Wiktor Ormicki jako badacz ziem wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej

Ewa  Bukowska-Marczak

Wiktor Ormicki jako badacz ziem wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej

Data publikacji: 19.12.2022

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki, 2022, Tom 67, Numer 4, s. 9 - 29

https://doi.org/10.4467/0023589XKHNT.22.033.16964

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

Wiktor Ormicki jako badacz ziem wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej

Abstrakt

The article aims to present the research interests of docent Wiktor Ormicki – a geographer and lecturer at Jagiellonian University. These revolved around the aspects of the eastern territories of the Second Polish Republic and manifested, among other things, in his habilitation thesis entitled Życie gospodarcze Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej (The Economic Life of the Eastern Borderlands of the Republic of Poland, Kraków 1929) His interests comprised the migration issues in the northeastern voivodeships. Ormicki left notes from his research trips to the eastern borderland, which were an interesting source for the analysis of the socio-economic life in the eastern provinces of the Second Polish Republic. He described the daily activities and customs of the inhabitants of these regions. He listed economic facilities (including brickyards, distilleries, and sawmills) operating in the places he visited. He also paid attention to the towns and villages and the natural environment at the eastern border. Both the travel notes and Ormicki’s scientific works are a valuable source for researchers of everyday life and the economy of the eastern border of interwar Poland.

Słowa kluczowe

II Rzeczpospolita, województwa wschodnie, społeczeństwo, gospodarka, geografia, Uniwersytet Jagielloński, badania

Second Republic of Poland, eastern voivodeships, society, economy, geography, Jagiellonian University, research

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Źródła archiwalne

Archiwum Akt Nowych [AAN], Ministerstwo Spraw Wewnętrznych [MSW], sygn. 955 a, k. 4–46.

Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Warszawie [APAN], zesp. III-37 Materiały Wiktora Ormickiego, sygn. 56, Wycieczki po wschodnich i południowych regionach Polski; sygn. 57 Wycieczka wakacyjna po Kresach Wschodnich; sygn. 84 Problem narodowości i osadnictwa na kresach wschodnich notatki z rozmów z przedstawicielami władz państwowych.

Relacje ustne

Muzeum Narodowe w Lublinie [MNWL], sygn. mzw hm 005 ml: Rozmowa z synem profesora Ormickiego, Jackiem Ormickim, Kraków, 4 września 2020 r.

Źródła drukowane

Nussbaum W., Wrażenie z siedmiodniowej wycieczki słuchaczy U.J. na Podole i Pokucie (23–29 czerwca 1922), „Orli Lot” r. 3, 1922, nr 8, s. 119–121.

Ormicki W., Population Problems in Poland, Gdynia 1937.

Ormicki W., Przyczynek do demografii Wołynia, Równe 1933.

Ormicki W., Struktura demograficzna wychodźstwa sezonowego z Ziemi Wileńskiej do Łotwy w roku 1935, Wilno 1938.

Ormicki W., Życie gospodarcze Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej Polskiej, Kraków 1929.

Sawicki L., Eskapada samochodowa po Kresach Wschodnich, Kraków 1927.

Smoleński J., Śp. Ludomir Sawicki. Profesor geografii w Uniwersytecie Jagiellońskim, „Wiadomości Służby Geograficznej” 1928, nr 3–4, s. 301.

Ustawa z dnia 10 stycznia 1922 r. w przedmiocie likwidacji serwitutów w województwach: wołyńskiem, poleskiem i nowogródzkiem, oraz w powiatach: białowieskim, białostockim, bielskim, grodzieńskim, sokolskim i wołkowyskim województwa białostockiego, Dziennik Ustaw 1922, nr 10, poz. 65.

Literatura przedmiotu

Bieniecki I., Flotylla rzeczna polskiej marynarki wojennej w Pińsku w latach 1925–1935, Toruń 2005.

Bilska-Wodecka E., Jackowski A., Liro J., Sołjan I., Tragiczny los Wiktora Ormickiego, „Alma Mater” 2016, nr 188, s. 54–60.

Chłopecki T., Myśl polityczna i prawna obozu rządzącego w Polsce w latach 1935–1939. Państwo – prawo – gospodarka, Poznań 2018.

Górka Z., Pociask-Karteczka J., Wilk A., Historia Katedry/Instytutu Geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1849–1999), [w:] Dzieje Katedry i Instytutu Geografii Uniwersytetu Jagiellońskiego 1849–1999, red. B. Kortus, A. Jackowski, K. Krzemień, Kraków 1999,s. 31–95.

Grott O., Instytut Badań Spraw Narodowościowych i Komisja Naukowych Badań Ziem Wschodnich, Kraków 2013.

Jackowski A., Ormicki (Nussbaum) Wiktor Rudolf (1898–1941), [w:] Geografowie polscy. Słownik biograficzny, red. A. Jackowski, K. Krzemień, I. Sołjan, t. 2 (K–P), Kraków 2018, s. 1200–1207.

Jackowski A., Geografowie wobec wojny polsko-bolszewickiej. W stulecie Bitwy Warszawskiej 1920–2020, „Prace i Studia Geograficzne” t. 65, 2020, z. 4, s. 109–121.

Jackowski A., Sołjan I., Droga życiowa Wiktora Rudolfa Ormickiego (1 lutego 1898–17 września 1941), [w:] Do końca wierny Polsce i geografii. Wiktor Rudolf Ormicki (1898–1941), red. A. Jackowski, Kraków 2011, s. 15–94.

Jasiewicz K., Zagłada polskich Kresów. Ziemiaństwo polskie na Kresach Północno-Wschodnich Rzeczypospolitej pod okupacją sowiecką 1939–1941. Studium z dziejów zagłady dawnego narodu politycznego, Warszawa 1998.

Jelonek A., Wiktor Ormicki, [w:] Wybitni geografowie Uniwersytetu Jagiellońskiego, red. B. Kotus, A. Jackowski, K. Krzemień, Kraków 1999 (Geografia w Uniwersytecie Jagiellońskim 1849–1999, t. 2), s. 69–84.

Kornat M., Instytut Naukowo-Badawczy Europy Wschodniej w Wilnie (1930–1939) i jego wkład w rozwój polskiej sowietologii, „Kwartalnik Historyczny” r. 107, 2000, nr 3, s. 43–89.

Mędrzecki W., Kresowy kalejdoskop. Wędrówki przez ziemie wschodnie Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, Kraków 2018.

Mironowicz E., Białorusini i Ukraińcy w polityce obozu piłsudczykowskiego, Białystok 2007.

Śleszyński W., Włodarczyk A., Jarmarki Poleskie – próba aktywizacji życia gospodarczego. Dokumenty do dziejów Kresów Północno-wschodnich II Rzeczypospolitej, Kraków 2013.

Ormicki J., Z domowego archiwum, [w:] Do końca wierny Polsce i geografii. Wiktor Rudolf Ormicki (1898–1941), red. A. Jackowski, Kraków 2011, s. 225–367.

Soja M., Zborowski A., Wiktor Rudolf Ormicki – prekursor badań geografii ludności i osadnictwa w Polsce, [w:] Do końca wierny Polsce i geografii. Wiktor Rudolf Ormicki (1898–1941), red. A. Jackowski, Kraków 2011, s. 95–119.

Wójcik Z., Nauki o Ziemi (geologia, geografia i dyscypliny pokrewne) na USB w Wilnie, [w:] Dzieje Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919–1939), t. 2, red. A. Supruniuk, J. Szudy, Toruń 2020, s. 13–119.

Strony internetowe

Szczorse, http://dworypogranicza.pl/index.php/bialorus/120-szczorse [dostęp 4.08.2021].

Megger I., Wierny prawdziwej i jedynej geografii. Rzecz o prof. Auguście Zerhofferze, www.lwowiacy.pl/wierny-prawdziwej-i-jedynek-geografii-rzecz-o-prof-augusciezierhofferze [dostęp 6.05.2022].

Wójcik Z.J., Limanowski Mieczysław Bolesław Wincenty (1876–1948), www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/mieczyslaw-boleslaw-wincenty-limanowski [dostęp 14.03.2022].

Doc. Wiktor Ormicki, www.in-memoriam.uj.edu.pl/lista-pamieci?p_p_id=56_INSTANCE_iqXS3KIq9Mfb&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-3&p_p_col_pos=2&p_p_col_count=3&osoba=140347212 [dostęp 12.05.2022].

Wiktor Rudolf Ormicki (1898–1941), www.gwzkrakow.pl/2022/02/01/wiktor-rudolf-ormicki-1898-1941 [dostęp 6.05.2022].