutual relationship between empirical knowledge and its theoretical justification in science.
Auer von Welsbach C., Zur Zerlegung des Ytterbiums, „Sitzungsberichte der mathematisch-naturwissenschaftliche Klasse der kaiserlische Akademie der Wissenschaften. Abt IIb” t. 118, 1910, s. 507–512.
Cleve P.T., Contributions to the Knowledge of Samarium, Uppsala 1885.
Demarçay E., Sur un nouvel elément l’«europium», „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences” t. 132, 1901, s. 1484–1486.
Étard A., Notice sur la vie et les travaux d’Eugène Demarçay, „Bulletin de la Société chimique de Paris” t. 31, 1904, s. I–VI.
Gadolin J., Von einer schwarzen, schweren Steinart aus Ytterby Steinbruch in Roslagen in Schweden, „Chemische Annalen für die Freunde der Naturlehre, Arzneygelahrtheit, Haushaltungskunst und Manufakturen” t. 1, 1796, s. 313–329.
Havesy G. von, Das Element Hafnium, Berlin 1927.
Herzfeld J., Korn O., Chemie der seltenen Erden, Berlin 1901.
Lecoq de Boisbaudran P.E., L’holmine (ou terre X de M. Soret) contient au mois deux radicaux métallique, „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences”, t. 102, 1886, s. 1003–1004;
Lecoq de Boisbaudran P.E., Recherches sur le samarium, radical d’une terre nouvelle extraite de la samarskite, „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences” t. 89, 1879, s. 212–214.
Lecoq de Boisbaudran P.E., Sur le dysprosium, „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences”, t. 102, 1886, s. 1005–1006.
Marignac C., Sur les terres de la samarskite, „Archives des Sciences Physiques et Naturelles” seria 3, t. 3, 1880, s. 413–438.
Marignac C., Sur l’ytterbine, nouvelle terre contenue dans la gadolinite, „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences” t. 87, 1878, s. 578–581.
Meggers W.F., Scribner B.F., Arc and Spark Spectra of Ytterbium, „Journal of Research of the National Bureau of Standards” t. 19, 1937, s. 651–664.
Mosander C.G., On the New Metals Lanthanium and Didymium, Which Are Associated with Cerium; and on Erbium and Terbium, New Metals Associated with Yttria, „Report of the Thirteenth Meeting of the British Association for the Advancement of Science held at Cork in August 1843”, 1844, s. 25–32.
Nilson L., Sur le poids atomique et sur quelques sels caractéristique du scandium, „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences” t. 91, 1880, s. 118–121.
Urbain G., Recherches sur la séparation des terres rares, Paris 1899.
Urbain G., Sur le lutecium et le neoytterbium, „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences” t. 146, 1908, s. 406–408.
Urbain G., Un nouvel element: Le lutecium, resultant du dedoublement de l’ytterbium de Marignac, „Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences” t. 145, 1907, s. 759–62.
Wenzel F., Zur Spaltung des Ytterbiums, „Zeitschrift für anorganische Chemie” t. 64, 1909, s. 119–120.
Brzyska W., Lantanowce i aktynowce, Warszawa 1987.
Dean P.B., Dean K.I., Sir Johan Gadolin of Turku: The Grandfather of Gadolinium, „Academic Radiology” t. 3, 1996, s. 165–169, DOI 10.1016/s1076-6332(96)80523-x.
Eichstaedt I., Księga pierwiastków, Warszawa 1966.
Emsley J., Chemia. Przewodnik po pierwiastkach, tłum. S. Kłosowicz, Warszawa 1997.
Episodes from the History of the Rare Earth Elements, red. C.H. Evans, Dordrecht 1996, DOI 10.1007/978-94-009-0287-9.
Fierz-David F.E., Historia rozwoju chemii, tłum. J. Sawlewicz, Warszawa 1958.
Fontani M., Costa M., Orna M.V., The Lost Elements. The Periodic Table’s Shadow Side, Oxford 2015.
Górski A., Klasyfikacja pierwiastków i związków chemicznych, Warszawa 1986.
Heslop R.B., Robinson P.L., Chemia nieorganiczna, tłum. I. Majchrowa, Warszawa 1964.
Hopkins B.S., The Scientific Work of Charles James, „Journal of the Washington Academy of Sciences” t. 22, nr 2, 1932, s. 21–25.
Pierwiastki ziem rzadkich. Surowce. Technologie. Zastosowania, red. W. Charewicz, Warszawa 1990.
Separation of Rare Earth Elements, Durham 1999.
Sołoniewicz R., Rozwój podstawowych pojęć chemicznych, Warszawa 1986.
Trzebiatowski W., Chemia nieorganiczna, Warszawa 1959.
Wadwicz B., Galeria pierwiastków, Warszawa 1974.
Weeks M.E., Discovery of the Elements, Easton 1960.
Informacje: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 2020, Tom 65, Numer 4, s. 101 - 121
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Z historii odkrycia pierwiastków ziem rzadkich
On the History of Discovery of the Rare-Earth Elements
Instytut Filozofii, Uniwersytet Jagielloński (Kraków, Polska)
Publikacja: 17.12.2020
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Polski