FAQ

Słuchanie kerygmatu: Martin Heidegger i Nowa Hermeneutyka. Dwa wstępne rozpoznania

Data publikacji: 2021

Wielogłos, 2021, Numer 2 (48) 2021: Teksty konwersyjne, s. 87 - 113

https://doi.org/10.4467/2084395XWI.21.014.14342

Autorzy

Jakub Koryl
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-7233-7740 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Słuchanie kerygmatu: Martin Heidegger i Nowa Hermeneutyka. Dwa wstępne rozpoznania

Abstrakt

Hearing the Kerygma: Martin Heidegger and the New Hermeneutics. Two Preliminary Findings

This paper aims to set a foreground that will further reveal the theological and hermeneutical standpoint of Ernst Fuchs and Gerhard Ebeling. The author argues that some of their basic ideas and concepts, such as human being (Dasein), questionableness (Fraglichkeit), thrownness (Geworfenheit) or language-event (Sprachereignis), owed their origin to Martin Heidegger, but none of them could be considered a mere faded copy of their Heideggerian counterparts. New Hermeneutics were engaged in a theological verification and transposition (rather than accommodation) of Heidegger pursuing his aim of overcoming metaphysics. As a theory of language of faith and verified fundamental ontology, Lutheran hermeneutics deliberately avoided the question of “What does the biblical text actually mean?” or even “What does the text mean to me?” Instead, it took great pains to persist in asking “Why should the biblical text mean anything?” To grasp the supreme importance of this question, the author makes two preliminary observations: on the boredom with language and on radical questionableness or passivity of Dasein. In the section of the article concerning the boredom with language, the author discusses the reasons that prevent man from encountering the Word of God which does not stand for something thus transcending itself, but rather exercises its questioning and transformative power. For it is the Word of God which reveals itself as a biblical skandalon or the obstacle and threshold for Dasein. Instead of reassuring man in his self-understanding, such Word constantly calls human independence and agency into question. For that reason, replacing one language with another is no longer the major challenge. Instead, it is a kerygmatic interpretation of language aimed at restoring man’s intimacy with language as his genuine place of being. It is only a short step from here to disclosing the radical questionableness, that is a state of man becoming a question to himself. As an experience that calls the autonomy of human self into question, radical questionableness involves a divine question to which manmade reality never provides an answer that could be considered definitive, although all the provided answers remain binding. Consequently, such experience reveals a historical and passive path of human being before the divine Word, a path which violates metaphysical constitution of subjectivity and therefore transforms the purpose of proclamation and the meaning of kerygma. As a call and challenge to man, or an answer given by the wholly other God to the question concerning man, kerygma makes Dasein finally capable of entering a relationship with the Word which does not violate divine sovereignty. For it is kerygma that brings the ecstatic nature of man to the fore. Kerygma establishes a speaking-hearing interplay of God and man and makes hearing the basic form of man’s being before God. Such relationship consists therefore in nothing but a responsible acceptance of a gift, that is hearing the divine Word.

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Achtemeier P.J., An Introduction to the New Hermeneutic, Philadelphia: Westminster Press 1969.
Arendt H., Der Liebesbegriff bei Augustin. Versuch einer philosophischen Interpretation, Berlin: Julius Springer 1929.
Barth K., Der Römerbrief, zweite Fassung 1922, Zürich: Theologischer Verlag 2015.
Beutel A., Gerhard Ebeling. Eine Biographie, Tübingen: Mohr Siebeck 2012.
Brantschen J.B., Ernst Fuchs. Skizze zu einem Porträt, „Freiburger Zeitschrift für Philosophie und Theologie” 1975, Bd. 22, Hf. 3.
Bultmann R., Die liberale Theologie und die jüngste theologische Bewegung [w:] idem, Glauben und Verstehen. Gesammelte Aufsätze, Bd. 1, Tübingen: Mohr Siebeck 1933.
Chmiel J., Pojęcie i rola kerygmatu w pierwotnym Kościele, „Ruch Biblijny i Liturgiczny” 1980, t. 33, nr 2.
Descartes R., List do Mersenne’a z 20 listopada 1629, przeł. B. Głowacka [w:] G. de Cordemoy, Rozprawa fizykalna o mowie, przeł. B. Głowacka, J. Kopania, wstęp i przypisy J. Kopania, Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne 1993.
Ebeling G., Das Wesen des christlichen Glaubens, München: Siebenstern Taschenbuch Verlag 1965.
Ebeling G., Die Welt als Geschichte [w:] idem, Wort und Glaube, Tübingen: Mohr Siebeck 1967.
Ebeling G., Einführung in theologische Sprachlehre, Tübingen: Mohr Siebeck 1971.
Ebeling G., Elementare Besinnung auf verantwortliches Reden von Gott [w:] idem, Wort und Glaube, Tübingen: Mohr Siebeck 1967.
Ebeling G., Theologie und Verkündigung. Ein Gespräch mit Rudolf Bultmann, Tübingen: Mohr Siebeck 1962.
Ebeling G., Theologische Erwägungen über das Gewissen [w:] idem, Wort und Glaube, Tübingen: Mohr Siebeck 1967.
Ebeling G., Verantworten des Glaubens in Begegnung mit dem Denken M. Heideggers. Thesen zum Verhältnis von Philosophie und Theologie [w:] idem, Wort und Glaube, Bd. 2: Beiträge zur Fundamentaltheologie und zur Lehre von Gott, Tübingen: Mohr Siebeck 1969.
Ebeling G., Wort Gottes und Hermeneutik [w:] idem, Wort und Glaube, Tübingen: Mohr Siebeck 1967.
Fuchs E., Das Neue Testament und das hermeneutische Problem [w:] idem, Glaube und Erfahrung. Zum christologischen Problem im Neuen Testament, Tübingen: Mohr Siebeck 1965.
Fuchs E., Das Wesen des Sprachgeschehens und die Christologie. Warum hat die Predigt des Glaubens einen Text? [w:] idem, Glaube und Erfahrung. Zum christologischen Problem im Neuen Testament, Tübingen: Mohr Siebeck 1965.
Fuchs E., Hermeneutik? [w:] idem, Glaube und Erfahrung. Zum christologischen Problem im Neuen Testament, Tübingen: Mohr Siebeck 1965.
Fuchs E., Hermeneutik, Tübingen: Mohr Siebeck 1970.
Fuchs E., Was wird in der Exegese des Neuen Testaments interpretiert? [w:] idem, Zur Frage nach dem historischen Jesus, Tübingen: Mohr Siebeck 1965.
Grondin J., Gadamer and Bultmann [w:] Philosophical Hermeneutics and Biblical Exegesis, eds. P. Pokorný, J. Roskovec, Tübingen: Mohr Siebeck 2002.
Hegel G.W.F., Fenomenologia ducha, przeł. S.F. Nowicki, Warszawa: Aletheia 2010.
Hegel G.W.F., Nauka logiki, przekł. i przypisy A. Landman, przedmowa, kolacjonowanie przekładu i redakcja naukowa M. Pańków, t. 1, Warszawa: PWN 2011.
Heidegger M., Besinnung, Frankfurt am Main: Klostermann 1997 (Gesamtaus-gabe, 66).
Heidegger M., Bycie i czas, przekł., przedmowa i przypisy B. Baran, Warszawa: PWN 1994.
Heidegger M., Der Feldweg [w:] idem, Aus der Erfahrung des Denkens (1910–1976), Frankfurt am Main: Klostermann 1983 (Gesamtausgabe, 13).
Heidegger M., Fenomenologia życia religijnego, przeł. G. Sowinski, Kraków: Znak 2002.
Heidegger M., Grundprobleme der Phänomenologie (1919/20), Frankfurt am Main: Klostermann 1993 (Gesamtausgabe, 58).
Heidegger M., Phänomenologische Interpretationen zu Aristoteles. Einführung in die phänomenologische Forschung, Frankfurt am Main: Klostermann 1994 (Gesamtausgabe, 61).
Heidegger M., Prolegomena zur Geschichte des Zeitbegriffs, Frankfurt am Main: Klostermann 1979 (Gesamtausgabe, 20).
Heidegger M., Seminarium na temat „Dysputy o człowieku” Lutra, przeł. J. Koryl, A. Serafin, „Kronos” 2020, nr 3.
Heidegger M., Wprowadzenie do metafizyki, przeł. R. Marszałek, Warszawa: KR 2000.
Heidegger M., Zürcher Seminar. Aussprache am 6. November 1951 [w:] idem, Seminare, Frankfurt am Main: Klostermann 1986 (Gesamtausgabe, 15).
Husserl E., Briefwechsel, Bd. 5: Die Neukantianer [w:] idem, Verbindung mit E. Schuhmann herausgegeben von K. Schuhmann, Dordrecht: Kluwer Academic Publishers 1994.
Husserl E., Kryzys nauk europejskich i fenomenologia transcendentalna, przeł. S. Walczewska, Toruń: Rolewski 1999.
Jeanrond W.G., Hermeneutyka teologiczna. Rozwój i znaczenie, przeł. M. Borowska, Kraków: WAM 1999.
Koryl J., Podstawowe pytanie o człowieka. Luter, Heidegger i porzucenie animal rationale [w:] Kolana zginaj tylko przed Panem. Wkład protestantyzmu w kulturę Zachodu, red. Z. Pasek, Kraków: Libron 2017.
Luter M., Dysputa heidelberska roku 1518, przekł. z języka łacińskiego i komentarz J. Koryl, „Kronos” 2020, nr 3.
Luter M., Sendbrief von Dolmetschen [w:] D. Martin Luthers Werke. Kritische Gesamtausgabe, Bd. 30–2, Weimar: H. Böhlau Nachfolger 1909.
Miziołek W., Egzystencjonalne rozumienie kerygmatu chrześcijańskiego u R. Bultmanna a dogmat, „Collectanea Theologica” 1954, R. 25, nr 1–2.
Nietzsche F., Poza dobrem i złem. Preludium do filozofii przyszłości, zestawienie, przekł. i wstęp G. Sowinski, Kraków: WUJ 2012.
Pilnei O., Wie entsteht christlicher Glaube? Untersuchungen zur Glaubenskonstitution in der hermeneutischen Theologie bei Rudolf Bultmann, Ernst Fuchs und Gerhard Ebeling, Tübingen: Mohr Siebeck 2007.
Robinson J.M., Hermeneutic since Barth [w:] The New Hermeneutic, eds. J.M. Robinson J.B. Cobb, New York: Harper and Row 1964 (New Frontiers in Theology, 2).
Soulen R.N., Ernst Fuchs. New Testament Theologian, „Journal of the American Academy of Religion” 1971, vol. 39, no. 4.
Wiehl R., Ontologiczny problem Heideggera a możliwość ontologii, przeł. A. Przyłębski [w:] idem, Fenomenologia, dialektyka, hermeneutyka, wybór i wstęp B. Andrzejewski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM 1996.

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2021, Numer 2 (48) 2021: Teksty konwersyjne, s. 87 - 113

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Słuchanie kerygmatu: Martin Heidegger i Nowa Hermeneutyka. Dwa wstępne rozpoznania

Angielski:

Hearing the Kerygma: Martin Heidegger and the New Hermeneutics. Two Preliminary Findings

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-7233-7740

Jakub Koryl
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków
https://orcid.org/0000-0002-7233-7740 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska, ul. Gołębia 24, 31-007 Kraków

Publikacja: 2021

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Jakub Koryl (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski