Poszukiwanie tożsamości wspólnotowej a samoidentyfi kacja etniczna mieszkańców Bośni i Hercegowiny w świetle literatury

Lilla Moroz-Grzelak

Tytuły

Abstrakt

The article, based on the autobiographical texts of the writer Milenko Jergovic and director Emir Kusturica, shows issues of cultural self-identification with which artists born in Sarajevo met after the war in Bosnia and Herzegovina. The consequence of these events was the necessity of seeking their own identity in new environments and new places (Croatia, Serbia).

To better illustrate the problems of determining Jergovic’s and Kusturica’s own identity, there are references not only to the time of Tito’s Yugoslavia, when the doctrine of brotherhood and unity was set upon all citizens, along with the state atheism, but also to the situation in the country after the conclusion of the Dayton agreement. This background led to the numerous problems of a multicultural state that prevented the full stabilization of the country, and made it impossible to form a common, national identity. The analysis of selected autobiographical motifs allowed a complex picture of Bosnia and Herzegovina – the state, which is facing many seemingly unsolvable problems to be presented. It generates not only a multi-ethnic society with different religious traditions, like Catholicism for Croats and Orthodox Church for Serbs, but in the same time the lack of agreement in the symbolic sphere, relating to the state symbols, which

The article, based on the autobiographical texts of the writer Milenko Jergovic and director Emir Kusturica, shows issues of cultural self-identification with which artists born in Sarajevo met after the war in Bosnia and Herzegovina. The consequence of these events was the necessity of seeking their own identity in new environments and new places (Croatia, Serbia).

To better illustrate the problems of determining Jergovic’s and Kusturica’s own identity, there are references not only to the time of Tito’s Yugoslavia, when the doctrine of brotherhood and unity was set upon all citizens, along with the state atheism, but also to the situation in the country after the conclusion of the Dayton agreement. This background led to the numerous problems of a multicultural state that prevented the full stabilization of the country, and made it impossible to form a common, national identity. The analysis of selected autobiographical motifs allowed a complex picture of Bosnia and Herzegovina – the state, which is facing many seemingly unsolvable problems to be presented. It generates not only a multi-ethnic society with different religious traditions, like Catholicism for Croats and Orthodox Church for Serbs, but in the same time the lack of agreement in the symbolic sphere, relating to the state symbols, which

Słowa kluczowe

tożsamość etniczna, tożsamość narodowa, Bośnia i Hercegowina, Emir Kusturica, Miljenko Jergović

ethnic identity, national identity, Bosnia and Herzegovina, Emir Kusturica, Miljenko Jergović

Bibliografia

Literatura podmiotu:

Jergović M., Ojciec, tłum. M. Petryńska, Wołowiec 2012.

Kusturica E., Gdzie ja jestem w tej historii, tłum. G. Hałat, M. Goreń, Warszawa 2014.

Monografie:

Bokszański Z., Tożsamości zbiorowe, Warszawa 2006.

Czermiński M., Z podróży po Bośni i Hercegowinie, Kraków 1899.

Jankowska M., Świat według Emira Kusturicy. Próba monografii twórczości, Poznań 2004.

Krysieniel K., W cieniu Dayton. Bośnia i Hercegowina między etnokracją i demokracją konsocjonalną, Warszawa 2012.

Ługowska D., Zasada trójzgodności. Analiza kontekstowa treści pojęcia jedność, Warszawa 2013.

Muś J., Bośnia i Hercegowina. Etnopolityczne podziały i ich uwarunkowania, Lublin 2013.

Prószyński L., Bośnia i Hercegowina. Treściwe opisanie tych krajów pod względem topograficznym, etnograficznym, statystycznym i historycznym. Przyczynek do ziemioznawstwa pobratymczych nam ludów południowo-zachodniej Słowiańszczyzny, Warszawa 1882.

Sierotwiński S., Słownik terminów literackich, Wrocław–Warszawa 1986.

Wybranowski D., Między niepodległością a dezintegracją. Bośnia i Hercegowina w XX i XXI wieku, Szczecin 2011.

Artykuły:

Batowski H., Problem bośniacki – Podstawy historyczne, „Prace Komisji Środkowoeuropejskiej”, PAU, 1994, t. II, s. 21–37.

Czapik-Lityńska B., Etniczny wymiar ponowoczesnej tożsamości kulturowej, [w:] Czytać. Wędrować. Być. Tom dedykowany Profesorowi Zdzisławowi Daraszowi, red. M. Bogusławska, J. Goszczyńska, J. Šuler-Galos, Warszawa 2016, s. 113–124.

Ilić J., Characteristics and Importance of some Etno-national and Political-geografic factors relevant for the possible political-legal disintegration of Yugoslavia, [w:] The creation and changes of the internal borders of Yugoslavia, red. S. Ivanović, Belgrad 1991, s. 69–94.

Jagiełło-Szostak A., Komuniści jugosłowiańscy wobec idei i tożsamości jugosłowiańskiej, „Balcanica Posnaniensia”, 2013, t. XX, s. 185.

Krysieniel K., Kryzys gospodarczy w Bośni i Hercegowinie i jego wpływ na stabilność państwa (wybrane aspekty), [w:] Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, red. A. Głowacki, S. L. Szczesio, Łódź 2015, s. 439–458.

Moroz-Grzelak L., Emblematyczne formy manifestowania wartości w świecie postjugosłowiańskim. Patriotyzm, [w:] Konstrukcje i destrukcje tożsamości. Wartości w świecie słowiańskim, red. E. Golachowska, D. Pazio-Wlazłowska, Warszawa 2015, s. 363–364.

Moroz-Grzelak L., Polska wizja bałkańskiej przestrzeni terytorialnej w kontekście pojęcia „kocioł bałkański”, „Slavia Meridionalis”, 2007, t. 7, s. 168–169.

Spahić V., Bośniacko-muzułmańska tożsamość kulturowa między zasadami mocy i pokoju, [w:] Wokół Macedonii: siła kultury – kultura siły, red. B. Zieliński, Poznań 2002, s. 221, 229.

M. Savić-Bojanić, Minority Discontent as an Internal Destabilization Factor: The Issue of Territorial Minorities in Bosnia and Hercegovina, [w:] Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego, red. A. Głowacki, S. L. Szczesio, Łódź 2015, s. 459–483.

Timofiejuk P., Ustrój polityczny Republiki Bośni i Hercegowiny w myśl porozumień z Dayton, [w:] Bałkany. Etnokulturowe podłoże konfliktów, red. W. Konarski, A. Koseski, Pułtusk 2006, s. 147–186.

Źródła internetowe:

Garaca Djurdjevic M., Bosnian Serbs Divided over Controversial Referendum, http://www.balkaninsight.com/en/article/bosnian-serbs-divided-over-controversial-referendum (dostęp 25.08.2016).

Halpern D., The (Mis)Directions of Emir Kusturica, ,,The New York Times Magazine”, MAY 8, 2005, http://www.nytimes.com/2005/05/08/magazine/the-misdirections-of-emir-kusturica.html (dostęp 18.08.2016)

Plagijat ili ne, http://www.avaz.ba/clanak/249336/himna-bih-predmet-sprdnje-na-americkim-socijalnim-mrezama?url=clanak/249336/himna-bih-predmet-sprdnje-na-americkim-socijalnim-mrezama. (dostęp 20.08.2016).

Pantovic M., Kovacevic D., Lata S., Russia Lends Full Backing to Bosnian Serb Referendum, http://www.balkaninsight.com/en/article/disputed-bosnian-serb-referendum-divides-russia-and-serbia (dostęp 23.09.2013).

Rose E., Bosnian Serb Referendum Results Questioned, http://www.balkaninsight.com/en/article/referendum-statistics-lack-oversight-say-analysts-as-turnout-figures-released (dostęp 26.09.2016).

Rose E., Kovacevic D., Milorad Dodik: I Won’t Be Safe in Sarajevo, http://www.balkaninsight.com/en/article/dodik-i-won-t-be-safe-in-sarajevo-09-27-2016 (dostęp 28.09.2016).

Serbowie będą mieli swoje święto? W BiH trwa liczenie głosów w kontrowersyjnym referendum, http://wpolityce.pl/swiat/309641-serbowie-beda-mieli-swoje-swieto-w-bih-trwa-liczenie-glosow-w-kontrowersyjnym-referendum, (dostęp 26.09.2016).

Toe R., Bosnia’s Segregated Schools Perpetuate Ethnic Division, http://www.balkaninsight.com/en/article/bosnia-s-segregated-schools-perpetuate-ethnic-divisions-07-15-2016?utm_source=Balkan+Transitional+Justice+Daily+Newsletter+-+NEW&utm_campaign=6834449b50-RSS_EMAIL_CAMPAIGN&utm_medium=email&utm_term=0_a1d9e93e97-6834449b50-319753701. (dostęp 15. 07.2016).

Toe R., Bosnian Serbs to Hold Referendum on Disputed Holiday, http://www.balkaninsight.com/en/article/bosnian-serbs-to-hold-referendum-on-rs-national-holiday-07-15-2016?utm_source=Balkan+Transitional+Justice+Daily+Newsletter+-NEW&utm_campaign=e202-e6a5d2-RSS_EMAIL_CAMPAIGN&utm_medium=email&utm_term=0_a1d9e93e97-e202e6a5d2-319753701 – (dostęp 16.07.2016).

Informacje

Informacje: Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne, 2017, Tom XXVI, s. 151 - 162

DOI: https://doi.org/10.4467/2543733XSSB.17.030.8328

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Poszukiwanie tożsamości wspólnotowej a samoidentyfi kacja etniczna mieszkańców Bośni i Hercegowiny w świetle literatury

Angielski:

The Search for the Identity of the Community and Ethnic Self-Identification of the Inhabitants of Bosnia and Herzegovina in Light of the Literature

Autorzy

Lilla Moroz-Grzelak

https://orcid.org/0000-0001-5176-2804

Instytut Slawistyki PAN

Publikacja: 22.03.2018

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Lilla Moroz-Grzelak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1878

Liczba pobrań: 1612

<div id="cke_pastebin"> Poszukiwanie tożsamości wspólnotowej a samoidentyfi kacja etniczna mieszkańców Bośni i Hercegowiny w świetle literatury</div>

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Abstrakt

Słowa kluczowe

Bibliografia

Informacje

Autorzy