FAQ

Grypa w polskich podręcznikach o chorobach zakaźnych, drugiej połowy XIX w. i okresu dwudziestolecia międzywojennego (do roku 1937)

Data publikacji: 09.2022

Medycyna Nowożytna, 2022, Tom 28 (2022) Zeszyt 1, s. 151 - 170

https://doi.org/10.4467/12311960MN.22.004.16212

Autorzy

Bożena Urbanek
Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-4526-6887 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Grypa w polskich podręcznikach o chorobach zakaźnych, drugiej połowy XIX w. i okresu dwudziestolecia międzywojennego (do roku 1937)

Abstrakt

Influenza in Polish textbooks on infectious diseases from the second half of 19th century and the interwar period

Influenza, as a disease, is still relatively unknown to the general public, despite the fact that it has quite an extensive pedigree, both in terms of etymology – the history of the term itself – as well as the period when it first became recognizable as a specific type of ailment. The following analysis attempts to uncover the regularities connected with learning about this disease, which has been known to plague mankind since ancient times. Another interesting aspect – besides reaching the reason for the phrasing used – is the question of the naming convention, which developed in Europe, one could say, along with the disease itself, which in turn was often known to take the form of an epidemic or even escalating to a pandemic. This analysis is based on the first Polish medical textbooks describing infectious diseases, which started being published in the Congress Kingdom of Poland in 1870s. Moreover, it should be added that initially those books were published on the basis of foreign literature and were passed on to the Polish public through translations. However, from the beginning of the 20th century, textbooks by native authors, the first national specialists in this field, started being written. The last position used for the purposes of the above analysis is a publication entitled doctors), edited by Leon Karwacki and Feliks Malinowski, published in Warsaw in 3 volumes, two years before the outbreak of the Second World War, in the year 1937.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Źródła drukowane
Biegański W., Wykłady o chorobach zakaźnych ostrych, t. II, Warszawa 1901.
Handbuch der speziellen Pathologie und Therapie, red. H.W. von Ziemssen, Lipsk 1875–1885.
Heller A., Bollingera H., Patologia i terapia szczegółowa. Choroby zaraźliwe chroniczne, przekł. L. Pogorzelski, Warszawa 1875.
Landau A. (Hercenberowa T. – współpraca), Grypa, [w:] L. Karwacki, F. Malinowski (red.), Choroby zakaźne. Podręcznik dla lekarzy, w III tomach, Warszawa 1937.
Patologia i terapia szczegółowa. Choroby zaraźliwe ostre…, t. 2, przekł. W. Kosmowski, Warszawa 1876.
Przepisy dla pospólstwa tyczące się leczenia zimnic…, Warszawa 1809.
Sprawozdanie o stanie zdrowotnym Rzeczypospolitej Polskiej w 1927, Warszawa 1929.
Sprawozdanie o stanie zdrowotnym Rzeczypospolitej Polskiej, w latach 1928–1929, Warszawa 1931.
Sprawozdanie o stanie zdrowotnym Rzeczypospolitej Polskiej… 1930–1931, Warszawa 1933.
Thomas dr (?), Handbuch der acuten Infectionskrankheiten... Zweiter Theil, Lipsk 1875.
Zieliński K., Grypa, infl uenca, [w:] S. Sterling-Okuniewski (red.), Podręcznik chorób zakaźnych, z. 3, Warszawa–Lwów 1924.
Opracowania
Brown J., Grypa. Sto lat walki, Kraków 2019.
Dzierżanowski R., Słownik chronologiczny dziejów medycyny i Farmacji, Warszawa 1983.
Giedroyć F., Odcinek. Jak się rozwijało mianownictwo lekarskie polskie, „Gazeta Lekarska” 1919, nr 19–21.
Honigsbaum M.A., History of the Great Infl uenza Pandemics. Death, Panic and Hysteria, 1830–1920, London, New York 2020.
Konopka S., Polska bibliografia lekarska 1800–1900, t. 2, Warszawa 1975.
Mieszkowski Ł., Pandemia hiszpanki u progu niepodległej Polski, Warszawa 2020.
Urbanek B., Rozważania nad mianownictwem polskim Franciszka Giedroycia, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 2017, nr 4.
Urbanek B., Sytuacja epidemiczna Wilna lat 20 XX wieku, [w:] M. Fic, J. Lusek (red.), Rok 1921 na Kresach Wschodnich i Zachodnich. Historia i pamięć, Bytom–Katowice 2021.
Źródła internetowe
Doveri pulvis Encyklopedia Gutenberga online, https://www.gutenberg.czyz.org/index.php?word=15838.
Górak-Sosnowska K., Kobiety w sferze publicznej: edukacja, gospodarka i polityka, https://depot.ceon.pl/handle/123456789/1598.
https://panientomolog.wordpress.com/2020/03/29/hiszpanska-mucha-pryszczel-lekarski-czyli-rozne-twarze-kantarydyny/.
https://pap-mediaroom.pl/biznes-i-finanse/merck-swietuje-80-rocznice-wprowadzenia-cebionu-kontynuujac-wspaniala-tradycje.
Konopka S., Polska Bibliografia Lekarska 1901–1939, choroby zakaźne, www.gbl.edu.pl/cgi-bin/gblbase.pl/pbls09.

Informacje

Informacje: Medycyna Nowożytna, 2022, Tom 28 (2022) Zeszyt 1, s. 151 - 170

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Grypa w polskich podręcznikach o chorobach zakaźnych, drugiej połowy XIX w. i okresu dwudziestolecia międzywojennego (do roku 1937)

Angielski:

Influenza in Polish textbooks on infectious diseases from the second half of 19th century and the interwar period

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-4526-6887

Bożena Urbanek
Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-4526-6887 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa, Polska

Publikacja: 09.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Bożena Urbanek (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski