FAQ

Rasizm i mechanizmy mu pokrewne w kontekście badań nad diasporą arabską w Polsce

Data publikacji: 18.09.2018

Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2018 (XLIV), Nr 1(167), s. 189 - 218

https://doi.org/10.4467/25444972SMPP.18.009.8918

Autorzy

Mustafa Switat
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Rasizm i mechanizmy mu pokrewne w kontekście badań nad diasporą arabską w Polsce

Abstrakt

Artykuł przedstawia genezę, ewolucję pojęcia rasizmu i mechanizmów mu pokrewnych oraz percepcji tych zjawisk we współczesnej Polsce na przykładzie diaspory arabskiej, której członkowie potencjalnie mogą się stać oraz często rzeczywiście stają się ofi arami rasizmu i zjawisk mu podobnych. W artykule zaprezentowano pojęcia: rasizm, dystans społeczny, uprzedzenia, dyskryminacja, stygmatyzacja, marginalizacja, wykluczenie, stereotypizacja „obcych”, ksenofobia oraz nietolerancja w aspekcie teorii socjologicznych. W tekście zaprezentowano również przykładowe wypowiedzi respondentów badań terenowych przeprowadzonych w dwunastu miastach Polski od maja 2013 do marca 2014 roku (członków arabskiej diaspory i Polaków) na tematy związane z postrzeganiem „obcych” i percepcją ww. zjawisk w Polsce.

Bibliografia

Allport G.W. (979, 1958, 1954), The nature of prejudice (25th Anniversary Edition), Perseus Books Publishing, L.L.C., New York.

Aronson E. (2001), Człowiek – istota społeczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Aronson E., Wilson D.T., Akert M. R. (1997), Psychologia społeczna, serce i umysł, tłum. W. Domachowski, Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Benedyktowicz Z. (2000), Portrety “obcego”. Od stereotypu do symbolu, Kraków: Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Bauman Z. (2000), Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika, Warszawa: Państwowy Instytutu Wydawniczy.

Bauman Z. (2016), Obcy naszych drzwi, Warszawa: PWN.

Castles S., Miller M. J. (2011), Migracje we współczesnym świecie, tłum. Gąsior-Niemiec A., Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Chodkowska M. (2011), Antyczne korzenie współczesnych stereotypów, w: Bujnowska A., Szadura J. (2011), Stereotypy – walka z wiatrakami?, Lublin: Wydawnictwo UMCS, s. 13–32.

Entzinger H., Biezeveld R. (2007), Zasady integracji imigrantów, w: Balicki, J., Integracja kulturowa imigrantów. Wyzwania i dylematy, Warszawa: Instytut Politologii UKSW, Fundacja Konrada Adenauera, s. 23–81.

Frankfort-Nachmias Ch., Nachmias D. (2001), Metody badawcze w naukach społecznych, tłum. Hornowska E., Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka.

Freeman G. P. (2008), Incorporating Immigrants in Liberal Democracies, CMD Working Paper, Princeton University: The Centre for Migration and Development, za: S. Łodziński (2008), Integracja i kultury imigrantów. Spory wokół ochrony praw społeczności imigranckich w Europie, w: Grzymała-Kazłowska, A., Łodziński, S. (red.), Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 72–92.

Garosi E. (2002), Moral Panic and Social Construction of Migrants as a Security Issue in the Context of  Risk Societies (2002), za: A. Grzymała-Kazłowska (2008), Integracja – próba rekonstrukcji pojęcia, w: Grzymała-Kazłowska, A., Łodziński, S. (red.), Problemy integracji imigrantów. Koncepcje, badania, polityki, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 29–49.

Giddens A. (2010), Socjologia, tłum. A. Szulżycka, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Głowiński M. (2009), Nowomowa i ciągi dalsze. Szkice dawne i nowe, Kraków: Universitas.

Głuski J. (1973), Stosunki polsko-arabskie po II wojnie światowej, Warszawa: PISM.

Górak-Sosnowska K. (2014), Deconstructing Islamophobia in Poland: Story of an Internet Group, Warsaw: Department of Arabic and Islamic Studies, University of Warsaw.

Grzymała-Kazłowska A. (2012), Paradoksy polskiej tolerancji. Postawy wobec mniejszości i imigrantów w Polsce na tle Europy, w: Jasińska-Kania, A. (red.), Wartości i zmiany. Przemiany postaw Polaków w jednoczącej się Europie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, s. 131–164.

Hinton P. R. (2013), Stereotypes, Cognition and Culture, USA, Canada: Psychology Press.

ibn Khaldun Abd Ar Rahman bin Muhammed, The muqaddimah, za: M. Al-a’abdah (2009), Nusus Muchtarah Min Muqaddimah Ibn Khaldun, Al-Kahira: Arrisalah.

Jakubowska-Branicka I. (2010), Obrazy rzeczywistości, „Societas Communitas”, nr 2(10)

Jakubowska-Branicka I. (2013), O dogmatycznych narracjach. Studium nienawiści, Warszawa: Wydawnictwo Trio.

Jarkowiec M. (2011), Nazizm podnosi łeb i świetnie się sprzedaje, „Przekrój”, nr 35 (3453).

Kapciak A. (2006), Dyskryminacja; Socjologia ras [w:] Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Karwat M. (2010), Mowa nienawiści jako przemoc, „Societas Communitas”, nr 2(10).

Klimowicz J. (2016), Biją naszych! Dzień Solidarności z Uchodźcami. Pokażmy, że nie jesteśmy obojętni, Gazeta Wyborcza, 12.10.2016, http://bialystok.wyborcza.pl/bialystok/1,35241,20827057,bija-naszych-dzien-solidarnosci-z-uchodzcami-pokazmy-ze-nie.html [data dostępu: 20.05.2017]

Kopaliński W. (1989), Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna.

Kowalski S., Tulli M. (2003), Zamiast procesu. Raport o mowie nienawiści, Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.

Lippmann W. (1922), Public opinion, New York: Harcourt, Brace and Co.

Łotocki Ł. (2008), Między swojskością a obcością? Imigranci z Armenii w Polsce, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.

Łotocki Ł. (2009), Obcość etniczna w perspektywie socjologiczno-politologicznej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.

Maalouf A. (2002), Zabójcze tożsamości, tłum. H. Lisowska-Chehab, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Marshall G. (red.) (2005), Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.

Modood T. (2014), Multikulturalizm, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje.

Musiał Z., Wolniewicz B. (2003), Ksenofobia i wspólnota, Kraków: Wydawnictwo Arcana.

Nawrocki J. (1990), Obraz Arabów, w: Nowicka, E. (red.), Swoi i obcy, Warszawa: IS UW.

Nikitorowicz J. (2010), Grupy etniczne w wielokulturowym świecie, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Nowicka E. (1990), Swoi i obcy, Warszawa: IS UW.

Nowicka E. (2011), Wprowadzenie w: Nowicka, E. (red.), Blaski i cienie imigracji. Problemy cudzoziemców w Polsce, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 7–22.

Nowicka E., Nawrocki J. (1990) (red.), Inny obcy wróg. Swoi i obcy w świadomości młodzieży szkolnej i studenckiej, Warszawa: Oficyna Naukowa.

Nydell M. K. (2001), Zrozumieć Arabów, Warszawa: Wydawnictwo Studio EMKA.

Ostrowski Ł. (2009), Mowa o rasizmie, Warszawa: Wydawnictwo Trio.

Park R. E. (1924), The Concept of Social Distance As Applied to the Study of Racial Attitudes and

Racial Relations, “Journal of Applied Sociology”, nr 8, s. 339–344, za: J. Błuszkowski (2003),

Stereotypy narodowe w świadomosci Polaków, Studium socjologiczno-politologiczne, Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.

Pawlak P., Szelewa D., Polakowski M., Fijałkowska M., Bąbiak I. (2010), Polityka (dez)integracji. Zarządzanie integracją obywateli państw trzecich w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Pratkanis A., Aronson E. (2013), Wiek propagandy. Używanie i nadużywanie perswazji na co dzień, tłum. J. Radzicki, M. Szuster, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Przestępstwa na tle rasistowskim w Polsce. „Coraz więcej”, http://prawo.money.pl/aktualnosci/wiadomosci/artykul/przestepstwa;na;tle;rasistowskim;w;polsce;coraz;wiecej,71,0,1333831.html [data dostępu: 16.05.2017]

Rasy ludzkie w: Encyklopedia Gutenberga, http://www.gutenberg.czyz.org/word,64980 [data dostępu: 12.05.2017]

Reychman J. (1972), Podróżnicy polscy na Bliskim Wschodzie w XIX w., Warszawa: Wydawnictwo Wiedza Powszechna.

Rysz-Kowalczyk B. (2002) (red.), Leksykon Polityki Społecznej, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.

Said E. W. (1991), Orientalizm, Warszawa: PIW.

Scheffer P. (2010), Druga ojczyzna. Imigranci w społeczeństwie otwartym, tłum. E. Jusewicz-Kalter, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Schwertner J., Nazizm może wrócić. O tym się nie mówi, dostępne w: http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/nazizm-moze-wrocic-o-tym-sie-nie-mowi/slrbh [data dostępu: 14.05.2017]

Segeš Frelak J., Grot K. (2013) (red.), W poszukiwaniu nowych wzorów integracji cudzoziemców, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Shibutan i T., Kwan K.M. (1965), Ethnic Stratification, Nowy Jork: Macmillan.

Simmel G. (1975), Socjologia, tłum. M. Łukasiewicz, Warszawa: Wydawnictwa Naukowe PWN.

Sobecki M. (2013), Rasizm i antysemityzm a tożsamość kulturowa, w: Nikitorowicz, J. (red.),

Patriotyzm i nacjonalizm. Ku jakiej tożsamości kulturowej?, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, s. 65–75.

Socjologia. Przewodnik encyklopedyczny (2008), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Stawiński J. (2006), Uprzedzenie, przesąd, w: Słownik socjologii i nauk społecznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Stosunek Polaków do innych narodów. Komunikat z badań (2002–2012), CBOS, Warszawa.

Suchecka J., Urzędowska M., Pacewicz P., Polska dla Polaków. Dwie trzecie Polaków nie chce u nas więcej imigrantów,

http://wyborcza.pl/1,75478,14839180,Polska_dla_Polakow__Dwie_trzecie_Polakow_nie_chce.html [data dostępu: 16.05.2017]

Switat M., (2017) Społeczność arabska w Polsce. Stara i nowa diaspora, Warszawa: Wydawnictwo Dialog.

Switat M. (2015), Społeczność arabska w Polsce – fakty i mity. Raport z badań, „Przegląd Orientalistyczny”, nr 3–4, s. 223–233.

Szacki J. (2007), Historia myśli socjologicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sztompka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo Znak.

Szydlak P., Nowicka E. (1990), Swoi i obcy. Granice jawne i ukryte, w: Nowicka, E., Nawrocki, J. (red.), Inny obcy wróg. Swoi i obcy w świadomości młodzieży szkolnej i studenckiej, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 183–195.

Transatlantic Trends: Immigration (2009), Brussels: German Marshall Fund of the United States, http://trends.gmfus.org/files/archived/immigration/doc/TTI_2009_Key.pdf [data dostępu: 15.05.2017]

Szydłowski G. (2012), Saudyjscy studenci opuścili Olsztyn. Następni przyjadą?, http://olsztyn.gazeta.pl/olsztyn/1,35189,13048052,Saudyjscy_studenci_opuscili_Olsztyn__Nastepni_przyjada_. html [data dostępu: 20.05.2017]

Wojciszke B. (2002), Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Wysieńska K. (2010), Nguyen, Serhij, czy Piotr? Pilotażowe badanie audytowe dyskryminacji cudzoziemców w rekrutacji, Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych, http://www.isp.org.pl/projekty,rozni,-ale-rowni-badania-nad-rownym-traktowaniem-cudzoziemcow-wpolsce,664.html [data dostępu: 16.05.2017]

Wysieńska K. (2013), Testy dyskryminacyjne – metoda i zastosowania, w: Segeš-Frelak, J., Grot, K. (red.), W poszukiwaniu nowych wzorów integracji cudzoziemców. Wybór tekstów polskiego forum integracyjnego, Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych, s 185–216.

Znaniecki F. (1930/1931), Studia nad antagonizmem do obcych, „Kwartalnik Socjologiczny”, nr 2–4.

Znaniecki F. (1990), Współczesne narody, Warszawa: PWN.

Żelazny W. (2006), Etniczność. Ład – konflikt – sprawiedliwość, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Informacje

Informacje: Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2018 (XLIV), Nr 1(167), s. 189 - 218

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Rasizm i mechanizmy mu pokrewne w kontekście badań nad diasporą arabską w Polsce

Angielski:

Racism, Related Mechanisms and Arab Diaspora in Poland. Case Study

Autorzy

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 18.09.2018

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: Żadna

Udział procentowy autorów:

Mustafa Switat (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski