Ideologizacja przekazów ikonograficznych o tematyce zdrowotnej w czasach PRL: w poszukiwaniu wizualnego stereotypu
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEIdeologizacja przekazów ikonograficznych o tematyce zdrowotnej w czasach PRL: w poszukiwaniu wizualnego stereotypu
Data publikacji: 07.10.2015
Zeszyty Prasoznawcze, 2015, Tom 58, Numer 2 (222), s. 405 - 422
https://doi.org/10.4467/2299-6362PZ.15.029.4139Autorzy
Ideologizacja przekazów ikonograficznych o tematyce zdrowotnej w czasach PRL: w poszukiwaniu wizualnego stereotypu
Ideologization of health iconographic messages in times of People’s Republic of Poland: in search of visual stereotype
An attempt has been made in that paper to describe the ways of health subject area posters to instil ideological premises connected with social realism to People’s Poland’s society. For this purpose posters created in the first post war decade of PRL (until 1956) have been analysed. Examining the text and visual substance and the stylistic structure of posters allows to notice – in most of works – elements connected with the ideological premise of the social realism. It was recorded as characteristic graphic and rhetoric symbols for the epoch when the posters were created. To the most important features of social realism output, art formula that to the largest extent effected the end image of analysed creations, belongs the rule of typicality in composition of posters. It required from its creators to elicit in their posters characteristic features of the socialist world and man. Not all works were equipped in content unequivocally associated with the new political system. Some of them could be used also today to promote pro-health behaviours.
Ankieta. Historycy o badaniach dziejów Polski Ludowej (2008). Polska 1944/45–1989. Studia i materiały, t. 8.
Bralczyk J. (2001). O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych. Warszawa.
Bralczyk J. (2007). O języku propagandy i polityki. Warszawa.
Davies N. (2007). Europa między Wschodem a Zachodem. Kraków.
Dyskusja nad historią PRL – Krystyna Kersten, Jerzy Eisler (1995). Polska 1944/45–1989. Studia i materiały, t. 1.
Ferenc T., Dymarczyk W., Chomczyński P. (red.) (2011). Socjologia wizualna w praktyce. Plakat jako narzędzie propagandy wojennej. Łódź.
Głowiński M. (1991). Nowomowa po polsku. Warszawa.
Głowiński M. (1992). Rytuał i demagogia. Trzynaście szkiców o sztuce zdegradowanej. Warszawa.
Głowiński M. (2009). Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe. Kraków.
Heywood A. (2007). Ideologie polityczne. Wprowadzenie. Warszawa.
Izdebski J. (2001). Plakat w służbie propagandy w latach 1944–1956. (Wystawa zorganizowana przez Okręgowe Biuro Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie; otwarcie – 4 grudnia 2001). Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 11, s. 72–74.
Jarecka U. (2008). Propaganda wizualna słusznej wojny. Media wizualne XX wieku wobec konfliktów zbrojnych. Warszawa.
Jarosiński Z. (1999). Nadwiślański socrealizm. Warszawa.
Kajtoch W. (1993). Bracia Strugaccy (zarys twórczości). Kraków.
Kajtoch W. (2015). Socrealizm jako sposób myślenia o literaturze. W: tenże. Szkice polonistyczno-rusycystyczne (s. 49–60). Olsztyn.
Kallas M., Lityński A. (2000). Historia ustroju i prawa Polski Ludowej. Warszawa.
Kersten K. (1989). Geneza i dynamika stalinizmu w Polsce (1944–1956). Warszawskie Zeszyty Historyczne, z. 3.
Kersten K. (1992). Czy PRL była państwem totalitarnym? Wiadomości Historyczne, nr 1, s. 5–12.
Kołakowski L. (2009). Główne nurty marksizmu, t. 3. Warszawa.
Konecki K.T. (2011). Przedmowa. W: T. Ferenc, W. Dymarczyk, P. Chomczyński (red.). Socjologia wizualna w praktyce. Plakat jako narzędzie propagandy wojennej. Łódź.
Kosiński K. (2006). Z historii pijaństwa w czasach PRL. „Peerelowskie” wzory picia alkoholu. Polska 1944/45–1989. Studia i materiały, t. 7.
Kurpik M. (red.) (2001). Żądło propagandy PRL-u 1945–1956. Warszawa.
Ligarski S. (2006). Plakat w służbie WRON. Komentarze historyczne. Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej, nr 11–12, s. 73–77.
Łapiński Z., Tomasik W. (red.) (2004). Słownik realizmu socjalistycznego. Kraków.
Mazur M. (2009). O człowieku tendencyjnym. Obraz nowego człowieka w propagandzie komunistycznej w okresie Polski Ludowej i PRL 1944–1956. Lublin.
Osęka P. (2007). Rytuały stalinizmu. Oficjalne święta i uroczystości rocznicowe w Polsce 1944–1956. Warszawa.
Rogowska B. (2006). Bolesław Bierut – ikonografia wodza. W: K. Stępnik, M. Piechota (red.). Socrealizm: fabuły, komunikaty, ikony. Lublin.
Sokół W. (1997). Legitymizacja systemów politycznych. Lublin.
Stępnik K., Piechota M. (red.) (2006). Socrealizm: fabuły, komunikaty, ikony. Lublin.
Studzińska J. (2014). Socrealizm w malarstwie polskim. Warszawa.
Szczepaniak J. (2003). Socrealizm. Muzeum Zamoyskich w Kozłówce. Kozłówka.
Świda-Ziemba H. (2003). Urwany lot: pokolenie inteligenckiej młodzieży powojennej w świetle listów i pamiętników z lat 1945–1948. Kraków.
Trznadel J. (1997). Hańba domowa. Warszawa 1997.
Uchwała Rady Ministrów z dnia 17 kwietnia 1950 r. w sprawie ustanowienia odznaki: „Sprawny do Pracy i Obrony”. Monitor Polski, Nr A-61/poz. 711–714.
Wilk J. (2006). Propaganda współzawodnictwa pracy. Polska 1944/1945–1989. Studia i materiały, t. 7, s. 153–175.
Włodarczyk W. (1991). Socrealizm. Sztuka polska w latach 1950–1954. Kraków.
Włodarczyk W. (1999). Inżynieria dusz: literatura realizmu socjalistycznego w planie propagandy monumentalnej. Wrocław.
Wojsław J. (2009). Obraz teraźniejszości w propagandzie komunistycznej Polski lat 1949–1954. Zarys problematyki. Gdańsk.
Wojsław J. (2009). Plakat o tematyce morskiej instrumentem indoktrynacji społeczeństwa polskiego w latach PRL (1944–1989). W: J. Kreft, J. Majewski (red.). Media – biznes – kultura (s. 67–77). Gdańsk.
Wojsław J. (2014). Strategie propagandowe w latach apogeum stalinizmu na przykładzie wyborów do Sejmu z 26 października 1952 roku: język tekstu i obrazu. W: S. Ligarski, M. Siedziako (red.). Wybory i referenda w PRL (s. 455–488). Szczecin.
Wojtasik L. (1987). Propaganda wizualna. Warszawa.
Wolny-Zmorzyński K., Furman W., Snopek J., Groń K. (red.) (2013a). Komunikacja wizualna w prasie i w mediach elektronicznych. Warszawa.
Wolny-Zmorzyński K., Furman W., Snopek J., Groń K. (red.) (2013b). Komunikacja wizualna w reklamie, public relations i w prawie. Warszawa.
Zbiory Muzeum Plakatu w Wilanowie (MPW):
MPW, nr inw. PL. 12122 (autor: Piotr Łabuzek, r. 1954).
MPW, nr inw. PL. 12286/1-3 (autor: Józef Korolkiewicz, r. 1953).
MPW, nr inw. PL. 12287/1-2 (autor: Józef Korolkiewicz, r. 1953).
MPW, nr inw. PL. 13513/1 (autor: Maria Hiszpańska, r. 1949).
MPW, nr inw. PL. 13528/1 (autor: Lech Budecki-Vetesco, r. 1952).
MPW, nr inw. PL. 180/1-3 (autor: Tadeusz Gronowski, r. 1953).
MPW, nr inw. PL. 203/1-2 (autor: Maksymilian Kałużny, r. 1954).
MPW, nr inw. PL. 2528/1-3 (autor: Bronisław Wojciech Linke, r. 1949).
MPW, nr inw. PL. 26351/1 (autor: Władysław Janiszewski, r. 1951).
MPW, nr inw. PL. 26480/1-2 (autor: Adam Bowbelski, r. 1952).
MPW, nr inw. PL. 2791/1-3 (autor: Witold Janowski, r. 1955).
MPW, nr inw. PL. 28378/1-2 (autor: Bronisław W. Linke, Anna Linke, r. 1949).
MPW, nr inw. PL. 330/1,2 (autor: Aleksander Bernacinski, r. 1954).
MPW, nr inw. PL. 3678/1 (autor: Wiktor Górka, r. 1953–54).
MPW, nr inw. PL. 519/1-2 (autor: Maksymilian Kałużny, r. 1953).
MPW, nr inw. PL. 528/1-3 (autor: Witold Chmielewski, r. 1952).
MPW, nr inw. PL. 531/1 (autor: Marian Bogusz, r. 1951).
MPW, nr inw. PL. 564/1-2 (autor: Adam Bowbelski, r. 1952).
MPW, nr inw. PL. 6906/1-2 (autor: Lucjan Jagodziński, r. 1952).
MPW, nr inw. PL. 6985/1 (autor: Szymon Bojko, Witold Kalicki, r. 1946).
MPW, nr inw. PL. 6987/1 (autor: Witold Kalicki, r. 1949).
MPW, nr inw. PL. 8113/1-3 (autor: Bronisław Wojciech Linke, r. 1948).
MPW, nr inw. PL. 8602/1 (autor: Czesław Borowczyk, r. 1953).
MPW, nr inw. PL. 8739/1 (autor: Jerzy Karolak, r. 1950).
Informacje: Zeszyty Prasoznawcze, 2015, Tom 58, Numer 2 (222), s. 405 - 422
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Ideologizacja przekazów ikonograficznych o tematyce zdrowotnej w czasach PRL: w poszukiwaniu wizualnego stereotypu
Ideologization of health iconographic messages in times of People’s Republic of Poland: in search of visual stereotype
Wydział Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, ul. Bażyńskiego 4, 80-952 Gdańsk
Publikacja: 07.10.2015
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 2204
Liczba pobrań: 1547