Efekt kompresji. Bartleby, czyli tajemnica inności
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEEfekt kompresji. Bartleby, czyli tajemnica inności
Data publikacji: 2022
Wielogłos, 2022, Numer 3 (53) 2022, s. 29 - 48
https://doi.org/10.4467/2084395XWI.22.015.16821Autorzy
Efekt kompresji. Bartleby, czyli tajemnica inności
Compression Effect. Bartleby, or the Mystery of Otherness
The text proposes to read Bartleby, the Scrivener as a case of modern genealogy of Otherness. The aporias in Melville’s intertextual prose loudly reverberate in theology and philosophy – therefore one cannot read Melville’s novella without referencing the Bible but also the writings of Blanchot, Derrida, Levinas, Deleuze. Bartleby owes his popularity to the genius of Melville, who, by commenting on the America of his times, included in his short prosaic works hundreds of ambiguous and internally contradictory tropes. The aporias which we now call Bartleby have been discussed by such contemporary critics as Žižek and Butler, who in the formula “I would prefer not to” see the outline of an emancipatory project in late-modernity capitalism. “Compression Effect” is the literary testimony of the experience of a new community which faces an “excess” of politically and religiously engaged texts with a simultaneous “shortage” of divinity in life institutionalized by modernity.
Berkman G., L’effet Bartleby. Philosophes lecteurs, Paris: Éditions Hermann 2011.
Berman L., The Akedah: The Binding of Isaac, Lanham: Jason Aronson, Inc. 1997.
Blanchot M., L’attente l’oubli, Paris: Éditions Gallimard 1962.
Blanchot M., L’Écriture du désastre, Paris: Éditions Gallimard 1980.
Blanchot M., Le Trés-Haut, Paris: Éditions Gallimard 1988.
Blanchot M., Spojrzenia Orfeusza, przeł. M.P. Markowski, „Literatura na Świecie” 1996, nr 10.
Blanchot M., Tomasz Mroczny. Szaleństwo dnia, przeł. A. Wasilewska, A. Sosnowski, Wrocław: Biuro Literackie 2009.
Błeszkowski B., Deleuze/Foucault: alians filozoficzny, „Nowa Krytyka” 2010, nr 24–25.
Borges J.L., Prologue to Herman Melville’s „Bartleby”, „Review: Literature and Arts of the Americas” 1976, vol. 10, no. 17.
Butler J., Precarious Life. The Powers of Mourning and Violence, New York–London: Verso 2004.
Butler J., Zapiski o performatywnej teorii zgromadzeń, przeł. J. Bednarek, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2016.
Deleuze G., Foucault, Paris: Les Éditions de Minuit 2004.
Deleuze G., Kino. 1. Obraz-ruch. 2. Obraz-czas, przeł. J. Margański, Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2008.
Deleuze G., Krytyka i klinika, przeł. B. Banasiak, P. Pieniążek, Łódź: Officyna 2016.
Deleuze G., Guttari F., Kafka. Ku literaturze mniejszej, przeł. A.Z. i K.M. Jeksander, Kraków: Wydawnictwo Eperons-Ostrogi, 2016.
Derrida J., Parages, Paris: Éditions Galilée 1986.
Derrida J., Pismo filozofii, przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski, P. Pieniążek, Kraków: Inter Esse 1992.
Derrida J., Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Warszawa: Wydawnictwo KR 2004.
Derrida J., The Gift of Death, przeł. D. Wills, Chicago: University of Chicago Press 1995.
Derrida J., Spectres de Marx: l’état de la dette, le travail du deuil et la nouvelle Internationale, Paris: Editions Galilée 1993.
Derrida J., Widma Marksa: Stan długu, praca żałoby i nowa Międzynarodówka, przeł. T. Załuski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2016.
Deus otiosus. Nowoczesność w perspektywie postsekularnej, red. A. Bielik-Robson, M.A. Sosnowski, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2013.
