Pandemia COVID-19 jako źródło modyfikacji polskiej historiografii medycznej
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEPandemia COVID-19 jako źródło modyfikacji polskiej historiografii medycznej
Data publikacji: 29.06.2023
Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 2023, Tom 68, Numer 2, s. 213 - 228
https://doi.org/10.4467/0023589XKHNT.23.021.17883Autorzy
Pandemia COVID-19 jako źródło modyfikacji polskiej historiografii medycznej
The article discusses possible inspirations for medical historians resulting from the COVID-19 pandemic. The author analyzes the role of the history of medicine in the COVID-19 pandemic. This situation is understood as an opportunity for changes in Polish medical historiography in its non-classical sense. The author also investigates the narrative structures, showing how, in the context of a pandemic, such fundamental metaphors as pathogenesis, salutogenesis or pathocenosis could be used. The attention is also given to public discourse, inspiring the historian of medicine to address such notions as breakthroughs in science, the process of validating new medical knowledge during a pandemic crisis, or anti-science. The concept of pathocenosis as a theoretical framework for the scientific and public ‘COVID-related’ discourse was analyzed as a case study. The author treats this reflection as an invitation to discuss the changes in Polish medical historiography in the face of a medical crisis.
Agnotology. The Making and Unmaking of Ignorance, red. R.N. Proctor, L. Schiebinger, Stanford 2008.
Antonovsky A., The Salutogenic Model as a Theory to Guide Health Promotion, „Health Promotion International” 1996, t. 11, nr 1, s. 11-18, DOI 10.1093/heapro/11.1.11.
Arrizabalaga J., At the Intersection of Medical Geography and Disease Ecology: Mirko Grmek, Jacques May and the Concept of Pathocenosis, „History and Philosophy of the Life Sciences” 2018, t. 40, nr 4, s. 1-28. DOI 10.1007/s40656-018-0236-8.
Berlivet, L., Löwy, I., Hydroxychloroquine Controversies: Clinical Trials, Epistemology, and the Democratization of Science, „Medical Anthropology Quarterly” 2020, t. 34, 2020, nr 4, s. 525-541, DOI 10.1111/maq.12622.
Charters E., Heitman K., How Epidemics End, „Centaurus” 2021, t. 63, nr 1, s. 210-224, DOI 10.1111/1600-0498.12370.
Chwieduk A., Jeszke J., Polak B.A., Trzoss A., Patocenoza a COVID-19. Konteksty środowiskowe i kulturowe pandemii w Polsce, „Medycyna Nowożytna. Studia nad kulturą medyczną” 2022, t. 28, z. 2, s. 35-82, DOI 10.4467/12311960mn.22.012.17373.
Conley D., Johnson T., Past is Future for the Era of COVID-19 Research in the Social Sciences, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America (PNAS)” 2021, t. 118, nr 13, s. 1-4, DOI 10.1073/pnas.2104155118.
Corbellini G., Patocenosi di Covid-19: un tributo a Mirko Grmek, www.scienzainrete.it/articolo/patocenosi-di-covid-19-tributo-mirko-grmek/gilberto-corbellini/2020-05-09 [dostęp 26.01.2023].
Domańska E., Mikrohistorie. Spotkanie w międzyświatach, Poznań 2005.
Dulak J., Komórki macierzyste: zastosowania, perspektywy, nieporozumienia, „Nauka” 2020, z. 1, s. 99-123.
Fleck L., Powstanie i rozwój faktu naukowego, Lublin 1986.
Grmek M.D., History of AIDS: Emergence and Origin of a Modern Pandemic, Princeton 1993.
Heszen I., Sęk H., Psychologia zdrowia, Warszawa 2007.
J. Jeszke, Koncepcja ‘patocenozy’ a naukowe struktury narracji o pandemii Covid-19. Doświadczenia i perspektywy, konferencja Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk „Nauka wobec wyzwań wynikających z pandemii” (Poznań, 2-3.06.2022 r.) [referat].
Jeszke J., Koncepcja T. S. Kuhna w polskiej historiografii nauki, „Medycyna Nowożytna. Studia nad Historią Medycyny” 1995, t. 2 , nr 1, s. 31-48.
Jeszke J., Koncepcja teoretycznej historii nauki Jerzego Kmity jako narzędzie badań nad dziejami nauk medycznych, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1998, t. 43, nr 2,s. 45-62.
Jeszke J., Koncepcje choroby w historycznych strukturach narracyjnych, „Historyka. Studia Metodologiczne” 2018, t. 48, s. 9-20, DOI 10.24425/hsm.2018.124605.
Jeszke J., Ludwik Fleck wobec paradygmatu polskiej historiografii medycznej, „Medycyna Nowożytna. Studia nad Kulturą Medyczną” 2004, t. 11, nr 1, s. 33-46.
Jeszke J., O potrzebie badań nad historią historiografii medycznej, „Medycyna Nowożytna. Studia nad Historią Medycyny” 1992, s. 39-46.
Jeszke J., Rola mitów o nauce w debacie społecznej, „Rocznik Antropologii Historii” 2018, r. 8, nr 11, s. 75-91, DOI 10.25945/w199-5y64.
Jones D.S., COVID-19, History, and Humility, „Centaurus” 2020, t. 62, nr 2, s. 370-380, DOI 10.1111/1600-0498.12296.
Kula M., Długie trwanie i szybkie zmiany. Esej historyczno-socjologiczny pisany w czasach zarazy, www.ohistorie.eu/2020/11/28/dlugie-trwanie-i-szybkie-zmiany-esej-historyczno-socjologiczny-pisany-w-czasach-zarazy/ [dostęp 20.02.2022].
Lemke T., Analityka biopolityki. Rozważania o przeszłości i teraźniejszości spornego pojęcia, „Praktyka Teoretyczna” 2011, t. 2, s. 11-25, DOI 10.14746/prt.2011.2.1.
Nauka przeciw pandemii. Biała Księga 2021, naukaprzeciwpandemii.pl [dostęp 26.01.2023].
Promińska E., Patocenoza w dziejach człowieka, „Kosmos. Człowiek - Przeszłość, Teraźniejszość, Przyszłość” 1990, t. 39, s. 97-102.
Surman J., Historyzowanie nauki lub jak nowe przychodzi na świat. Rozmowa z Hansem-Jörgiem Rheinbergerem, „Historyka. Studia Metodologiczne” 2014, t. 44, s. 51-65.
Wrzosek W., Historia - kultura - metafora. O myśleniu historycznym, Wrocław 2022.
Wrzosek W., Historia - kultura - metafora. Powstanie nieklasycznej historiografii, Wrocław 1995.
Wrzosek W., O myśleniu historycznym, Bydgoszcz 2009.
Pomorski J., Spoglądając w przeszłość… Studia i szkice metahistoryczne, Lublin 2018.
Zrozumieć COVID-19. Opracowanie zespołu ds. COVID-19 przy Prezesie PAN, informacje. www.pan.pl/informacje/materialy-dla-prasy/3111-zrozumiec-covid-19-opracowanie-zespolu-ds-covid-19-przy-prezesie-pan [dostęp 26.01.2023].
Informacje: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 2023, Tom 68, Numer 2, s. 213 - 228
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Pandemia COVID-19 jako źródło modyfikacji polskiej historiografii medycznej
The COVID-19 Pandemic as a Source of Modification of Polish Medical Historiography
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań
Publikacja: 29.06.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 478
Liczba pobrań: 362