When owners and designers of mobile applications and websites compete for the attention of users, persuasive design becomes a common practice. In its preparation, the user’s perspec­tive is adopted in order to better understand and optimise their experience when in contact with the offered media service. However, projects created in this way may be unethical and use so-called „manipulative patterns” depriving the user of (or limiting) the possibility of choice. Manipulative patterns are a relatively new phenomenon in the media and are rarely noticed by media users. By definition, they lead to addictions, for example, to games. The aim of the undertaken research is to identify a common set of design practices within these so-called manipulative patterns in media products addressed to users, in particular children. The article points out a consensus in the design of manipulative patterns, as well as their common foundation: „dependence asymmetry”. Common features of attitudes towards manipulative patterns were also identified: users’ helplessness towards these prac­tices and users getting used to them.

Gdy właściciele, projektanci i reklamodawcy aplikacji mobilnych oraz stron internetowych konkurują o uwagę użytkowników, powszechną praktyką staje się perswazyjny design. W jego przygotowaniu przyjmuje się perspektywę użytkownika, by lepiej zrozumieć i optymalizo­wać jego doświadczenie w kontakcie z oferowaną usługą medialną. Tak powstałe projekty mogą być jednak nieetyczne i przyjmować postać „manipulacyjnych wzorców” pozbawia­jących (lub ograniczających) możliwości wyboru. Manipulacyjne wzorce są zjawiskiem stosunkowo nowym, ale powszechnym, choć rzadko uświadamianym przez użytkowników mediów. Z założenia prowadzą do uzależnień, na przykład od gier. Celem podjętych badań jest identyfikacja wspólnego zestawu praktyk projektowych w ramach tzw. wzorców mani­pulacyjnych w produktach medialnych adresowanych do użytkowników, w szczególności dzieci. W artykule wskazano na konsensus w projektowaniu manipulacyjnych wzorców, ponadto ich wspólny fundament: „asymetrię zależności”. Zidentyfikowano także wspólne cechy postaw wobec manipulacyjnych wzorców: bezradność użytkowników wobec tych zabiegów i przyzwyczajenie do nich.