Kategoria mimesis i poza nią. Góry fantastyczne i ich funkcja w „mapowaniu świata” we współczesnej literaturze dla młodego odbiorcy
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEKategoria mimesis i poza nią. Góry fantastyczne i ich funkcja w „mapowaniu świata” we współczesnej literaturze dla młodego odbiorcy
Data publikacji: 20.08.2016
Wielogłos, 2016, Numer 1 (27) 2016: Literatura dziecięca - od nowa, s. 41 - 64
https://doi.org/10.4467/2084395XWI.16.003.5357Autorzy
Kategoria mimesis i poza nią. Góry fantastyczne i ich funkcja w „mapowaniu świata” we współczesnej literaturze dla młodego odbiorcy
Mimesis and beyond. Fantasy mountains and their function in “world mapping” in contemporary children’s literature
In fantasy literature for children and youth, there function descriptions of space that may be categorized as part of the concept of “fantasy geography” (cf.: U. Eco). These regions are images of Arcadias, utopias, illusions, or simply “lands of fantasy” that exist without geographical or metaphysical limits (see: M. Ende – Fantastica). Imaginary worlds – which in a sense are representations of the real world – create poetics of place and space that is marked historically, socio-culturally, morally, and ethically.
In such works, mountains are a significant aspect of literary backgrounds for protagonists’ journeys. They lack such elements as: aesthetic and contemplative experiences, hierophany, or psychological effects that are associated with the element of aesthetic surprise – in other words, they lack spiritual emotions that come directly from observing and experiencing the world. Instead, they invoke emotions connected with fascination by otherness, childlike curiosity of the world, dream of adventure, activity, and humour. The beauty of mountains is in this case overshadowed by their dangerous nature, the will to overcome obstacles, and the resolve to accept the challenge.
Bachelard G., Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, wybór H. Chudak, przeł. H. Chudak, A. Tatarkiewicz; przedmowa J. Błoński, Warszawa 1975.
Baker Deirdre F., What We Found on Our Journey through Fantasy Land, „Children’s Literature and Education” 2006.
Bühler-Niederberger D., The Radicalization of the Self – from „Totzkopf” to „Julia Nobody”. Individualization and Aestheticalisation, the Change of the Self Ideal in the Children’s Literature [w:] Metodyka a nauka o literaturze i nauka o języku, red. D. Michułka, K. Bakuła, Wrocław 2004.
Cieślikowski J., Literatura i podkultura dziecięca, Wrocław 1975.
Eco U., The Book of Legendary Lands, transl. A. McEwen, Rizzoli Exlibris, New York 2013.
Ekman S., Writing Worlds, Reading Landscapes: An Exploration of Setting in Fantasy, Lund 2010 (PhD thesis).
Foucault M., Inne przestrzenie, „Teksty Drugie” 2005, nr 6. Zob. http://katalog.czasopism.pl/index.php/Teksty_Drugie_6_%2896%29_2005 [dostęp: 30.03. 2015].
Freud Z., O psychoanalizie pięć odczytów, przeł. L. Jekels, Lwów 1911.
Góry – literatura – kultura, red. J. Kolbuszewski, t. 1–3, Wrocław 1996.
Hunt P., Landscape and Journeys, Metaphors and Maps: The Distinctive Feature of English Fantasy, „Children’s Literature Association Quarterly” 1987, nr 12/1.
Kolbuszewski J., Przestrzenie i krajobrazy, Wrocław 1994.
Kolbuszewski J., Dziecko w górach, „Wierchy” 1980, R. 49.
Kolbuszewski J., Góry takie kamienne. Szkice o górach i ludziach, Warszawa 1972.
Kolbuszewski J., Obraz Tatr w literaturze polskiej XIX wieku 1805–1889. Funkcja artystyczna motywu przyrody,Wrocław 1971.
Krzyżanowski J., Polska bajka ludowa w układzie systematycznym, t. 1, Wrocław 1962.
Leszczyński G., Młodopolska lekcja fantazji. O przełomie antypozytywistycznym w literaturze fantastycznej dla dzieci i młodzieży, Warszawa 1990.
Lotman J., Semiotyka kultury, Warszawa 1977, antologia tekstów, wybór i oprac.
E. Janus, M.R. Mayenowa, Warszawa 1975 (zawiera m.in. tekst O semiotycznym mechanizmie kultury napisany z Borisem Uspienskim).
Milton J., Raj utracony, przeł. M. Słomczyński, Warszawa 2003.
Mitosek Z., Mimesis. Zjawisko i problem, Warszawa 1997.
Preisner W., Dante i jego dzieła w Polsce, Warszawa 1957.
Propp W., Historyczne korzenie bajki magicznej, przeł. J. Chmielewski, Warszawa 2003.
Rogoż M., Cudowna kreacja przestrzeni w powieści Selmy Lagerlöf o Nilsie Holgerssonie, Annales Academiae Pedagogicae Cracoviensis, 2008, Folia 61, Studia ad Bibliothecarum Scientiam Partinentia VI.
Ross Val, The Road to There: Mapmakers and their Stories, Toronto 2003.
Rousseau J.J., Emil, czyli o wychowaniu, przeł. W. Husarski, Wrocław 1955.
RybickaE., Od poetyki przestrzeni do polityki miejsca. Zwrot topograficznyw badaniach literackich,„Teksty Drugie” 2008, nr 1–2.
Sławiński J., Przestrzeń w literaturze [w:] Przestrzeń i literatura, red. M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska, Wrocław 1978.
Sundmark B., “Dragons Be Here”: Teaching Children’s Literature and Creative Writing with the Help of Maps [w:] Thinking through Children’s Literature in the Classroom, red. A. Reyes-Torres, L.S. Villacanas-de-Castro, B. Soler-Pardo, Cambridge 2014.
Sundmark B., “A Serious Game”: Mapping Moominland, “The Lion and the Unicorn” 2014, nr 38.
Szymkowska-Ruszała J., Przygoda i wartość [w:] Wartości literatury dla dzieci i młodzieży. Wybrane problemy,red. J. Papuzińska, B. Żurakowski, Warszawa 1985.
Taylor Ch., Etyka autentyczności, przeł. A. Pawelec, Warszawa 1996.
Tolkien J.R.R., Hobbit. Z objaśnieniami, ilustr. Autora, przeł. A. Polkowski, wstęp i objaśnienia Douglas A. Anderson, przekł. wstępu i objaśnień A. Sylwanowicz, Wrocław 2012.
Tuan Yi-Fu, Space and Place. The Perspective of Experience, Minneapolis 1955.
Watkins T., Space, History and Culture: The Setting of Children’s Literature
[w:] Understanding Children’s Literature: Key Essays from the Second Edition of the International Companion Encyclopedia of Children’s Literature,ed. P. Hunt, New York 2005.
Wodniak E., Pierwotna mądrość baśni,http://asocjacje.pl/2014/06/03/pierwotna-madrosc-basni-ursula-k-le-guin-czarnoksieznik-z-archipelagu/ [dostęp: 15.11.2015].
Informacje: Wielogłos, 2016, Numer 1 (27) 2016: Literatura dziecięca - od nowa, s. 41 - 64
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Kategoria mimesis i poza nią. Góry fantastyczne i ich funkcja w „mapowaniu świata” we współczesnej literaturze dla młodego odbiorcy
Mimesis and beyond. Fantasy mountains and their function in “world mapping” in contemporary children’s literature
Uniwersytet Wrocławski, Polska, plac Uniwersytecki 1, 50-137 Wrocław
Publikacja: 20.08.2016
Status artykułu: Otwarte
Licencja: Żadna
Udział procentowy autorów:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 1832
Liczba pobrań: 990