FAQ

Światowe i narodowe dziedzictwo kulturowe a reintegracja tzw. marmurów partenońskich

Data publikacji: 10.2022

Santander Art and Culture Law Review, 2022, 1/2022 (8), s. 115 - 132

https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.22.006.16396

Autorzy

Weronika Łubian
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-3570-6420 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Światowe i narodowe dziedzictwo kulturowe a reintegracja tzw. marmurów partenońskich

Abstrakt

World heritage and national heritage in the context of the reunification of the Parthenon Marbles

This article provides an exposition of two approaches to the integrity of cultural heritage: cultural nationalism and cultural internationalism. The controversy over the Parthenon Marbles between Greece and the United Kingdom illustrates this issue. The dispute has no resolution within the bounds of current legal norms. Furthermore, the international community has not yet reached a consensus on the legal, ethical, historical, and cultural bases upon which the issue could be resolved. Direct negotiations between the two interested parties could potentially provide the optimal path to a resolution, yet they require goodwill from both sides. In the event of a prolonged impasse in the negotiations, an intervention by the Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property (ICPRCP) may be useful.

Keywords: Parthenon Marbles, reintegration of national heritage, return of cultural objects, museum, ICPRCP


Streszczenie: Celem artykułu jest pokazanie dwóch możliwych stanowisk wobec reintegracji narodowego dziedzictwa kulturowego – narodowego i światowego. Szczególnie dobrze ujawniają się one w kontekście starań Grecji o odzyskanie tzw. marmurów partenońskich z Wielkiej Brytanii. Reintegracja rzeźbionych części świątyni nie może dokonać się na podstawie współczesnych norm prawnych. W społeczności międzynarodowej nie ma zgodności co do jej legalnych, etycznych, historycznych i kulturowych podstaw. Najlepszym sposobem rozwiązania problemu mogłyby być negocjacje między zaangażowanymi podmiotami. Nie są one jednak możliwe bez dobrej woli obu stron. W długi konflikt został nawet włączony Międzyrządowy Komitet ds. Wspierania Zwrotu Dóbr Kultury do Kraju Pochodzenia lub Restytucji w Przypadku Nielegalnego Wywozu (ICPRCP).

