Macierzyństwo i zdrowie kobiety w środowisku wiejskim okresu powojennego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEMacierzyństwo i zdrowie kobiety w środowisku wiejskim okresu powojennego
Data publikacji: 11.2023
Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Suplement, s. 253 - 276
https://doi.org/10.4467/12311960MN.23.030.18754Autorzy
Macierzyństwo i zdrowie kobiety w środowisku wiejskim okresu powojennego
Motherhood and women health in rural areas during the afterwar period
The paper is an attempt to show the situation within medical sciences concerning motherhood and care for woman in a socialist state. It focuses mainly on the medical health system in the Polish countryside after The Second World War. The existing data points to major shortages in this area, mainly caused by the state’s economic situation. An additional issue was that social insurance for farmers was implemented only in the seventies and that medical education was not sufficient. One of the main consequences of that state of affairs was, amongst others, turning to people involved in alternative medicine mainly so called “babki” (quacks).
Źródła
Bałasz A., Lekarz wiejski, „Przekrój” 1964, nr 05(982), https://przekroj.pl/archiwum/autorzy/aleksander-balasz.
Chłopski doktor, „Służba Zdrowia” 1956, nr 30.
Cieszyński F.K., Zdrowie matki i dziecka, Wrocław 1947.
Cześninowa M., Wieś woła o pomoc, „Służba Zdrowia” 1956, nr 45.
Czy zawód felczera jest istotnie „zawieszony w próżni”?, „Służba Zdrowia” 1955, nr 14.
Kacprzak M., Opieka nad macierzyństwem w Polsce, „Zdrowie Publiczne” 1948, z. 7–8.
Kassner E., Sukces zawodu położnej, „Magazyn Pielęgniarki i Położnej” 2007, nr 5.
Kulczyńska M., Co kobieta wiejska o macierzyństwie wiedzieć powinna?, Warszawa 1939.
Kurek J., Grypa szaleje w Naprawie, Warszawa 1934.
Kurek J., Jakiej organizacji służby zdrowia pragnie polski lud, „Śląska Gazeta Lekarska” 1946, luty–marzec.
Liwszyc S., Na jakiej podstawie organizacyjnej oprzeć Służbę Zdrowia w Polsce, „Zdrowie Publiczne” 1948, z. 7–8.
Mazurek F., O roli lekarza w leczeniu i zapobieganiu chorobom ludności wiejskiej na Podlasiu, „Zdrowie Publiczne” 1956, nr 4.
Presser F., Poprawa zdrowotności wsi podstawowym warunkiem odbudowy kraju, „Śląska Gazeta Lekarska” 1946, luty–marzec.
Przemówienie ministra J. Sztachelskiego, „Służba Zdrowia” 1951, nr 42.
Radwan S., Realizacja pomocy lekarskiej dla wsi oraz sprawa podniesienia zdrowotności ludności wiejskiej na terenie Województwa Śląsko-Dąbrowskiego, „Śląska Gazeta Lekarska” 1946, luty–marzec.
Skokowska-Rudolf M., Zdrowie matki i dziecka, „Zdrowie Publiczne” 1948, z. 3–4.
Szumińska B., Planowa organizacja pracy położnej, „Zdrowie Publiczne” 1948, z. 5–6.
Titkow W., Wprowadzić w życie normy rozmieszczenia lekarzy, „Służba Zdrowia” 1949, nr 1.
W PGR-ach i na wsi, „Służba Zdrowia” 1956, nr 13.
W wiejskim ośrodku zdrowia, Polska Kronika Filmowa 12/52.
Wypowiedź posła Lucjusza Dury – sprawozdanie stenograficzne z 84 posiedzenia Sejmu z dnia 20 lipca 1950 r., ł. 72.
Opracowania
Dudek A., Zblewski Z., Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu, Warszawa–Bielsko-Biała 2008.
Fidelis M., Kobiety, komunizm i industrializacja w powojennej Polsce, tłum. M. Jaszczurowska, Warszawa 2015.
Fiktus P., Prawno-społeczna pozycja felczera w Polsce w latach 1945–1989, „Polska 1944/45–1989. Studia i Materiały” 2017, t. XV.
Grata P., Od Drugiej rzeczpospolitej do Polski Ludowej. Ewolucja systemu ochrony zdrowia w Polsce w latach 1944–1950, „Polska 1944/45–1989. Studia i materiały” 2017, t. XV.
Jarska N., Krótki kurs historii „kobiet”. Kobiety w języku partii komunistycznej w Polsce 1945–1989, „Polska 1944/45–1989. Studia i materiały” 2017, t. XV.
Jastrzębowski Z., Spory o model lecznictwa. Opieka zdrowotna w koncepcjach polskiej polityki społecznej w XIX i XX wieku (do 1948 roku), Łódź 1994.
Klich-Kluczewska B., Making up for the Losses of War. Reproduction Politics in Post-War Poland, [w:] M. Roger, R. Leiserowitz (red.), Women and Man at War. A Gender Perspective on World War II and its Aftermath in Central and Eastern Europe, Osnabruck 2012.
Klich-Kluczewska B., Przypadek Marii spod Bochni. Próba analizy mikrohistorycznej procesu o aborcję z 1949 roku, „Rocznik Antropologii Historii” 2012 (rok 11), nr 1(2).
Libera Z., Medycyna ludowa. Chłopski rozsądek czy gminna fantazja?, Wrocław 1995.
Lipińska M., Niespełnione obietnice, czyli walka felczerów o przetrwanie w opinii prasy zawodowej w latach 1949–1961, [w:] B. Urbanek (red.), Zawody diagnosty laboratoryjnego i felczera na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2011.
Paciorek M., Instytucja nadzoru fachowo-lekarskiego w Polsce w latach 1947–1950 w świetle ówczesnych doniesień prasowych, „Medycyna Nowożytna” 2011, z. 1.
Pawłowska J., Dolnośląska Wieś Pracze w powiecie milickim (Studium etnograficzne), t. II, Prace i materiały etnograficzne t. XXV, Wrocław 1968.
Putyńska E., Lecznictwo ludowe w okolicznych wsiach Bełchatowa, „Łódzkie Studia Etnograficzne” 1966, t. VII.
Szlagowska-Papuzińska A., Mityzacja choroby. Choroba jako konstrukt społeczny u kulturowy, Wrocław 2021.
Szlagowska A., Obraz lekarz i znachora w XIX wiecznych źródłach etnograficznych i historycznych oraz w literaturze pięknej, [w:] B. Płonka-Syroka, A. Syroka (red.), Życie codzienne od XVIII do XX wieku i jego wpływ na stan zdrowia ludności, Studia z Dziejów Kultury Medycznej, t. VI, Wrocław 2003.
Szpak E., „Chory człowiek jest wtedy jako go coś boli”. Społeczno-kulturowa historia zdrowia i choroby w na wsiach polskich po 1945 r., Warszawa 2016.
Szpak E., Listy do władz centralnych w świetle problemów opieki społecznej i zdrowotnej w PRL (1945–1989), Repozytorium Cyfrowe Instytutów Naukowych, https://rcin.org.pl/dlibra/publication/252024.
Szpak E., Pojęcie zdrowia, choroby i cielesności w wiejskim postrzeganiu świata po 1945 r., czyli o zmianach mentalności na wsi polskiej, „Rocznik Antropologii Historii” 2012, rok II, nr 1(2).
Szpak E., „Zdrowie na peryferiach”. Lecznictwo i opieka zdrowotna w praktyce codziennej pierwszych dwóch dekad PRL na przykładzie listów do władz, „Polska 1944/45–1989. Studia i materiały” 2018, t. XVI.
Szychowska-Boebel B., Tradycyjne lecznictwo ludowe Wiela i okolicznych wsi, „Roczniki Muzeum Etnograficznego w Toruniu” 1978, z. 1.
Tylkowa D., Medycyna ludowa w kulturze wsi Karpat Polskich. Tradycja i współczesność, Wydawnictwo Ossolineum, Wrocław 1989.
Wiśniewski Z., Lekarskie drogi 1944–1956. Czasy reżimu Bieruta, Naczelna Izba Lekarska, Warszawa 2012.
Strony internetowe
Biuro Sekretariatu KC PZPR, Notatka w sprawie powołania Towarzystwa dla rozwiązywania zagadnień świadomego macierzyństwa, 6.06.1957 r., https://polona.pl/preview/34a619f7-0f3c-47ae-bad8-18fcc33f9ecd.
Okólnik Ministerstwa Zdrowia Nr 21/45 z 18 września 1945 r. O organizacji służby zdrowia na wsi, Dziennik Zdrowia, R. I 1945, nr 5–6.
Pamiętacie izby porodowe?, „Gwarek” 19.04.2018, https://gwarek.com.pl/pl/11_wiadomosci/16346_pamietacie-izby-porodowe.html.
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 2 maja 1929 r. zawierające instrukcje dla położnych, https://sip.lex.pl/akty-prawne/mp-monitor-polski/zm-rozporzadzenie-ministra-spraw-wewnetrznych-z-dnia-2-maja-1929-r-16912654.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie ustalania list lekarzy i lekarzy-dentystów przekraczających normę ilościową, Dz.U. 1949, nr 38, poz.276.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 29 listopada 1949 w sprawie obowiązku pracy położnych w zakładach społecznych służb zdrowia, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19490610483.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 1949 roku w sprawie ogólnych norm ilościowych lekarzy, dopuszczonych do wykonania praktyki lekarskiej, Dz.U. z 1949 r. nr 38, poz. 277.
Ustawa o położnej z 16 marca 1928 r., https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19280340316/O/D19280316.pdf.
Ustawa z dnia 15 czerwca 1939 r. o publicznej służbie zdrowia, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19390540342/O/D19390342.pdf.
Ustawa z 20 lipca 1950 r. o zawodzie felczera, Dz.U. z 1950 r. nr 36, poz. 336, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19500360336/U/D19500336Lj.pdf.
Ustawa z dnia 28 października 1950 r. o zawodzie lekarza, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19500500458/T/D19500458L.pdf.
Informacje: Medycyna Nowożytna, 2023, Tom 29 (2023) Suplement, s. 253 - 276
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Macierzyństwo i zdrowie kobiety w środowisku wiejskim okresu powojennego
Motherhood and women health in rural areas during the afterwar period
Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Publikacja: 11.2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 280
Liczba pobrań: 221