FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Philosophy of Values as an Inspiration and the Basis of the Directions in the Development of Educational Science in Poland (1918–1939)

Data publikacji: 13.12.2019

Polska Myśl Pedagogiczna, V (2019), Numer 5, s. 71-91

https://doi.org/10.4467/24504564PMP.19.003.11098

Autorzy

Janina Kostkiewicz
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-2291-886X Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Philosophy of Values as an Inspiration and the Basis of the Directions in the Development of Educational Science in Poland (1918–1939)

Abstrakt

Rodowód pedagogiki kultury wiązany jest z antynaturalistycznym przełomem w humanistyce, z twórczością W. Diltheya, H. Rickerta, J. Kerschensteinera, E. Sprangera, czy T. Litta. W Polsce pedagogika kultury posiada szeroki, wielowątkowy i zróżnicowany rozwój. Niezbywalnym jej rdzeniem pozostaje osobowościowo-twórcza rola wartości w procesie edukacji, a pluralizm kierunków rozwoju wynika z odmienności podstaw filozoficznych (wraz z sympatyzującymi z nimi religiami) tworzących je koncepcji. W artykule wyłaniam trzy główne kierunki jej rozwoju w Polsce: nawiązujący do filozofii niemieckiego idealizmu (Heglowskiego ducha obiektywnego) i neokantystów badeńskich; kierunek katolicki z jego filozofią realizmu umiarkowanego (tomizmu i neotomizmu); kierunek zakorzeniony w polskiej filozofii i kulturze o laickim i lewicowym charakterze. Artykuł prezentuje wykonaną przeze mnie klasyfikację wyłonionych kierunków rozwoju pedagogiki kultury; wydobywa zarówno ich odrębności, jak i specyfikę (służą temu przedstawione koncepcje wybranych autorów). Jego naczelnym celem jest prezentacja panoramy kierunków rozwoju pedagogiki kultury w Polsce lat 1918–1939 i ich filozoficzno-pedagogicznych podstaw, łącznie charakterystycznych zarazem dla ówczesnej Europy środkowej.

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bauch, Bruno. Philosophie des Lebens und Philosophie der Werte. Langensalza: Hermann Beyer & Söhne, 1927.

Behn, Siegfried. Philosophie der Werte als Grundwissenschaft der pädagogischen Zieltheorie. München: Verlag J. Kösel & F. Pustet, 1930.

Ciążela, Andrzej. Polska pedagogika kultury w pierwszej połowie XX wieku. Warszawa: Wydawnictwo APS, 2010.

Ciemniewski, Jan. Budujmy Polskę wewnątrz. Lwów: Gubrynowicz i Syn, 1917.

Ciemniewski, Jan. ‘Nauka szkolna w zastosowaniu do psychiki i kultury polskiej’. Polonia Sacra 3 (1919).

Ciemniewski, Jan. Poznanie i kształcenie charakteru, vol. 1, 2nd ed. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia św. Wojciecha, 1927.

Ciemniewski, Jan. U źródeł modernizmu. Studyum filozoficzno-teologiczne. Włocławek: self-published, 1910.

Cohn, Jonas. Der Sinn der gegenwärtigen Kultur: ein philosophischer Versuch. Leipzig: Verlag von Felix Meiner, 1914.

Górski, Artur. Ku czemu Polska szła. Kraków: M. Arct, 1919.

Grabmanna, Martin. Die Kulturphilosophie des hl. Thomas von Aquin. Augsburg: Verlag bei Benno Filser, 1925.

Hartmann, Nicolai. Ethik. Berlin: Walter de Gruyter, 1926.

Jaroszyński, Piotr. ‘Filozoficzne koncepcje kultury’. In: Powszechna encyklopedia filozofii, vol. 6. Lublin: PTTA, 2005, 138–140.

Jaspers, Karl. Die geistige Situation der Gegenwart, 5. Berlin: de Gruyter, 1933.

Jedynak, Stanisław. ‘Filozofia kultury Bogdana Nawroczyńskiego’. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska XXIX (2004), 115; http://dlibra.umcs.lublin.pl/Content/23539/czas16080_29_2004_8.pdf (access: 20.01.2018).

Kerschensteiner, Georg. Theorie der Bildung. Leipzig: B.G. Teubner, 1926.

Klepacz, Michał. Duchowieństwo wobec nowoczesnych prądów w szkole polskiej. Kielce: Drukarnia św. Józefa, 1930.

Klepacz, Michał. Kierunki organizacyjne oraz ideały wychowawcze we współczesnym szkolnictwie polskim. Katowice: Księgarnia Katolicka, 1937.

Kostkiewicz, Janina. ‘Humanistyczna pedagogika społeczna jako pogranicze i obszar wspólny z katolicką nauką społeczną. Szkic zagadnienia’. Polska Myśl Pedagogiczna 2 (2016), 51–81.

Kostkiewicz, Janina. Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918–1939. Kraków: Oficyna Wydawnicza “Impuls”, 2013.

Kuszyk-Bytniewska, Mariola. ‘Znaniecki Florian Witold’. In: Powszechna encyklopedia filozofii, vol. 9. Lublin: PTTA, 2008, 957–961.

Minrath, Hedwig. Der Gottesbegriff in der modernen Wertphilosophie. Berlin: F. Dümmlers Verlag, 1927.

Nawroczyński, Bogdan. ‘Pomoc Bratnia’. In: Nasza walka o szkołę polską 1901–1917. Opracowania, wspomnienia, dokumenty, vol. 1. Warszawa: Komitet Obchodu 25-lecia Walki o Szkołę Polską, 1932.

Nawroczyński, Bogdan. Życie duchowe. Zarys filozofii kultury. Kraków–Warszawa: Księgarnia Wydawnicza F. Pieczątkowski i S-ka, 1947.

Newman, John Henry. Grammaire de l’Asscatiment. Paris: par M-na Gaston, 1907.

Rickert, Heinrich. System der Philosophie. Tübingen: Verlag von J.C.B. Mohr, 1921.

Rubczyński, Witold. Filozofia życia duchowego, jego wytrzymałość, skuteczność i ład w świetle doświadczenia i krytyki. Poznań: Fiszer & Majewski, 1925.

Rubczyński, Witold. Problem kształtowania charakteru. Poznań–Warszawa–Wilno–Lublin: Księgarnia św. Wojciecha, 1938.

Sawicki, Franciszek. ‘Wiara i filozofia współczesna’. In: Księga pamiątkowa ku uczczeniu biskupstwa J.E. Księdza biskupa dr-a Stanisława Okoniewskiego. Pelplin: Seminarium Duchowne, 1936.

Sawicki, Franciszek. ‘Założenia filozoficzne katolickiej myśli społecznej’. In: Katolicka myśl społeczna. Pamiętnik III Studium Katolickiego. Poznań: NIAK, 1938.

Scheler, Max. Der Formalismus in der Ethik und die material Wertethik. Halle: Max Niemeyer, 1916.

Scheler, Max. Vom Ewigen im Menschen. Leipzig: Der Neue Geist – Verlag, 1923.

Sośnicki, Kazimierz. Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku. Warszawa: PZWS, 1967.

Suchodolski, Bogdan. ‘O trzech krańcowych kierunkach wychowawczych’. Ruch Pedagogiczny 4 (1947/1948), 315–316.

Suchodolski, Bogdan. ‘Pedagogika kultury’. In: Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa: Fundacja ‘Innowacja’, 1993, 547–552.

Swieżawski, Stefan. ‘Uprawa intelektu’. Prąd 30 (1936), 250–269.

Szuman, Stefan. Charakter jako wyższa forma przystosowania się do rzeczywistości. Lwów: Biblioteka Pedagogiczna, 1938.

Szuman, Stefan. ‘Światopoglądowe cierpienia młodzieży’. Kultura i Wychowanie 1 (1933–1934), 30–46.

Śleziński, Krzysztof. Aretologiczne podstawy pedagogiki. Kraków–Cieszyn: Wydawnictwo “Scriptum”, 2016.

Tröhler, Daniel. ‘The discourse of German Geisteswissenschaftliche Pädagogik – A contextual reconstruction’. Paedagogica Historica 39: 6 (2003), 759–778.

Windelband, Wilhelm. Präludien. Tübingen: Verlag von J.C.B. Mohr, 1924.

Wojnar, Irena. ‘Floriana Znanieckiego utopia humanistyczna’. In: Florian Znaniecki. Myśl społeczna a wychowanie – inspiracje dla współczesności, ed. Halina Rotkiewicz. Warszawa: ‘Żak’, 2001, 34–47.

Zarzecki, Lucjan. Charakter i wychowanie, 2nd supplemented ed. Warszawa: Gebethner and Wolff, 1924.

Zarzecki, Lucjan. Charakter jako cel wychowania. Warszawa: M. Arct, 1918.

Zarzecki, Lucjan. O idei naczelnej polskiego wychowania. Warszawa–Poznań: Wydawnictwo M. Arct, 1919.

Znaniecki, Florian. Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości. Warszawa: PWN, 1974.

Żulińska, Barbara CR. Ku Zmartwychwstaniu. Zagadnienia pedagogiczne. Trenton–New York: Wydawnictwo Sióstr Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa, 1950.

Informacje

Informacje: Polska Myśl Pedagogiczna, V (2019), Numer 5, s. 71-91

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Angielski:

Philosophy of Values as an Inspiration and the Basis of the Directions in the Development of Educational Science in Poland (1918–1939)

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-2291-886X

Janina Kostkiewicz
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0003-2291-886X Orcid
Kontakt z autorem
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 13.12.2019

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Janina Kostkiewicz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Angielski

Liczba wyświetleń: 1381

Liczba pobrań: 1028

cytuj

Pobierz PDF Pobierz

pobierz pliki

RIS BIB ENDNOTE