Status obywatela UE a Europejski Program w zakresie Migracji

Katarzyna Strąk

Status obywatela UE a Europejski Program w zakresie Migracji

Data publikacji: 08.2021

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2021 (XLVII), Nr 2 (180), s. 163-182

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.21.024.13780

Autorzy

Pobierz pełny tekst

PDF

Tytuły

Status obywatela UE a Europejski Program w zakresie Migracji

Abstrakt

Przedmiotem tego artykułu jest próba oceny wpływu Europejskiego programu w zakresie migracji z 2015 r. na status obywatela UE. Ocena ta została zrealizowana w kontekście swobody przemieszczania się na podstawie art. 21 TFUE w dwóch obszarach. Pierwszym z nich jest tymczasowe wprowadzenie kontroli na granicach wewnętrznych państw członkowskich UE, drugim – środki przyjmowane przez państwa członkowskie, związane z utrzymaniem porządku publicznego i bezpieczeństwa publicznego, w tym ochroną przed zagrożeniem terrorystycznym. Materiał badawczy jest jednak stosunkowo nieliczny, ogranicza się do wybranych przepisów Kodeksu Granicznego Schengen i wybranych spraw przed Trybunałem Sprawiedliwości UE, w dalszym ciągu w większości przypadków jeszcze nierozstrzygniętych. Mimo to z analizy tej wynika konkretny wniosek. Przepisy unijne, nawet jeśli faktycznie ograniczają sytuację prawną obywateli unijnych, wpisują się w zakres ograniczeń dopuszczalnych. Rzeczywisty wpływ na ograniczenie praw wynikających z posiadania statusu obywatela UE mają przepisy państw członkowskich.

The subject of this article is to attempt to assess the impact of the 2015 European Agenda on Migration on the status of an EU citizen. This assessment was carried out in the context of freedom of movement under Article 21 TFEU, within two areas. The first one is the temporary introduction of controls at the internal borders of EU Member States, the second one are measures adopted by Member States and related to the maintenance of public order and public security, including protection against the terrorist threat. The research material is however relatively sparse, limited to selected provisions of the Schengen Borders Code and selected cases before the Court of Justice of the EU, still mostly pending. Nonetheless, one conclusion that emerges from this analysis is that EU rules, even if they actually restrict the legal situation of EU citizens, fall within the scope of acceptable restrictions. The real impact on the limitation of the rights attached to the status of EU citizen is in the Member States’ legislation.

Słowa kluczowe

granice wewnętrzne, Trybunał Sprawiedliwości UE, status obywatela UE, Europejski program w zakresie migracji

EU citizenship status, European agenda on migration, internal borders, Court of Justice of the European Union

Bibliografia

Pobierz bibliografię

Piśmiennictwo:

Cebulak Pola, Morvillo Marta, The Guardian is Absent: Legality of Border Controls within Schengen before the European Court of Justice, VerfBlog, 2021/6/25, https://verfassungsblog.de/the-guardian-is-absent/, DOI: 10.17176/20210625-193249-0.

Chetail Vincent, Looking Beyond the rhetoric of the refugee crisis: the Failed Reform of the Common European Asylum System, European Journal of Human Rights 2016/5, s. 584–602.

De Somer M., Schengen and Internal Border Controls, w: From Tampere 20 to Tampere 2.0: Towards a new European consensus on migration, De Bruicker P., De Somer M., De Brouwer J.-L. (red.), 2019, https://wms.flexious.be/editor/plugins/imagemanager/content/2140/PDF/2019/Tampere_WEB.pdf, s.119–130.

De Somer M., Tekin F., Meissner V., Schengen under Pressure. Differentation or Disintegration, EUIDEA Policy Papers no 7, September 2020, https://wms.flexious.be/editor/plugins/imagemanager/content/2140/PDF/2020/euidea_pp_7.pdf

Frasca Eleonora, Preserving and strengthening Schengen or circumventing the prohibition of border checks at the internal borders? The case of outsourced checks on persons performer by carriers, Cahiers de l’EDEM, March 2019, https://uclouvain.be/fr/instituts-recherche/juri/cedie/actualites/cjeu-13-december-2018-touring-tours-und-travel-sociedad-de-transportes-c-412-17-and-c-474-17.html

Gniadzik Magdalena, Ewolucja statusu obywateli Unii wobec państwa przyjmującego i państwa pochodzenia w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Warszawa 2018.

Morijn John, Personal Conviction and Strategic Litigation in Wijsenbeek, w: EU Law Stories. Contextual and Critical Histories of European Jurisprudence, Cambridge 2017, s. 178–200.

Strąk Katarzyna, Kary pieniężne nakładane na przewoźników na podstawie ustawy o cudzoziemcach w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, w: Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, pod red. M. Błachuckiego, Warszawa 2015, s. 185–198. https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Administracyjne_kary.pdf

Woude, Maartje Van der, A Patchwork of Intra-Schengen Policing: Border Games over National Identity and National Sovereignty, Theoretical Criminology, 2020 issue 1, s. 110–131.

Wróbel Izabela, Zakaz środków o skutku równoważnym z odprawą graniczną a obowiązki przewoźników w strefie Schengen, Europejski Przegląd Sądowy, nr 5/2019, s. 19–27.

FRONTEX. Risk Analysis for 2016, https://frontex.europa.eu/assets/Publications/Risk_Analysis/Annula_Risk_Analysis_2016.pdf

Dokumenty:

Dyrektywa 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich, zmieniająca rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylająca dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG, Dz. Urz. L 158 z 30.04.2004 r., s. 77–123.

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich, Dz. Urz. L 348 z 24.12.2008, s. 98–107.

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- -Społecznego i Komitetu Regionów: Europejski program w zakresie migracji, KOM(2015)240 final z dnia 13 maja 2015 r.

Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie nr 562/2006 (WE) w odniesieniu do wzmocnienia kontroli z użyciem odpowiednich baz danych na granicach zewnętrznych, COM(2015)670 final z dnia 15.12.2015 r.

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady: Przywrócenie strefy Schengen – plan działania, KOM(2016)120 final z dnia 4 marca 2016 r.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie unijnego kodeksu zasad regulujących przepływ osób przez granice (kodeks graniczny Schengen) Dz. Urz. L 77 z dnia 23.3.2016, s. 1–52

Wniosek decyzja wykonawcza Rady przedstawiająca zalecenie w sprawie tymczasowych kontroli na granicach wewnętrznych w wyjątkowych sytuacjach stwarzających ryzyko dla ogólnego funkcjonowania strefy Schengen, COM(2016)275, 4.5.2016, s. 3–4.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1624 z dnia 14 września 2016 r. w sprawie Europejskiej Straży Granicznej i Przybrzeżnej oraz zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/399 i uchylające rozporządzenie (WE) nr 863/2007

Parlamentu Europejskiego i Rady, rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 i decyzję Rady 2005/267/WE, Dz. Urz. L 251 z 16.9.2016, s. 1–76.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/458 z dnia 15 marca 2017 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2016/399 w odniesieniu do zintensyfikowania odpraw na granicach zewnętrznych z wykorzystaniem odpowiednich baz danych, Dz. Urz. L 74 z dnia 18.03.2017 r., s. 1–7.

Wniosek Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniające rozporządzenie (UE) 2016/399 w zakresie zasad mających zastosowanie do tymczasowego przywrócenia kontroli granicznej na granicach wewnętrznych, KOM(2017)571 z 27.9.2017 r.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2225 z dnia 30 listopada 2017 r. zmieniające rozporządzenie (UE) 2016/399 w zakresie korzystania z systemu wjazdu/wyjazdu, Dz. Urz. L 327 z dnia 9.12.2017, s. 1–19

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1240 z dnia 12 września 2018 r. ustanawiające europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS) i zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1077/2011, (UE) nr 515/2014, (UE) 2016/399, (UE) 2016/1624 i (UE) 2017/2226, Dz.Urz. L 236 z 19.9.2018, s. 1–71

Stanowisko Parlamentu Europejskiego przyjęte w pierwszym czytaniu w dniu 4 kwietnia 2019 r. w celu przyjęcia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) zmieniającego rozporządzenie (UE) 2016/399 w zakresie zasad mających zastosowanie do tymczasowego przywrócenia kontroli granicznej na granicach wewnętrznych, https://www.europarl.europa.eu/doceo/document/TA-8-2019-0356_PL.html, dostęp w dniu 20.07.2020 r.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/817 z dnia 20 maja 2019 r. w sprawie ustanowienia ram interoperacyjności systemów informacyjnych UE w obszarze granic i polityki wizowej oraz zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 767/2008, (UE) 2016/399, (UE) 2017/2226, (UE) 2018/1240, (UE) 2018/1726, (UE) 2018/1861 oraz decyzje Rady 2004/512/WE i 2008/633/WSiSW, Dz.Urz. L 135 z 22.5.2019, s. 27–84.

Orzecznictwo TSUE:

Wyrok TSUE z dnia 21 września 1999 r. w sprawie C-378/97 Postępowanie karne p. Florus Ariel Wijsenbeek, ECLI:EU:C:1999:439.

Wyrok z dnia 17 września 2002 r. w sprawie C-413/99 Baumbast i R przeciwko Secretary of State for the Home Department, ECLI:EU:C:2002:493

Wyrok TSUE z dnia 8 marca 2011 r. w sprawie C-34/09 Gerardo Ruiz Zambrano przeciwko Office national de l’emploi, ECLI:EU:C:2011:124.

Wyrok TSUE z dnia 26 lipca 2017 r. w sprawie C-490/16 A.S przeciwko Republika Slovenija, ECLI:EU:C:2017:585.

Wyrok TSUE z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie C-82/16 KA i in. przeciwko Belgische Staat, ECLI: EU:C:2018:308.

Wyrok TSUE z dnia 13 grudnia 2018 w sprawach połączonych C-412/17 i C-474/17 Republika Niemiecka przeciwko Touring Tours i Sociedad de Transportes, ECLI:EU:C:2018:1005

Wyrok TSUE (wielka izba) z dnia 22 czerwca 2021 r. w sprawie C-718/19 Ordre des barreaux francophones et germanophones i in. przeciwko Conseil des ministres,ECLI:EU:C:2021:505.

Opinia rzecznika generalnego Ivesa Bota z dnia 6 września 2018 r. w sprawach połączonych C-412/17 i C-474/17 Republika Niemiecka przeciwko Touring Tours i Sociedad de Transportes, ECLI:EU:C:2018:671.

Postanowienie TSUE z dnia 10 stycznia 2019 r. w sprawie C-169/18 Atif Mahmood i in. przeciwko Minister of Justice and Equality, ECLI:EU:C:2019:5

Opinia rzecznika generalnego Athanasiosa Rantosa z dnia 10 lutego 2021 r. w sprawie C-718/19 Ordre des barreaux francophones et germanophones i in., ECLI:EU:C:2021:103.

Sprawy przed TSUE:

Sprawa C-222/20 Republika Federalna Niemiec, wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Verwaltungsgericht Wiesbaden (Niemcy) w dniu 27 maja 2020 r.

Sprawa C-368/20 Landespolizeidirektion Steiermark, Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Landesverwaltungsgericht Steiermark (Austria) w dniu 5 sierpnia 2020 r.

Sprawa C-369/20 Bezirkshauptmannschaft Leibnitz, Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Landesverwaltungsgericht Steiermark (Austria) w dniu 5 sierpnia 2020 r

Informacje

Informacje: Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2021 (XLVII), Nr 2 (180), s. 163-182

DOI: https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.21.024.13780

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Status obywatela UE a Europejski Program w zakresie Migracji

Angielski:

Status of Citizen of the European Union and European Agenda on Migration

Autorzy

Katarzyna Strąk

https://orcid.org/0000-0002-4561-2815

Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk

Publikacja: 08.2021

Status artykułu: Otwarte

Licencja: CC BY-NC-ND

Udział procentowy autorów:

Katarzyna Strąk (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

Języki publikacji:

Polski

Liczba wyświetleń: 830

Liczba pobrań: 742

<p> Status obywatela UE a Europejski Program w zakresie Migracji</p>

Pobierz xml