Autopsychografia Eleméra Táboryego. Od literackiej interpretacji snów po psychomedyczną diagnozę nowoczesności

Agnieszka Sobolewska

Tytuły

Abstrakt

Autopsychography by Elemér Tábory. From Literary Interpretation of Dreams to Psychomedical Diagnosis of Modernity

This article aims to analyze the first modernist novel by the Hungarian writer Mihály Babits entitled Caliph the Stork (The Nightmare). The author points to the multidirectional character of psychomedical knowledge dissemination in the Hungarian modernist literature at the beginning of the 20th century. A close reading of Babits’ first novel in the light of psychoanalytic theories (especially Sigmund Freud’s and Otto Gross’s) and psychiatric theories of the split personality (developed primarily in France, then in the United States and Great Britain) allows the author to shed new light on Hungarian modernist literature and its relationship with the modern psychomedical discourses. In the article, Babits’ novel is interpreted as a space for creative appropriation and reinterpretation of the nineteenth and early-twentieth-century discourses on the human psyche.

* Artykuł powstał w ramach grantu przyznanego mi przez MNiSW, nr DI2017 004647 na lata 2018–2022, a także stypendium badawczego Józef Tischner Award and Junior Fellowship w Instytucie Nauk o Człowieku (Institut für die Wissenschaften vom Menschen) w Wiedniu (2022/2023).

This article aims to analyze the first modernist novel by the Hungarian writer Mihály Babits entitled Caliph the Stork (The Nightmare). The author points to the multidirectional character of psychomedical knowledge dissemination in the Hungarian modernist literature at the beginning of the 20th century. A close reading of Babits’ first novel in the light of psychoanalytic theories (especially Sigmund Freud’s and Otto Gross’s) and psychiatric theories of the split personality (developed primarily in France, then in the United States and Great Britain) allows the author to shed new light on Hungarian modernist literature and its relationship with the modern psychomedical discourses. In the article, Babits’ novel is interpreted as a space for creative appropriation and reinterpretation of the nineteenth and early-twentieth-century discourses on the human psyche.

* Artykuł powstał w ramach grantu przyznanego mi przez MNiSW, nr DI2017 004647 na lata 2018–2022, a także stypendium badawczego Józef Tischner Award and Junior Fellowship w Instytucie Nauk o Człowieku (Institut für die Wissenschaften vom Menschen) w Wiedniu (2022/2023).

Słowa kluczowe

psychoanaliza, literacki modernizm, podwojenie osobowości, dyskurs psychomedyczny, Mihály Babits; psychoanalysis, literary modernism, split personality, psychomedical discourses, Mihály Babits

psychoanalysis, literary modernism, split personality, psychomedical discourses, Mihály Babits

Bibliografia

Babits M., Kalif bocian, przeł. S. Woronowicz, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1983.

Babits M., A gólyakalifa, Budapest: Helikon Kiadó 2018.

Balázs E., Az intellektualitás vezérei. Viták az irodalmi autonómiáról a Nyugatban és a Nyugatról, 1908–1914, Budapest: Napvilág Kiadó 2009.

Bókay A., József Attila poétikai fejlődése, Budapest: Gondolat Kiádo 2004. Chmurski M., Błądzenie Gézy Csátha: między autobiografizmem, fikcją a autoanalizą, „Autobiografia” 2019, t. 13, nr 2.

Chmurski M., Modernizm(y) Europy Środkowej. Rekonesans, „Przegląd Filozoficzno-Literacki” 2013, t. 36, nr 1–2.

Cygielska E., „Nyugat”, „Literatura na Świecie” 2002, nr 7–9.

Cygielska E., U progu zeszłego stulecia [w:] Halandża. Opowiadania modernistów węgierskich, przeł. E. Cygielska, A. Górecka, J. Wolin, Warszawa: PIW 2022.

Derby A., The English and Classical Substance of Babit’s Novels, London 2005 (nieopublikowana rozprawa doktorska).

Ferenczi S., A forditó elószava [w:] S. Freud, Az álomról, Budapest: Hermin Könyvkiadó 2011.

Ferenczi S., My Friendship with Miksa Schachter, „British Journal of Psychotherapy” 1933, no. 9.

Ferenczi S., Spiritizmus, „Gyógyászat” 1899, vol. 39, no. 30.

Freud S., Metapsychologiczne uzupełnienie teorii marzeń sennych [w:] idem, Psychologia nieświadomości, przeł. R. Reszke, Warszawa: Wydawnictwo KR 2009.

Freud S., Niesamowite [w:] idem, Pisma psychologiczne, przeł. R. Reszke, Warszawa: Wydawnictwo KR 2021.

Gál I., Mihály Babits. Tanulmányok, szövegközlések, széljegyzetek, Budapest: Argumentum 2003.

Hauff W., Märchen-Almanach auf das Jahr 1826, Stuttgart: J.B. Metzlerche Verlags-buchhandlung 1991.

Imago psychoanalizy. Antologia, wyb., wstęp i red. A. Sobolewska, przeł. M. Chojnacki, T. Zatorski, Gdańsk: słowo/obraz terytoria 2021.

Janet P., La personnalité pendant le somnambulisme provoqué, „Revue Philosophique de la France et de l’Étranger” 1880, vol. 22.

Kardos P., Babits Mihály, Budapest: Gondolat Kiádo 1972.

KoRbel S., Jews, Mobility, and Sex. Popular Entertainment between Budapest, Vienna, and New York around 1900, „Austrian History Yearbook” 2020, no. 51.

Kristeva J., Życie i śmierć mowy [w:] eadem, Czarne słońce. Depresja i melancholia, przeł. M. P. Markowski, R. Ryziński, Kraków: Universitas 2007.

Lejeune Ph., Autobiografia i homoseksualność we Francji w XIX wieku, przeł. A. Więckiewicz, „Autobiografia. Literatura. Kultura. Media” 2019, t. 13, nr 2.

Lukacs J., Budapeszt 1900. Portret miasta i jego kultury, przeł. T. Bieroń, Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury 2016.

Magyar irodalom története 1905-től 1919-ig, ed. M. Szabolcsi, Budapest: Akadémiai 1965.

Mészáros J., Ferenczi and Beyond. Exile of the Budapest School and Solidarity in the Psychoanalytic Movement during the Nazi Years, London: Karnac 2014.

Molnár M., A Concise History of Hungary, Cambridge: Cambridge UP.

Moreau-Ricaud M., Healing Boredom. Ferenczi and His Circle of Literary Friends [w:] Ferenczi and His World. Rekindling the Spirit of the Budapest School, eds. J. Szekacs-Weisz, T. Keve, London: Karnac 2012.

Prince M., The Dissociation of A Personality. A Biographical Study in Abnormal Psychology, New York: Longmans, Green, and Co. 1906.

Rába G., Az ünneptől a hétköznapi ünnepek felé. Babits és a százéves Nyugat költői, Budapest: Argumentum Kiadó 2008.

Rakoczy M., Władza liter. Polskie procesy modernizacyjne a awangarda, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2022.

Rank O., The Double. A Psychoanalytic Study, transl. H. Tucker Jr., Chapel Hill: The University of North Carolina Press 1971.

Rosenzweig S., Sally Beauchamp’s Career. A Psychoarchaeological Key to Morton Prince’s Classic Case of Multiple Personality, „Genetic, Social, and General Psychology Monographs” 1969, vol. 113, no. 1.

Rudnytsky P.L. Mutual Analysis. Ferenczi, Severn, and the Origins of Trauma Theory, London: Routledge 2022.

Sobolewska A., Isidor Sadger’s Images as the Other Psychoanalysis between Life Writing and Literary Experimentalism, „Biography: An Interdisciplinary Quarterly”, vol. 44, no. 3.

Sobolewska A., Przeciw Prawu Ojca. Próba ucieczki z psychoanalitycznej wieży Babel, „Czas Kultury” 2021, nr 4.

Więckiewicz A., Rewolucjoniści i pariasi. Historia narodzin i zmierzchu węgierskiej szkoły psychoanalitycznej [w:] Ksenologie, red. K. Olkusz, K.M. Maj, Kraków: Ośrodek Badawczy Facta Ficta 2018.

Informacje

Informacje: Wielogłos, 2022, Numer 4 (54) 2022: Psychoanaliza i literatura. Metamorfozy dogmatu, s. 17 - 35

DOI: https://doi.org/10.4467/2084395XWI.22.025.17578

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Autopsychografia Eleméra Táboryego. Od literackiej interpretacji snów po psychomedyczną diagnozę nowoczesności

Angielski:

Autopsychography by Elemér Tábory. From Literary Interpretation of Dreams to Psychomedical Diagnosis of Modernity

Autorzy

Agnieszka Sobolewska

https://orcid.org/0000-0002-2119-7215

Sorbonne Université

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 2023

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY

Udział procentowy autorów:

Agnieszka Sobolewska (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 432

Liczba pobrań: 324

<p> Autopsychografia Eleméra Táboryego. Od literackiej interpretacji snów po psychomedyczną diagnozę nowoczesności</p>

Pobierz pełny tekst

Tytuły

Abstrakt

Słowa kluczowe

Bibliografia

Informacje

Autorzy