Bibliografia

Pobierz bibliografię
Beard M., Partenon, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2017.
British Museum Act 1963, 10 July 1963, https://www.legislation.gov.uk/ukpga/1963/24/contents [dostęp: 20.07.2022].
Browning R., The Parthenon in History, w: C. Hitchens, The Parthenon Marbles the Case for Reunification, Verson, London-New-York 2008.
Clair W., Lord Elgin and the Marbles, Oxford University Press, Oxford 1998.
Expert meeting and extraordinary session in celebration of the 30th anniversary of the Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation (ICPRCP): its Past and Future, 25-28 November 2008, Seoul, Republic of Korea, Recommendation, UNESCO Doc. CLT.2008/COMEX.1/RECOM.,https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000182743 [dostęp: 30.05.2022].
Gerecka-Żołyńska A., Wprowadzenie, w: A. Gerecka-Żołyńska (red.), Restytucja zabytków w Polsce. Ograniczenia i perspektywy, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2019.
Hickley C., Leaked draft of EU papers stirs Parthenon Marbles dispute, „The Art Newspaper”, 19 lutego 2020, https://www.theartnewspaper.com/2020/02/19/leaked-draft-of-eu-paper-stirs-parthenon-marbles-dispute[dostęp: 20.07.2022].
Hitchens C., The Parthenon Marbles the Case for Reunification, Verso, London–New York 2008.
Holocaust (Return of Cultural Objects) Act 2009, 12 November 2009, https://www.legislation.gov.uk/ukpga/2009/16/introduction [dostęp : 20.07.2022].
Human Tissue Act 2004, 15 November 2004, https://www.legislation.gov.uk/ukpga/2004/30 [dostęp: 20.07.2022].
Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation, 3rd session, Istanbul 1983, Final Report, UNESCO Doc. CLT.83/CONF.216/8, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000057838?posInSet=1&queryId=1e050da3-2cc5-436a-aa3e-c09e29232569 [dostęp: 30.05.2022].
Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation, 4th session, Athens–Delphi 1985, Final Report, UNESCO Doc. CLT.85/CONF.202/7, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000065016?1=null&queryId=N-EXPLORE-00919496-d54c-4efb-b416-cf18801a243d [dostęp: 30.05.2022].
Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation, 8th session, Guatemala 1993, Report by the secretariat, UNESCO Doc. CLT.93/CONF.203/2, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000096166?162=null&queryId=cdecce8b-abae-478e-93fa-638c289cf15f [dostęp: 30.05.2022].
Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation, 20th session, Paris 2016, Report of the Secretariat on the follow-up to the recommendations and decisions adopted during the 19th Session, UNESCO Doc. ICPRCP/16/20.COM/5, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000369041?posInSet=1&queryId=35f4bbde-a411-45c0-a0a1-5a0facb0498a[dostęp: 10.09.2022].
Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation, 21st session, Paris, 2018, Report of the Secretariat on the follow-up to the recommendations and decisions adopted during the 20th Session, Recommendation on the Parthenon Sculptures 21. COM, UNESCO Doc. ICPRCP/18/21.COM/5. REV, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000369197?posInSet=1&queryId=cf9d53fa-2add-4984-a05d-fdc5bdcbafa7 [dostęp: 30.05.2022].
Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation, 22nd session, Paris, 2021, Recommendation 22. COM 6, UNESCO Doc. ICPRCP/21/22.COM/Decisions, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000379856?posInSet=1&queryId=N-EXPLORE-04d58a5e-7237-49d6-a045-04d98cfd9d53 [dostęp: 30.05.2022].
Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation, 22nd session, Paris, 2021, Decision 22.COM 6, UNESCO Doc. ICPRCP/21/22.COM/Decisions, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000379856?posInSet=1&queryId=N-EXPLORE-04d58a5e-7237-49d6-a045-04d98cfd9d53 [dostęp: 30.05.2022].
Intergovernmental Committee for Promoting the Return of Cultural Property to its Countries of Origin or its Restitution in Case of Illicit Appropriation, 23rd session, Paris, 2022, Recommendations of the working group on the revisions to the UNESCO International Code of Ethics for Dealers in Cultural Property, UNESCO Doc. ICPRCP/22/23.COM/12, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381487 [dostęp: 09.09.2022].
Jenkins T., Keeping Their Marbles: How the Treasures of the Past Ended Up in Museums – And Why They Should Stay There, Oxford University Press, Oxford 2016.
Jordan W., British people tend to think Elgin Marbles should be returned, https://yougov.co.uk/topics/politics/articles-reports/2014/10/18/british-people-tend-want-elgin-marbles-returned [dostęp: 30.05.2022].
Konwencja dotycząca środków zmierzających do zakazu i zapobieganiu nielegalnemu przywozowi, wywozowi i przenoszeniu własności dóbr kultury, sporządzona w Paryżu dnia 17 listopada 1970 r., Dz. U. z 1974 r. Nr 20, poz. 106.
Konwencja UNIDROIT o skradzionych lub nielegalnie wywiezionych dobrach kultury, tłum. W. Kowalski, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, Warszawa 1996.
Korka E., Final Synthesis and Conclusions of the Athens Conference, w: Museum International. Return of cultural objects: The Athens Conference, vol. 61, nr 1-2/241-242, UNESCO, maj 2009, s. 153-159, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000182992 [dostęp: 30.05.2022].
Kowalski W., Restytucja dzieł sztuki w prawie międzynarodowym, Uniwersytet Śląski, Katowice 1989.
M’Bow A., The Acropolis in danger: an appeal by the Director-General of UNESCO, 1977, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000046519 [dostęp: 30.05.2022].
Marlowe E., Why the Elgin Marbles Should Not be Returned to Greece… Yet, 2021, https://hyperallergic.com/686631/why-the-elgin-marbles-should-not-be-returned-to-greece-yet/ [dostęp: 15.07.2022].
Mercuri M., UNESCO in Mexico, Meksyk 1982, https://melinamercourifoundation.com/speeches1/ [dostęp: 30.05.2022].
Merryman J.H., The nation and the object, w: J. Cuno (red.), Whose Culture? The promise of museums and the debate over antiquities, Princeton University Press, Princeton–Oxford 2009.
Merryman J.H., Thinking About the Elgin Marbles, „Michigan Law Review” 1985, vol. 83, z. 8.
Merryman J.H., Two Ways of Thinking About Cultural Property, „The American Journal of International Law” 1986, vol. 80, nr 4.
Museum International. Return of cultural objects: The Athens Conference, vol. 61, nr 1-2/241- 242, UNESCO, maj 2009, s. 153-159, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000182992 [dostęp: 30.05.2022]
Nieć H., Ojczyzna dzieła sztuki. Międzynarodowa ochrona integralności narodowej spuścizny kulturalnej, PWN, Warszawa–Kraków 1980.
Rau M., Nielegalny obrót dziełami sztuki w wybranych porządkach krajowych i prawie ponadnarodowym. Zagadnienia porównawcze odnośnie do przepisów karnych market nations i source nations, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2014, nr 9(3).
Roberson G., Who owns history? Elgins Loot and the Case for Returning Plundered Treasure, Biteback Publishing, London 2020.
Rudenstine D., Trophies for the Empire: The Epic Dispute Between Greece and England Over the Parthenon Sculptures in the British Museum, „Cardozo Arts & Entertainment Law Journal” 2021, vol. 39.
Sanborn A., The Reunification of the Kwakwaka’wakw mask with its cultural soul, w: Museum International. Return of cultural objects: The Athens Conference, vol 61, nr 1-2/241-242, UNESCO, maj 2009, s. 86, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000182992 [dostęp: 30.05.2022].
Smith H., Greece drops option of legal action in British Museum Parthenon marbles row, „The Guardian”, 13 maja 2015, https://www.theguardian.com/artanddesign/2015/may/13/greece-drops-option-legal-action-british-museum-parthenon-marbles-row [dostęp: 20.07.2022].
Smith H., Greek PM to make Parthenon marbles key issue in meeting with Boris Johnson, „The Guardian”, 15 listopada 2021, https://www.theguardian.com/artanddesign/2021/nov/15/greek-pm-kyriakos-mitsotakis-parthenon-marbles-boris-johnson [dostęp: 10.09.2022].
Taylor M., British Museum right to loan Parthenon marbles to Russia, says minister, „The Guardian”, 14 grudnia 2014, https://www.theguardian.com/artanddesign/2014/dec/14/british-museum-parthenon-marbles-russia-sajid-javid [dostęp: 20.07.2022].
The British Museum, The position of the Trustees of the British Museum, https://www.britishmuseum.org/about-us/british-museum-story/contested-objects-collection/parthenon-sculptures/parthenon [dostęp: 15.07.2022].
UNESCO World Conference on Cultural Policies, Mexico City, 26 July – 6 August 1982, Final Report, Recommendation No. 55, UNESCO Doc. CLT/MD/1, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000052505 [dostęp: 30.05.2022].
YouGov, The Parthenon Marbles are a collection of Ancient Greek sculptures that were removed from the Acropolis in Athens from 1801‑12 (when Greece was ruled by the Ottoman Empire) and have been on display in the British Museum since 1817. The Greek government has requested their permanent return, but the British Museum has refused. Where do you believe the Parthenon Marbles belong?, https://yougov.co.uk/topics/travel/survey-results/daily/2021/11/23/9b053/2 [dostęp: 30.05.2022].

Informacje

Informacje: Santander Art and Culture Law Review, 2022, 1/2022 (8), s. 115 - 132

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Światowe i narodowe dziedzictwo kulturowe a reintegracja tzw. marmurów partenońskich

Angielski:

World heritage and national heritage in the context of the reunification of the Parthenon Marbles

Autorzy

https://orcid.org/0000-0002-3570-6420

Weronika Łubian
Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska
https://orcid.org/0000-0002-3570-6420 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 30, 00-927 Warszawa, Polska

Publikacja: 10.2022

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Weronika Łubian (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski