FAQ

Słownik biograficzny botaników polskich na tle dziejów polskiej biografistyki specjalistów z zakresu nauk o roślinach

Data publikacji: 03.04.2025

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 2025, Tom 70, Numer 1, s. 13-28

https://doi.org/10.4467/0023589XKHNT.25.001.21317

Autorzy

Piotr Köhler
Instytut Botaniki, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński (Kraków, Polska)
https://orcid.org/0000-0001-8713-0817 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Słownik biograficzny botaników polskich na tle dziejów polskiej biografistyki specjalistów z zakresu nauk o roślinach

Abstrakt

Modern Polish botanical biographical research started with a biography of Carl Linnaeus in Stanisław Bonifacy Jundziłł’s Opisanie roślin (Description of Plants, 1791). Subsequent biographies of botanists can be found in various publications, such as encyclopedias, dictionaries, monographs, journals, and anniversary publications (broadly understood), among others. The largest dictionary, which began in the interwar period and continues to be published, is the Polski Słownik Biograficzny (Polish Biographical Dictionary). The 55 volumes published to date contain entries for over 28,500 individuals, including several hundred botanists. In the Słownik biologów polskich (Dictionary of Polish Biologists, 1987), there are over a thousand entries, of which 350 are devoted to botanists. A dozen or so botanists have entire monographs dedicated to them, and numerous biographical notes have been published in journals, though estimating their exact number is difficult. The largest collection was published in “Wiadomości Botaniczne” (“Botanical News”) (about 1,020 entries from 1987 to 2023).

The Słownik biograficzny botaników polskich (Biographical Dictionary of Polish Botanists) was prepared as part of a grant from the National Program for the Development of Humanities in Poland. It contains 1,773 biographical entries with a standardized structure (e.g. basic information, education, career, achievements). The list of entries was available online, allowing anyone to check the progress of the work, report missing names, and correct any identified errors. The biographies were written by specialists. The Biographical Dictionary of Polish Botanists, with its extensive list of entries of standardized structure, serves as a summary of 230 years of botanical biographical research in Poland.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich, www.de.wikipedia.org/wiki/Biographisches_Lexikon_des_Kaiserthums_Oesterreich [dostęp 16.12.2023].

Brzęk G., Krzysztof Kluk, Warszawa 1957.

Brzęk G., Krzysztof Kluk. Wydanie drugie rozszerzone i uzupełnione. Lublin 1977 (Lubelskie Towarzystwo Naukowe, Prace Wydziału Biologicznego, Monografie, t. 4).

Chodynicki I., Dykcyonarz uczonych Polaków, zawierający krótkie rysy ich życia, szczególnie wiadomości o pismach i krytyczny rozbiór ważniejszych dzieł niektórych, t. 1 A–K, t. 2 L–P, t. 3 R–Z, Lwów, Stanisławów, Tarnów, Przemyśl 1833.

Dybowski W., Ś. p. Tekla Symonowiczówna, „Kosmos” 1900, t. 25, s. 517–519.

Dz.U. 1983, Nr 38, poz. 173, Ustawa z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.

Dz.U. 2018, poz. 217, Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 stycznia 2018 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach.

Dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919–1939), t. 2, red. A. Supruniuk, J. Szudy, Toruń 2020.

Fedotova A.A., Istoriâ neokončennogo slovarâ S.Û. Lipšica «Russkie botaniki», „Botaničeskij žurnal” 2012, t. 97, nr 3, s. 381–398.

Finkel L., Starzyński S., Historya Uniwersytetu Lwowskiego, Lwów 1894.

Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, red. M. Raciborski, W. Szafer (i inni kolejni redaktorzy), t. 1–15, Kraków, Warszawa 1919–1995.

G [R. Gutwiński], Józef Krupa, „Kosmos” 1889, t. 14, s. 377–379.

Górski F., Nauki botaniczne w czasopismach Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, [w:] Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika 1875–1975, red. K. Maślankiewicz, Warszawa 1981, s. 79–81.

Grabowski J., Tytus Chałubiński 1820–1889, [w:] Album biograficznie zasłużonych Polaków i Polek wieku XIX, t. 2, wyd. M. Chełmońska, Warszawa 1903, s. 464–473.

Haller A. von, Bibliotheca botanica qua scripta ad rem herbariam facientia a rerum initiis recensentur, t. 1–2, Tiguri 1771–1772.

Hryniewiecki B., Ksiądz Jerzy Pabreż (o. Ambroży), zasłużony badacz flory Żmudzi, „Wszechświat” 1914, t. 33, nr 3, s. 33–38.

Hryniewiecki B., Russkije Botaniki. Biografo-bibliograficzeskij słowar. Botanicorum Rossicorum Lexicon Biographo-bibliographicum. Opracował S. J. Lipschitz. Wyd. Moskiew. Tow. Badaczów Przyrody. Moskwa 1947, T. I, s. 335, T. II, s. 334, „Wszechświat” 1950, nr 3 (1795), s. 95–96.

Józef Rostafiński botanik i humanista, red. A. Zemanek, Kraków 2000 (Polska Akademia Umiejętności. Komisja Historii Nauki. Monografie, t. 1).

Jundziłł J., Wiadomości o życiu i pracach naukowych księdza Stanisława Jundziłła, „Biblioteka Warszawska” 1850, nr 1, s. 11–38.

Jundziłł S.B., Opisanie roslin w prowincyi W. X. L. naturalnie rosnących według układu Linneusza […], Wilno 1791.

Köhler P., Bernhardi (Bernhardus, de Bernitz) Marcin (ok. 1625 na Łużycach – między 1673 a 1682), [w:] Słownik biograficzny botaników polskich, red. P. Köhler, Kraków 2024, s. 36.

Köhler P., Bibliografia botaniki w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności (1818–1952–2000). Bibliography of Botany at the Academic Society of Cracow, Academy of Sciences and Letters and the Polish Academy of Sciences and Letters (1818–1952–2000), Kraków 2004.

Köhler P., Botanika w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności. Botany at the Academic Society of Cracow, Academy of Sciences and Letters and the Polish Academy of Sciences and Letters (1815–1952), Kraków 2002 (Studia i materiały do dziejów Polskiej Akademii Umiejętności, t. 2).

Köhler P., Helwing Georg Andreas (Jerzy Andrzej) (14 XII 1666 Angerburg (Węgorzewo) – 3 I 1748 Angerburg), [w:] Słownik biograficzny botaników polskich, red. P. Köhler, Kraków 2024, s. 228–229.

Köhler P., Klein Jacob Theodor (15 VIII 1685 Królewiec – 27 II 1759 Gdańsk), [w:] Słownik biograficzny botaników polskich, red. P. Köhler, Kraków 2024, s. 300–301.

Köhler P., Profesor Alicja Zemanek – 70-lecie urodzin historyka botaniki i poetki. Professor Alicja Zemanek – Botany Historian and Poetess, the 70th Anniversary of Her Birthday, „Wiadomości Botaniczne” 2021, t. 65, 651, DOI 10.5586/wb.651.

Köhler P., Rzączyński Gabriel (6 VII 1664 na Podlasiu – 12 XI 1737 Gdańsk), [w:] Słownik biograficzny botaników polskich, red. P. Köhler, Kraków 2024, s. 606.

Köhler P., The First Flora of Poland, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2020, t. 65, nr 4, s. 29–41, DOI 10.4467/0023589XKHNT.20.026.128.

Kołodziejczyk J., Ks. Krzysztof Kluk – dzieła i twórczość, „Polska Akademja Umiejętności. Rozprawy Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego. Dział B” 1932, t. 69 (ser. 3, t. 29), nr 10, s. 2 nlb., 1–168.

Kośmiński S., Słownik lekarzów polskich obejmujący oprócz krótkich życiorysów lekarzy Polaków oraz cudzoziemców w Polsce osiadłych, dokładną bibliografią lekarską polską od czasów najdawniejszych aż do chwili obecnej, Warszawa 1884–1888.

Kremer A., Żywoty przyrodników krajowych […], Antoni Andrzejowski […], „Sprawozdanie Komisyi Fizyograficznej” 1869, t. 3, s. (157)–(161).

Krzeptowska-Moszkowicz I., Emil Godlewski senior, pionier fizjologii roślin, Kraków 2013 (Polska Akademia Umiejętności. Komisja Historii Nauki. Monografie, t. 19).

Krzysztof Kluk – przyrodnik i pisarz rolniczy, red. J. Babicz, W. Grębecka, S. Inglot, Warszawa 1976 (Monografie z Dziejów Nauki i Techniki, t. 98).

  1. J.W. [J. Wyszyński], Michał Szubert, „Biblioteka Warszawska” 1861, nr 1, s. 601–606.
  2. Księga Pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego, t. 2, Dziesięciolecie 1919–29, Wilno 1929.

    Księga Pamiątkowa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, red. F. Majewski, A. Żabko-Potopowicz, t. 1, Warszawa 1958.

    Księga pamiątkowa Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, red. Z. Jóźwik, Lublin 1995.

    Kto jest kim w botanice polskiej. Who is Who in Polish Botany, red. Z. Mirek, L. Musiał, J.J. Wójcicki, Kraków 1995 (Polish Botanical Studies, Guidebook Series, nr 14).

    Kulczyński W., Bolesław Kotula. Wspomnienie pośmiertne, „Sprawozdanie Komisyi Fizyograficznej” 1899, t. 34, s. XX–XXVII.

    Kulpiński K., Edwarda Janczewskiego studia nad porzeczkami. Karta z dziejów systematyki XIX–XX w., Warszawa 2011 (Rozprawy z dziejów nauki i techniki, t. 21).

    Lewinówna Z., Biblioteka Warszawska, [w:] Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, red. J. Krzyżanowski, Cz. Hernas, t. 1, Warszawa 1984.

    Lipšic S.Û., Russkie botaniki (botaniki Rossii–SSSR). Biografo-bibliografičeskij slovar´, t. 1–4, Moskva 1947–1952.

    Majewski T., Botanika w warszawskich czasopismach „Pamiętnik Fizjograficzny” i „Wszechświat”, „Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki” 2005, t. 14, nr 1–2, s. 147–165.

    Majewski T., Mirek Z., Zemanek A., Leksykon Botaników Polskich. Dictionary of Polish Botanists, „Wiadomości Botaniczne” 1991, t. 35, nr. 1, s. 68–69.

    Marian Raciborski. Studia nad życiem i działalnością naukową. De Mariani Raciborski vita et scriptis, red. J. Kornaś, Warszawa, Kraków 1986 (Uniwersytet Jagielloński – Varia, t. 210).

    Maślankiewiczowa Z., Biologowie polscy, Lwów, Warszawa [1938] (Biblioteczka biologiczna, z. 6).

    Nusbaum-Hilarowicz J., Szlakami nauki ojczystej. Życiorysy znakomitych biologów polskich XVIII i XIX wieku, Warszawa 1916.

    O PSB, www.psb.pan.krakow.pl/o-psb/ [dostęp 14.12.2023].

    Osobností botaniky na Slovensku. Biografický slovník osobností, ktoré sa podieľali na rozvoji klasickej a úžitkovej botaniky do roku 2009, red. M. Vozárová, H. Šípošová, Bratislava 2010.

    Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich i związanych w Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki, red. nauk. B. Orłowski, t. 1–4, Warszawa 2015, t. 5, Suplement, Warszawa 2019.

    Polskie encyklopedie, pl.wikipedia.org/wiki/Polskie_encyklopedie [dostęp 16.12.2023].

    Rostafiński J., Ignacy Rafał Czerwiakowski, „Wszechświat” 1882, t. 1, nr 4, s. 51–53.

    Rouppert K., Franciszek Kamieński, „Sprawozdanie Komisyi Fizyograficznej” 1917, t. 51, s. XIII–XV.

    1. Orgelbranda Encyklopedyja Powszechna, t. 1–28, Warszawa 1859–1868.
    2. Sławiński W., X. Stanisław Bonifacy Jundziłł profesor Historii Naturalnej Wszechnicy Wileńskiej. The Rev. Stanisław Bonifacy Jundziłł Professor of Natural History in the University of Wilno, Lublin 1947 (Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E, Agricultura. Supplementum 1).

      Słownik biologów polskich, red. S. Feliksiak, Warszawa 1987.

      Słownik Polskich Botaników, pbsociety.org.pl/default/slownik-polskich-botanikow/ [dostęp 13.12.2023].

      Słownik Polskich Botaników. Stan w dniu 22 02 2022 r., 1drv.ms/w/s!AujbhNW7ENrckDLiXBX3s4EmCJFx [dostęp 13.12.2023].

      Szopowicz H.E., Vita Simonis Syrennii Sacrani atque therapeutico-bibliographica illius medico-botanici operis disquisitio, quam annuente inclyto ordine medicorum in antiquissima ac celeberrima Universitate Literaria Jagellonica ad consequenda doctoris medicinae jura et honores scripsit […], Cracoviae 1841.

      Szymkiewicz D., Bibljografja flory polskiej, „Prace monograficzne Komisji Fizjograficznej” 1925, t. 2, s. 1–159.

      [Szymon Pisulewski], „Biblioteka Warszawska” 1859, nr 4, s. 564.

      Śródka A., Biogramy uczonych polskich. Materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN, cz. 5, Nauki rolnicze i leśne, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1989.

      Śródka A., Szczawiński P., Biogramy uczonych polskich. Materiały o życiu i działalności członków AU w Krakowie, TNW, PAU, PAN, cz. 2, Nauki biologiczne, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1985.

      Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi, cz. 1, Biografie uczonych, red. A. Zemanek, Kraków 2000.

      Waga J., Flora Polska jawnokwiatowych rodzajów czyli botaniczne opisy tak dzikich jako i hodowanych pod otwartem niebem jawnokwiatowych Królestwa Polskiego roślin, t. 1 i 2, Warszawa 1847–1848.

      Wiadomości botaniczne, www.journalssystem.com/wbo/ [dostęp 8.12.2023].

      Wierzchowski K.L., 140 lat pisma Kosmos, „Kosmos” 2016, t. 65, nr 2, s. 151–161.

      [Władysław Jabłonowski], „Biblioteka Warszawska” 1894, nr 1, s. 416.

      Wójcik Z., Ksiądz Jan Krzysztof Kluk. Pisarz i uczony, Ciechanowiec 2012.

      Wójcik Z., Materiały do działalności wydawniczej Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika w latach 1876–1975, [w:] Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika 1875–1975, red. K. Maślankiewicz, Warszawa 1981, s. 135–211.

      Wyszyński J., Besser, „Biblioteka Warszawska” 1845, nr 3, s. 179–185.

      Zemanek A., Syreński Szymon (Syreniusz, Syrenius, Syrennius, Sacranus czyli pochodzący z Oświęcimia) (ok. 1540 Oświęcim – 29 III 1611 Kraków), [w:] Słownik biograficzny botaników polskich, red. P. Köhler, Kraków 2024, s. 680–681.

      Zemanek A., Władysław Szafer – obrońca przyrody, klasyk botaniki, „Kosmos” 2019, t. 68, nr 3, s. 327–338, DOI 10.36921/kos.2019_2597.

      Zemanek A., Köhler P., Botanika na USB w Wilnie, [w:] Dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919–1939), red. A. Supruniuk, J. Szudy, t. 2, Toruń 2020, s. 121–289.

      Ziarnek M., Badacze szaty roślinnej Pomorza sprzed 1945 roku, Szczecin 2012.

      Zieliński S., Mały Słownik Pionierów Polskich Kolonjalnych i Morskich. Podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy i emigranci-pamiętnikarze, działacze i pisarze emigracyjni, Warszawa 1932, s. 154–156.

      Informacje

      Informacje: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 2025, Tom 70, Numer 1, s. 13-28

      Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

      Tytuły:

      Polski: Słownik biograficzny botaników polskich na tle dziejów polskiej biografistyki specjalistów z zakresu nauk o roślinach
      Angielski: The Biographical Dictionary of Polish Botanists in the Context of Polish Biographies of Specialists in Plant Sciences

      Autorzy

      https://orcid.org/0000-0001-8713-0817

      Piotr Köhler
      Instytut Botaniki, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński (Kraków, Polska)
      https://orcid.org/0000-0001-8713-0817 Orcid
      Kontakt z autorem
      Wszystkie publikacje autora →

      Instytut Botaniki, Wydział Biologii, Uniwersytet Jagielloński (Kraków, Polska)

      Publikacja: 03.04.2025

      Otrzymano: 02.02.2024

      Zaakceptowano: 30.06.2024

      Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

      Licencja: CC BY  ikona licencji

      Udział procentowy autorów:

      Piotr Köhler (Autor) - 100%

      Informacje o autorze:

      Prof. dr hab. Piotr Köhler jest historykiem botaniki, pracuje w Instytucie Botaniki na Wydziale Biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie wykłada m.in. historię nauk przyrodniczych. Jest członkiem Rady Naukowej Instytutu Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów PAN oraz Komisji Historii Nauki PAU. W latach 2016–2022 był przewodniczącym Sekcji Historii Botaniki Polskiego Towarzystwa Botanicznego. 28 Piotr Köhler Jest ponadto członkiem Rady Archiwalnej Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Rady Redakcyjnej czasopisma „Biuletyn Polarny”.
      e-mail: piotr.kohler@uj.edu.pl

      Korekty artykułu:

      -

      Języki publikacji:

      Polski

      Słownik biograficzny botaników polskich na tle dziejów polskiej biografistyki specjalistów z zakresu nauk o roślinach

      cytuj

      Pobierz PDF Pobierz

      pobierz pliki

      RIS BIB ENDNOTE