Hanna Wentlandtowa (1906–1994) – Woman-Soldier, Promoter of Education, Precursor of Health Education and Health Promotion
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEHanna Wentlandtowa (1906–1994) – Woman-Soldier, Promoter of Education, Precursor of Health Education and Health Promotion
Data publikacji: 25.10.2023
Polska Myśl Pedagogiczna, IX (2023), Numer 9/2 Kobiety w nauce i edukacji, s. 165 - 182
https://doi.org/10.4467/24504564PMP.23.023.18252Autorzy
Hanna Wentlandtowa (1906–1994) – Woman-Soldier, Promoter of Education, Precursor of Health Education and Health Promotion
The article presents the professional, social, and academic profile of Hanna Wentlandtowa. Her work centred around the idea of spreading education and culture, which she pursued from the interwar period to the 1980s. As an ardent patriot, she served in the structures of the Home Army during World War II. Wentlandtowa’s achievements in the field of hygiene and health education are part of the development of the modern concept of health education.
Hanna Wentlandtowa (1906‒1994) ‒ kobieta-żołnierz, krzewicielka oświaty, prekursorka edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia
W artykule zaprezentowano sylwetkę zawodową, społeczną, dydaktyczną i naukową Hanny Wentlandtowej. Jej działalność skupiała się wokół idei szerzenia oświaty i kultury, którą realizowała począwszy od okresu międzywojennego po lata osiemdziesiąte XX wieku. Jako gorąca patriotka pełniła podczas II wojny światowej służbę w strukturach Armii Krajowej. Dorobek Wentlandtowej w obszarze higieny i oświaty zdrowotnej wpisuje się w rozwój współczesnej koncepcji edukacji zdrowotnej.
Translated from Polish by Marta Robson
Cubała, Agnieszka. “W gospodzie u peżetek” [In the Pezetki’s inn]. Kombatant. Biuletyn Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych 6–7 (246–247) (2011): 5–17.
Demel, Maciej. Pedagogika zdrowia [Pedagogy of health]. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1980.
Demel, Maciej. “Pedagogika zdrowia” [Pedagogy of health]. Chowanna vol. 1 (18) (2002): 13‒26.
Demel, Maciej. “Dr Hanna Wentlandtowa – wspomnienie pośmiertne” [Dr. Hanna Wentlandtowa ‒ posthumous memory]. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne 5 (1994): 232‒233.
Dobrowolski, Piotr. “Świetlice żołnierskie – rola i zadania w systemie wychowawczym żołnierzy (1918–1939)” [Soldiers’ common rooms ‒ role and tasks in the educational system of soldiers (1918‒1939)]. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica 101 (2018): 147‒157.
Jaworski, Zygmunt. “Transformacja pojęć: od higieny do kultury zdrowotnej” [Transformation of concepts: from hygiene to health culture]. Zdrowie ‒ Kultura Zdrowotna ‒ Edukacja. Perspektywa Społeczna i Humanistyczna vol. IV (2009): 109‒122.
Kryńska, Elwira Jolanta. Polski Biały Krzyż (1918‒1961) [Polish White Cross (1918‒1961)]. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana, 2012.
Kryńska, Elwira Jolanta. “Polski Biały Krzyż i jego udział w walce z analfabetyzmem w wojsku w II Rzeczpospolitej” [Polish White Cross and its participation in the fight against illiteracy in the army in the Second Republic]. Przegląd Historyczno-Oświatowy 1‒2 (2019): 134‒152.
Maleszewska, Teresa. “Działalność Dr Hanny Wentlandtowej w latach 1945‒1994” [Dr. Hanna Wentlandtowa’s activities from 1945 to 1994]. Problemy Higieny 46 (1994): 12‒17.
Nutbeam, Don, Kickbush, Ilona. “Advancing health literacy: A global challenge for the 21st century”. Health Promotion International 15 (2000): 183‒184. doi: 10.1093/heapro/15.3.183.
Oświata sanitarna w walce z wszawicą [Sanitary education in the fight against lice], ed. S. Reimowa. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. 1959
Oświata sanitarna w walce z błonicą [Sanitary education in the fight against diphtheria], ed. I. Steckiewicz-Krzeska. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1959.
Oświata sanitarna w walce z chorobami wenerycznymi [Sanitary education in the fight against venereal diseases], ed. A. Koźmińska. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich1959, 1962. Oświata sanitarna w walce z alkoholizmem [Sanitary education in the fight against alcoholism], ed. S. Reimowa. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. 1962.
Oświata sanitarna w walce z chorobami zakaźnymi [Sanitary education in the fight against infectious diseases], ed. M. Jokiel. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. 1962.
Oświata sanitarna w walce z wypadkami [Sanitary education in the fight against accidents], ed. T. Maleszewska. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1962.
Oświata sanitarna w przychodniach i szpitalach [Sanitary education in clinics and hospitals], ed. T. Maleszewska. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1966.
Oświata zdrowotna w szkole [Health education in school], ed. H. Wentladtowa. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1970.
Oświata zdrowotna w stomatologii [Health education in dentistry], ed. Z. Jariczuk. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1980.
Oświata zdrowotna w psychiatrii [Health education in psychiatry], ed. W. Brodniak. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1980.
Oświata zdrowotna w ochronie zdrowia pracujących w rolnictwie [Health education in occupational health in agriculture], ed. T. Maleszewska. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1988.
Pogadanki przeciwgruźlicze (wskazówki metodyczne, przykłady) [Anti-tuberculosis talks (methodological hints, examples], ed. J. Grodecka. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1959.
Puczyńska-Wentlandtowa, Hanna. Działalność kulturalna a więź sąsiedzka w osiedlach spółdzielczych [Cultural activities and neighborhood ties in cooperative settlements]. Warszawa: Zakład Wydawnictw CRS, 1965.
Puczyńska-Wentlandtowa, Hanna. Książka w zabawie i pracy. Jak prowadzić czytelnictwo od rozrywki do samokształcenia [Books at play and work. How to lead reading from entertainment to self-education].Warszawa: Spółdzielnia “Światowid”, 1948.
Puczyńska-Wentlandtowa, Hanna. “Propaganda czytelnictwa” [Propaganda of reading]. Polski Biały Krzyż, Biuletyn 3‒4 (1938): 6‒8.
Sikorska, Janina. “Hanna Wentlandtowa. Życie i działalność w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej” [Hanna Wentlandtowa. Life and activities between the wars and during World War II]. Problemy Higieny 46 (1994): 8‒11.
Sikorska, Janina. “Wentlandtowa Hanna [biogram]” [Wentlandtowa Hanna [bio]]. In: Sylwetki kobiet – żołnierzy [Profiles of women soldiers], vol. 1, ed. Krystyna Kabzińska, 359‒362. Toruń: Fundacja „Archiwum”, 2003.
Syrek, Ewa. „Od redaktora” [From the Editor]. Chowanna vol. I (18) (2002): 5‒12.
Świetlice dla poborowych [Comon’s rooms for conscripts.]. Warszawa: Polski Biały Krzyż. Zarząd Naczelny, 1938.
Tannahill, Andrew. “Health education and health promotion: Planning for the 1990s”. Health Education Journal 49(4) (1990): 194‒198.
Tobiasz-Adamczyk, Beata. Wybrane elementy socjologii zdrowia i choroby [Selected elements of the sociology of health and illness]. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2000.
Wardle, Jane, Steptoe, Andrew. “Socioeconomic differences in attitudes and beliefs about healthy lifestyles”. Journal of Epidemiology & Community Health 57(6) (2003): 440–443. doi: 10.1136/jech.57.6.440.
Wentlandtowa, Hanna. Jak prowadzić oświatę sanitarną w szkole [How to conduct sanitary education at school]. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1961.
Wentlandtowa, Hanna. Metodyka oświaty sanitarnej dla wychowawców, nauczycieli, oświatowców, pracowników świetlic, domów kultury i służby zdrowia [Methodology of sanitary education for teachers, educators, community Wentlandtowa, Hanna (red.). Oświata zdrowotna w Polsce [Health education in Poland]. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1976.
Wentlandtowa, Hanna. “Oświata zdrowotna – wprowadzenie” [Health education – introduction]. In: Oświata zdrowotna [Health education], ed. Hanna Wentlandowa, 7‒12. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1976.
Wentlandtowa, Hanna. “System kształcenia i doskonalenia pracowników oświaty zdrowotnej. Formy, metody i badanie efektywności” [System of education and improvement of health education workers. Forms, methods and study of effectiveness]. In: Kształcenie i doskonalenie pracowników oświaty zdrowotnej [Education and improvement of health education workers], ed. Hanna Wentlandtowa, 5‒19. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1976.
Wentlandtowa, Hanna. Świetlice żołnierskie: wytyczne programowe [Soldiers’ common rooms: program guidelines]. Warszawa: Polski Biały Krzyż. Zarząd Naczelny, 1938.
Wentlandtowa, Hanna. “Wybrane zagadnienia z historii rozwoju oświaty zdrowotnej w Polsce” [Selected issues from the history of the development of health education in Poland]. In: Kształcenie i doskonalenie pracowników oświaty zdrowotnej [Education and improvement of health education workers], ed. Hanna Wentlandowa, 56‒60. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1976.
Wentlandtowa, Hanna (red.). Żywe słowo i pomoce naukowe w oświacie zdrowotnej [Living word and teaching aids in health education]. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1970.
Woynarowska, Barbara. “Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia w szkole” [Health education and health promotion at school]. In: Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne – Metodyka – Praktyka [Health education. Theoretical foundations ‒ methodology – practice], ed. Barbara Woynarowska, 219‒227. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2017.
Woynarowska, Barbara. “Historia edukacji zdrowotnej w podstawach programowych kształcenia ogólnego 1997‒2009” [History of health education in general education core curriculum 1997‒2009]. Zdrowie – Kultura Zdrowotna – Edukacja vol. III (2009): 29‒40.
Woynarowska, Barbara. “Terminologia, cele i koncepcje współczesnej edukacji zdrowotnej” [Terminology, goals and concepts of modern health education]. In: Edukacja zdrowotna. Podstawy teoretyczne – Metodyka – Praktyka [Health education. Theoretical foundations ‒ methodology – practice] ed. Barbara Woynarowska, 93‒106. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2017.
Internet sources
Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu. Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek [General Elżbieta Zawacka Foundation in Toruń. Archives and the Pomeranian Museum of the Home Army and the Women’s Military Service.]. Teczka: K-720/1694 Pom., Żylicz Anna ps. „Katrin”. https://kpbc.umk.pl/Content/194327/PDF/Zylicz_Anna_720_1694_Pom.pdf [accessed: 27.12.2022].
Rocznik statystyczny 1950 [Statistical Yearbook 1950]. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej 1951, https://statlibr.stat.gov.pl/F?func=find-b&find_code=SYS&request=000045632 [accessed: 12.01.2023].
Zdrowie i ochrona zdrowia w 2021 roku [Health and health care in 2021].Warszawa, Kraków: Główny Urząd Statystyczny i Urząd Statystyczny w Krakowie 2022, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/zdrowie/zdrowie/zdrowie-i-ochrona-zdrowia-w-2021-roku,1,12.html?pdf=1 [accessed: 12.01.2023].
Informacje: Polska Myśl Pedagogiczna, IX (2023), Numer 9/2 Kobiety w nauce i edukacji, s. 165 - 182
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Hanna Wentlandtowa (1906–1994) – Woman-Soldier, Promoter of Education, Precursor of Health Education and Health Promotion
Hanna Wentlandtowa (1906–1994) – Woman-Soldier, Promoter of Education, Precursor of Health Education and Health Promotion
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
Publikacja: 25.10.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
AngielskiLiczba wyświetleń: 405
Liczba pobrań: 269
Sugerowane cytowania: Chicago