Edelman L., Occupy Wall Street. „Bartleby” Against the Humanities, „History of the Present” 2013, vol. 3, no. 1.
Emerson R.W., Natura, przeł. M. Filipczuk, Warszawa: Zielona Sowa 2005.
Foucault M., Archeologia wiedzy, przeł. A. Siemek, wstępem opatrzył J. Topolski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 1977.
Foucault M., Blanchot, New York: Zone Books 1987.
Foucault M., Powiedziane, napisane. Szaleństwo i literatura, przeł. B. Banasiak, posłowie M.P. Markowski, Warszawa: Aletheia 1999.
Jaworski Ph., Melville. Le Désert et l’Empire, Paris: Editions Rue d’Ulm 1986.
Klein N., Occupy Wall Street. The Most Important Thing in the World Now, „The Nation” 2011, https://www.thenation.com/article/archive/occupy-wall-street-most-important-thing-world-now [dostęp: 7.05.2022].
L’éthique du don: Jacques Derrida et la pensée du don, Paris: Métailié-Transition 1992.
Lévinas E., Czas i to, co inne, przeł. J. Migasiński, Warszawa: Wydawnictwo KR 1999.
Lévinas E., Imiona własne, przeł. J. Margański, Warszawa: Wydawnictwo KR 2000.
Markowski M.P., Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura, Studio Φ & Wydawnictwo „Homini”, Bydgoszcz 1997.
Maurice Blanchot. Literatura ekstremalna, red. P. Mościcki, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2007.
Matthiessen F.O., American Renaissance. Art and Expression in the Age of Emerson and Whitman, Oxford: Oxford University Press 1968.
Melville H., Bartleby. Les îles enchantées. Le campanile, przeł. M. Causse, posł. G. Deleuze, Paris: Flammarion 1989.
Melville H., Journals, Evanston: Northwestern University Press, 1989.
Melville H., Kopista Bartleby. Historia z Wall Street, przeł. A. Szostkiewicz, Warszawa: Sic! 2009.
Melville H., Nowele i opowiadania, posł. A. Lipszyc, M. Wiśniewski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy 2020.
Melville H., Pierre; or The Ambiguities, https://www.gutenberg.org/files/34970/34970-h/34970-h.htm [dostęp: 7.05.2022].
Mit – religia – nowoczesność. Cena emancypacji, red. T. Majewski, M. Kuster, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2019.
Nietzsche and the Becoming of Life, ed. V. Lemm, New York: Fordham University Press 2014.
Rancière J., La Chair des mots. Politiques de l’écriture, Paris: Éditions Galilée 1998.
Sloterdijk P., Krytyka cynicznego rozumu, przeł. i wstępem opatrzył P. Dehnel, Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej 2008.
Sloterdijk P., Musisz życie swe odmienić. O antropotechnice, przeł. J. Janiszewski, wstęp A. Żychliński, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2020.
Spector R.D., Melville’s „Bartleby” and the Absurd, „Nineteenth-Century Fiction” 1961, no. 16 (2).
Szahaj A., Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura, Michał Paweł Markowski, Bydgoszcz 1997 [recenzja], „Pamiętnik Literacki” 1999, nr 90 (2).
The Levinas Reader, ed. S. Hand, Oxford: Blackwell Publishers 1989.
The Norton Anthology of American Literature, eds. R.S. Levine et al., New York: W. W. Norton & Company 2011.
Žižek S., Przemoc. Sześć spojrzeń z ukosa, przeł. A. Górny, Warszawa: Muza 2010.
Žižek S., Wzniosły obiekt ideologii, przeł. J. Bator, P. Dybel, wstęp P. Dybel, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2001.
Informacje: Wielogłos, 2022, Numer 3 (53) 2022, s. 29 - 48
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Efekt kompresji. Bartleby, czyli tajemnica inności
Compression Effect. Bartleby, or the Mystery of Otherness
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 2022
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 451
Liczba pobrań: 391