Ożywianie pamięci: trauma, przemoc seksualna i intersekcjonalność w Pałacu Wiesława Myśliwskiego
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEOżywianie pamięci: trauma, przemoc seksualna i intersekcjonalność w Pałacu Wiesława Myśliwskiego
Data publikacji: 2023
Wielogłos, 2023, Numer 2 (56) 2023 Chłopskość: rewizje, s. 59 - 82
https://doi.org/10.4467/2084395XWI.23.011.18189Autorzy
Ożywianie pamięci: trauma, przemoc seksualna i intersekcjonalność w Pałacu Wiesława Myśliwskiego
Tekst stanowi krytyczne omówienie powieści Pałac Wiesława Myśliwskiego. Autor najpierw przedstawia istniejące interpretacje tej powieści, a następnie pokazuje, iż brakuje w nich opisu tego, co jest jednym z fundamentalnych elementów fabuły: opisu przemocy seksualnej „jaśniepanów” na kobietach zarówno z klasy szlacheckiej, jak i chłopskiej. Na podstawie tego materiału autor twierdzi, iż Pałac jest przenikliwą analizą związków między klasowością a płcią kulturową, i w tym sensie pokazuje, iż proza Myśliwskiego jest intersekcjonalna. W ostatniej części artykułu autor omawia najnowsze badania psychologiczne oraz neurologiczne traumy i pokazuje, że tłumaczą one nie tylko treści zawarte w Pałacu, ale i formę tej powieści.
Reviving the Memory: Trauma, Sexual Violence and Intersectionality in Wiesław Myśliwski’s The Palace
This article is a critical analysis of the novel The Palace by Wieslaw Myśliwski. The author first presents the existing interpretations of this work, and then shows that they lack a description of what is one of the most fundamental elements of the plot: the description of sexual violence by the noblemen against women of both the gentry and peasant social classes. Based on this material, the author argues that The Palace is a compelling analysis of the relationship between class and gender, and in this sense shows Myśliwski’s prose as intersectional. In the very last part of the essay, the author discusses the latest psychological and neurological studies of trauma and shows that they explain not only the content of The Palace but also the unusual form of this novel.
Beauvois D., Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, przeł. K. Rutkowski, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2005.
Bereza H., Związki naturalne. Szkice literackie, wyd. 2, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1978.
Biłos P., Powieściowe światy Wiesława Myśliwskiego, Kraków: Znak 2017.
Buck-Morss S., Hegel, Haiti i historia uniwersalna, przeł. K. Bojarska, Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej 2014.
Czapliński P., Resztki nowoczesności, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2016. Czeczot K., Ofelizm. Romantyczne zawłaszczenia, feministyczne interpretacje, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN 2016.
Dziekanowski C., Życie jaśnie pana, Warszawa: Semper 1994.
Garapich M., Dzieci Kazimierza, Wołowiec: Czarne 2019.
Greenberg L.S., Terapia skoncentrowana na emocjach, przeł. A. Sawicka-Chrapkowicz, Gdańsk: Harmonia Universalis 2015.
Gross J.T., „War as Revolution” [w:] The Establishment of Communist Regimes in Eastern Europe, 1944–1949, eds. N.M. Naimark, L. Gibianskii, Boulder: Westview Press 1997.
Herman J., Trauma. Od przemocy domowej do terroru politycznego, przeł. M. Reimann, Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca 2020.
Jamka R., Panów piłą. Trzy legendy o Jakubie Szeli, Warszawa: Marginesy 2023.
Janion M., Dwie wizje ludowości romantycznej, „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia Adama Mickiewicza”1975, z. 10.
Janion M., Odnawianie znaczeń, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1980.
Kaniewska B., Opowiedziane. O prozie Wiesława Myśliwskiego, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 2013.
Klekot E., Kłopoty ze sztuką ludową. Gust, ideologie, nowoczesność. Idee i etnografia, Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2021.
Kolk B. van der, Strach ucieleśniony. Mózg, umysł i ciało w terapii traumy, przeł. M. Załoga, Warszawa: Czarna Owca 2019.
Leder A., Relacja folwarczna, „Krytyka Polityczna” 2017, nr 45.
Myśliwski W., Pałac, wyd. 7, Kraków: Znak 2021.
Nowak T., Przebudzenia; W puchu alleluja, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1989.
Piętak S., Pisma. Utwory prozatorskie, red. M. Dąbrowski, t. 3, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1988.
Pindór E., Proza Wiesława Myśliwskiego, Katowice: Uniwersytet Śląski 1989. Pobłocki K., Chamstwo, wyd. 1, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2021.
Rauszer M., Siła podporządkowanych, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 2021.
Rusek-Cabaj M., Uwięziony w pałacu wyobraźni, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach” 2014, nr 3216.
Schultze B., „Z chłopa król”. Cztery wieki tradycji tematu literackiego w Polsce, przeł. J. Dąbrowski, M. Podraza-Kwiatkowska, Kraków: TAiWPN Universitas 2006.
Sulima R., Literatura a dialog kultur, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1982.
W. Myśliwski w rozmowie z K. Masłoniem [w:] K. Masłoń, Miłość nie jest nam dana, Warszawa: Prószyński i S-ka 2005.
Wasiewicz J., Pamięć – chłopi – bunt. Transdyscyplinarne badania nad chłopskim dziedzictwem: historia pamięci pierwszego powstania ludowego na ziemiach polskich, Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa 2021.
Wawer K., Drugi plan. Twórczość Wiesława Myśliwskiego w perspektywie postkolonialnej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2018.
Wylęgała A., Był dwór, nie ma dworu. Reforma rolna w Polsce, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne 2021.
Zawada A., Gra w ludowe. Nurt chłopski w prozie współczesnej a kultura ludowa, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1983.
Informacje: Wielogłos, 2023, Numer 2 (56) 2023 Chłopskość: rewizje, s. 59 - 82
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Ożywianie pamięci: trauma, przemoc seksualna i intersekcjonalność w Pałacu Wiesława Myśliwskiego
Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wieniawskiego 1, 61-712 Poznań
Publikacja: 2023
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 609
Liczba pobrań: 385