Dlaczego przekazy polskojęzyczne nie są ciekawe dla młodych przedstawicieli mniejszości polskiej w Litwie?
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEDlaczego przekazy polskojęzyczne nie są ciekawe dla młodych przedstawicieli mniejszości polskiej w Litwie?
Data publikacji: 12.2023
Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2023 (XLIX), Nr 3 (189), s. 175 - 193
https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.23.024.19009Autorzy
Dlaczego przekazy polskojęzyczne nie są ciekawe dla młodych przedstawicieli mniejszości polskiej w Litwie?
W niniejszym artykule po krótkim scharakteryzowaniu mniejszości polskiej w Litwie, opisuję media, które są dostępne w języku polskim w tym kraju, a następnie pokazuję, dlaczego polskojęzyczne kanały medialne nie stanowią atrakcyjnego źródła odniesienia dla młodych przedstawicieli mniejszości polskiej. Jednocześnie wyjaśniam, skąd bierze się niechęć osób młodych wobec mediów etnicznych i co powoduje ich odpływ ku mediom litewsko- i rosyjskojęzycznym. W szczególności przedstawiam kulturowe i historyczne powody atrakcyjności mediów rosyjskojęzycznych, które wiele młodych przedstawicieli wybiera jako alternatywę wobec polskich mediów etnicznych. Na koniec zastanawiam się nad konsekwencjami odchodzenia od polskojęzycznych przekazów medialnych i przyszłością samej mniejszości bez nich.
W artykule opieram się na wywiadach narracyjnych przeprowadzonych przeze mnie z młodymi przedstawicielami mniejszości polskiej w Litwie, którzy do Polski przyjechali w celach edukacyjnych, głównie na studia. Dodatkowym materiałem są również wywiady swobodne z listą poszukiwanych informacji z dziennikarzami pracującymi w mediach mniejszościowych. Korzystam również z analizy danych zastanych i przeglądu literatury.
Why is Polish-language media content not interesting for young representatives of the Polish minority in Lithuania?
In this article, after briefly characterising the Polish minority in Lithuania, I describe the media that are available in the Polish language in Lithuania and then show why Polish-language media channels are not an attractive source of reference for young representatives of the Polish minority. At the same time, I explain the origin of young people’s aversion to ethnic media and what causes their exodus towards Lithuanian- and Russian-language media. In particular, I present cultural and historical reasons for the attractiveness of Russian-language media, which many young representatives choose as an alternative to Polish ethnic media. Finally, I reflect on the consequences of moving away from Polish-language media coverage and the future of the minority itself without it.
I use narrative interviews conducted by me with young representatives of the Polish minority in Lithuania who came to Poland for educational purposes, mainly to study. Additional material also includes interviews with journalists working in minority media. I also use desk research analysis and a literature review.
Bobryk A. (2005), Odrodzenie narodowe Polaków w Republice Litewskiej 1987–1997, Toruń: Dom Wydawniczy DUET.
Center for Insights in Survey Research (2020), Public Opinion Poll: Lithuania, https://www.iri.org/wp-content/uploads/2020/07/lithuania_slide_deck_ltu-to_be_published.pdf (dostęp:13.07.2022)
Chutnik A. (2017), Tożsamość mniejszości polskiej na Litwie w regionie kowieńskim, w: Jurczyńska-McCluskey E., Bałtys P., Piątek K., Pamięć zbiorowa i tożsamość w Europie Środkowo-Wschodniej. Kontynuacja-Konflikt-Zmiana. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe Akademii Techniczno-Humanistycznej, 87–94.
Chutnik A. (2016), Młodzi litewscy Polacy w Polsce. Doświadczenia biograficzne a procesy tożsamościowe. Łódź: Uniwersytet Łódzki (niepublikowana praca doktorska).
Chutnik A. (2012), Oczekiwania a rzeczywistość: problemy z akulturacją młodych Polaków z Litwy przyjeżdżających do Polski, w: Dębicki M., Makaro J. (red.), Sąsiedztwa III RP – Lenkija, Litwa, Polska, Lietuva. Zagadnienia społeczne, Wrocław: Wyd. GAJT, 238–258.
Chutnik A. (2010), Co znaczy być Polakiem? Perspektywa polskiej mniejszości na Litwie, w: Szwed R., Dyczewski L., Szulich-Kałuża J. (red.), Odmiany tożsamości, Lublin: Wydawnictwo KUL, 33–46.
Delfi (2013), Tarasiewicz: Polskie media na Litwie mają silnie zawężoną listę tematów https://www.delfi.lt/pl/opinie/tarasiewicz-polskie-media-na-litwie-maja-silnie-zawezona-liste-tematow.d?id=61126389 (dostęp: 07.07.2022)
Dołowy-Rybińska N. (2013), Media europejskich mniejszości językowych: stan, wyzwania, zagrożenia, Kultura i Społeczeństwo, LVII(3), 27–44.
Dołowy-Rybińska N. (2014), Języki mniejszości i media społecznościowe: szansa na przetrwanie czy odzwierciedlenie stanu użycia? – przykład języków łużyckich i kaszubskiego, w: Adamik-Szysiak M., Godlewska E. (red.), Media mniejszości. Mniejszości w mediach, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie-Skłodowskiej, 215–232.
Ferrández Ferrer A., Retis J. (2019), Ethnic minority media: Between hegemony and resistance, Journal of Alternative & Community Media, 4(3), 1–13. DOI: 10.1386/joacm_00054_1
Geben K., Borisewska A. (2021), Stosunek do języka polskiego młodzieży polskiej mieszkającej w Ejszyszkach, w: Fedorovič I., Davlevič M., Geben K. (red.), Su Erelio ir Vyčio ženklais. Lenkijos ir Lietuvos moksliniai ir kultūriniai ryšiai Vilniaus universiteto istorijoje. Mokslinių darbų rinkinys, Vilnius: VUleidykla, 512–525.
Geben K, Zielinska M. (2020), Funkcja ekspresywna języka rosyjskiego w wielojęzycznym środowisku młodzieży szkół polskich na Litwie i Ukrainie, Poradnik Językowy, 3, 34–48. DOI: 10.33896/PorJ.2020.3.2
Geben K. (2019), Współczesny język polski. Swoistość języka polskiego na Litwie, Vilnius: Vilniaus Universiteto Leidykla.
Geben K. (2014), Zmiany tożsamościowe i językowe polskiej mniejszości narodowej na Litwie, w: Schiller G. (red.), Edukacja mniejszościowa w Polsce. Wczoraj – dziś – jutro. Gliwice-Opole: Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej, 129–133. Agata ChutnikDlaczego przekazy polskojęzyczne nie są ciekawe dla młodych przedstawicieli mniejszości polskiej w Litwie?
Georgiou M. (2006), Diaspora, Identity and the Media. Diasporic transnationalism and mediated spatialities. Cresskill: Hampton Press.
Georgiou M. (2001), Crossing the boundaries of the ethnic home. International Communication Gazette, 63(4): 311–329. DOI:10.1177/0016549201063004003
Gmerek T. (2012), Media, edukacja i tożsamość etniczna – na przykładzie mniejszości Sami. Studia Edukacyjne, 23/2012, 367–381.
Gońda M. (2020), Migracje do korzeni. Wybory tożsamościowe Polaków ze Wschodu na studiach w kraju przodków, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Hermanns H. (1987), Narrative interview – a New Tool for Sociological Fields Research. Approaches to the Study of Face to Face Interaction. Folia Sociologica, 13, 43–56.
Interia (2022), Jak Polacy na Litwie oglądają rosyjską telewizję. „Niektórzy są uzależnieni od propagandy Kremla”, https://wydarzenia.interia.pl/raporty/raport-ukraina-rosja/aktualnosci/news-jak-polacy-na-litwie-ogladaja-rosyjska-telewizje-niektorzy-s,nId,5931610?msclkid=ba4130cfb4c311ecbeba27e7b025ad25 (dostęp: 06.04.2022)
Jakubowski W. (2020), „Sex Education”, czyli serial jako źródło wiedzy o świecie młodzieży. Studia Edukacyjne, 57, 17–32.
Johnson M. (2000), How ethnic are U.S. ethnic media: the case of Latina Magazines. Mass Communication and Society, 3(2–3): 229–248.
Kancelaria Senatu (2013), Aktualne problemy mediów polskojęzycznych w Litwie, część 2, Materiały z konferencji zorganizowanej przez senacką Komisję Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą i sejmową Komisję Kultury i Środków Przekazu, 24 listopada 2012, Warszawa 2013, https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/userfiles/_public/k8/agenda/wydarzenia/2012/121124/m1.pdf?msclkid=0020aca9b4c411ecb0d4250e612f98cd (dostęp: 20.01.2022)
Klimkiewicz B. (1997), Media mniejszościowe w Polsce, w: Wilkanowicz S. (red), Konflikt czy współdziałanie. Media a problemy mniejszości, Kraków: Fundacja Kultury Chrześcijańskiej „Znak”.
Lietuvos statistikos departamentas 2022, Gyventojų skaičius metų pradžioje, Gyventojų skaičius metų pradžioje. Požymiai: tautybė, http://db1.stat.gov.lt/statbank/selectvarval/saveselections.asp?MainTable=M3010215&PLanguage=0&TableStyle=&Buttons=&PXSId=3236&IQY=&TC=&ST=ST&rvar0=&rvar1=&rvar2=&rvar3=&rvar4=&rvar5=&rvar6=&rvar7=&rvar8=&rvar9=&rvar10=&rvar11=&rvar12=&rvar13=&rvar14= (dostęp: 20.06.2022)
LRT2022, Polski meet. Język polski na Wileńszczyźnie. Czy można go oczyścić z rusycyzmów?, https://www.lrt.lt/mediateka/irasas/2000212501/polski-meet-jezyk-polski-na-wilenszczyznie-czy-mozna-go-oczyscic-z-rusycyzmow (dostęp: 13.07.2022)
Łada A., Kucharczyk J., Fuksiewicz A. (2013), Obok siebie, wzajemne postrzeganie się Polaków i Litwinów, Warszawa: ISP.
Łossowski P. (2001), Litwa, Warszawa: Wydawnictwo TRIO.
Matsaganis M., Yu S. (2019), Ethnic Media in the Digital Age. Routledge Research in Cultural and Media Studies. New York: Routledge.
Matsaganis M., Katz V, Ball-Rokeach S. (2011), Understanding Ethnic Media: Producers, Consumers, and Societies, Sage Publications.
McQuail D. (2022), Teoria komunikowania masowego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Mieczkowski J. (2012), Media mniejszości w procesach komunikowania społecznego – doświadczenia z terenu zachodnich województw polski, Rocznik lubuski, 38(1), 119–134.
Riggins S.H. (1992), The Promise and Limits of Ethnic Minority Media, w: Riggins, S.H. (red.), Ethnic Minority Media: An International Perspective, Newbury Park, CA: Sage, 276–288.
Sawaniewska-Mochowa Z. (2002), Po co i jak badać polszczyznę kowieńską, w: Rieger J. (red.), Język mniejszości w otoczeniu obcym, Warszawa: Wyd. Semper, 27–33.
Schütze Fritz (2012), Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne, w: Kaźmierska K. (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów, Kraków: Nomos, 141–278.
Sokołowski Ł. (2011), Serial jako element praktyk społecznych, Kultura i Społeczeństwo, 55(2–3), 187–208.
Srebrakowski A. (1995), Statystyczny portret Polaków z Litwy (na podstawie oficjalnych danych statystycznych), w: Sułkowski Z., Skarbek J. (red.), Mniejszości narodowe i religijne w Europie Środkowo-Wschodniej w świetle statystyk XIX i XX wieku, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 75–97.
ZW 2018, Wileńszczyzna 2040: Tożsamość, biznes i PR https://zw.lt/wilno-wilenszczyzna/wilenszczyzna-2040-tozsamosc-biznes-i-pr/?msclkid=5366ae0fb4c411ecb7c8ce8654123571 (dostęp: 28.06.2022)
Informacje: Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2023 (XLIX), Nr 3 (189), s. 175 - 193
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Dlaczego przekazy polskojęzyczne nie są ciekawe dla młodych przedstawicieli mniejszości polskiej w Litwie?
Why is Polish-language media content not interesting for young representatives of the Polish minority in Lithuania?
Publikacja: 12.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 312
Liczba pobrań: 283