FAQ

„Zuchwałe zastrzeżenia” przeciw „aroganckiej skromności”, czyli Karol Irzykowski wobec Leona Chwistka

Data publikacji: 07.06.2024

Wielogłos, 2024, Numer 2 (60) 2024, s. 19 - 41

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.24.009.19755

Autorzy

Sylwia Panek
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-2332-7490 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Zuchwałe zastrzeżenia” przeciw „aroganckiej skromności”, czyli Karol Irzykowski wobec Leona Chwistka

Abstrakt

Artykuł dotyczy stosunku Karola Irzykowskiego do Leona Chwistka. Spór autora Słonia wśród porcelany z Chwistkiem koncentruje się wokół sposobu rozumienia i konceptualizowania rzeczywistości, granic i racji autonomii sztuki, stosunku do tradycji realizmu i wartości zabiegów sztuki nowoczesnej (formizmu i futuryzmu). Autorka rekonstruuje nie tylko stematyzowane przez Irzykowskiego płaszczyzny jego konfrontacji z filozofem, ale także odsłania konteksty, w których krytyk umieszcza tę polemikę, diagnozuje korzenie sporu oraz prezentuje odmienność pozycjonowania się obu krytyków na mapie literackiej i politycznej w drugiej dekadzie międzywojnia.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Andre L., W cieniu szpady (na marginesie ostatniej książki K. Irzykowskiego), „Echo Tygodnia” 1929, nr 20.

Błeszyński K., Filozofia a nowinki w sztuce, „Przegląd Warszawski” 1922, nr 15.

Burek T., Cztery dyskusje Karola Irzykowskiego. Prolegomena [w:] Problemy literatury polskiej lat 18901938, seria 1, red. H. Kirchner, Z. Żabicki, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN 1972.

Chmurski M., Tak, ale: Karola Irzykowskiego retoryka zbliżeń i oddaleń myśli [w:] Karol Irzykowski – człowiek sporu, postać sporna, red. M. Chmurski, K. Sadkowska, K. Siatkowska-Callebat, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN 2020.

Chrobak K., Niejedyna rzeczywistość. Racjonalizm krytyczny Leona Chwistka, Kraków: Inter Esse 2004.

Chwistek L., Pisma filozoficzne i logiczne, t. 1, red. K. Pasenkiewicz, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1961.

Chwistek L., Wielość rzeczywistości w sztuce i inne szkice literackie, wybór K. Estreicher, Warszawa: Czytelnik 1960.

Chwistek L., Wybór pism estetycznych, wprowadzenie, wybór i oprac. T. Kostyrko, Kraków: Universitas 2004.

Dąbrowski S., Sprawa Irzykowskiego. Przegląd i polemika, „Pamiętnik Literacki” 1989, z. 1.

Estreicher K., Chwistek. Biografia artysty (1884–1944), Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe 1971.

Głowala W., Sentymentalizm i pedanteria. O systemie estetycznym Karola Irzykowskiego, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1977.

Gołębiewska M., Irzykowski. Rzeczywistość i przedstawienie. O tezach filozoficznych Karola Irzykowskiego, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN 2006.

Irzykowski K., Dziennik, t. 2: 19161944, oprac. B. Górska, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2001.

Irzykowski K., Listy 18971944, zebrała i oprac. B. Winklowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998.

Irzykowski K., Pisma rozproszone, t. 1: 1897 1922, oprac. J. Bahr, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998.

Irzykowski K., Pisma rozproszone, t. 2: 1923 1931, oprac. J. Bahr, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1999.

Irzykowski K., Pisma rozproszone, t. 3: 19321935, oprac. J. Bahr, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2000.

Irzykowski K., Pisma rozproszone, t. 4: 19361939. Ze spuścizny rękopiśmiennej, oprac. J. Bahr, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2000.

Irzykowski K., Pisma teatralne, t. 2: 19271929, oprac. J. Bahr, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1995.

Irzykowski K., Słoń wśród porcelany. Lżejszy kaliber, oprac. Z. Górzyna, „Pisma”, red. A. Lam, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976.

Irzykowski K., Walka o treść. Beniaminek, oprac. A. Lam, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976.

Jakóbczyk J., Szachy literackie. Rzecz o twórczości Irzykowskiego, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2005.

Karol Irzykowski  człowiek sporu, postać sporna, red. M. Chmurski, K. Sadkowska, K. Siatkowska-Callebat, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN 2020.

Klerk heroiczny. Wspomnienia o Karolu Irzykowskim, oprac. B. Winklowa, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1976.

Kostyrko T., Leona Chwistka filozofia sztuki, Warszawa: Instytut Kultury 1995.

Markiewicz H., Czytanie Irzykowskiego, Kraków: Universitas 2011.

Panek S., Krytyk w przestrzeniach literatury i filozofii. O młodopolskich wypowiedziach polemicznych Karola Irzykowskiego, Poznań: Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne” 2006.

Panek S., Mosty Karola Irzykowskiego, Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2019.

Rogatko B., Walka o treść Irzykowskiego jako polemika z programem estetycznym S.I. Witkiewicza, „Pamiętnik Literacki” 1971, nr 2.

Sadkowska K., Irzykowski i inni. Twórczość Fryderyka Hebbla w Polsce 1890 1939, Kraków: Universitas 2000.

Skórczewski D., Sprawa Irzykowskiego i Boya. Wokół głośnego epizodu międzywojennego sporu o krytykę, „Teksty Drugie” 2002, nr 3.

Świat idei i lektur  twórczość Karola Irzykowskiego, red. H. Ratuszna, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK 2016.

Witkiewicz S.I., Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia. Szkice estetyczne, oprac. J. Degler, L. Sokół, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2002.

Witkiewicz S.I., Szkice estetyczne, Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza 1922.

Witkiewicz S.I., Teatr i inne pisma o teatrze, oprac. J. Degler, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1995.

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2024, Numer 2 (60) 2024, s. 19 - 41

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski: „Zuchwałe zastrzeżenia” przeciw „aroganckiej skromności”, czyli Karol Irzykowski wobec Leona Chwistka
Angielski:
“Bold Objections” vs “Arrogant Modesty ,” i.e. Karol Irzykowski Towards Leon Chwistek

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-2332-7490

Sylwia Panek
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
https://orcid.org/0000-0002-2332-7490 Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Publikacja: 07.06.2024

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Sylwia Panek (Autor) - 100%

Informacje o autorze:

Sylwia Panek – dr hab., literaturoznawczyni, pracuje w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, autorka książek Krytyk w prze- strzeniach literatury i filozofii. O młodopolskich wypowiedziach polemicznych Karola Irzykowskiego (Poznań 2006), Spór o niezrozumialstwo w dwudziestoleciu między- wojennym (Poznań 2018), Mosty Karola Irzykowskiego (Poznań 2019). Inicjator- ka i redaktor naukowa serii wydawniczej Polemika Krytycznoliteracka w Polsce.

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski