FAQ

Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”

Data publikacji: 2023

Wielogłos, 2023, Numer 1 (55) 2023 Narracje lokalne, regionalne, peryferyjne, s. 111-129

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.23.006.17994

Autorzy

Marta Tomczok
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0001-9512-007X Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”

Abstrakt

Artykuł jest propozycją zastosowania nowego pojęcia „węglopolis”, które pozwala opisywać regiony wydobycia węgla kamiennego i regiony powydobywcze poprzez uwzględnienie zarówno ich geologii, jak i kultury górniczo-ekonomicznej. Węglopolis jest perspektywą literatury i sztuki, przydatną szczególnie w próbach oceny przeszłości regionów węglowych i projektowania ich przyszłości. Autorka pokazuje skorelowanie węglopolis z dostępną tradycją nazewniczą (Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, polis, megalopolis), jak i z badaniami nad karbocenem, wyszczególnionym wariantem antropocenu, w którym bierze się pod uwagę rolę węgla kamiennego w tworzeniu i niszczeniu społeczeństw, środowiska naturalnego oraz kultury.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

A–Z. Słownik ilustrowany języka niemieckiego i polskiego. Andrzej Tobis, red. A. Tobis, S. Cichocki, B. Świątkowska, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Instytut Adama Mickiewicza 2014.

Albrecht G.A., Earth Emotions: New Words for a New World, Ithaca: Cornell University Press 2019.

Borowski B., Sugiera M., Sztuczne natury. Performanse technonauki i sztuki, Kraków: Księgarnia Akademicka 2016.

Cukierska A., Underground [w:] Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków– Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.

Engelking L., Bytom w literaturze. Dzieła, miejsce, zakorzenienie, tożsamość, mit, Bytom: Muzeum Górnośląskie 2018.

Haraway D., Staying with the Trouble. Anthropocene, Capitalocene, Chthulucene [w:] Anthropocene or Capitalocene?, Durham: Duke University Press 2016.

Hunt W., Podziemie. Świat pod naszymi stopami, przeł. K. Gucio, Warszawa: Wydawnictwo Marginesy 2021.

Knopik M., Rok Zaćmienia, Warszawa: Wydawnictwo Lira 2021.

Kowalski A., Deformacje powierzchni w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, Katowice: Główny Instytut Górnictwa 2015.

Kunce A., Człowiek lokalny. Rozważania umiejscowione, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2016.

Kuźnik-Majka G., Terra nigra [w:] Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Antologia, red. D. Kortko, L. Ostałowska, Warszawa: Agora SA 2014.

Latour B., Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, przeł. A. Derra, K. Arbiszewski, Kraków: Universitas 2010.

Lipowczan H., Za siedmioma hałdami, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” 1965.

Listoś-Kostrzewa A., Ballada o śpiącym lwie, Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie 2021.

Miasto na fundamencie z węgla, 00:55, https://cyfrowa.tvp.pl/video/miasta,miasto-na-fundamencie-z-wegla,58364558 [dostęp: 12.11.2022].

Moleda S., Pułapki platonizmuhttps://histmag.org/Pulapki-platonizmu-2546 [dostęp: 12.11.2022].

Nawratek K., Dziury w całym. Wstęp do miejskich rewolucji, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2012.

Nawratek K., Metropolia ducha, metropolia ciała: przyszłość Śląska a ekonomia mocy [w:] Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków–Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.

Nowak A.W., Warstwy odzyskiwania [w:] Refugia. (Prze)trwanie transgatunkowych wspólnot miejskich. The Survival of Urban Transspecies Communities, red. M. Bakke, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, Galeria Arsenał 2021.

Pacukiewicz M., Widokówki, Katowice: grupakulturalna.pl 2016.

Pacukiewicz M., Wieki średnie, Szczecin–Bezrzecze: Wydawnictwo Forma. Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy 2021.

Pinkus K., Subsurface, Minessota: University of Minnesota Press 2023.

Polski węgiel, scenariusz i teksty: E. Rustanowicz, E. Szczepanek, Katowice: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa” Redakcja Wojewódzka w Katowicach 1965.

Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków–Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.

Rewers E., Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Universitas 2005.

Rokita Z., Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2020.

Rosińska M., A. Szydłowska, ZOEpolis [w:] ZOEpolis. Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką, wątki zaplotły M. Gurowska, M. Rosińska, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana 2019.

Rybicka E., Biopolis – przyroda i miasto, „Teksty Drugie” 2018, nr 2.

Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Universitas 2014.

Sass B. (reż.), Sycylia, 6:35–6:43, https://www.youtube.com/watch?v=w2HAgITjP2s&t=1s [dostęp: 12.11.2022].

Sugiera M., Imiona Gai. Myśląc o końcu antropocenu, „Prace Kulturoznawcze” 2018, nr 22 (1–2).

Sugiera M., Natura instant. Spekulatywne rajskie ogrody [w:] Niespodziewane alianse. Sztuki spekulatywne jutra, red. M. Borowski, M. Chaberski, M. Sugiera, Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka 2019.

Tomczok M., Karbokrytyka: wstęp do kulturowej komparatystyki węgla, „Wielogłos” 2022, nr 1 (51), https://www.ejournals.eu/Wieloglos/First-View/1-51-2022/ [dostęp: 12.11.2022].

Tomczok P., Strefa węgla: Karbocen [w druku].

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2023, Numer 1 (55) 2023 Narracje lokalne, regionalne, peryferyjne, s. 111-129

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”

Angielski:

Coalpolis – Metropolitan Relation of Cities and “Under-Grounds”

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-9512-007X

Marta Tomczok
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0001-9512-007X Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice

Publikacja: 2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marta Tomczok (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”

cytuj

Pobierz PDF Pobierz

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE