1. Print sources

Army Service Forces Manual (1944). Civil Affairs Handbook. Germany. Washington: United States Government Printing Office.

Bureau of Public Affairs (1945). Germany, in: The Department of State Bulletin, t. 12. Washington: Office of Public Communication.

Dziennik Bydgoski nr 104 z dnia 6 maja 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 27 z dnia 2 lipca 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 28 z dnia 9 lipca 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 29 z dnia 16 lipca 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 30 z dnia 23 lipca 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 31 z dnia 30 lipca 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 32 z dnia 6 sierpnia 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 33 z dnia 13 sierpnia 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 34 z dnia 20 sierpnia 1939 roku.

Gazeta Polska w Brazylii, nr 35 z dnia 27 sierpnia 1939 roku.

Constitution of the Free City of Danzig dated November 17, 1920, in: Zbiór dokumentów urzędowych, dotyczących stosunku Wolnego Miasta Gdańska do Rzeczypospolitej Polskiej, t. 1 (1923). Gdańsk: Biuro Komisarza Generalnego RP.

1. Studies

Albanese P. (2006). Mothers of the Nation: Women, Families and Nationalism in Twentieth-Century Europe. Toronto: University of Toronto Press.

Berendt G. (1997). Żydzi na terenie Wolnego Miasta Gdańska w latach 1920–1945. Działalność kulturalna, polityczna i socjalna. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe.

Bernaś F. (1970). Płonąca granica. Warszawa: LSW.

Brzozowski J. (2006). Historia i przemiany organizacji Uniao Juventus. Przegląd Polonijny, 32, 37–68.

Brzozowski J. (2008). Przebieg procesu asymilacyjnego Polonii brazylijskiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, 791, 101–117.

Czech H. (2014). Abusive Medical Practises on Euthanasia Victims in Austria during and after World War II, in: Rubenfeld S., Benedict S. (eds.). Human Subjects Research after the Holocaust. New York: Springer, 109–125.

Cimała B. (1990). Początki ruchu oporu na Górnym Śląsku podczas II wojny światowej, in: Wrzesiński W. (ed.). Śląsk wobec wojny polsko-niemieckiej 1939 r. Warszawa–Wrocław: Volumen-Uniwersytet Wrocławski, 193–205.

Ciuruś E. (1977). Polonia w Ameryce Łacińskiej. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.

Czapliński C. (ed.) (1989). Prace Kongresu Kultury Polskiej, t. 9: oświata, książka i prasa na obczyźnie. Londyn: Polskie Towarzystwo Naukowe na Obczyźnie.

Davila J. (2006). Myth and Memory: Getúlio Vargas’s Long Shadow over Brazilian History, in: Hentschke J.R. (ed.). Vargas and Brazil. New Perspectives. New York: Palgrave Macmillan, 257–282.

Dembicz A. (2000). Polonia latynoamerykańska. Tożsamość kontynentalna, regionalna, lokalna. Perspektywa brazylijska. Ameryka Łacińska, 1, 23–29.

Dembicz A., Kula M. (eds.) (1996). Relacje Polska – Brazylia. Historia i współczesność. Warszawa: Centrum Studiów Latynoamerykańskich.

Dembicz A., Smolana K. (1993). Obecność polska w Ameryce Łacińskiej. Warszawa: Centrum Studiów Latynoamerykańskich.

Dolinski K., Szmytkowska M. (2019). Charakterystyka polskiej diaspory w Kurytybie (Brazylia) w świetle badań społecznych. Przegląd Geograficzny, 91(2), 81–83.

Dulles J.W.F. (2014). Anarchists and Communists in Brazil 1900–1935, Austin: University of Texas Press.

Gąsiorowski A. (2005). Ludność niemiecka na Pomorzu w świetle polskich wydawnictw konspiracyjnych z lat 1939–1945. Wybrane zagadnienia, in: Minczykowska K., Sziling J. (eds.). Władze i społeczeństwo niemieckie na Pomorzu Wschodnim i Kujawach w latach okupacji niemieckiej (1939–1945). Toruń: Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej, 189–204.

Gmitruk J., Klarner-Kosińska I., Mazurek J. (2000). Polonia brazylijska w piśmiennictwie polskim. Antologia. Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.

Goczyła-Ferreira A. (2018). Polskość na antypodach. Wybrane aspekty historyczne i językowe polskiej obecności w Brazylii. Postscriptum Polonistyczne, 1, 173–186.

Helman W. (1977). Działalność organizacji polonijnych w Ameryce Łacińskiej i ich współczesne przeobrażenia, in: Dobosiewicz Z., Rómmel W. (eds.). Polonia w Ameryce Łacińskiej. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie, 136–143.

Helman W. (1975). Organizacje polonijne w Brazylii. Warszawa: PISM.

Kaczmarek M. (2012). Geneza i rozwój prasy polonijnej oraz emigracyjnej. Rocznik Prasoznawczy, 6, 171–191.

Kaczmarek R. (2004). Niemiecka polityka narodowościowa na Górnym Śląsku (1939–1945). Pamięć i Sprawiedliwość, 3/2, 115–138.

Kolasa W. (2012). Kierunki badań nad historią prasy polskiej 1918–1939, cz. 2. Prasa polska za granicą. Rocznik Historii Prasy Polskiej, 15(1), 61–86.

Kołodziej E. (1982). Wychodźstwo zarobkowe z Polski w latach 1918–1939. Studia nad polityką emigracyjną II Rzeczypospolitej. Warszawa: KiW.

Kołodziej E., Zakrzewska J. (1977). Ostatnie posiedzenie Międzyministerialnej Komisji Emigracyjnej z dnia 25 lutego 1939 roku. Teki Archiwalne, 16, 206.

Kozłowska J. (1983). Polacy w Brazylii. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny, 88(10) (Prace Geograficzne), 301–312.

Krawczyk J. (1988). Ochotnicy z Rio. Warszawa: Wydawnictwo MON.

Krawczyk J. (2003). Z Polski do Brazylii. Wspomnienia z lat 1916–1937. Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.

Kula M (ed.) (1983). Dzieje Polonii w Ameryce Łacińskiej. Wrocław: PAN.

Kula M. (1981). Polonia brazylijska. Warszawa: LSW.

Kula M. (2012). Polono-Brazylijczycy i parę kwestii im bliskich. Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego.

Kula M. (2001). Polska diaspora w Brazylii, in: Walaszek A. (ed.), Polska diaspora. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 118–129.

Kula M. (1976). Stan badań nad Polonią w Ameryce Łacińskiej, in: Kubiak H., Pilch A. (eds.). Stan i potrzeby badań nad zbiorowościami polonijnymi. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 311–327.

Landmann T. (2022). Directions and Results of Activities of the Polish Embassy in Rio de Janeiro in Strengthening the Position of Poland and the Polish Community in Brazil in the 1920s – Selected Manifestations. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 1, 181–198.

Landmann T. (2019). Komunizm jako zagrożenie polityczne i społeczno-kulturowe na obszarze Ameryki Północnej i Południowej w ocenach Samodzielnej Ekspozytury Wywiadowczej ESTEZET w latach 1941–1945. Colloquium, 1, 103–125.

Lane T., Pabriks A., Purs A., Smith D.J. (2013). The Baltic States. Estonia, Latvia and Lithuania. London–New York: Routledge.

Liekis Š. (2010). 1939: The Year that Changed Everything in Lithuania’s History. Amsterdam–New York: Rodopi.

Łapaj-Kucharska J. (2013). Polacy w Brazylii – aspekty historyczne i współczesność. Pisma Humanistyczne, 10, 11–29.

Makowski M., Mazurek J. (2022). Polacy dla Brazylii. Warszawa: Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP.

Malczewski Z. (1995). Obecność Polaków i Polonii w Rio de Janeiro. Lublin: Wspólnota Polska.

Malczewski Z. (2012). Zarys dziejów duszpasterstwa polskiego w Brazylii, in: Nir R., Szczerbiński M.,

Wasilewski K. (eds.). W nieustannej trosce o polską diasporę. Studia historyczne i politologiczne. Gorzów Wielkopolski: Stowarzyszenie Naukowe „Polska w Świecie”, 97–106.

Matelski D. (1997). Mniejszość niemiecka w Wielkopolsce w latach 1919–1939. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Mazurek J. (2002). 130 lat osadnictwa chłopskiego w Brazylii, in: Kołodziejczyk A., Paruch W. (eds.). Dzieje i przyszłość polskiego ruchu ludowego. Od zaborów do okupacji (1895–1945). Warszawa: LSW.

Mazurek J. (2006). Kraj a emigracja. Ruch ludowy wobec wychodźstwa chłopskiego do krajów Ameryki Łacińskiej (do 1939 roku). Warszawa: Uniwersytet Warszawski.

Mazurek J. (2018). Brazylia wobec niepodległości Polski w latach 1914–1918. Niepodległość i Pamięć, 25/2, 75–94.

Mazurek J. (2009). Obecność polska w Brazylii, in: Mazurek J. (ed.). Polacy pod Krzyżem Południa. Warszawa: Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, 13–21.

Mazurek J. (2020a). Specyfika polskiej emigracji do Brazylii. Niepodległość i Pamięć, 2, 187–207.

Mazurek J. (2020b). Stosunki polsko-brazylijskie w latach 1920–1989, in: Mazurek J. (ed.). Polska i Brazylia. Bliższe, niż się wydaje. Warszawa: Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich UW – Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego & Muzeum Niepodległości – Towarzystwo Polsko-Brazylijskie, 191–224.

McCann F.D. (1969). Vargas and the Destruction of the Brazilian Integralista and Nazi Parties. The Americas, 26(1), 15–34.

Michalik-Sztumska M. (2010). Wychodźstwo polskie w Brazylii. Stan badań nad zagadnieniem. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Zeszyty Historyczne, 11, 323–330.

Mickiewicz P. (1999). Wolne Miasto Gdańsk w koncepcjach wojskowych i polityce II Rzeczypospolitej. Toruń: Adam Marszałek.

Milewski J. (1977). Kociewie w latach okupacji hitlerowskiej 1939–1945. Warszawa: LSW.

Olszycki M. (2019). Historyczne uwarunkowania obecności Polaków w Brazylii. Łódzkie Studia Teologiczne, 4, 213–226.

Paczkowski A. (1980). Prasa polska w latach 1918–1939. Warszawa: PWN.

Pinto A.C. (2020). Brazil in the Era of Fascism: The “New State” of Getúlio Vargas, in: Iordachi C.,

Kallis A. (eds.). Beyond the Fascist Century. London: Palgrave Macmillan, 235–256.

Pitoń J. (1971a). Bibliografia prasy polskiej w Brazylii. Kalendarz Ludu, 49–72.

Pitoń J. (1971c). Najstarsze towarzystwa polonijne i ich dorobek, in: Olcha A. (ed.). Emigracja polska w Brazylii. 100 lat osadnictwa. Warszawa: LSW, 137–141.

Pitoń J. (1971b). Prasa polska w Brazylii w latach 1892–1970, in: Kaczmarek A. (ed.). Emigracja polska w Brazylii. Warszawa: LSW, 491–493.

Rudziński E. (1969). Zagraniczna polityka prasowa sanacji a działalność agencji informacyjnych. Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, 8(4), 537–568.

Skóra W. (2006). Służba konsularna Drugiej Rzeczypospolitej. Organizacja, kadry i działalność. Toruń: Adam Marszałek.

Skrzypek J. (1969). Ze źródeł do dziejów prasy polonijnej. Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa. Polskiego, 4, 589–610.

Stemplowski R. (1976). Rekrutacja w Brazylii oddziałów Sikorskiego. Przegląd Polonijny, 1, 69–80.

Wandycz P.S. (1980). The United States and Poland. Cambridge–London: Harvard University Press.

Wącławski S. (1972). Pięćdziesiąt lat walki Brazylijskiej Partii Komunistycznej. Nowe Drogi, 1, 123–125.

Wójcik W. (1968). 75 lat prasy polskiej w Brazylii. Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego, 2, 261–274.

Wróbel A. (2002). Prasa polska w Ameryce Łacińskiej, in: Szczerbiński M. (ed.). Z dziejów polskiej prasy na obczyźnie. Gorzów Wielkopolski: Instytut Kultury Fizycznej, 49–68.

Żak M. (2017). Propaganda polskiego wychodźstwa do Brazylii w świetle miesięcznika „Morze” (1924 –1939). Zeszyty Naukowe PWSZ w Legnicy, 22, 69–85.