FAQ
Logotyp Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Patriotyzm, homofobia i nietolerancja a wizerunek społeczności LGBT+ w polskich tygodnikach katolickich w kontekście marszów równości w 2019 r.

Data publikacji: 06.08.2020

Zeszyty Prasoznawcze, 2020, Tom 63, Numer 3 (243), s. 103 - 120

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.20.024.12095

Autorzy

Rafał Leśniczak
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Polska
https://orcid.org/0000-0003-0099-4327 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Patriotyzm, homofobia i nietolerancja a wizerunek społeczności LGBT+ w polskich tygodnikach katolickich w kontekście marszów równości w 2019 r.

Abstrakt

Celem badań było określenie wizerunku środowiska LGBT+ w ogólnopolskich tygodnikach katolickich, szczególnie w kontekście patriotyzmu i homofobii przypisywanych oponentom LGBT+. Ważny kontekst analizy stanowiły marsze równości w 2019 r. Zamiarem autora było również ustalenie, która z postaw wobec zasady równości każdego człowieka wobec prawa niezależnie od jego orientacji seksualnej (akceptacji vs. krytyki), dominowała w poszczególnych tytułach prasowych. Materiał badawczy stanowiły drukowane wersje tygodników Niedziela, Gość Niedzielny, Idziemy, Tygodnik Powszechny. Analizą objęto teksty dotyczące tematyki środowiska LGBT+, w których zawarte było przynajmniej jedno z następujących słów kluczowych: „LGBT”; „marsz równości”; „parada równości”, i które zostały opublikowane w okresie 31.03.2019–30.09.2019. Autor posłużył się metodą analizy zawartości prasowej oraz metodą jakościowej analizy dyskursu. Tygodniki Niedziela, Gość Niedzielny i Idziemy przypisały środowisku LGBT+ cechy nietolerancyjne, zaś ich przeciwnikom – cechy patriotyczne oraz dokonały jednoznacznej krytyki ideologii LGBT. Tygodnik Powszechny zdystansował się od przypisania środowisku LGBT+ postaw nietolerancyjnych, ich oponentom zaś imputował postawę homofobiczną. Badania dowiodły odmiennego wizerunku prasowego osób należących do mniejszości seksualnych w katolickich tygodnikach prawicowo-konserwatywnych i reprezentujących tzw. kościół otwarty. Dwubiegunowość narracji wyraziła się w analizowanych tytułach prasowych m.in. w odmiennym rozumieniu kategorii profanum/sacrum, symboli religijnych, kulturowej rewolucji obyczajowej i odmiennym stosowaniu metafor mediatyzacji wobec krytyków środowiska LGBT+.

Patriotism, Homophobia, and Intolerance and the Image of the LGBT+ Community in Polish Catholic Weeklies in the Context of Equality Marches in 2019

The purpose of the research was to analyze the image of the LGBT+ community in nationwide Catholic weeklies published in Poland, in particular in the context of patriotism, homophobia, and intolerance. Equality marches in 2019 constituted an important framework of the analysis. The author’s intention was also to determine which of the attitudes towards the principle of equality of each person before the law regardless of sexual orientation (acceptance vs. criticism) dominated in the individual press titles. The research material consisted of printed versions of four Catholic weekly magazines: Niedziela, Gość Niedzielny, Idziemy and Tygodnik Powszechny. The analysis covered texts about the LGBT+ community, which contained at least one of the following keywords: LGBT; Equality march; Equality parade, which was published in the period between March 31st, 2019 and September 30th, 2019. The author used the method of press content analysis and the method of qualitative discourse analysis. The results of the analyses showed that the LGBT+ community had an important place in Polish Catholic weekly magazines. Niedziela, Gość Niedzielny, and Idziemy have explicitly criticized LGBT ideology and have portrayed LGBT+ persons as intolerant, and their opponents as patriotic. Tygodnik Powszechny has distanced itself from attributing intolerant attitudes to the LGBT+ community, while imposing a homophobic attitude towards its opponents. The research has shown different press images of people belonging to sexual minorities in Catholic right-wing conservative weeklies and those press titles which represent the so-called open church. The different understanding of the sacred/profane categories, religious symbols as well as cultural dimensions of sexual revolution, found in the analysed press titles, along with different uses of mediatization metaphors for the critics of LGBT+ community, contributed to the bipolarity of the narratives explored in this article.

Bibliografia

Artykuły w czasopismach

Augustyn J. (2007). Homoseksualizm w oczach Kościoła. Znak, nr 630, s. 10–15.

Bujak J. (2014). Stanowisko III Nadzwyczajnego Synodu Biskupów o Rodzinie na temat homo­seksualizmu na tle ideologii gender i protestów przeciw „małżeństwu dla wszystkich”. Studia Paradyskie, nr 24, s. 69–96.

Czupryński W. (2019). Wychowanie w rodzinie w zderzeniu z ideologią gender. Studia Ełckie, nr 21 (4), s. 455–469.

Delong M. (2007). Środowisko Tygodnika Powszechnego wobec demokracji, liberalizmu i kapita­lizmu po 1989 roku. Polityka i Społeczeństwo, nr 4, s. 56–64.

Falomir Pichastor J.M., & Hegarty P. (2014). Maintaining distinctions under threat: Heterosexu­al men endorse the biological theory of sexuality when equality is the norm. British Journal of Social Psychology, vol. 53 (4), s. 731–751.

Gegenfurtner A., Gebhardt M. (2017). Sexuality education including lesbian, gay, bisexual, and transgender (LGBT) issues in schools. Educational Research Review, vol. 22, s. 215–222.

Glombik K. (2013). Tolerancja jako postawa moralna. Studia Oecumenica, nr 13, s. 113–126.

Graff A. (2014). Report from the gender trenches: War against ‘genderism’in Poland. European Journal of Women’s Studies, vol. 21 (4), s. 431–435.

Herek G.M. (2007). Confronting sexual stigma and prejudice: Theory and practice. Journal of So­cial Issues, vol. 63 (4), s. 905–925.

Kinowska Z. (2012). Kondycja społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. Infos. Zagadnienia spo­łeczno-gospodarcze, nr 22, s. 1–4.

Korolczuk E. (2019). The fight against ‘gender’and ‘LGBT ideology’: new developments in Po­land. European Journal of Politics and Gender, vol. 3 (1), s. 165–167.

Leśniczak R. (2018). Polish Catholic press and political communication of the Church on the basis of the 2000–2015 presidential election. Political Preferences, nr 18, s. 37–56.

Leśniczak R. (2017). Wizerunek prezydenta elekta Andrzeja Dudy w polskich tygodnikach ka­tolickich Gość Niedzielny i Niedziela. Politeja – Pismo Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, nr 14 (48), s. 299–318.

Madžarević G., Soto-Sanfiel M.T. (2018). Positive representation of gay characters in movies for reducing homophobia. Sexuality & Culture, vol. 22 (3), s. 909–930.

Müller A. (2018). Beyond ‘invisibility’: queer intelligibility and symbolic annihilation in healthcare. Culture, Health & Sexuality, vol. 20 (1), s. 14–27.

Nadar S., Klinken van A. (2018). “Queering the Curriculum”: Pedagogical Explorations of Gender and Sexuality in Religion and Theological Studies. Journal of Feminist Studies in Religion, vol. 34 (1), s. 101–109.

Podemski K. (2014). Społeczeństwo obywatelskie w Polsce 25 lat po wielkiej zmianie. Ruch Praw­niczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, nr 2, s. 89–109.

Przesmycki P. (2008). Patriotyzm w nauczaniu Kościoła katolickiego. Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym, nr 11, s. 195–203.

Russell G.M. (2011). Motives of heterosexual allies in collective action for equality. Journal of So­cial Issues, vol. 67 (2), s. 376–393.

Tasak A. (2014). Katolicyzm a liberalizm. Recepcja liberalizmu na łamach współczesnej, polskiej prasy katolickiej (wybrane zagadnienia). Polityka i Społeczeństwo, nr 4 (12), s. 70–85.

Tytko M. (2013). Teoria patriotyzmu i terminologia patriologiczna: (pedagogika kultury narodo­wej). Pedagogia Ojcostwa, nr 6 (1), s. 213–223.

Uryga D. (2018). Ruch społeczny na rzecz praw osób LGBT+ Między rodziną a szkołą. Pedagogika Społeczna, nr 4 (70), s. 327–343.

Ziółkowski J. (2017). Wróg w politycznych narracjach antagonizmu manichejskiego. Wrocławskie Studia Politologiczne, nr 22, s. 92–107.

Książki

Bilić B., Kajinić S. (Eds.) (2016), Intersectionality and LGBT Activist Politics: Multiple Others in Croatia and Serbia. London.

Hall D. (2016). W poszukiwaniu miejsca. Chrześcijanie LGBT w Polsce. Warszawa.

Kongregacja Nauki Wiary (1992). Katechizm Kościoła Katolickiego. Rzym.

Kościółek J., Bulandra A., Zimnoch M. (2015). Mowa nienawiści w przestrzeni publicznej: raport z badań prasy w 2014 roku. Kraków.

Pisarek W. (1983). Analiza zawartości prasy. Kraków.

Skorowski H. (1996). Moralność społeczna. Wybrane zagadnienia z etyki społecznej, gospodar­czej i politycznej. Warszawa.

Rozdziały w dziele zbiorowym

Antoszewski A. (2004). Demokracja. W: A. Antoszewski, R. Herbut (red.). Leksykon politologii (s. 66). Wrocław.

Antoszewski A. (2000). Społeczeństwo obywatelskie a proces konsolidacji demokracji. W: A. Cza­jowski, L. Sobkowiak (red.). Studia z teorii polityki, t. 3 (s. 9–15). Wrocław.

Mautner G. (2011). Analiza gazet, czasopism i innych mediów drukowanych. W: R. Wodak, M. Krzy­żanowski (red.). Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych (s. 51–85). Warszawa.

Nikitorowicz J. (2013). Dylematy patriotyzmu, nacjonalizmu i ustawicznie kształtującej się tożsamości. Wprowadzenie do książki. W: tenże (red.). Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej? (s. 14–26). Kraków.

Pokorna-Ignatowicz K. (2014). „Ideologia gender” i Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu prze­mocy wobec kobiet i przemocy domowej w polskich mediach katolickich. W: A. Frątczak (red.). Gender mainstriming w polskim dyskursie medialnym na przykładzie debaty nad Konwencją o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej (s. 194–251). Kraków.

Sienkiewicz E. (2007). Godność człowieka i narodu u podstaw współczesnego patriotyzmu pol­skiego. W: B. Bardziejewski (red.). Dociekając prawdy o naszej tożsamości. Godność człowieka i narodu u podstaw współczesnego patriotyzmu polskiego (s. 35–54). Poznań.

Szwed A., Zielińska K. (2017). A War on Gender? The Roman Catholic Church’s Discourse on Gender in Poland. W: S. Ramet, I. Borowik (red.). Religion, Politics, and Values in Po­land (s. 113–136). New York.

Wodak R. (2011). Wstęp: Badania nad dyskursem – ważne pojęcia i terminy. W: R. Wodak, M. Krzy­żanowski (red.). Jakościowa analiza dyskursu w naukach społecznych (s. 11–48). Warszawa.

Artykuły na stronie internetowej

Gądecki S. (8.08.2019). Oświadczenie ws. LGBT+ [https://ekai.pl/szacunek-do-osob-lgbt-nie-mo­ze-prowadzic-do-akceptacji-ideologii/; 17.03.2020].

Przeciszewski M. (30.07.2019). Nauczanie Kościoła na temat homoseksualizmu [https://ekai.pl/nauczanie-kosciola-na-temat-homoseksualizmu-2/; 17.03.2020].

Rada ds. Społecznych KEP. (14.03.2017). Chrześcijański kształt patriotyzmu [https://episkopat.pl/chrzescijanski-ksztalt-patriotyzmu-dokument-konferencji-episkopatu-polski-przygotowa­ny-przez-rade-ds-spolecznych/; 17.03.2020].

Artykuły prasowe

Gość Niedzielny

Grajewski A. (2019). Nie możemy być bierni. Gość Niedzielny, nr 33, s. 20–21.

Kabiesz E. (2019). Ania z tęczowego wzgórza. Gość Niedzielny, nr 14, s. 20–22.

Kowalczyk D. (2019). „Cywilizacja” tęczowej aureoli. Gość Niedzielny, nr 21, s. 38.

Krzyżak T. (2019). Przemyślana strategia. Gość Niedzielny, nr 33, s. 36–37.

Legutko P. (2019). Kto nie z nami. Gość Niedzielny, nr 33, s. 34–35.

Łoziński B. (2019). Gender nie pokona teologii ciała. Gość Niedzielny, nr 15, s. 30–31.

Łoziński B. (2019). Środowiska LGBT cenzurują. Gość Niedzielny, nr 32, s. 7.

Macura A. (2019). Pokuta o. Gużyńskiego. Gość Niedzielny, nr 33, s. 6.

Nowak A. (2019). Hipokryzja. Gość Niedzielny, nr 20, s. 74.

Tygodnik Powszechny

Boniecki A. (2019). Boniecki: Zastanawia mnie brak wiary. Tygodnik Powszechny, nr 31, s. 3.

Duda S. (2019). Antyklerykalizm nie wystarczy. Tygodnik Powszechny, nr 32, s. 36–39.

Rosiak D. (2019). Bądźmy niekonsekwentni. Tygodnik Powszechny, nr 33, s. 22–24.

Sikora P. (2019). Nie profanuj bliźniego swego. Tygodnik Powszechny, nr 20, s. 37–39.

Sławek T. (2019). Rozum, furia i wiara. Tygodnik Powszechny, nr 31, s. 34–37.

Stankiewicz A. (2019). Wymarzona wojna Prezesa. Tygodnik Powszechny, nr 31, s. 26–28.

Wilczyński P. (2019). Ministerstwo głupich słów. Tygodnik Powszechny, nr 31, s. 27–28.

Wilczyński P. (2019). Żebyś to w sobie podważała. Tygodnik Powszechny, nr 26, s. 34–39.

Idziemy

Dziewiecki M. (2019). Marsze nienawiści. Idziemy, nr 31, s. 5.

Dziewiecki M. (2019). Standardy WHO a kodeks karny. Idziemy, nr 15, s. 20–21.

Gądecki S. (2019). W sprawie LGBT. Idziemy, nr 33, s. 5.

Jędraszewski M. (2019). Nie wolno się poddawać. Idziemy, nr 35, s. 38–39.

Komorek M. (2019). Jesteśmy za. Idziemy, nr 13, s. 17.

Kowalczyk D. (2019). LGBTQ, polityka, Kościół. Idziemy, nr 23, s. 9.

Kowalczyk D. (2019). Odważny abp Wojda. Idziemy, nr 31, s. 9.

Kowalczyk D. (2019). Standardy „pełne szacunku”. Idziemy, nr 33, s. 9.

Kowalczyk D. (2019). Totalitaryzm i nihilizm. Idziemy, nr 30, s. 9.

Meetschen A. (2019). Czy mówisz po gendersku? Idziemy, nr 13, s. 7.

Meetschen A. (2019). Dobro dzieci według UNICEF. Idziemy, nr 28, s. 8.

(2019). LGBT+ nie uciszy mamy i taty. Idziemy, nr 14, s. 5.

(2019). Na tak. Idziemy, nr 13, s. 14.

Odrobińska M. (2019). Szkoła bez LGBT+. Idziemy, nr 35, s. 36–37.

Sułek-Kowalska B. (2019). Przed czym się chronić? Idziemy, nr 14, s. 24.

(2019). Wsparcie dla abp. Jędraszewskiego. Idziemy, nr 34, s. 37.

Zatyka M. (2019). Hiszpania w stylu gender. Idziemy, nr 14, s. 20–21.

Zieliński H. (2019). Abdykacja? Idziemy, nr 31, s. 3.

Zieliński H. (2019). Agresorzy czy ofiary? Idziemy, nr 33, s. 3.

Zieliński H. (2019). Bez echa. Idziemy, nr 14, s. 3.

Zieliński H. (2019). Czyja tęcza? Idziemy, nr 20, s. 10–11.

Niedziela

Dec I. (2019). Nie rozpalajcie stosów. Oświadczenie Rady KEP ds. Apostolstwa Świeckich w spra­wie narzucania ideologii LGBT. Niedziela, nr 29, s. 14–15.

Dokowicz L. (2019). Postawić krzyż w centrum życia. Niedziela, nr 33, s. 14.

Dudkiewicz W. (2019). Jakub blokuje LGBT. Niedziela, nr 34, s. 38–39.

Dudkiewicz W. (2019). Kościół potępia zło. Niedziela, nr 33, s. 6.

Gądecki S. (2019). Trzeba jasno powiedzieć dość! Niedziela, nr 29, s. 10–13.

Grabowski J. (2019). Gdy katolik ma dość. Niedziela, nr 29, s. 3.

Rozpiątkowski P. (2019). Księża na celowniku. Niedziela, nr 32, s. 31.

Rozpiątkowski P. (2019). Niebezpieczna propaganda. Niedziela, nr 29, s. 16–17.

Salwik M. (2019). Nieudana prowokacja w Białymstoku. Niedziela, nr 31, s. 29.

Scandroglio T. (2019). Jak reżyseruje się „marsze równości”. Niedziela, nr 33, s. 38–39.

Stelmasiak A. (2019). Co powiedział abp Jędraszewski? Niedziela, nr 32, s. 7.

Stelmasiak A. (2019). IKEA prześladuje katolików. Niedziela, nr 27, s. 7.

Stelmasiak A. (2019). Objazdowa propaganda. Niedziela, nr 31, s. 28.

Tomoń S. (2019). Nie milczmy, gdy trzeba mówić. Niedziela, nr 30, s. 8.

wd (2019). Nie dla homoterroru. Niedziela, nr 18, s. 6.

wd (2019). Parada bluźnierców. Niedziela, nr 24, s. 6.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2020, Tom 63, Numer 3 (243), s. 103 - 120

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Patriotyzm, homofobia i nietolerancja a wizerunek społeczności LGBT+ w polskich tygodnikach katolickich w kontekście marszów równości w 2019 r.

Angielski:

Patriotism, Homophobia, and Intolerance and the Image of the LGBT+ Community in Polish Catholic Weeklies in the Context of Equality Marches in 2019

Autorzy

https://orcid.org/0000-0003-0099-4327

Rafał Leśniczak
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Polska
https://orcid.org/0000-0003-0099-4327 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Dewajtis 5, 01-815 Warszawa, Polska, Polska

Publikacja: 06.08.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Rafał Leśniczak (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski