Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEWęglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”
Data publikacji: 2023
Wielogłos, 2023, Numer 1 (55) 2023 Narracje lokalne, regionalne, peryferyjne, s. 111-129
https://doi.org/10.4467/2084395XWI.23.006.17994Autorzy
Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”
Artykuł jest propozycją zastosowania nowego pojęcia „węglopolis”, które pozwala opisywać regiony wydobycia węgla kamiennego i regiony powydobywcze poprzez uwzględnienie zarówno ich geologii, jak i kultury górniczo-ekonomicznej. Węglopolis jest perspektywą literatury i sztuki, przydatną szczególnie w próbach oceny przeszłości regionów węglowych i projektowania ich przyszłości. Autorka pokazuje skorelowanie węglopolis z dostępną tradycją nazewniczą (Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, polis, megalopolis), jak i z badaniami nad karbocenem, wyszczególnionym wariantem antropocenu, w którym bierze się pod uwagę rolę węgla kamiennego w tworzeniu i niszczeniu społeczeństw, środowiska naturalnego oraz kultury.
A–Z. Słownik ilustrowany języka niemieckiego i polskiego. Andrzej Tobis, red. A. Tobis, S. Cichocki, B. Świątkowska, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Instytut Adama Mickiewicza 2014.
Albrecht G.A., Earth Emotions: New Words for a New World, Ithaca: Cornell University Press 2019.
Borowski B., Sugiera M., Sztuczne natury. Performanse technonauki i sztuki, Kraków: Księgarnia Akademicka 2016.
Cukierska A., Underground [w:] Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków– Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.
Engelking L., Bytom w literaturze. Dzieła, miejsce, zakorzenienie, tożsamość, mit, Bytom: Muzeum Górnośląskie 2018.
Haraway D., Staying with the Trouble. Anthropocene, Capitalocene, Chthulucene [w:] Anthropocene or Capitalocene?, Durham: Duke University Press 2016.
Hunt W., Podziemie. Świat pod naszymi stopami, przeł. K. Gucio, Warszawa: Wydawnictwo Marginesy 2021.
Knopik M., Rok Zaćmienia, Warszawa: Wydawnictwo Lira 2021.
Kowalski A., Deformacje powierzchni w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, Katowice: Główny Instytut Górnictwa 2015.
Kunce A., Człowiek lokalny. Rozważania umiejscowione, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2016.
Kuźnik-Majka G., Terra nigra [w:] Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Antologia, red. D. Kortko, L. Ostałowska, Warszawa: Agora SA 2014.
Latour B., Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, przeł. A. Derra, K. Arbiszewski, Kraków: Universitas 2010.
Lipowczan H., Za siedmioma hałdami, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” 1965.
Listoś-Kostrzewa A., Ballada o śpiącym lwie, Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie 2021.
Miasto na fundamencie z węgla, 00:55, https://cyfrowa.tvp.pl/video/miasta,miasto-na-fundamencie-z-wegla,58364558 [dostęp: 12.11.2022].
Moleda S., Pułapki platonizmu, https://histmag.org/Pulapki-platonizmu-2546 [dostęp: 12.11.2022].
Nawratek K., Dziury w całym. Wstęp do miejskich rewolucji, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2012.
Nawratek K., Metropolia ducha, metropolia ciała: przyszłość Śląska a ekonomia mocy [w:] Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków–Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.
Nowak A.W., Warstwy odzyskiwania [w:] Refugia. (Prze)trwanie transgatunkowych wspólnot miejskich. The Survival of Urban Transspecies Communities, red. M. Bakke, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, Galeria Arsenał 2021.
Pacukiewicz M., Widokówki, Katowice: grupakulturalna.pl 2016.
Pacukiewicz M., Wieki średnie, Szczecin–Bezrzecze: Wydawnictwo Forma. Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy 2021.
Pinkus K., Subsurface, Minessota: University of Minnesota Press 2023.
Polski węgiel, scenariusz i teksty: E. Rustanowicz, E. Szczepanek, Katowice: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa” Redakcja Wojewódzka w Katowicach 1965.
Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków–Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.
Rewers E., Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Universitas 2005.
Rokita Z., Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2020.
Rosińska M., A. Szydłowska, ZOEpolis [w:] ZOEpolis. Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką, wątki zaplotły M. Gurowska, M. Rosińska, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana 2019.
Rybicka E., Biopolis – przyroda i miasto, „Teksty Drugie” 2018, nr 2.
Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Universitas 2014.
Sass B. (reż.), Sycylia, 6:35–6:43, https://www.youtube.com/watch?v=w2HAgITjP2s&t=1s [dostęp: 12.11.2022].
Sugiera M., Imiona Gai. Myśląc o końcu antropocenu, „Prace Kulturoznawcze” 2018, nr 22 (1–2).
Sugiera M., Natura instant. Spekulatywne rajskie ogrody [w:] Niespodziewane alianse. Sztuki spekulatywne jutra, red. M. Borowski, M. Chaberski, M. Sugiera, Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka 2019.
Tomczok M., Karbokrytyka: wstęp do kulturowej komparatystyki węgla, „Wielogłos” 2022, nr 1 (51), https://www.ejournals.eu/Wieloglos/First-View/1-51-2022/ [dostęp: 12.11.2022].
Tomczok P., Strefa węgla: Karbocen [w druku].
Informacje: Wielogłos, 2023, Numer 1 (55) 2023 Narracje lokalne, regionalne, peryferyjne, s. 111-129
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”
Coalpolis – Metropolitan Relation of Cities and “Under-Grounds”
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
Publikacja: 2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 443
Liczba pobrań: 318