Egodokumentalne ślady człowieka w Internecie i ich archiwizacja
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 14.12.2023
Archeion, 2023, 124, s. 190 - 213
https://doi.org/10.4467/26581264ARC.23.006.17866Autorzy
Egodokumentalne ślady człowieka w Internecie i ich archiwizacja
Nadrzędnym celem artykułu jest charakterystyka cyfrowych źródeł born digital, które mają cechy gatunkowych egodokumentów, oraz problematyki ich archiwizacji. Źródła te zawierają ślady związane z obecnością i działaniami człowieka w postaci tekstu, lub tekstu z obrazem, i dają badaczowi możliwość poznania emocji, doświadczeń, wrażliwości czy życia osobistego ich twórcy. Autorzy artykułu poszukują odpowiedzi na pytania, czy człowiek zostawia w Sieci w postaci swoich śladów/wytworów egodokumenty, a także jakiego typu są to źródła. Czy możliwa jest, i jak przebiega, ich archiwizacja, czy zarchiwizowane źródła dostępne są dla badaczy, a następnie, czy możliwe jest ich wykorzystanie w badaniach egodokumentalnych. Ze względu na przyczynkowy charakter artykułu, autorzy podjęli decyzję, że pod uwagę wzięte zostaną dwa rodzaje wytworów człowieka w Internecie, tj. osobiste witryny domowe i blogi. Wskazano na ich egodokumentalny charakter. Zwrócono także uwagę na procesy archiwizacji tej części Webu i problemy z nimi związane, w szczególności metody i strategie archiwizacji, ograniczenia prawne, techniczne czy etyczne. Następnie omówiono kwestie związane z dostępem do zarchiwizowanych zasobów, gdzie znaczącą rolę odgrywają dwa zagadnienia: otwartość archiwum oraz metody przeszukiwania jego zasobu. Autorzy przywołali także wyniki wybranych badań naukowych, mając na celu ukazanie możliwości wykorzystania zarchiwizowanych egodokumentów Webowych w dalszych badaniach. W artykule wykorzystano analizę tekstów i badań dotyczących teorii egodokumentu oraz archiwizacji Webu, przede wszystkim jednak metodę porównawczą, rekonceptualizację definicji egodokumentu, a także definicji śladów cyfrowych dookreślonych jako całości egodokumentalne – czyli źródła born digital, które zarchiwizowane umożliwiają badaczom przeszłości za pomocą analizy tekstu (a nie kodów binarnych) poznanie osobowości i życia twórcy.
Ben-David A., What does the Web remember of its deleted past? An archival reconstruction of the former Yugoslav top-level domain, „New Media & Society” 2016, vol. 18, no 7,
Bolter J.D., Przestrzeń pisma. Komputery, hipertekst i remediacja druku, tłum. Aleksandra Małecka, Michał Tabaczyński, Kraków–Bydgoszcz 2014.
British Library. Collection guides. UK Web Archive, https://www.bl.uk/collection-guides/uk-web-archive [dostęp: 20.08.2021].
Brügger N., The Archived Web. Doing History in the Digital Age, Cambridge MA 2018.
Brügger N., When the present web is later the past. Web historiography, digital history and internet studies, “Historical Social Research” 2012, vol. 37, no 4, DOI: https://www.doi.org/10.12759/hsr.37.2012.4.102-117, s. 107–109.
Charter on the Preservation of Digital Heritage, UNESCO 15.10.2003, http://portal.unesco.org/en/ev.php-URL_ID=17721&URL_DO=DO_TOPIC&URL_SECTION=201.html [dostęp: 20.08.2021].
Chorążyczewski W., Rosa A., Egodokumenty – egodokumentalność – analiza egodokumentalna – spuścizna egodokumentalna, [w:] Egodokumenty, tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, red. W. Chorążyczewski, A. Pacevicius, S. Roszak, Toruń 2015, s. 11–22.
Dekker R.M., Ego-Documents in the Netherlands 1500-1814, „Dutch Crossing” 1989, vol. 39, s. 61–72.
Documenting the Now, https://www.docnow.io/ [dostęp: 20.08.2021].
Dominick J.R., Who Do You Think You Are? Personal Home Pages and Self-Presentation on the World Wide Web, „Journalism & Mass Communication Quarterly” 1999, vol. 76, no 4, DOI: https://www.doi.org/10.1177/107769909907600403, s. 646–658.
Dopierała R., Internetowe manifestacje prywatności, „Media–Kultura–Społeczeństwo” 2008, nr 1(3), s. 105–127.
Döring N., Personal Home Pages on the Web. A Review of Research, „Journal of Computer-Mediated Communication” 2002, vol. 7, no 3, DOI: https://www.doi.org/10.1111/j.1083-6101.2002.tb00152.x.
Dragan Espenschied, http://1x-upon.com/~despens/ [dostęp: 22.09.2023].
Egodokumenty, tradycje historiograficzne i perspektywy badawcze, red. W. Chorążyczewski, A. Pacevicius, S. Roszak, Toruń 2015.
Erickson T., The World-Wide-Web as social hypertext, „Communications of the ACM” 1996, vol. 39, no 1, DOI: https://www.doi.org/10.1145/234173.234174, s. 15–17.
GeoCities, ArchiveTeam, https://wiki.archiveteam.org/index.php/GeoCities [dostęp: 20.08.2021]. Google+, ArchiveTeam, https://wiki.archiveteam.org/index.php/Google%2B [dostęp: 20.08.2021].
Hockx-Yu H., Archiving Social Media in the Context of Non-print Legal Deposit, presented at IFLA WLIC 2014 in Lyon, France, 16–22 August 2014, http://library.ifla.org/id/eprint/999 [dostęp: 6.06.2021].
Hollenbaugh E.E., Motives for Maintaining Personal Journal Blogs, „Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking” 2011, vol. 14, no 1–2, DOI: https://www.doi.org/10.1089/cyber.2009.0403, s. 13–20.
Holub K., Rudomino I., A decade of web archiving in the National and University Library in Zagreb, paper presented at IFLA WLIC 2015 – Cape Town, South Africa, http://library.ifla.org/id/eprint/1092 [dostęp: 23.08.2021].
Huc-Hepher S., Searching for Home in the Historic Web. An Ethnosemiotic Study of London-French Habitus as Displayed in Blogs, [w:] Web Archives as Big Data, 03.12.2014, Institute of Historical Research (Unpublished), https://sas-space.sas.ac.uk/6252/ [dostęp: 22.08.2021].
Huffaker D., Teen Blogs Exposed: The Private Lives of Teens Made Public, Presented at the American Association for the Advancement of Science (AAAS) in St. Louis, MO., February 16–19, 2006, https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.556.1504&rep=rep1&type=pdf [dostęp: 6.06.2021].
Ibrahim Y., Weblogs as Personal Narratives. Displacing History and Temporality, „M/C Journal” 2006, vol. 9, no 6, DOI:10.5204/mcj.2690.
International Internet Preservation Consortium. Web Archiving, https://netpreserve.org/web-archiving/ [dostęp: 20.09.2023].
Jones M., Alony I., Blogs – The New Source of Data Analysis, „Issues in Informing Science and Information Technology” 2008, vol. 5, DOI: https://www.doi.org/10.28945/1019, s. 433–446.
Kasprzak W.A., Ślady cyfrowe. Studium prawno-kryminalistyczne, Warszawa 2015.
Kay A.C., Capture, commemoration and the citizen historian. Digital shoebox archives relating to PoWs in the Second World War, [w:] Web Archives as Big Data, 03.12.2014, Institute of Historical Research (Unpublished), https://sas-space.sas.ac.uk/6248/ [dostęp; 22.08.2021].
Konopa B., Archiwizacja Webu w Europie – narodowe archiwa Sieci, „Archeion” 2021, t. 121, DOI: https://www.doi.org/10.4467/26581264ARC.20.016.12973, s. 445–465.
Konopa B., Periodyzacja archiwizacji Webu, https://webarch.uw.edu.pl/zasoby/periodyzacja-archiwizacji-webu/ [dostęp: 28.08.2021].
Konopa B., Strategia selektywna jako narzędzie w archiwizacji Webu. Analiza wybranych przykładów, „Archiwa – Kancelarie – Zbiory” 2020, nr 11(13), s. 97–118.
Kosinski M., Stillwell D.J., Graepel T., Private traits and attributes are predictable from digital records of human behavior, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America” 2013, vol. 110(15), DOI: https://www.doi.org/10.1073/pnas.1218772110, s. 5802–5805.
Lent Jonathan, Journaling Enters the 21st Century. The Useof Therapeutic Blogs in Counseling, „Journal of Creativity in Mental Health” 2009, no 4, s. 68–73.
Library Of Congress Collections Policy Statements Supplementary Guidelines. Web Archiving, Library of Congress 2017, https://www.loc.gov/acq/devpol/webarchive.pdf [dostęp: 23.08.2021].
Library of Congress. Legal Blawgs Web Archive, https://www.loc.gov/collections/legal-blawgs-web-archive/about-this-collection/ [dostęp: 28.05.2021].
Lin J., Milligan I., Oard D.W., Ruest N., Shilton K., We Could, but Should We? Ethical Considerations for Providing Access to GeoCities and Other Historical Digital Collections, [w:] CHIIR ‘20. Proceedings of the 2020 Conference on Human Information Interaction and Retrieval, ed. H. O’Brien, L. Freund, New York 2020, https://www.doi.org/10.1145/3343413.3377980, s. 134–144.
Marshall C.C., Shipman M., On the Institutional Archiving of Social Media, [w:] JCDL ‘12: Proceedings of the 12th ACM/IEEE-CS joint conference on Digital Libraries, New York 2012, DOI: https://www.doi.org/www.10.1145/2232817.2232819, s. 1–10.
Milligan I., History in the Age of Abundance? How the web is transforming historical research, Montreal 2021, s. 106–142.
Milligan I., Welcome to the web. The online community of GeoCities during the early years of the World Wide Web, [w:] The Web as History. Using Web Archives to Understand the Past and the Present, ed. N. Brügger, R. Schroeder, UCL Press 2017, DOI: https://www.doi.org/10.2307/j.ctt1mtz55k.13, s. 137–158.
Olcoń M., Blog jako dokument osobisty. Specyfika dziennika prowadzonego w Internecie, „Kultura i Społeczeństwo” 2003, t. 47, nr 2, s. 123–143.
Rosa A., Egodokumentalność polskiego zasobu archiwalnego, [w:] Archiwistyka między różnorodnością a standaryzacją, Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t. 3, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2013, s. 103–112.
Rosa A., Egodokumenty a działalność archiwów, [w:] Zatrzymać przeszłość, dogonić przyszłość. Pamiętnik VI Powszechnego Zjazdu Archiwistów Polskich, Wrocław, 5–7 września 2012 r., red. W. Chorążyczewski, K. Stryjkowski, Toruń 2013, s. 271–275.
Rosa A., Human trace on the Internet–the issue of archiving the Web from the point of view of anthropology- oriented archival science, „Archiwa – Kancelarie – Zbiory” 2015, nr 6(8), DOI: https://www.doi.org/10.12775/AKZ.2015.006, s. 193–205.
Rosa A., Siuda K., Analiza egodokumentalna pamiętników archiwistów jako przyczynek do poznania mentalności określonej grupy zawodowej, [w:] Pogranicza archiwistyki, Toruńskie Konfrontacje Archiwalne, t. 6, red. W. Chorążyczewski, A. Rosa, Toruń 2019, s. 85–100.
Roszak S., Archiwa sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie rękopiśmiennych ksiąg typu silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku, Toruń 2004.
Roszak S., Egodokumenty – kilka uwag o polskich i europejskich doświadczeniach historiograficznych oraz metodologicznych, „Biuletyn Polskiej Misji Historycznej” 2013, nr 8, DOI: https://www.doi.org/10.12775/BPMH.2013.001, s. 27–42.
Schostag S., Fønss-Jørgensen E., Webarchiving. Legal Deposit of Internet in Denmark. A Curatorial Perspective, „Microform & Digitization Review” 2012, vol. 41, no 3–4, DOI: https://www.doi.org/10.1515/mir-2012-0018, s. 110–120.
Schroeder R., Brügger N., Introduction. The web as history, [w:] The Web as History. Using Web Archives to Understand the Past and the Present, ed. R. Schroeder, N. Brügger, London 2017, DOI: https://www.doi.org/10.2307/j.ctt1mtz55k.6, s. 1–20.
Schulze W., Ego-Dokumente. Annäherung an den Menschen in der Geschichte? Vorüberlegungen für die Tagung „Ego-Dokumente“, [w:] Ego-Dokumente. Annäherung an den Menschen in der Geschichte, ed. W. Schulze, Berlin 1996, s. 11–30.
Scott J., Philosophy, ArchiveTeam, https://wiki.archiveteam.org/index.php/Philosophy [dostęp: 20.08.2021].
Thouvenin F., Hettich P., Burkert H., Gasser U., 4 Web Archives, [w:] Remembering and Forgetting in the Digital Age, ed. F. Thouvenin, P. Hettich, H. Burkert, U. Gasser, Cham 2018, DOI: https://www.doi.org/10.1007/978-3-319-90230-2_6, s. 84–101.
UK Web Archive. Blogs, https://www.webarchive.org.uk/en/ukwa/collection/44, [dostęp: 28.05.2021]. UK Web Archive. Topics and Themes, https://www.webarchive.org.uk/en/ukwa/collection [dostęp: 20.08.2021].
Warley L., Reading the autobiographical in personal home pages, [w:] Tracing the autobiographical, ed. M. Kadar, S. Egan, L. Warley, J. Perreault, Ontario 2005, s. 25–42.
Webstory. Peter Webster’s blog, https://peterwebster.me/ [dostęp: 27.10.2023].
Weltevrede E., Helmond A., Where do bloggers blog? Platform transitions within the historical Dutch blogosphere, „First Monday” 2012, vol. 17, no 2, DOI: https://www.doi.org/10.5210/fm.v17i2.3775.
Więckiewicz-Archacka M., Nlog, Prawda.org, Blog.art.pl The First Non-profit Blogging Platforms in Poland and Their Influence on the Network of Blogs’ Development, „Studia Medioznawcze” 2019, t. 20, nr 1(76), DOI: https://www.doi.org/10.33077/uw.24511617.ms.2019.1.88, s. 70–81.
Wikipedia. List of Web archiving initiatives, https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Web_archiving_initiatives [dostęp: 20.08.2021].
Wilkowski M., Polish Web resources described in the “Polish World” directory (1997). Characteristics of domains and their conservation state, „Archiwa – Kancelarie – Zbiory” 2020, nr 11(13), DOI: https://www.doi.org/10.12775/AKZ.2020.005, s. 119–140.
Wilkowski M., Strona internetowa jako źródło historyczne, „Historyka. Studia Metodologiczne” 2021, t. 51, DOI: 10.24425/hsm.2021.138366, s. 83–110.
Żytomirski M., Określanie osobowości użytkowników Internetu poprzez analizowanie ich cyfrowych śladów w świetle wybranych badań dr. Michała Kosińskiego, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Librorum” 2021, t. 1(32), DOI: https://www.doi.org/10.18778/0860-7435.32.05, s. 99–113.
Żytomirski M., Żulicki R., Cyfrowe ślady a bańki filtrujące – prezentacja informacyjna, 15 August 2020, https://www.researchgate.net/publication/343678108_Cyfrowe_slady_a_banki_filtrujace_-_prezentacja_informacyjna [dostęp: 6.08.2023].
Informacje: Archeion, 2023, 124, s. 190 - 213
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Egodokumentalne ślady człowieka w Internecie i ich archiwizacja
Ego-documentary human traces on the Internet and their archiving
Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Polska
Publikacja: 14.12.2023
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 457
Liczba pobrań: 285
Sugerowane cytowania: Chicago
