O doniosłości niepewności i myśli słabej

Magdalena  Szpunar

O doniosłości niepewności i myśli słabej

Data publikacji: 10.09.2021

Zeszyty Prasoznawcze, 2021, Tom 64, Numer 3 (247), s. 87 - 99

https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.021.13886

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

drukuj

Tytuły

O doniosłości niepewności i myśli słabej

Abstrakt

About the Significance of Uncertainty and Weak Thought

The main aim of the article is to present the concept of weak thought and uncertainty as categories that allow the acceptance of conscious ignorance. The author claims that these categories are an expression of the maturity of an individual who accepts his own ignorance, a state of limbo, or approving expectation. Referring to the publications in the field of psychology, philosophy, sociology and cultural studies, the author discusses the importance of the category of negative ability for everyday existence, meaning an understanding and accepting attitude towards emerging uncertainties, doubts and dilemmas. The author puts forward the thesis that achieving it releases us from the compulsive and immediate need to search for causes and make unambiguous decisions.

STR ESZCZENIE

Głównym celem artykułu jest przedstawienie koncepcji myśli słabej i niepewności jako kategorii pozwalających akceptować świadomą niewiedzę. Autorka stawia tezę, iż kategorie te stanowią wyraz dojrzałości jednostki, która akceptuje własną ignorancję, stan zawieszenia czy aprobujące oczekiwanie. Odwołując się do czasopiśmiennictwa z zakresu psychologii, filozofii, socjologii i kulturoznawstwa, autorka omawia ważność dla codziennej egzystencji kategorii zdolności negatywnej oznaczającej rozumiejącą i akceptującą postawę wobec pojawiających się niepewności, wątpliwości i rozterek. Autorka stawia tezę, iż jej osiągnięcie zwalnia nas z kompulsywnej i natychmiastowej potrzeby poszukiwania przyczyn i dokonywania jednoznacznych rozstrzygnięć.

Słowa kluczowe

zbłąkany racjonalizm, negative ability, weak thought, strategy of conscious ignorance, insecurity, stray rationalism, zdolność negatywna, myśl słaba, strategia świadomej niewiedzy, uniepewnienie

negative ability, weak thought, strategy of conscious ignorance, insecurity, stray rationalism

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Bauman Z. (1995). Wieloznaczność nowoczesna. Nowoczesność wieloznaczna. Warszawa.

Bion W. (2015). Przekształcenia, tłum. D. Golec. Warszawa.

Bion W. (2013). Seminaria kliniczne i inne prace, tłum. D. Golec. Warszawa.

Bion W. (2018). Uwaga i interpretacja, tłum. D. Golec. Warszawa.

Błażewicz M., Kofta M. (2020). Niepewność osobowa i poziom identyfikacji grupowej a postawy wobec „obcych” u osób autorytarnych. W: M. Kofta, A. M. Rędzio (red.). Poczucie kontroli i niepewność. Konsekwencje dla rozumienia świata społecznego (s. 167–179). Warszawa.

Bodziony J. (2020). Niepewność może być dobra. Rozmowa z profesorem Bogdanem de Barbaro, Kultura Liberalna [https://kulturaliberalna.pl/2020/05/19/de-barbaro-niepewnosc-moze-byc-dobra/; 5.11.2020].

Bokszański Z. (2008). Tożsamości zbiorowe. Warszawa.

Bonss W. (2011). (Un-)Sicherheit in der Moderne. W: P. Zoche, S. Kaufmann, R. Haverkamp (red.). Zivile Sicherheit. Gesellschaftliche Dimensionen gegenwartiger Sicherheitspolitiken (s. 43–69). Bielefeld.

Boroń D. (2011). Wybór obiektywnej niepewności jako podstawa filozofii egzystencji. Soren Kierkegaard i Odo Marquard. Analiza i Egzystencja, nr 16, s. 75–89.

Cziedryn P. (2001). Kiedy życie nas przerasta. Psychologia buddyjska w życiu codziennym, tłum. A. Burzyńska, A. Różańska. Kraków.

Fein S., Spencer, S.J. (1997). Prejudice as Self-image Maintenance: Affirming the Self through Derogating Others. Journal of Personality and Social Psychology, vol. 73(1), p. 31–44.

Festinger L. (1957). A Theory of Cognitive Dissonance. Stanford.

Feyerabend P.K. (1996). Przeciw metodzie, tłum. K. Zamiara. Wrocław.

Golec D. (2020.) Jak żyć w czasach chaosu. Z Danutą Golec rozmawia Agnieszka Jucewicz. W: A. Jucewicz, T. Kwaśniewski (red.). Niepewność. Rozmowy o strachu i nadziei (s. 203–216). Warszawa.

Greco V., Roger D. (2001). Coping with Uncertainty: The Construction and Validation of a New Measure. Personality and Individual Differences, vol. 31(4), p. 519–534.

Harmon-Jones E. (2000). Cognitive Dissonance and Experienced Negative Affect: Evidence that Dissonance Increases Experienced Negative Affect even in the Absence of Aversive Consequences. Personality and Social Psychology Bulletin, vol. 26(12), p. 1490–1501.

Heidegger M. (2005). Bycie i czas, tłum. B. Baran. Warszawa.

Hogg M.A., Belavadi S. (2018). Uncertainty Management Theories. W: H. Giles, J. Harwood (ed.). The Oxford Encyclopedia of Intergroup Communication, vol. 2 (p. 447–461). New York.

Husserl E. (1987). Kryzys nauk europejskich i filozofia transcendentalna, tłum. S. Walczewska. Kraków.

Jahoda G. (1971). Psychologia przesądu. Warszawa.

Jaspers K. (2000). Autorytety. Sokrates, Budda, Konfucjusz, Jezus, tłum. P. Bentkowski, R. Flaszak. Warszawa.

Jucewicz, A. (2019). Czując. Rozmowy o emocjach. Warszawa.

Już tylko o ogrodach. Z W.S. Merwinem rozmawia J. Fiedorczuk (2013). Tygodnik Powszechny, nr 25, s. 43.

Kapuściński R. (1997). Lapidarium III. Warszawa.

Kapuściński R. (2007). Lapidarium VI. Warszawa.

Kępiński A. (1992). Lęk. Kraków.

Kossowska M., Bukowski, M., Guinote, A., Dragon, P., Kruglanski, A.W. (2016). Self-image Threat Decreases Stereotyping. The Role of Motivation toward Closure. Motivation & Emotion, vol. 40(6), p. 830–841.

Kostera M. (2020). Zbawienna ludzka słabość. Nowy Obywatel [https://nowyobywatel.pl/2020/01/26/zbawienna-ludzka-slabosc/; 15.10.2020].

Kruglanski, A.W. (1989). The Psychology of Being “Right”: The Problem of Accuracy in Social Perception and Cognition. Psychological Bulletin, vol. 106(3), p. 395–409.

Łukaszewski W. (2010). Udręka życia. Sopot.

Majerek B. (2018). Niepewność w społeczeństwie współczesnym. Kraków.

Masłyk E. (1979). Pojęcie „niepewności” i jego zastosowanie w analizach socjologicznych. Studia Socjologiczne, nr 1, s. 8–17.

Rorty R., Vattimo G. (2010). Religia poza teizmem i ateizmem, tłum. S. Królak. W: S. Zabala (red.). Przyszłość religii (s. 22–27). Kraków.

Rydlewski M. (2019). Fikcjonariusze fałszywej ideologii. Antropologia coachingu. W: M. Czapiga, M. Rydlewski (red.). Antropologia, media, komunikacja (s. 113–141). Wrocław.

Sławek T. (2011). Autonomia, kształcenie, dług. W: C. Kościelniak, J. Makowski (red.). Wolność Równość Uniwersytet (s. 21–32). Warszawa.

Stróżewski W. (1991). Kilka uwag o prawdzie. W: J. Goćkowski, K. Pigoń (red.). Etyka zawodowa ludzi nauki (s. 65–72). Wrocław–Warszawa–Kraków.

Szpunar M. (2020). Hiperlękowa rzeczywistość i edukacja do słabości. Forum Akademickie, s. 26–28.

Szpunar M. (2019). Lęk jako metanarracja o współczesnym świecie. W: J. Dębicki, A. Małecka (red.). Oblicza świata w dyskursach kultury (s. 227–238). Kraków.

Taleb N.N. (2015). Antykruchość. O rzeczach, którym służą wstrząsy. Warszawa.

Tokarczuk O. (2012). Moment niedźwiedzia. Warszawa.

Unger R. (1984). Passion: An Essay on Personality. New York.

Unger R. (1987). Social Theory, its Situation and its Task. Cambridge.

van den Bos K. (2009). Making Sense of Life: The Existential Self Trying to Deal with Personal Uncertainty. Psychological Inquiry, vol. 20(4), p. 197–217.

van den Bos K., McGregor I., Martin L.L. (2015). Security and Uncertainty in Contemporary Delayed-Return Cultures: Coping with the Blockage of Personal Goals. W: P.J. Carroll, R.M. Arkin, A.L. Wichman (eds.). Handbook of Psychological Security (p. 21–35). New York.

Vattimo G. (2003). Dialektyka, różnica, myśl słaba, tłum. M. Surma, A. Zawadzki. Teksty Drugie, nr 5, s. 124–136.

Vattimo G. (2006). Koniec nowoczesności, tłum. A. Zawadzki. Kraków.

Vattimo G., Paterlini P. (2011). Nie być Bogiem. Biografia na cztery ręce, tłum. K. Kasia. Warszawa.

Wajsprych D. (2014). O teorii „myśli słabej” w pedagogice humanistycznej. Studia Paedagogica Ignatiana, nr 17, s. 105–121

Whitson J.A., Galinsky A.D., Kay A. (2015). The Emotional Roots of Conspiratorial Perceptions, System Justification, and Belief in the Paranormal. Journal of Experimental Social Psychology, no 56, p. 89–95.

Witkowski L. (2000). Edukacja i humanistyka. Nowe konteksty humanistyczne dla nowoczesnych nauczycieli. Warszawa.

Woleński J. (1991). Aksjologia i metodologia. W: J. Goćkowski, K. Pigoń (red.). Etyka zawodowa ludzi nauki (s. 73–78). Wrocław–Warszawa–Kraków.

Woźny A. (2020). Arche opowieści, czyli o kulturowym scenariuszu jurodiwych, tricksterów i celebrytów-skandalistów. W: M. Czapiga, M. Rydlewski (red.). Retro sentyment, retro moda, retro nadzieje (s. 9–26). Wrocław.

Zawadzki A. (2009). Literatura a myśl słaba. Kraków.

Zawadzki A. (2003). Noica, Vattimo: „myśl słaba” i jej konsekwencje. Teksty Drugie, nr 6, s. 167–178.

Zimbardo P.G. (1999). Psychologia i życie, tłum. E. Czerniawska. Warszawa.

Informacje

Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2021, Tom 64, Numer 3 (247), s. 87 - 99

DOI: https://doi.org/10.4467/22996362PZ.21.021.13886

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

O doniosłości niepewności i myśli słabej

Angielski:

About the Significance of Uncertainty and Weak Thought

Autorzy

Magdalena Szpunar

https://orcid.org/0000-0003-1245-5531

Instytut Dziennikarstwa, Mediów i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Jagiellońskiego
Polska

Publikacja: 10.09.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Magdalena Szpunar (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 1051

Liczba pobrań: 629

<p> O doniosłości niepewności i myśli słabej</p>

Pobierz xml