Badanie ran postrzałowych u żołnierzy niezłomnych związanych z egzekucjami dokonywanymi przez komunistów – analiza w ujęciu medycznym I historycznym w materiale Zakładu Medycyny Sądowej w Krakowie
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 19.12.2024
Problems of Forensic Sciences (Z Zagadnień Nauk Sądowych), 2024, 139, s. 193 - 207
https://doi.org/10.4467/12307483PFS.24.013.20913Autorzy
A study of gunshot wounds associated with communist executions of the Cursed Soldiers: a medical and historical analysis of materials from the Department of Forensic Medicine in Kraków
Introduction: According to the document from 1946, the execution of a person sentenced to death by shooting was to consist of firing into the heart of the convict. Based on these guidelines, during forensic examination of the exhumed bone remains, several gunshot injuries to the torso (especially to the chest) should be expected. However, most of the bodies of the cursed soldiers analyzed in the Department of Forensic Medicine in Kraków contained bullet holes in the bones of the skull.
Aim of the study: The study aimed to characterize and reconstruct the gunshot wounds of cursed soldiers and to compare them with the protocol describing death penalty or other documents produced by Polish communistic state institutions.
Material and methods: Retrospective analysis of autopsy protocols of cursed soldiers from the Department of Forensic Medicine in Cracow in the years 2017–2020 was conducted. After finding cases with gunshot wounds, we further analyzed the bullet inlet and outlet.
Results: After excluding subjects that did not meet our requirements, we obtained 28 cases in total. Based on the number of gunshot wounds to the head, we documented 11 skulls with a single, 6 with two, and 3 with four or five gunshot wounds. In 8 cases, the exact bullet pathway couldn’t be established. We also searched for remains with injuries in other locations, and so we documented cases with additional gunshot wounds in the area of the scapula, pelvis, ribs, tibia, and humerus.
Conclusions: In most cases, the deaths of cursed soldiers were due to craniocerebral injuries sustained by gunshots. Based on the reconstruction of the bullet track, the majority of skulls had an inlet in the area of the occipital bone, which indicates that the death penalty executors did not comply with the guidelines for its execution. This study may be used in further research in the field of forensic anthropology on the bodies of cursed soldiers exhumed.
1. Stokowiecki R. Sytuacja polityczna w Polsce w latach 1944–1956 (część 1). https://historia.org.pl/2017/09/16/sytuacja-polityczna-w-polsce-w-latach-1944-1956-czesc-1/
2. Wnuk R, Jaczyńska A, Śladecka M. Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944–1956. 1st ed: Warszawa-Lublin: Instytut Pamięci Narodowej; 2007.
3. Płużański TM. „Lalek”, ostatni żołnierz II Rzeczypospolitej. Gazeta Polska. 2006;22-23.
4. Poleszak S. Ostatni. Józef Franczak „Laluś” (1918–1963). Biuletyn IPN: Pamięć.pl. 2013;11(20):38-42.
5. Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Available from: Serwis Rzeczypospolitej Polskiej 28.03.2024. https://www.gov.pl/web/polonia/narodowydzien-pamieci-zolnierzy-wykletych
6. Zwolski M. Wykonywanie wyroków kary śmierci w polskich więzieniach grudzień 1954 – kwiecień 1956. Pamięć i Sprawiedliwość. 2003;2(1):263-274.
7. Żelazko J. Wyroki śmierci jako metoda walki z konspiracją niepodległościową. Przystanek Historia: https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/zbrodnie-komunistyczne/79091,Wyroki-smierci-jako-metoda-walki-z-konspiracja-niepodleglosciowa.html
8. Meler J. Działalność drużyn egzekucyjnych w Polsce Ludowej. Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego. 2014;17:233-246.
9. Szleszkowski Ł, Thannhäuser A, Kawecki J, Szwagrzyk K, Świątek B. Rekonstrukcja sposobu wykonywania kary śmierci przez rozstrzelanie w latach 1949–1954 na podstawie badań ekshumacyjnych „pól więziennych” na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. Część II – Analiza obrażeń postrzałowych i próba rekonstrukcji przebiegu egzekucji. Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii. 2012;62:75-86.
10. Sonderfahndungsbuch Polen. 1939;1-192. 11. Zblewski Z, Kurtyka J, Balbus T, Nawrocki Z, Kułak J, Ostasz G. Aparat bezpieczeństwa publicznego w walce z polskim podziemiem niepodległościowym. Pamięć i Sprawiedliwość. 2004;1(5):23-59.
12. Kopka B. Księga bezprawia. Akta normatywne kierownictwa resortu bezpieczeństwa publicznego (1944–1956). Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej; 2011.
13. D ekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 24 sierpnia 1944 r. o rozwiązaniu tajnych organizacji wojskowych na terenach wyzwolonych. Dziennik Ustaw. 1944;3,12.
14. Dekret Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 30 października 1944 r. o ochronie Państwa. Dziennik Ustaw. 1944;10,50.
15. Żołnierze Wyklęci – zapomniani bohaterowie. Do Lasu. Instytut Pamięci Narodowe. https://podziemiezbrojne.ipn.gov.pl/zol/historia/do-las/87921,Do-lasu.html.
16. Dekret Rady Ministrów z dnia 13 czerwca 1946 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa. Dziennik Ustaw. 1946;30,192.
17. Dekret Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 16 listopada 1945 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa. 1945;53,300.
18. Tuliszka J. Historyczno-prawne aspekty powstania Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Słupskie Studia Historyczne. 2007;13:101-110.
19. Szwagrzyk K. Aparat Bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. I. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej; 2005.
20. Krajewski K, Łabuszewski T. „Żołnierze Wyklęci” – pierwsi, którzy stawili opór władzy nieludzkiej. In: Krajewski K, Łabuszewski T. „Żołnierze Wyklęci” Mazowsza i Podlasia 1944-1952. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej; 2011. p. 3-5.
21. Kura A. Represje aparatu bezpieczeństwa publicznego w latach 1944–1956. Prawo i Historia. 2002;6:29-33.
22. Szleszkowski Ł, Thannhäuser A, Szwagrzyk K, Kawecki J, Jurek T. Gunshot wounds (resulting from execution) of exhumed victims of the communist regime in Poland. Legal Medicine. 2014;16(4):201-207.
23. Dekret Prezydium Krajowej Rady Narodowej z dnia 23 czerwca 1945 r. Kodeks Wojskowego Postępowania Karnego. Dziennik Ustaw. 1945;36,216.
24. Szleszkowski Ł, Thannhäuser A, Szwagrzyk K, Konczewski P, Kawecki J, Światek B. Exhumation research concerning the victims of political repressions in 1945–1956 in Poland: a new direction in forensic medicine. Forensic Sci Int. 2014;235:103.
25. Quatrehomme G, Iscan MY. Characteristics of gunshot wounds in the skull. J Forensic Sci. 1999;44(3):568-576.
26. Teresiński G. Skutki postrzałów z broni palnej. In: Chagowski W, Smędra A, Teresiński G, eds. Tanatologia i traumatologia sądowa. Wydawnictwo Lekarskie PZWL; 2019. p. 588-598.
27. Oehmichen M, Gehl HB, Meissner C, Petersen D, Höche W, Gerling I, König H-G. Forensic pathological aspects of postmorten imaging of gunshot injury to the head: Documentation and biometric data. Acta Neuropathol. 2003;105(6):570-580.
28. Wojciechowski A, Fudalej M, Skowronek P. Assessment of head gunshot wounds by means of post-mortem computed tomography in exhumed anonymous cadaver. BJR Case Rep. 2016;2(4):20150304.
29. Alvis-Miranda HR, Rubiano AM, Agrawal A, Rojas A, Moscote-Salazar LR, Satyarthee GD et al. Craniocerebral gunshot injuries: a review of the current literature. Bull Emerg Trauma. 2016 Apr;4(2):65-74.
30. Meler JS. Wykonywanie kary śmierci we wczesnych latach Polski Ludowej. In: Wykonawcy wyroków śmierci w Polsce w XX wieku. Historia nieznana. Wydawnictwo Edukacyjne „Akapit”, Jagielloński Instytut Wydawniczy; 2021. p. 184-188.
31. Szleszkowski Ł, Szwagrzyk K, Thannhäuser A, Kawecki J, Świątek B. Rekonstrukcja sposobu wykonywania kary śmierci przez rozstrzelanie w latach 1949–1954 na podstawie badań ekshumacyjnych „pól więziennych” na Cmentarzu Osobowickim we Wrocławiu. Część I. Rys historyczny i wyniki prac poprzedzających ekshumację przeprowadzoną w 2011 roku. Arch Med Sądowej i Kryminol. 2012;62:7-13.
32. Torecki S. Wzory podstawowej broni strzeleckiej wojska polskiego. In: Broń i amunicja strzelecka LWP. Wydawnictwo MON; 1985. p. 126-267.
Informacje: Problems of Forensic Sciences (Z Zagadnień Nauk Sądowych), 2024, 139, s. 193 - 207
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Studenckie Koło Naukowe Medycyny Sądowej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Studenckie Koło Naukowe Medycyny Sądowej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Studenckie Koło Naukowe Medycyny Sądowej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Studenckie Koło Naukowe Medycyny Sądowej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Studenckie Koło Naukowe Medycyny Sądowej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Studenckie Koło Naukowe Medycyny Sądowej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Studenckie Koło Naukowe Medycyny Sądowej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum
Katedra Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Polska
Publikacja: 19.12.2024
Otrzymano: 20.05.2024
Zaakceptowano: 18.09.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY-NC-ND
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
Angielski, Polski