FAQ

Krajobrazy post mortem. O Sołowkach, Kołymie (i nie tylko) we współczesnej polskiej prozie podróżniczej

Data publikacji: 2020

Wielogłos, 2020, Numer 3 (45) 2020, s. 105 - 135

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.20.024.12832

Autorzy

Ewa Pogonowska
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin
https://orcid.org/0000-0002-4572-7380 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Krajobrazy post mortem. O Sołowkach, Kołymie (i nie tylko) we współczesnej polskiej prozie podróżniczej

Abstrakt

Post-Mortem Landscapes: Regarding the Solovetsky Islands and Kolyma River (and Others) in Contemporary Polish Travel Prose

The aim of this article is to demonstrate how contemporary Polish reporters describe the areas of former labor camps located in the Russian Federation, especially near the Kolyma River and on the Solovetsky Islands. The interest of Polish visitors is aroused by the “landscapes of death” associated with the Gulag in their geographical, natural, cultural, and mental aspects. The essence of the traveler’s interest lies in the Russian attitude towards the victims and perpetrators of Soviet terror as well as the daily life of the inhabitants of these sites. The source materials include, among others, the works of Ryszard Kapuściński, Mariusz Wilk, Jacek Hugo-Bader, and Michał Milczarek.

Bibliografia

Bibliografia podmiotowa

Grzelak W., Gra z Rosją do jednej bramki, rysunki S. Jołkin, Warszawa 2013.

Hugo-Bader J., Dzienniki kołymskie, Wołowiec 2011.

Jastrzębski B., Morawiecki J., Krasnojarsk zero, Warszawa 2012.

Kapuściński R., Imperium, Warszawa 1993.

Matecki J., Co wy, …, wiecie o Rosji, Warszawa 2015.

Milczarek M., Donikąd. Podróże na skraj Rosji, Wołowiec 2019.

Mitzner P., Memoriał. Droga do Rosji, Kraków–Warszawa 2015.

Wilk M., Wilczy notes, Gdańsk 1998.

Wilk M., Wołoka, Kraków 2005.

Bibliografia przedmiotowa

Applebaum A., Gułag, przeł. J. Urbański, Warszawa 2005.

Augé M., Formy zapomnienia, przeł. A. Turczyn, wstęp J. Mikułowski-Pomorski, Kraków 2009.

Baczyński K.K., Ten czas [w:] idem, Utwory wybrane, wybór i posłowie K. Wyka, Kraków–Wrocław 1986, s. 35.

Bereś S., Wilcza tropa. Rozmowa z Mariuszem Wilkiem [w:] idem, Historia literatury polskiej w rozmowach. XX i XXI wiek, Warszawa 2003, s. 322–343.

Bogumił Z., Pamięć GUŁagu, Kraków 2012.

Broniewski W., Ostatnia wojna [w:] idem, Poezje 1923–1961, wyb. i wstęp W. Woroszylski, Warszawa 1995, s. 52–58.

Czermińska M., Miejsca autobiograficzne. Propozycja w ramach geopoetyki, „Teksty Drugie” 2011, nr 5, s. 183–200.

Czermińska M., Tożsamość kształtowana w pamięci miejsca [w:] Kulturowa historia literatury, red. A. Łebkowska, W. Bolecki, Warszawa 2015, s. 145–160.

Darska B., Pamięć codzienności, codzienność pamiętania. Szkice o reportażu polskim XXI wieku, Gdańsk 2014.

Domańska E., Historie niekonwencjonalne. Refleksja o przeszłości w nowej humanistyce, Poznań 2006.

Esposito E., Soziales Vergessen. Formen und Medien des Gedächtnisses der Gesellschaft, trans. A. Corti, Frankfurt am Main 2002.

Fast P., Trauma – ekspiacja – postpamięć (na marginesie powieści „Uniewinnienie” Dmitrija Bykowa i „Klasztor” Zachara Prilepina) [w:] idem, Uroki rosyjskiego. Szkice o książkach i pisarzach, Katowice 2018, s. 192–199.

Heidegger M., Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa 1994.

Herling-Grudziński G., Inny świat, Warszawa 1989.

Horolets A., Konformizm, bunt, nostalgia. Turystyka niszowa z Polski do krajów byłego ZSRR, Kraków 2013.

Jastrzębski M., Wypalanie traw przez opozycję [w:] P. Brysacz, J. Morawiecki, Ani żadnej wyspy. Rozmowy o Rosji i Ukrainie, Białystok 2016, s. 180–196.

Kącki M., Oświęcim. Czarna zima, Kraków 2020.

Kizny T., Damnatio Memoriae [w:] T. Kizny, współpr. D. Roynette, Wielki Terror 1937–1938, Warszawa 2013, s. 23–25.

Klimowicz T., Puenty lepiej nie znać [w:] P. Brysacz, J. Morawiecki, Ani żadnej wyspy. Rozmowy o Rosji i Ukrainie, Białystok 2016, s. 262–280.

Kolbuszewski J., Cmentarze, Wrocław 1996.

Komendant T., Sołowki – Wisła, „Twórczość” 1999, nr 3, s. 97–102.

Komisaruk E., Blokada Leningradu i postpamięć w powieści Jeleny Czyżowej „Gorod, napisanyj po pamiati”, „Przegląd Rusycystyczny” 2020, nr 3, s. 130–141.

Konończuk E., Geograficzno-historyczny aspekt procesu literackiego [w:] Kulturowa historia literatury, red. A. Łebkowska, W. Bolecki, Warszawa 2015, s. 181–194.

