FAQ
Jagiellonian University logo

Urlop wychowawczy jako okres zatrudnienia (nie)sprzyjający pracownikowi rodzicowi. Wnioski de lege lata i de lege ferenda

Data publikacji: 20.10.2021

Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej (Studies on Labour Law and Social Policy), Volume 28 (2021), Tom 28 Zeszyt 3, s. 191 - 206

https://doi.org/10.4467/25444654SPP.21.017.13963

Autorzy

,
Justyna Czerniak-Swędzioł
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-1524-2307 Orcid
Wszystkie publikacje autora →
Ewelina Kumor-Jezierska
Uniwersytet Jagielloński, Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej
https://orcid.org/0000-0002-9733-7667 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Urlop wychowawczy jako okres zatrudnienia (nie)sprzyjający pracownikowi rodzicowi. Wnioski de lege lata i de lege ferenda

Abstrakt

Extended unpaid parental leave as the period of employment (not) favourable to parent employee. Conclusions de lege lata and de lege ferenda

Employees have different caring responsibilities at different stages of their life, some take care of the children, others of sick members of their family. For some years now, there have been attempts to find solutions how to resolve the key problem, which is the uneven participation of men and women in childcare, as well as in the care over other dependants. However, currently, an employee taking advantage of extended unpaid parental leave gets neither remuneration from the employment relationship nor maternity allowance, which results in the fact that most fathers still do not make use of their right to extended unpaid parental leave. Often, neither of the parents benefits from this entitlement, but they return to work right after the paid parental leave. The purpose of extended unpaid parental leave, just like in the case of other parent-related leaves of absence, is to take personal care of the child. Currently, there are a few solutions whose aim is to make it easier to the parents to combine their private and professional life. The possibility to undertake additional activities during the extended unpaid parental leave is one of them. According to the Labour Code regulations, an employee can undertake gainful employment or other activity at his/her existing or a new employer or can undertake some studying or training when he/she takes advantage of the extended unpaid parental leave on condition that it does not exclude the possibility to take personal care of the child (Art. 1862 § 1 of the Labour Code). Implementing the directive (UE) 2019/1158 into the national legal order might be an excellent opportunity to modify the already existing institution of the extended unpaid parental leave. The essential novum which the directive will introduce, and which is to encourage the fathers to take care of the children, is to entitle the working parents to two months of parental leave that is not transferrable to the other parent of the child. Certainly, financial aspects will be of significance to the parents. Therefore, it is essential that the state budget covers the two months of obligatory parental leave benefits which are solely dedicated to the fathers of the children.

ASJC: 3308, JEL: K31

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Cudowski B. (2007) Dodatkowe zatrudnienie, Warszawa.
Czerniak-Swędzioł J. (2016) Ewolucja urlopu rodzicielskiego, „Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej”, t. 23.
Gudowska B., Strusińska-Żukowska J. (2014) Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, Legalis, komentarz do art. 9, teza 38.
Kuba M. (2016) Zasady udzielania urlopu wychowawczego [w:] M. Kuba, M. Nowak, E. Staszewska, Urlopy pracownicze, Warszawa.
Kumor-Jezierska E. (2018a) Uprawnienia rodzicielskie funkcjonariusza służby więziennej – ojca dziecka, „Roczniki Nauk Prawnych”, R. XXVIII, nr 4.
Kumor-Jezierska E. (2018b) Urlop macierzyński funkcjonariuszki więziennej, „Roczniki Nauk Prawnych”, R. XXVIII, nr 1.
Latos-Miłkowska M. (2013) Urlop rodzicielski, „Monitor Prawa Pracy”, nr 8.
Latos-Miłkowska M. (2018) Work-life balance w polskim prawie pracy [w:] K.W. Baran (red.), System prawa pracy, t. 8: Prawo rynku pracy, Warszawa.
Maciejko W. (red.) (2019) Świadczenia rodzinne. Komentarz, Legalis, komentarz do art. 5, teza 1, 2.
Maniewska E. (2021) [w:] K. Jaśkowski, E. Maniewska, Komentarz aktualizowany do art. 186 k.p., LEX, teza 7.
Martuszewicz A., Piecyk K. (2010) Urlopy pracownicze i inne zwolnienia od pracy, Warszawa.
Sekulski P. (2016) Dopuszczalność zatrudnienia w okresie wykorzystywania urlopów związanych z rodzicielstwem [w:] J. Czerniak-Swędzioł (red.), Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem w świetle przepisów prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, Warszawa.
Sobczyk A. (2015) Prawo dziecka do opieki rodziców jako uzasadnienie dla urlopu i zasiłku macierzyńskiego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne”, nr 9.
Sobczyk A. (2017) [w:] A. Sobczyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa.
Sobczyk A., Korus P. (2014) Aktywność prywatna i zarobkowa pracownika a urlop wychowawczy, „Monitor Prawa Pracy”, nr 1.
Sondej M.Z. (2019) Przysługiwanie dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego w sytuacji podjęcia lub kontynuacji zatrudnienia, które uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w tym okresie, LEX.
Włodarczyk M. (2020) [w:] K.W. Baran (red.), Kodeks pracy. Komentarz, t. 2, Warszawa, komentarz do art. 1862.
Orzecznictwo
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 marca 2011 roku, I OSK 2066/10, LEX nr 1079748.
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 listopada 2011 roku, I OSK 1089/11, LEX nr 1149110.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 października 2004 roku, I PK 691/03, „Monitor Prawa Pracy” 2005 – wkł., nr 5/3.
Wyrok TSUE z dnia 22 kwietnia 2010 roku w sprawie Zentralbetriebsrat der Landeskrankenhäuser Tirols przeciwko Land Tirol, C-486/08, ECLI:EU:C:2010:215.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 21 marca 2007 roku, II SA/Gd 618/06, LEX nr 929818.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 12 września 2013 roku, II SA/Sz 497/13, LEX nr 1395560.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 22 stycznia 2015 roku, II SA/Sz 878/14, LEX nr 1644036.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 stycznia 2018 roku, IV SA/Gl 853/17, LEX nr 2439390.
Akty prawa międzynarodowego
Dyrektywa Rady 2010/18/UE z dnia 8 marca 2010 roku w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC oraz uchylającej dyrektywę 96/34/WE, Dz.Urz. UE L 2010, nr 68/13.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 roku w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE, Dz.Urz. UE L 2019, nr 188/79.
Akty prawa krajowego
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 roku w sprawie urlopów i zasiłków wychowawczych, Dz.U. 1996, nr 60, poz. 277.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy (Dz.U. 2020, poz. 1320 tekst jedn. z dnia 30 lipca 2020 roku.
Ustawa z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U. 2021, poz. 423 tekst jedn. z dnia 8 marca 2021 roku.
Ustawa z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych, Dz.U. 2020, poz. 111 tekst jedn. z dnia 24 stycznia 2020 roku.
Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz.U. 2021 poz. 1285 tekst jedn. z dnia 14 lipca 2021 roku.
Ustawa z dnia 14 listopada 2003 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, Dz.U. 2003, nr 213, poz. 2081.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy i innych ustaw, Dz.U. 2008, nr 237, poz. 1654.
Ustawa z dnia 26 lipca 2013 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy, Dz.U. 2013 poz. 1028.
Ustawa z dnia 24 lipca 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2015 poz. 1268.

Informacje

Informacje: Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej (Studies on Labour Law and Social Policy), Volume 28 (2021), Tom 28 Zeszyt 3, s. 191 - 206

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Urlop wychowawczy jako okres zatrudnienia (nie)sprzyjający pracownikowi rodzicowi. Wnioski de lege lata i de lege ferenda

Angielski:

Extended unpaid parental leave as the period of employment (not) favourable to parent employee. Conclusions de lege lata and de lege ferenda

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-1524-2307

Justyna Czerniak-Swędzioł
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-1524-2307 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

https://orcid.org/0000-0002-9733-7667

Ewelina Kumor-Jezierska
Uniwersytet Jagielloński, Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej
https://orcid.org/0000-0002-9733-7667 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński, Katedra Prawa Pracy i Polityki Społecznej

Publikacja: 20.10.2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Justyna Czerniak-Swędzioł (Autor) - 50%
Ewelina Kumor-Jezierska (Autor) - 50%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski