FAQ

Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”

Data publikacji: 2023

Wielogłos, 2023, Numer 1 (55) 2023 Narracje lokalne, regionalne, peryferyjne, s. 111 - 129

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.23.006.17994

Autorzy

Marta Tomczok
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0001-9512-007X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”

Abstrakt

Coalpolis – Metropolitan Relation of Cities and “Under-Grounds”

The article proposes the use of a new concept of coal city, which allows describing regions of hard coal mining and post-mining regions by taking into account both their geology as well as their mining and economic culture. Węglopolis (Coal City) is a perspective on literature and art, particularly useful in attempts to assess the past of coal regions and design their future. The author shows the correlation of coalpolises both with the available naming tradition (Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia, polis, megalopolis), as well as with research on the Carbocene, a specified variant of the Anthropocene, in which the role of hard coal in creating and destroying societies, the natural environment and culture is taken into account. 

Bibliografia

A–Z. Słownik ilustrowany języka niemieckiego i polskiego. Andrzej Tobis, red. A. Tobis, S. Cichocki, B. Świątkowska, Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, Instytut Adama Mickiewicza 2014.

Albrecht G.A., Earth Emotions: New Words for a New World, Ithaca: Cornell University Press 2019.

Borowski B., Sugiera M., Sztuczne natury. Performanse technonauki i sztuki, Kraków: Księgarnia Akademicka 2016.

Cukierska A., Underground [w:] Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków– Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.

Engelking L., Bytom w literaturze. Dzieła, miejsce, zakorzenienie, tożsamość, mit, Bytom: Muzeum Górnośląskie 2018.

Haraway D., Staying with the Trouble. Anthropocene, Capitalocene, Chthulucene [w:] Anthropocene or Capitalocene?, Durham: Duke University Press 2016.

Hunt W., Podziemie. Świat pod naszymi stopami, przeł. K. Gucio, Warszawa: Wydawnictwo Marginesy 2021.

Knopik M., Rok Zaćmienia, Warszawa: Wydawnictwo Lira 2021.

Kowalski A., Deformacje powierzchni w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym, Katowice: Główny Instytut Górnictwa 2015.

Kunce A., Człowiek lokalny. Rozważania umiejscowione, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego 2016.

Kuźnik-Majka G., Terra nigra [w:] Pierony. Górny Śląsk po polsku i niemiecku. Antologia, red. D. Kortko, L. Ostałowska, Warszawa: Agora SA 2014.

Latour B., Splatając na nowo to, co społeczne. Wprowadzenie do teorii aktora-sieci, przeł. A. Derra, K. Arbiszewski, Kraków: Universitas 2010.

Lipowczan H., Za siedmioma hałdami, Katowice: Wydawnictwo „Śląsk” 1965.

Listoś-Kostrzewa A., Ballada o śpiącym lwie, Warszawa: Wydawnictwo Dowody na Istnienie 2021.

Miasto na fundamencie z węgla, 00:55, https://cyfrowa.tvp.pl/video/miasta,miasto-na-fundamencie-z-wegla,58364558 [dostęp: 12.11.2022].

Moleda S., Pułapki platonizmu, https://histmag.org/Pulapki-platonizmu-2546 [dostęp: 12.11.2022].

Nawratek K., Dziury w całym. Wstęp do miejskich rewolucji, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2012.

Nawratek K., Metropolia ducha, metropolia ciała: przyszłość Śląska a ekonomia mocy [w:] Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków–Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.

Nowak A.W., Warstwy odzyskiwania [w:] Refugia. (Prze)trwanie transgatunkowych wspólnot miejskich. The Survival of Urban Transspecies Communities, red. M. Bakke, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, Galeria Arsenał 2021.

Pacukiewicz M., Widokówki, Katowice: grupakulturalna.pl 2016.

Pacukiewicz M., Wieki średnie, Szczecin–Bezrzecze: Wydawnictwo Forma. Fundacja Literatury imienia Henryka Berezy 2021.

Pinkus K., Subsurface, Minessota: University of Minnesota Press 2023.

Polski węgiel, scenariusz i teksty: E. Rustanowicz, E. Szczepanek, Katowice: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa” Redakcja Wojewódzka w Katowicach 1965.

Projekt Metropolis, red. S. Ruksza, S. Trzciński, Kraków–Bytom–Katowice: Fundacja Imago Mundi 2015.

Rewers E., Post-polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Universitas 2005.

Rokita Z., Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2020.

Rosińska M., A. Szydłowska, ZOEpolis [w:] ZOEpolis. Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką, wątki zaplotły M. Gurowska, M. Rosińska, Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana 2019.

Rybicka E., Biopolis – przyroda i miasto, „Teksty Drugie” 2018, nr 2.

Rybicka E., Geopoetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich, Kraków: Universitas 2014.

Sass B. (reż.), Sycylia, 6:35–6:43, https://www.youtube.com/watch?v=w2HAgITjP2s&t=1s [dostęp: 12.11.2022].

Sugiera M., Imiona Gai. Myśląc o końcu antropocenu, „Prace Kulturoznawcze” 2018, nr 22 (1–2).

Sugiera M., Natura instant. Spekulatywne rajskie ogrody [w:] Niespodziewane alianse. Sztuki spekulatywne jutra, red. M. Borowski, M. Chaberski, M. Sugiera, Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka 2019.

Tomczok M., Karbokrytyka: wstęp do kulturowej komparatystyki węgla, „Wielogłos” 2022, nr 1 (51), https://www.ejournals.eu/Wieloglos/First-View/1-51-2022/ [dostęp: 12.11.2022].

Tomczok P., Strefa węgla: Karbocen [w druku].

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2023, Numer 1 (55) 2023 Narracje lokalne, regionalne, peryferyjne, s. 111 - 129

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Węglopolis – metropolitalne związki miast i „pod-powierzchni”

Angielski:

Coalpolis – Metropolitan Relation of Cities and “Under-Grounds”

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-9512-007X

Marta Tomczok
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0001-9512-007X Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Śląski w Katowicach, Bankowa 12, 40-007 Katowice

Publikacja: 2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Marta Tomczok (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski