The Myth of the “Fifth Column” in the Discourse on the Political Organisation of Bulgarian Turks
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEWybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 21.11.2024
Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne, 2024, Tom XXXIII, s. 287 - 306
https://doi.org/10.4467/2543733XSSB.24.016.20040Autorzy
The first years of democratic transition in Bulgaria were marked by profound social processes. One of the aims of the political elites of the time was to repair the state’s ethnic policies. However, the 1990s in the country also saw an explosion of nationalist and xenophobic sentiments. Nationalist communities sought not only what united the nation, but also appeared as a threat to its integrity. Therefore, the formation of a new identity also meant pointing to what constitutes a kind of antithesis of Bulgarian identity. The Turkish minority was entangled in this narrative of foreign influence, imposing the label of the so-called “fifth column” on this group. The myth of the “fifth column” itself was present in the Bulgarian public debate much earlier, but after 1989 it acquired a new dimension. Nowadays, it is mainly used to criticise the activities of the political organisations of the Turkish minority and their links with the Republic of Turkey. The aim of this article is to show the etiology of this issue and to identify the interest groups that are actively constructing a similar discourse in contemporary Bulgaria.
Acaroğlu T., Bulgaristan’da 120 yıllık Türk gazeteciliği (1965–1985), Istanbul 1990.
Baeva I., Kalinova E., Bulgarian Turks during the Transition Period, in: Bulgaria and Europe: Shifting Identities, S. Katsikos (ed.), London 2010.
Bakalova M., The Bulgarian Turkish Names Conflict and Democratic Transition, “Innovation: The European Journal of Social Science Research” 2006, vol. 19, no. 3–4.
Bankowicz M., Transformacja konstytucyjnych systemów władzy państwowej w Europie Środkowej, Kraków 2010.
Bienek K., Ruch Praw i Wolności – partia bułgarskich Turków, “Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia Politologica” 2013, vol. XI.
Brubaker R., Ethnicity without Groups, Harvard University Press 2004.
Brubaker R., Nacjonalizm inaczej. Struktura narodowa i kwestie narodowe w nowej Europie, Warszawa 1998.
Burakowski A., Gubrynowicz A., Ukielski P., 1989 – Jesień Narodów, Warszawa 2009.
Burakowski A., Postkomunizm w Bułgarii, “Słupskie Studia Historyczne” 2011, vol. 17. Cambridge Dictionary, https://dictionary.cambridge.org/dictionary/ (date accessed: 01.09.2024).
Čolović I., Bałkany – terror kultury, Wołowiec 2007.
Czekalski T., Bułgaria – historia państw świata w XX i XXI wieku, Warszawa 2010.
Deutsche Welle Bulgaria, https://www.dw.com/bg.
Eberhardt P., Problematyka narodowościowa Bułgarii w XX wieku, “Sprawy Narodowościowe” 2005, vol. 27.
Elchinova M., Border and categorization of the 1989 Bulgarian re-settlers to Turkey, in: Migration, Memory, Heritage: Sociocultural Approaches to the Bulgarian-Turkish Border, M. Elchinova (ed.), Sofia 2012.
Fijołek-Kwaśniewska K., Interview with Kasim Dal, private archive.
Horowitz D., Ethnic groups in conflict, Berkley 2000.
Ishiyama J.T., Breuning M., Ethnopolitics in the New Europe, Boulder 1998.
Jackowicz J., Bułgaria od rządów komunistycznych do demokracji parlamentarnej 1988–1991, Warszawa 1992.
Johnson C., Democratic Transition in the Balkans: Romania’s Hungarian and Bulgaria’s Turkish Minority (1989–99), “Nationalism and Ethnic Politics” 2002, vol. 8, no. 1.
Kamusella T., Ethnic Cleansing During the Cold War. The forgotten 1989 Expulsion of Turks from Communist Bulgaria, New York, 2019.
Kayapinar L., Balkanlar’a Yapılan Türk Göçlerinde Coğrafya ve Kimliğin İzleri, Izmir 2020.
Kemaloğlu A.I., Bulgaristandan Türk Göcü 1985–1989, Ankara 2012.
Klejn Z., Bułgaria. Szkice z dziejów najnowszych, Pułtusk 2005.
Kolarova R., Tacit Agreements in the Bulgarian Transition to Democracy: Minority Rights and Constitutionalism, “The University of Chicago Law School Roundtable” 1993, vol. 1, no. 12.
Konstytucja Republiki Bułgarii, Warszawa 2012, series Konstytucje Świata – Biblioteka Sejmowa.
Koseski A., W bałkańskim kręgu, Pułtusk–Warszawa 2013.
Kowalski T., Les Turcs et la langue turque de la Bulgarie du nord-est, Kraków 1933, series Prace Komisji Orientalistycznej PAU .
Louis J.H., Xenophobie et concepts de «cinquième colonne» aux Etats-Unis : 1939–1941, “Revue française d’études américaines” 1980, vol. 9, L’Étranger dans la culture américaine, https://www.jstor.org/stable/20872766 (date accessed: 04.02.2024).
Memişoğlu H., Bulgaristan’da Türk Islam Kültürü ve Sanatı, Istanbul 2007.
Memişoğlu H., Gecmişten Günümüze Bulgaristan’da Türk Eğitim Tarihi, Ankara 2007.
Mudde C., The ideology of the extreme right, Manchester 2002.
Nowosad A., Władza i media w Bułgarii, Kraków 2008.
Popek K., Mniejszość muzułmańska w Bułgarii, “Przegląd Geopolityczny” 2015.
Popek K., Muzułmanie w Bułgarii 1878–1912, Kraków 2022.
Portal bTV Novinite, https://btvnovinite.bg.
Portal Kapital.bg, https://www.capital.bg.
Portal Mediapool, https://www.mediapool.bg.
Portal novinite.com, https://www.novinite.com.
Rechel B., State Control of Minorities in Bulgaria, “Journal of Communist Studies and Transition Politics” 2007, vol. 23, no. 3.
Şimşir B., Bulgaristan Türkleri (1878–2008), Istanbul 2009.
Stawowy-Kawka I., Islam w Bułgarii i Grecji. Współczesne problemy, in: Niemcy – Europa – Świat. Studia Międzynarodowe, I. Stawowy-Kawka (ed.), Kraków 2007.
Stawowy-Kawka I., Turecka mniejszość narodowa w Bułgarii po 1945 r., in: Religia i polityka w Europie Południowo-Wschodniej, vol. 1, I. Czamańska, W. Szulc (eds.), Poznań 2010.
Tomova I., Ethnic Dimension of Poverty in Bulgaria. Report Commissioned for the Bulgaria Social Assessment (The World Bank), Washington D.C. 1998.
Turan O., The Turkish Minority in Bulgaria (1878–1908), Ankara 1998.
Turan O., Turkish migrations from Bulgaria, in: Forced Ethnic Migrations in the Balkans: consequencesand rebuilding of societies, E. Popova, M. Hajdinjak (eds.), Sofia 2006.
Vassilev R., Bulgaria’s Ethnic Problems, “East European Quarterly” 2002, vol. 36, no. 1.
Walkiewicz W., Bułgaria. Dzieje polityczne najnowsze, Białystok 2018.
Wódka J., Mniejszość turecka w Bułgarii a stosunki turecko-bułgarskie w okresie zimnej wojny, “Dzieje Najnowsze” 2009, year 41.
Wojnicki J., Transformacja systemowa w Bułgarii – opóźniona czy specyficzna, in: 100 lat relacji dyplomatycznych między Polską a Bułgarią. Aspekty polityczne, społeczno-gospodarcze i kulturowe, M. Czernicka, J. Wojnicki (eds.), Warszawa 2019.
Woźnica R., Bułgarska polityka wewnętrzna a proces integracji z Unią Europejską, Kraków 2012.
Zenderowski R., Pieńkowski J., Kwestie narodowościowe w Europie Środkowo-Wschodniej, vol. III: Jesień Narodów i jej konsekwencje, Warszawa 2016.
Zhelyazkova A., Bulgaria in transition: the Muslim minorities, “Islam and Christian Muslim Relations”2001, vol. 12 (3).
Zhelyazkova A., The Bulgarian ethnic model, “East European Constitutional Review” 2001, no. 10 (4).
Zhelyazkova A., The Bulgarian Ethnic model, “East European Constitutional Review” 2001, vol. 10, no. 4.
Żmigrodzki M., Mniejszość turecka w polityce narodowościowej Bułgarii, Lublin 1993, series Materiały Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, t. II .
Znamierowska-Rakk E., Sprawa przesiedleń obywateli bułgarskich tureckiego pochodzenia do Turcji po drugiej wojnie światowej, Warszawa 1977, series Z Dziejów Stosunków Polsko- -Radzieckich. Materiały i Dokumenty, vol. 15.
VIII Natsionalna konferentsiya na Dvizheniyeto za prava i svobodi, Reshenieto ot 19.01.2013 g., https://web.archive.org/web/20130418234851/http://dps.bg/news/events/1961/veee-ta-natsionalna-konferentsiya-na-dps-izbra-d-r-ahmed-dogan-za-pocheten-predsedatel-i-lyutvi-mestanza-predsedatel-na-dps.aspx, [archive site, docs available under the above link] (date accessed:07.06.2024).
Baeva I., Kalinova E., Vazroditelniyat protses. Balgarskata darzhava i balgarskite turtsi (sredata na 30-te – nachaloto na 90-te godini), Sofiya 2009.
Balgarski helzinski komitet, Socialni distantsii v Balgariya v perioda 2008–2012, https://www.bghelsinki.org/bg/publication/socialni-distancii-v-blgariya-v-perioda-2008-2012-g (date accessed: 06.02.2024).
Balgarsko natsionalno radio, https://www.bnr.bg.
Vestnik “Dnevnik”, https://www.dnevnik.bg.
Vestnik “Trud”, https://trud.bg.
Vestnik “Trud”, arkhiv, https://web.archive.org/web/20100713223718/http://www.trud.bg.
VKS, Reshenie no. 125 ot 29.07.2016 g., http://domino.vks.bg/bcap/scc/webdata.nsf/vCourtActsByCase/78869DB360B8257BC2257FFF002F5F1D (date accessed: 7.06.2024).
Gruev M., Vazroditelniyat protses, Sofiya 2012.
DV, br. 110 ot 17.12.2004 g., Postanovlenie no. 333 na Ministerskiya savet ot 10.12.2004 g. za sazdavane na Natsionalen savet za satrudnichestvo po etnicheskite i demografskite vaprosi kam Ministerskiya savet i za priemane na Pravilnik za negovata deynost.
DV, br. 29 ot 10.04.1990 g., Zakon za politicheskite partii ot 3.04.1990 g.
DV, br. 35 ot 28.04.1992 g., Reshenie no. 4 ot 21.04.1992 g. po k.d. no. 1/91 g. po iskanie za obyavlyavane protivokonstitutsionalnostta na Dvizhenieto za prava i svobodi i za ustanovyavane na neizbirayemost na narodniya predstaviteli ot 36-to Narodno sabranie, izbrani s listata na Dvizhenieto za prava i svobodi v izborite na 13.10.1991 g.
DV, br. 86 ot 30.09.2003 g., Zakon za zashchita sreshtu diskriminatsiya.
DV, br. 6, 19.01.1990 g., Ukaz no. 90 po obnarodvane Deklaratsiyata na Narodnoto sabranie na Narodna republika Balgariya po natsionalniya vapros.
Dobrev D., Kritichen analiz na izsledvaneto na socialnite distantsii i etnicheskite stereotipi za maltsinstvata v Balgariya, in: Diogen. Savremenni filosofski izsledvaniya, sbornik, V. Buzov (ed.), Veliko Tarnovo 2011.
Doğan A., Po obraz i podobie na evropeyskite izmeryeniya. Izbrani rechi na Akhmed Doğan, Sofiya 2008.
Maeva M., Balgarskite turtsi preselentsi v Republika Turtsiya, Sofiya 2006.
Maeva M., Obrazat na turtsite v R. Turtsiya prez pogleda na balgarskite turtsi preselentsi, “Balgarska etnologiya” 2002, vol. 28, no. 4.
Mizov M., Balgarskiyat etnicheski model – politicheska mitologema ili problemna realnost?, Sofiya 2011.
Mutafchieva V., Istoriya naselenа s khora, vol. 1–2, Sofiya 2005.
NSI : Infostat, Obsht dokhod po iztochnitsi na dokhodi predi 2008 g. (prez 2006 g.), https://infostat.nsi.bg/infostat/pages/reports/result.jsf?x_2=1175 (date accessed: 07.06.2024).
Ofitsialen vebsayt na VMRO -BND , http://www.vmro.bg.
Ofitsialen vebsayt na NFSB, http://www.nfsb.bg.
Ofitsialna stranitsa na DPS , https://www.dps.bg.
Pamporov A., Socialni distantsii i etnicheskite stereotipi za maltsinstvata v Bŭlgariya, Institut “Otvoreno obshtestvo”, Sofiya 2012.
Programа na pravitelstvoto na evropeyskа integratsiya, ikonomicheskiya rastesh i sotsialnata otgovornost 2005–2009, http://old.europe.bg/upload/docs/GovernmentalProgramme_final_bg.pdf (date accessed: 07.06.2024).
Sofijski gradski sad, Register na politicheskite partii, https://sgs.justice.bg/bg/14755 (date accessed: 06.02.2024).
Stenografski protokol ot izvanredеn Plenum na TsK na BKP, 29 dekеmvri 1989 g., “Ponedelnik”1999, vol. 3–4.
Takhir M., Kam integrirashcha identichnost, Sofiya 2011.
Televiziya SKAT , http://www.skat.bg.
Todorova B., Mizov M., Balgarskiyat etnicheski model – mit ili realnost?, Sofiya 2010.
Tomova I., Etnicheska identichnost, in: Aspekti na etnokulturna situatsiya v Balgariya, V. Rusanov (ed.), Sofiya 1992.
Tomova I., Etnicheski stereotipi i predrazsadnitsi u balgarite, in: Aspekti na etnokulturnata situatsiya v Balgariya, V. Rusanov (ed.), Sofiya 1992.
TsIK, Izbori za narodni predstaviteli 2013, https://results.cik.bg/pi2013/rezultati/index.html (date accessed: 07.06.2024).
TsIK, Parlametarni izbory 26 mart 2017 g., https://results.cik.bg/pi2017/rezultati/ (date accessed: 7.06.2024).
Informacje: Studia Środkowoeuropejskie i Bałkanistyczne, 2024, Tom XXXIII, s. 287 - 306
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Jagielloński
Publikacja: 21.11.2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Udział procentowy autorów:
Informacje o autorze:
Katarzyna Fijołek-Kwaśniewska, a graduate in International Relations and Slavic Philology from Jagiellonian University in Krakow. In 2022, she defended her doctoral thesis entitled Bulgaria’s policy towards the Turkish minority after 1989 under the supervision of Prof. Irena Stawowy-Kawka, PhD. Her research interests focus on Muslim minorities in the Balkans, political history of Bulgaria, political systems of Central and Eastern European countries, political parties of ethnic minorities.
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
AngielskiLiczba wyświetleń: 23
Liczba pobrań: 14