FAQ

Ochrona przysługująca twórcom grafiki artystycznej u mistrzów dawnych

Data publikacji: 30.09.2020

Santander Art and Culture Law Review, 2020, 1/2020 (6), s. 83 - 96

https://doi.org/10.4467/2450050XSNR.20.005.12389

Autorzy

Olivia Rybak-Karkosz
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Nauk Prawnych, ul. Bankowa 11b 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0001-5335-1216 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Tytuły

Ochrona przysługująca twórcom grafiki artystycznej u mistrzów dawnych

Abstrakt

Artists’ rights in printmaking during the Old Masters period

The aim of this paper is to present a historic view on artists’ rights in printmaking before the advent of modern copyright protections. Previously, privilege was the main form of legal protection. In this paper, matters such as the aim and procedure of protection are described as well as the subjects entitled to receive and release this protection and its extent. It concerns the main countries in Europe specializing in printmaking during the Old Masters’ period of activity, which was between the 16th and 18th centuries. The last section of the article focuses on The Engraving Copyright Act 1734, an Act of the Parliament of Great Britain which is stated to be a prototype of modern copyright and its applicability to the historical context.
 
Streszczenie: Artykuł porusza tematykę ochrony przysługującej artystom – twórcom grafiki artystycznej przed powstaniem prawa autorskiego. Opisana została forma protekcji, jaką był przywilej. Poruszono takie kwestie jak: historyczne ujęcie, cel ochrony, sposób jej uzyskania, podmioty uprawnione do występowania o ochronę, podmioty uprawnione do jej wydawania, zasięg ochrony, procedura przyznawania oraz kary grożące za naruszenie postanowień. Opracowanie dotyczy najważniejszych rynków graficznych krajów Europy z okresu działalności mistrzów dawnych, tj. od XVI do XVIII w., czyli do czasu ukazania się pierwszego nowoczesnego aktu prawnego chroniącego autorów, jaką była Deklaracja Praw Geniusza wydana w czasie rewolucji francuskiej. Rozważania zamyka ustawa The Engraving Copyright Act 1734, uważana za łącznik pomiędzy ochroną wynikającą z przywilejów a współcześnie rozumianym prawem autorskim i jednocześnie stanowiąca jego pierwowzór. Prawo autorskie w rozumieniu dzisiejszym, obejmujące ochronę własności intelektualnej twórcy, powstało pod koniec XIX w. na skutek przyjęcia konwencji berneńskiej. Grafika jako dział sztuk plastycznych została nią również objęta.

Bibliografia

Armstrong E., Before copyright: the French book-privilege system 1498-1526, Cambridge University Press, Cambridge 2002.

Banaś B. (red.), Poradnik polskiego kolekcjonera, Kluszczyński, Kraków 2003.

Bóbr M., Mistrzowie grafiki europejskiej od XV do XVIII wieku, Krajowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 2000.

Chilvers I., Osborne H., Oksfordzki leksykon sztuki, Arkady, Warszawa 2002.

Deazley R., Privilege and Property: Essays on the History of Copyright, Open Book Publishers, Cambridge 2010.

Décret de la Convention Nationale du dix-neuf juillet 1793 relatif aux droits de propriété des Auteurs d‘écrits en tout genre, des Compositeurs de musique, des Peintres et des Dessinateurs.

Fuhring P., The Print Privilege in Eighteenth-Century France-II, „Print Quarterly” 1986, vol. 3, nr 1.

Górnicki L., Rozwój idei praw autorskich: od starożytności do II wojny światowej, Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa, Wrocław 2013.

Griffiths A., The Print Before Photography. An Introduction to European Printmaking 1550-1820, The British Museum Press, London 2016.

Hult L.C., The print in the Western World, University of Wisconsin Press, Wisconsin 1996.

Hyatt Mayor A., Prints and People. A social history of printed pictures, Metropolitan Museum of Art, New York 1972.

Jurkiewicz A., Podręcznik metod grafiki artystycznej, Arkady, Warszawa 1975.

Krużel K., Kopie dwóch rycin Schelta Adamsa Bolswerta w zbiorach Biblioteki PAN w Krakowie, „Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie”, R. 35, 1990.

Krużel K., Wśród starych rycin. Wybrane zagadnienia opracowania formalnego dawnej grafiki, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 1999, s. 36-37.

Kubalska-Sulkiewicz K., Bielska-Łach M., Manteuffel-Szarota A. (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Lambert S., The image multiplied: five centuries of printed reproductions of paintings and drawings, Abaris Books, New York 1987.

Landau D., Parshall P., The Renaissance Print. 1470-1550, Yale University Press, New Haven – London 1994.

Leuschner E., The Papal Printing Privilege, „Print Quarterly” 1998, vol. 15, nr 4.

Maczuga T., O fałszerstwach na rynku grafiki, „Gazeta Antykwaryczna” 1996, nr 8-9.

Oramus R., Peintre-graveur, malarz uprawiający grafikę. Współzależność technologii i formy, „Annales Universitatis Paedegagicae Cracoviensis” 2010, Folia 83.

Pon L., Raphael, Dürer and Marcantonio Raimondi. Copying and the Italian Renaissance Print, Yale University Press, New Haven–London, 2004.

Talbierska J., Grafika, w: J. Wojnowski (red.), Wielka encyklopedia PWN, t. 10, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.

Talbierska J., Nowożytna grafika europejska XV-XVIII wieku. Funkcje, ośrodki, oddziaływanie, w: K. Moisan-Jabłońska, K. Ponińska (red.), Inspiracje grafiką europejską w sztuce polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2010.

Talbierska J., Oryginał, replika i kopia w grafice XV-XVIII wieku, w: J. Miziołek, M. Morka (red.), Falsyfikaty dzieł sztuki w zbiorach polskich, Argraf – Tomasz Dukielski, Warszawa 2001.

Wilder F.L., How to Identify Old Prints, G. Bell and Sons Ltd, London 1969.

Winzer F., Słownik sztuk pięknych, Książnica, Katowice 2000.

Ząbczyńska S. (red.), Słownik sztuki, Krakowskie Wydawnictwo Naukowe, Kraków 2008.

Zwolińska K., Malicki Z., Słownik terminów plastycznych, Wiedza Powszechna, Warszawa 1974.

Informacje

Informacje: Santander Art and Culture Law Review, 2020, 1/2020 (6), s. 83 - 96

Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy

Tytuły:

Polski:

Ochrona przysługująca twórcom grafiki artystycznej u mistrzów dawnych

Angielski:

Artists’ rights in printmaking during the Old Masters period

Autorzy

https://orcid.org/0000-0001-5335-1216

Olivia Rybak-Karkosz
Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Nauk Prawnych, ul. Bankowa 11b 40-007 Katowice
https://orcid.org/0000-0001-5335-1216 Orcid
Wszystkie publikacje autora →

Uniwersytet Śląski w Katowicach, Instytut Nauk Prawnych, ul. Bankowa 11b 40-007 Katowice

Publikacja: 30.09.2020

Status artykułu: Otwarte __T_UNLOCK

Licencja: CC BY-NC-ND  ikona licencji

Udział procentowy autorów:

Olivia Rybak-Karkosz (Autor) - 100%

Korekty artykułu:

-

Języki publikacji:

Polski