Kotkiewicz A., „Jedno imię, jedno życie, jeden znak”. Przywracanie pamięci o Wielkim Terrorze (1937–1938), „Przegląd Rusycystyczny” 2018, nr 3: Rosyjskie traumy – świadectwa kulturowe, red. B. Pawletko, s. 36–47.

Kula M., Ostatecznie trzeba umrzeć, Warszawa 2012.

Kurczab-Redlich K., Lekcje rosyjskiego [w:] P. Brysacz, J. Morawiecki, Ani żadnej wyspy. Rozmowy o Rosji i Ukrainie, Białystok 2016, s. 50–77.

Lebiediew S., Granica zapomnienia, przeł. G. Szymczak, Warszawa 2018.

Leociak J., Doświadczenia graniczne. Studia o dwudziestowiecznych formach reprezentacji, wyd. 2 popr., Warszawa 2018.

Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, red. M. Saryusz-Wolska, R. Traba, współpr. J. Kalicka, Warszawa 2014.

Morawiec A., Tadeusza Różewicza wycieczka do muzeum (i biblioteki), „Czytanie Literatury. Łódzkie studia literaturoznawcze” 2013, nr 2, s. 15–36.

Nancy J.-L., Corpus, przeł. M. Kwietniewska, Gdańsk 2002.

Nola A.M., di, Tryumf śmierci. Antropologia żałoby, red. M. Woźniak, przeł. J. Kornecka, M.W. Olszańska, R. Sosnowski, M. Surma-Gawłowska, M. Woźniak, Kraków 2006.

Pawletko B., Słowo wstępne, „Przegląd Rusycystyczny” 2018, nr 3: Rosyjskie traumy – świadectwa kulturowe, red. B. Pawletko, s. 7–11.

Pogonowska E., Rosja – między pamięcią a zapomnieniem (w świetle polskich dyskursów), „Slavia Orientalis” 2020, nr 1, s. 15–31.

Poolman J., Droga z kości. Podróż do mrocznego serca Rosji, przeł. J. Grzegorczyk, Poznań 2012.

Prilepin Z., Klasztor, przeł. E. Rojewska-Olejarczuk, Poznań 2016.

Próchniak P., Miejsca nieistnienia (wypisy) [w:] Pamięć i afekty, red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa 2014, s. 491–510.

Przebinda G., Smaga J., Kto jest kim w Rosji po 1917 roku. Leksykon, Kraków 2000.

Radziwinowicz W., Crème de la Kreml. 172 opowieści z Rosji, Warszawa 2016.

Ricoeur P., Pamięć – zapomnienie – historia, przeł. J. Migasiński [w:] Tożsamość w czasach zmiany. Rozmowy w Castel Gandolfo, przedm. i oprac. K. Michalski, Kraków 1995, s. 22–43.

Roginski A., Pamięć o stalinizmie, przeł. A. Sowińska [w:] T. Kizny, współpr. D. Roynette, Wielki Terror 1937–1938, Warszawa 2013, s. 15–21.

Różewicz T., Wycieczka do muzeum [w:] idem, Proza, t. 1, Kraków 1990, s. 180–190.

Schlögel K., W przestrzeni czas czytamy. O historii cywilizacji i geopolityce, przeł. I. Drozdowska, Ł. Musiał, posłowie H. Orłowski, Poznań 2009.

Sendyka R., Miejsca, które straszą (afekty i nie-miejsca pamięci) [w:] Pamięć i afekty, red. Z. Budrewicz, R. Sendyka, R. Nycz, Warszawa 2014, s. 285–307.

Sendyka R., Pryzma – zrozumieć nie-miejsca pamięci (non-lieux de memoire), „Teksty Drugie” 2013, nr 1–2, s. 323–344.

Sołżenicyn A., Archipelag GUŁag 1918–1956. Próba dochodzenia literackiego, cz. I–II, przeł. J. Pomianowski (M. Kaniowski), Warszawa 2000.

Sontag S., Widok cudzego cierpienia, przeł. S. Magala, Kraków 2010.

Stiepanowa M., Pamięci pamięci, przeł. A. Sowińska, Warszawa 2020.

Szałamow W., Opowiadania kołymskie, przeł. J. Baczyński, Poznań 2017, wyd. 3 popr. (dodruk).

Szałamow W., U strzemienia, przeł. A. Pomorski [w:] idem, Procurator Judei i inne utwory, wybór L. Budrecki, Warszawa 1991, s. 82–93.

Tanaś S., Tanatoturystyka. Od przestrzeni śmierci do przestrzeni turystycznej, Łódź 2013.

Thomas L.-V., Trup. Od biologii do antropologii, przeł. K. Kocjan, Łódź 1991.

Werth N., Sołówki, laboratorium Gułagu, przedmowa [w:] S. Malsagow, N. Kisielow-Gromow, Początki Gułagu. Opowieści z Wysp Sołowieckich, przeł. M. Masny, Poznań 2019, s. 5–32.

Żejmo B., [recenzja: Aleksandr Etkind, Kriwoje gorie. Pamiat΄ o niepogriebiennych, awtor. pier. s ang. Wł. Makarowa, Nowoje litieraturnoje obozrienije, Moskwa 2016, s. 311], „Przegląd Rusycystyczny” 2016, nr 3, s. 145–149.

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2020, Numer 3 (45) 2020, s. 105 - 135

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Krajobrazy post mortem. O Sołowkach, Kołymie (i nie tylko) we współczesnej polskiej prozie podróżniczej

Angielski:

Post-Mortem Landscapes: Regarding the Solovetsky Islands and Kolyma River (and Others) in Contemporary Polish Travel Prose

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-4572-7380

Ewa Pogonowska
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin
https://orcid.org/0000-0002-4572-7380 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin

Publikacja: 2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Ewa Pogonowska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski