„Żywy dziennik” jako zabawa dziennikarska
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTE„Żywy dziennik” jako zabawa dziennikarska
Data publikacji: 03.2024
Zeszyty Prasoznawcze, 2024, Tom 67, Numer 1 (257), s. 59 - 81
https://doi.org/10.4467/22996362PZ.24.005.19193Autorzy
„Żywy dziennik” jako zabawa dziennikarska
Żywy dziennik (journal parlé, spoken newspaper) to sceniczne przedstawienie naśladujące redagowanie dziennika, wymyślone w 1883 r. przez Louisa Peyramonta. Ten eksperyment spotkał się z krótko trwającym zainteresowaniem prasy francuskiej, brytyjskiej, austriackiej i węgierskiej. Prasa polska też odnotowała tę nowość, która nieoczekiwanie stała się atrakcyjnym punktem zabaw towarzyskich, a potem odrębną formą rozrywki powiązaną z celem charytatywnym. Przedstawienia journal parlé wystawiane były na profesjonalnych i amatorskich scenach, zwłaszcza w Galicji, autonomicznym kraju monarchii habsburskiej. Przedmiotem analiz w tym artykule było kilkaset notatek prasowych dokumentujących aspekty kulturowe, społeczne i organizacyjne konkretnych przedstawień żywego dziennika w latach 1897–1914. Autor ukazał treści i specyfikę polskiej wersji journal parlé, definiując ją jako formę rozrywki elit dziennikarskich, literackich, artystycznych i naukowych Krakowa i Lwowa, na poziomie amatorskim uprawianej również na prowincji. Scharakteryzował też właściwą tej formie estetykę komizmu, zdominowaną przez tendencję satyryczną i parodystyczną.
Błędowski R. (oprac.), Orłowski S. (red.) (1917). Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN. Sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych 1906–1916. Warszawa.
Jarowiecki J. (2019). Prasa we Lwowie w okresie autonomii galicyjskiej (1867–1918). Wrocław.
Jastrzębski J. (2019). Syndykat Dziennikarzy Krakowskich 1912–1939. Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne, t. XXVIII, s. 39–48.
Krzyżewski T. (1976). Weterani lwowskiego czasopiśmiennictwa humorystycznego (Z dziejów polskiej prasy w Galicji 1834–1918). Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, nr 2, s. 171–204.
Molik W. (1982). Towarzystwo Dziennikarzy i Literatów Polskich na Rzeszę Niemiecką 1905–1918. Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, nr 3–4, s. 43–55.
Toczek A. (2003). Towarzystwo Dziennikarzy Polskich we Lwowie (1893–1918). W: J. Jarowiecki (red.). Kraków – Lwów – książki – czasopisma – biblioteki XIX i XX wieku, t. VI, cz. 2. Kraków.
Wojtak M. (2004). Gatunki prasowe. Lublin.
CZ, 1.01.1884, s. 3; 28.04.1893, s. 3; 10.05.1910, s. 1; 26.03.1913, s. 1, wyd. poranne.
DK, 7.02.1897, s. 5; 9.02.1897, s. 6–7.
DP, 15.03.1908 (w dodatku literackim i artystycznym, s. 1–4).
GL, 31.03.1885, s. 3; 27.03.1912, s. 4.
GN, 5.02.1893, s. 2.
GNA, 11.05.1910, s. 3.
GP, 10.05.1910, s. 4; 11.05.1910, s. 4.
GR, 3.04.1898, s. 4.
GS, 1.12.1907, s. 2.
IKC, 28.02.1911, s. 4; 15.11.1912, s. 5.
KL, 6.02.1884, s. 3; 4.02.1888, s. 5; 24.04.1893, s. 2 dodatku; 27.04.1893, s. 4; 21.02.1897, s. 4; 15.03.1899, s. 3; 30.01.1904, s. 1–2; 13.01.1912, s. 4; 17.01.1914, s. 5, nr południowy; 22.02.1914, s. 2.
KP, 11.02.1913, s. 1 dodatku.
KS, 21.02.1904, s. 2; 26.09.1909, s. 2; 13.11.1910, s. 2; 8.12.1912, s. 2.
KW, 3.02.1884, s. 4; 19.03.1885, s. 3.ARTYKUŁY 80 KRZYSZTOF STĘPNIK
NA, 3.04.1910, s. 3; 13.01.1911, s. 3; 14.05.1913, s. 3.
NGŁ, 20.01.1914, s. 1.
NO, 28.07.1903, s. 3; 10.5.1910, s. 2; 11.05.1910, s. 2; 15.05.1910, s. 2; 6.11.1910, s. 3; 7.12.1910, s. 2; 10.05.1911, s. 3; 24.11.1912, s. 8.
NR, 29.12.1897, s. 2; 1.04.1898, s. 2; 25.01.1901, s. 2; 4.01.1910, s. 2, nr popołudniowy; 26.01.1910, s. 2, nr popołudniowy; 11.03.1910, s. 2, nr poranny; 5.04.1910, s. 2, nr popołudniowy; 24.04.1910, s. 1, nr poranny; 10.05.1910, s. 1, nr poranny; 12.11.1910, s. 2, nr popołudniowy; 24.11.1910, s. 2, nr poranny; 6.12.1910, s. 1, nr poranny; 27.02.1911, s. 2–3, nr popołudniowy; 7.05.1911, s. 1, nr poranny; 13.05.1913, s. 2, nr popołudniowy.
SŁ, 18.10.1912, s. 5.
SP, 25.02.1897, s. 3; 20.04.1899, s. 4.
„Dziennik Żywy wygłoszony w Przemyślu d. 12 lutego 1893 na wieczorku literacko-muzycznym urządzonym staraniem delegatek Towarzystwa Szkoły Ludowej”. Przemyśl 1893.
Literatura podmiotu obcojęzyczna
Le Journal Parlé. Organe officiel de tous ceux qui parlent du nez, 1884 nr 1.
Le Temps, 14 décembre 1883. Przedruk: Annuaire de la presse française 1884, s. 699–701.
Le Journal Mimé, La Caricature: publication de la Librairie illustrée, 12.01.1884, s. 19.
St. James’s Gazette, 17.12.1883, s. 4–5 (rubryka „Notes”).
Birmingham Mail, 17.12.1883, s. 1–2 (rubryka „Artificial Teeth”).
Sheffield Daily Telegraph, 22.12.1883, s. 13 (rubryka „The Weekly Telegraph”).
Gloucester Citizen, 18.12.1883, s. 3 (rubryka „Topics of the Day”).
A Spoken Newspaper, Northampton Chronicle and Echo, 17.12.1883, s. 3.
Eastern Daily Press, 18.12.1883, s. 3.
Dublin Daily Express, 19.12.1883, s. 6.
Die gesprochene Zeitung, Die Presse, 16.12.1883, s. 18 (korespondencja datowana na 13 grudnia).
Die Presse, 4.02.1884, s. 3 (wydanie wieczorne).
Neue Freie Presse, 12.02.1884, s. 1 (wydanie wieczorne).
Székely Nemzet, 22.12.1883, s. 194.
Magyar Polgár, 18.12.1883, s. 290.
Fővárosi Lapok, 15.01.1884, s. 12.
Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2024, Tom 67, Numer 1 (257), s. 59 - 81
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
„Żywy dziennik” jako zabawa dziennikarska
“Spoken Newspaper” as a Form of Journalistic Entertainment
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
Polska
Publikacja: 03.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiSugerowane cytowania: Harvard