FAQ

„Wyprawa egzotyczna o charakterze odkrywczym” albo „wyniosła pielgrzymka”. Andyjskie szczyty, polski alpinizm i opowieści o eksploracji gór w I połowie XX wieku

Data publikacji: 19.09.2023

Wielogłos, 2020, Numer 4 (46) 2020: Strategie szczerości, s. 87 - 113

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.20.031.13423

Autorzy

Przemysław Kaliszuk
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin
https://orcid.org/0000-0001-8668-3911 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

„Wyprawa egzotyczna o charakterze odkrywczym” albo „wyniosła pielgrzymka”. Andyjskie szczyty, polski alpinizm i opowieści o eksploracji gór w I połowie XX wieku

Abstrakt

“Exotic Mountaineering Exploration” or “Solemn Pilgrimage.” Andean Peaks, Polish Mountaineering and Stories of Mountain Exploration in the First Half of the 20th Century

The article concerns the stories of two Polish expeditions to the Andes in the 1930s as described in expedition books and personal diaries published between 1934 and 1961. The author analyzes the selected texts in terms of sincerity and authenticity. He considers the extent to which the specific discourses of mountaineers, stretched between personal perspective and the equirements of objectification, fit into modernity’s conceptualizations of sincerity as a paradoxical notion defined by the modern self.

Bibliografia

Alphen E. van, Bal M., Introduction [w:] The Rhetoric of Sincerity, eds. E. van Alphen, M. Bal, C.E. Smith, Stanford 2009.

Berman M., „Wszystko, co stałe, rozpływa się w powietrzu”. Rzecz o doświadczeniu nowoczesności, przeł. M. Szuster, Kraków 2006.

Czarny szczyt. Proza taternicka lat 1904–1939, red. J. Kolbuszewski, Kraków 1976.

Czyż M., Twórczość literacka o tematyce górskiej Jana Alfreda Szczepańskiego „Jaszcza” (1902–1991), „Folia Turistica” 2008, t. 19.

Daszyński S., A Polish Expedition to the High Andes, „The Geographical Journal” 1934, vol. 84, no. 3.

Daszyński S., Polska wyprawa alpinistyczno-naukowa w góry Ameryki Południowej, „Wierchy” 1934, t. 12.

Davis W., Into the Silence the Great War, Mallory, and the Conquest of Everest, New York 2012.

Dorawski J.K., Pierwsza wyprawa w Andy [w:] Polskie wyprawy egzotyczne. Dzieło zespołowe, red. K. Saysse-Tobiczyk, Warszawa 1961.

Dorawski J.K., Szukanie drogi [w:] K. Narkiewicz-Jodko, W walce o szczyty Andów, Warszawa 1935.

Dorawski J.K., Walka o szczyt świata, Warszawa 1955.

Dorawski J.K., Wysoko w Andach, Warszawa 1961.

Esterhammer A., The Scandal of Sincerity: Wordsworth, Byron, Landon [w:] Romanticism, Sincerity and Authenticity, eds. T. Milnes, K. Sinanan, London 2010.

Hołata D., O pochodzeniu książki wyprawowej, „Bularz” 1991.

Horsman Y., Narrative and Confessions in J.M. Coetzee’s „Disgrace” and „The Lives of Animals” [w:] The Rhetoric of Sincerity, eds. E. van Alphen, M. Bal, C.E. Smith, Stanford 2009.

Isserman M., Weaver S.A., Upadek olbrzymów. Historia wspinaczek himalajskich od epoki imperiów do epoki skrajności, przeł. M. Młynarz, Oświęcim 2019.

Jarzębowski H., Bajdurzyć, czyli mówić prawdę, „Góry” 2013, nr 9 (232).

Karpiński A., Zdobywanie Mercedario [w:] K. Narkiewicz-Jodko, W walce o szczyty Andów, Warszawa 1935.

Kolbuszewska E., Szczyt górski jako miejsce transgresji. Wersja romantyczna, „Góry, Literatura, Kultura” 2018, t. 11.

Kolbuszewski J., Literatura i Tatry. Studia i szkice, Zakopane 2016.

Kolbuszewski J., Quo vadis, literaturo górska?, „Taternik” 1961, nr 1.

Kolbuszewski J., Tatry w literaturze polskiej, Kraków 1982.

Kowalczyk A., Góry rzeczywiste a wyobrażone w poematach opisowych doby romantyzmu. „Tatry” Stęczyńskiego, „Góra” Odyńca i „Podole” Gosławskiego [w:] Od Syberii po Amerykę. Geografia wyobrażona polskich romantyków, red. A. Kołos, T. Ewertowski, K. Szmid, Poznań 2013.

Kozicka D., Wędrowcy światów prawdziwych. Dwudziestowieczne relacje z podróży, Kraków 2003.

Kurczab J., Osiągnięcia alpinistów polskich w Alpach na tle alpinizmu światowego (1786–1975) [w:] Materiały z teorii i dydaktyki alpinizmu, red. A. Matuszyk, Kraków 1990.

Lejeune P., Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii, red. R. Lubas-Bartoszyńska, przeł. W. Grajewski, Kraków 2007.

Lester J., Spirit, Identity, and Self in Mountaineering, „Journal of Humanistic Psychology” 2004, no. 1.

Lethen H., Cień fotografa. Obrazy i ich rzeczywistość, przeł. E. Kalinowska, Kraków 2016.

Lewis N., The Climbing Body, Nature and the Experience of Modernity, „Body and Science” 2000, no. 6.

Man P. de, Autobiografia jako od-twarzanie, przeł. M.B. Fedewicz, „Pamiętnik Literacki” 1986, nr 2.

Manning N., The Rhetoric of the Rearguard? Sincerity in Innovative American Poetics, „Transatlantica” 2016, no. 1, http://journals.openedition.org/transatlantica/8133 [dostęp: 25.11.2020].

Marek A., Andy jako rejon eksploracji górskiej Polaków do 1989 r., „Słupskie Prace Geograficzne” 2013, t. 13.

Matuszyk A., Czy ideologia jest koniecznie do wspinania potrzebna? (Kilka słów o istocie i funkcjach ideologii wspinaczkowych) [w:] Materiały z teorii i dydaktyki sportów wspinaczkowych, red. A. Matuszyk, Kraków 1993.

Matuszyk A., Humanistyczne podstawy teorii sportów przestrzeni. Na przykładzie alpinizmu, Kraków 1998.

Milnes T., Sinanan K., Introduction [w:] Romanticism, Sincerity and Authenticity, eds. T. Milnes, K. Sinanan, London 2010.

Narkiewicz-Jodko K., W walce o szczyty Andów, Warszawa 1935.

Osiecki S., Granią na wierzchołek Mercedario [w:] K. Narkiewicz-Jodko, W walce o szczyty Andów, Warszawa 1935.

Osiecki S., [list do redakcji po lekturze Wyprawy do księżycowej ziemi], „Przegląd Kulturalny” 1958, nr 3.

Ostrowski W., Más alto que los Cóndores. Sobre los „techos” de los cerros Mercadario, Ramada, Alma Negra, La Mesa y Aconcaqua, Buenos Aires 1954.

Ostrowski W., Na szczytach Kordyljerów. Wspomnienia z polskiej wyprawy naukowo- -alpinistycznej w Kordyllera de los Andes, Warszawa–Lwów 1935.

Ostrowski W., Wyżej niż kondory, Warszawa 2018. Pacukiewicz M., Grań kultury. Transgresje alpinizmu, Kraków–Katowice 2012.

Pacukiewicz M., Literatura alpinistyczna jako „sobąpisanie”, „Napis” 2010, t. XVI.

Paryski W.H., Tres Cruces, „Taternik” 1956, nr 3–4.

Paryski W.H., W górach Atakamy. Wspomnienia z polskiej wyprawy w Andy, Warszawa 1957.

Rickly J.M., The (Re)production of Climbing Space: Bodies, Gestures, Texts, „Cultural Geographies” 2017, vol. 24, no. 1.

Roszkowska E., Alpinizm europejski 1919–1939. Ludzie – tendencje – osiągnięcia, Kraków 2007.

Sendyka R., Od kultury „ja” do kultury „siebie”. O zwrotnych formach w projektach tożsamościowych, Kraków 2015.

Stanisławek J., Ekfraza w tekstach użytkowych na przykładzie ofert turystycznych, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN” 2013, t. LIX.

Szczepański J.A., 1936–1956, „Taternik” 1956, nr 3–4.

Szczepański J.A., Druga polska wyprawa w Andy, „Wierchy” 1937, t. 15.

Szczepański J.A., Siedem kręgów wtajemniczenia, Warszawa 1959.

Szczepański J.A., Wyprawa do księżycowej ziemi, Warszawa 1954.

Szczepański J.A., Wyprawa do księżycowej ziemi, wyd. 2, Warszawa 1957.

Taylor J., „Why Do You Tear Me from Myself?”: Torture, Truth, and the Arts of Counter-Reformation [w:] The Rhetoric of Sincerity, eds. E. van Alphen, M. Bal, C.E. Smith, Stanford 2009.

Trilling L., Sincerity and Authenticity, Cambridge 1972.

Tumidajewicz Z., ...o polskiej literaturze alpinistycznej, „Bularz” 1991.

Witosz B., Ekfraza w tekście użytkowym – w perspektywie genologicznej i dyskursywnej, „Teksty Drugie” 2009, nr 1–2.

Wojsznis J.T., Druga Polska Wyprawa w Andy 1936/37 r. w południową część Puna de Atacama. Opis Wyprawy, „Taternik” 1956, nr 3–4.

Wojsznis J.T., Druga wyprawa w Andy [w:] Polskie wyprawy egzotyczne. Dzieło zespołowe, red. K. Saysse-Tobiczyk, Warszawa 1961.

Wojsznis J.T., Rio Cazadero i brzeg Puny, „Taternik” 1956, nr 3–4.

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2020, Numer 4 (46) 2020: Strategie szczerości, s. 87 - 113

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

„Wyprawa egzotyczna o charakterze odkrywczym” albo „wyniosła pielgrzymka”. Andyjskie szczyty, polski alpinizm i opowieści o eksploracji gór w I połowie XX wieku

Angielski:

“Exotic Mountaineering Exploration” or “Solemn Pilgrimage.” Andean Peaks, Polish Mountaineering and Stories of Mountain Exploration in the First Half of the 20th Century

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-8668-3911

Przemysław Kaliszuk
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin
https://orcid.org/0000-0001-8668-3911 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Plac Marii Skłodowskiej-Curie 5, Lublin

Publikacja: 19.09.2023

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Przemysław Kaliszuk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski